ĐÀN ÔNG ĐẸP TRAI

ĐÀN ÔNG ĐẸP TRAI

 

Một hôm đang ngồi tán gẫu với nhỏ bạn thân trong quán cà phê “ruột” của hai đứa, ngoài cửa bỗng xuất hiện một nam thần siêu đẹp trai. Coi trên phim thì thấy nhiều rồi, nhưng “người thật việc thật” thế này xưa nay có lẽ đếm trên đầu ngón tay. 

Tôi đã đi rất nhiều quán cà phê, nhà hàng và cả những sự kiện nơi xuất hiện nhiều đàn ông, dáng đẹp thì mặt không đẹp, mặt đẹp thì dáng thấp bé, dáng đẹp mặt đẹp thì khá hiếm nhưng tiếc rằng cất giọng lên thì lệch pha so với tông nam trầm hoàn hảo mấy chục lần… Nói chung một anh chàng thế này đủ sức khiến tất cả đàn ông và phụ nữ nơi anh ta bước đến không rời mắt đi ngay được. 

Tôi và cả nhỏ bạn thân đều bất chợt biến hình thành hình mẫu phụ nữ điềm đạm, khác hẳn với vẻ hoạt náo cách đây ít phút trước khi chàng trai xuất hiện, sau đó quay sang nhướng mắt nhìn nhau mỉm cười rồi lại âm thầm quan sát, dù sao cực phẩm thế này cũng xứng đáng xen ngang câu chuyện “cóc ổi mía ghim” hàng ngày của chúng tôi.

May mắn là anh ta chọn một chỗ ngồi thuận tầm ngắm của chúng tôi, không cần cố gắng thì nhất cử nhất động của anh chàng cũng có thể tự nhiên lọt vào mắt chúng tôi. Điều bất ngờ là anh chàng không đi một mình, 5 phút sau có một cô gái bước vào quán dáo dác nhìn quanh, rồi tất tả chạy lại chỗ anh chàng. Cô ấy thoạt nhìn ngoại hình thấp bé bình thường, tác phong rụt rè thiếu tự tin, không có điểm nào tương xứng với người đàn ông này. Chúng tôi còn chưa phỏng đoán xong mối quan hệ của hai người thì nghe anh ta gắt:

  • Em làm gì mà lâu vậy?
  • Em xin lỗi, lúc nãy chúng ta mua nhiều đồ quá nên em phải sắp xếp lại một chút rồi mới xách vào được. 

Nhìn lại quả thật cô ấy tay xách nách mang khoảng gần chục túi to nhỏ, mà đa phần thấy toàn là thương hiệu đồ nam. Mồ hôi bết lại trên trán, nhưng cô ấy vẫn cười rất hiền:

  • Anh uống gì để em đi mua cho?
  • Em nghĩ sao hỏi anh câu đó? Có phải mới quen đâu chứ.
  • Em xin lỗi, em đi rồi quay lại ngay.

Hai người ngồi đó không lâu, vừa uống xong 1 ly nước là đứng dậy đi ngay. Anh chàng đi ra cũng “nhẹ tênh” như đi vào vậy, toàn bộ đồ đạc vẫn là do cô gái xách hết. Người trong quán nhìn chắc có khi nghĩ cô ấy là trợ lý của một anh chàng diễn viên hay người mẫu nổi tiếng nào đó. Nhưng chỉ có chúng tôi biết mối quan hệ của họ là người yêu, hơn nữa còn quen nhau lâu rồi. 

Trong khoảng thời gian “1 ly trà” ấy, câu mà chúng tôi nghe nhiều nhất từ cô gái chính là “Em xin lỗi.” Còn anh chàng thì hết bắt bẻ thì đến than vãn, nào là “Ngọt quá, sao em không dặn bỏ ít đường?”, “Lại còn nhiều đá nữa, có bao nhiêu đó mà cũng không nhớ”, “Có bạn gái như em dắt đi đâu cũng xấu hổ”, “Tháng này anh cần mua nhiều đồ nên không có tiền mua quà sinh nhật cho em”… Cô ấy lập tức xua tay: “Không sao, không sao, em không cần quà cáp gì cả. Nếu anh kẹt tiền thì tiền lúc nãy mình mua sắm không cần trả lại em, dù sao tháng này em cũng chưa mua gì cho anh cả”.

Tôi quay qua hỏi nhỏ bạn: “Thấy anh chàng lúc nãy đẹp trai không?”. Nhỏ bĩu môi buông một tiếng sắc gọn: “Không”. Tôi hiểu ý bạn tôi, kiểu đàn ông “bòn rút” phụ nữ cả về vật chất lẫn tinh thần thế này càng nhìn càng thấy không đẹp. Nhiều cô gái trẻ vẫn đặt ra tiêu chuẩn chọn người yêu đẹp trai, cao ráo. Lẽ thường tình là đàn ông hay phụ nữ đều thích ngắm gái xinh trai đẹp, nhưng nếu yếu tố quan trọng nhất để bạn lựa chọn bạn đời là ngoại hình, thì chính là đang chọn ngọn bỏ gốc.

Thời mới ra trường còn non trẻ, chúng tôi cứ không hiểu sao những người phụ nữ đẹp lại lấy đàn ông trông rất không tương xứng về ngoại hình, bởi vì với những đứa con gái mới lớn thì việc được kết duyên với một anh chàng đẹp trai chính là ước mơ.

Mọi chuyện dần sáng tỏ khi chúng tôi gặp lại cô bạn hoa khôi của lớp đại học vài năm sau đó. Cô nàng lấy chồng khi vừa tốt nghiệp và điều ngạc nhiên là cô ấy lấy một anh khóa trên tên Q có vẻ ngoài khá khó coi, tuy nhiên Q lại rất biết cách cư xử và luôn khiến người đối diện thấy ấm áp. Song đám cưới cô ấy lũ bạn đại học vẫn xầm xì: “Đúng là như bông hoa lài cắm bãi…”

Lần này gặp lại là khi con cô ấy đã hơn 1 tuổi. Sinh con xong cô nàng tăng cân rõ rệt và hoàn toàn không còn giữ được nhan sắc khiến mọi người trầm trồ ngày ấy. Nhưng điều khiến tôi ấn tượng chính là gương mặt tràn ngập hạnh phúc của cô nàng. Hôm ấy, Q chở cô đến rồi vội vã đi làm. Chúng tôi hỏi sinh con có vất vả lắm không, có đáng sợ như nhiều người bảo không. Cô ấy lắc đầu xua tay: “Nhờ anh Q mà tớ cảm thấy sinh con là một món quà của cuộc sống phụ nữ. Từ lúc mang thai đến sau khi sinh xong, anh ấy đều chăm tớ rất kĩ và hầu như dành tất cả thời gian rãnh rỗi quẩn quanh bên cạnh quan tâm chăm sóc tớ. Anh ấy trước nay đều làm việc rất chăm chỉ nên tận dụng lần này có thể xin nghỉ phép khá nhiều để chăm lo cho mẹ con tớ. Sinh con xong, tớ quyết định nghỉ việc để theo đuổi sở thích viết lách, anh Q rất ủng hộ tớ và nỗ lực rất nhiều để tớ có thời gian viết. Tháng sau tớ sẽ xuất bản cuốn sách đầu tay, sẽ gửi tặng các cậu trước tiên”.

Tới chiều thì Q chở con tới rước cô nàng. Bé con rất dễ thương và hoạt bát, nhìn hai cha con họ đùa nghịch dưới ánh nắng còn sót lại khi chiều tà, tôi bất chợt cảm thấy xung quanh Q phát ra một vầng sáng rạng rỡ, điều mà người ta thường nhìn thấy ở các anh chàng “soái ca” trong phim.

Trước nay chị em phụ nữ hay đùa nhau: “Chồng xấu dễ xài, chồng đẹp là chồng người ta”, nhưng kỳ thực đẹp xấu không phải là tiêu chuẩn xác định cuộc sống hôn nhân hạnh phúc, vì nếu nhận định đàn ông chỉ thông qua ngoại hình đẹp xấu mà bỏ quên nhân phẩm, lòng bao dung, tinh thần trách nhiệm của anh ấy thì tương lai cuộc sống hôn nhân quả thật rất đáng lo.

Phụ nữ chọn chồng nên chú ý đến nhân phẩm trước khi cân nhắc ngoại hình, đương nhiên nếu lựa chọn được cả hai thì quá hoàn mỹ, nhưng nếu chỉ có thể chọn một trong hai thì chắc chắn nên từ bỏ cái mã bên ngoài mà giữ lấy vẻ đẹp nội tâm.

LILA

Một hôm đang ngồi tán gẫu với nhỏ bạn thân trong quán cà phê “ruột” của hai đứa, ngoài cửa bỗng xuất hiện một nam thần siêu đẹp trai. Coi trên phim thì thấy nhiều rồi, nhưng “người thật việc thật” thế này xưa nay có lẽ đếm trên đầu ngón tay. 

Tôi đã đi rất nhiều quán cà phê, nhà hàng và cả những sự kiện nơi xuất hiện nhiều đàn ông, dáng đẹp thì mặt không đẹp, mặt đẹp thì dáng thấp bé, dáng đẹp mặt đẹp thì khá hiếm nhưng tiếc rằng cất giọng lên thì lệch pha so với tông nam trầm hoàn hảo mấy chục lần… Nói chung một anh chàng thế này đủ sức khiến tất cả đàn ông và phụ nữ nơi anh ta bước đến không rời mắt đi ngay được. 

Tôi và cả nhỏ bạn thân đều bất chợt biến hình thành hình mẫu phụ nữ điềm đạm, khác hẳn với vẻ hoạt náo cách đây ít phút trước khi chàng trai xuất hiện, sau đó quay sang nhướng mắt nhìn nhau mỉm cười rồi lại âm thầm quan sát, dù sao cực phẩm thế này cũng xứng đáng xen ngang câu chuyện “cóc ổi mía ghim” hàng ngày của chúng tôi.

May mắn là anh ta chọn một chỗ ngồi thuận tầm ngắm của chúng tôi, không cần cố gắng thì nhất cử nhất động của anh chàng cũng có thể tự nhiên lọt vào mắt chúng tôi. Điều bất ngờ là anh chàng không đi một mình, 5 phút sau có một cô gái bước vào quán dáo dác nhìn quanh, rồi tất tả chạy lại chỗ anh chàng. Cô ấy thoạt nhìn ngoại hình thấp bé bình thường, tác phong rụt rè thiếu tự tin, không có điểm nào tương xứng với người đàn ông này. Chúng tôi còn chưa phỏng đoán xong mối quan hệ của hai người thì nghe anh ta gắt:

  • Em làm gì mà lâu vậy?
  • Em xin lỗi, lúc nãy chúng ta mua nhiều đồ quá nên em phải sắp xếp lại một chút rồi mới xách vào được. 

Nhìn lại quả thật cô ấy tay xách nách mang khoảng gần chục túi to nhỏ, mà đa phần thấy toàn là thương hiệu đồ nam. Mồ hôi bết lại trên trán, nhưng cô ấy vẫn cười rất hiền:

  • Anh uống gì để em đi mua cho?
  • Em nghĩ sao hỏi anh câu đó? Có phải mới quen đâu chứ.
  • Em xin lỗi, em đi rồi quay lại ngay.

Hai người ngồi đó không lâu, vừa uống xong 1 ly nước là đứng dậy đi ngay. Anh chàng đi ra cũng “nhẹ tênh” như đi vào vậy, toàn bộ đồ đạc vẫn là do cô gái xách hết. Người trong quán nhìn chắc có khi nghĩ cô ấy là trợ lý của một anh chàng diễn viên hay người mẫu nổi tiếng nào đó. Nhưng chỉ có chúng tôi biết mối quan hệ của họ là người yêu, hơn nữa còn quen nhau lâu rồi. 

Trong khoảng thời gian “1 ly trà” ấy, câu mà chúng tôi nghe nhiều nhất từ cô gái chính là “Em xin lỗi.” Còn anh chàng thì hết bắt bẻ thì đến than vãn, nào là “Ngọt quá, sao em không dặn bỏ ít đường?”, “Lại còn nhiều đá nữa, có bao nhiêu đó mà cũng không nhớ”, “Có bạn gái như em dắt đi đâu cũng xấu hổ”, “Tháng này anh cần mua nhiều đồ nên không có tiền mua quà sinh nhật cho em”… Cô ấy lập tức xua tay: “Không sao, không sao, em không cần quà cáp gì cả. Nếu anh kẹt tiền thì tiền lúc nãy mình mua sắm không cần trả lại em, dù sao tháng này em cũng chưa mua gì cho anh cả”.

Tôi quay qua hỏi nhỏ bạn: “Thấy anh chàng lúc nãy đẹp trai không?”. Nhỏ bĩu môi buông một tiếng sắc gọn: “Không”. Tôi hiểu ý bạn tôi, kiểu đàn ông “bòn rút” phụ nữ cả về vật chất lẫn tinh thần thế này càng nhìn càng thấy không đẹp. Nhiều cô gái trẻ vẫn đặt ra tiêu chuẩn chọn người yêu đẹp trai, cao ráo. Lẽ thường tình là đàn ông hay phụ nữ đều thích ngắm gái xinh trai đẹp, nhưng nếu yếu tố quan trọng nhất để bạn lựa chọn bạn đời là ngoại hình, thì chính là đang chọn ngọn bỏ gốc.

Thời mới ra trường còn non trẻ, chúng tôi cứ không hiểu sao những người phụ nữ đẹp lại lấy đàn ông trông rất không tương xứng về ngoại hình, bởi vì với những đứa con gái mới lớn thì việc được kết duyên với một anh chàng đẹp trai chính là ước mơ.

Mọi chuyện dần sáng tỏ khi chúng tôi gặp lại cô bạn hoa khôi của lớp đại học vài năm sau đó. Cô nàng lấy chồng khi vừa tốt nghiệp và điều ngạc nhiên là cô ấy lấy một anh khóa trên tên Q có vẻ ngoài khá khó coi, tuy nhiên Q lại rất biết cách cư xử và luôn khiến người đối diện thấy ấm áp. Song đám cưới cô ấy lũ bạn đại học vẫn xầm xì: “Đúng là như bông hoa lài cắm bãi…”

Lần này gặp lại là khi con cô ấy đã hơn 1 tuổi. Sinh con xong cô nàng tăng cân rõ rệt và hoàn toàn không còn giữ được nhan sắc khiến mọi người trầm trồ ngày ấy. Nhưng điều khiến tôi ấn tượng chính là gương mặt tràn ngập hạnh phúc của cô nàng. Hôm ấy, Q chở cô đến rồi vội vã đi làm. Chúng tôi hỏi sinh con có vất vả lắm không, có đáng sợ như nhiều người bảo không. Cô ấy lắc đầu xua tay: “Nhờ anh Q mà tớ cảm thấy sinh con là một món quà của cuộc sống phụ nữ. Từ lúc mang thai đến sau khi sinh xong, anh ấy đều chăm tớ rất kĩ và hầu như dành tất cả thời gian rãnh rỗi quẩn quanh bên cạnh quan tâm chăm sóc tớ. Anh ấy trước nay đều làm việc rất chăm chỉ nên tận dụng lần này có thể xin nghỉ phép khá nhiều để chăm lo cho mẹ con tớ. Sinh con xong, tớ quyết định nghỉ việc để theo đuổi sở thích viết lách, anh Q rất ủng hộ tớ và nỗ lực rất nhiều để tớ có thời gian viết. Tháng sau tớ sẽ xuất bản cuốn sách đầu tay, sẽ gửi tặng các cậu trước tiên”.

Tới chiều thì Q chở con tới rước cô nàng. Bé con rất dễ thương và hoạt bát, nhìn hai cha con họ đùa nghịch dưới ánh nắng còn sót lại khi chiều tà, tôi bất chợt cảm thấy xung quanh Q phát ra một vầng sáng rạng rỡ, điều mà người ta thường nhìn thấy ở các anh chàng “soái ca” trong phim.

Trước nay chị em phụ nữ hay đùa nhau: “Chồng xấu dễ xài, chồng đẹp là chồng người ta”, nhưng kỳ thực đẹp xấu không phải là tiêu chuẩn xác định cuộc sống hôn nhân hạnh phúc, vì nếu nhận định đàn ông chỉ thông qua ngoại hình đẹp xấu mà bỏ quên nhân phẩm, lòng bao dung, tinh thần trách nhiệm của anh ấy thì tương lai cuộc sống hôn nhân quả thật rất đáng lo.

Phụ nữ chọn chồng nên chú ý đến nhân phẩm trước khi cân nhắc ngoại hình, đương nhiên nếu lựa chọn được cả hai thì quá hoàn mỹ, nhưng nếu chỉ có thể chọn một trong hai thì chắc chắn nên từ bỏ cái mã bên ngoài mà giữ lấy vẻ đẹp nội tâm.

LILA

SANG CHẤN ĐẠO ĐỨC – MORAL INJURY

Khi vết thương nằm ở tầng sâu của lương tâm Không phải mọi sang chấn đều đến từ sợ hãi hay bạo lực. Có những tổn thương không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng gặm nhấm con người từ bên trong – đó là sang chấn đạo đức (moral injury). Nó xuất hiện khi một người làm,...

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

KHI NGƯỜI MẸ ĐE DỌA BỎ MẶT CON TRAI MÌNH…

  Khi một người mẹ đe dọa bỏ mặc, rời đi, hoặc “không cần con nữa”, trải nghiệm này gây ra một dạng sang chấn gắn bó đặc biệt nặng nề đối với đứa trẻ, kể cả khi lời đe dọa không trở thành sự thật. Đối với trẻ em, người mẹ đại diện cho sự sống còn, an toàn và ổn...

NỖI ĐAU MẤT NGƯỜI THÂN

Khi cơ thể và tâm trí cùng tan vỡ Mất người thân là một trong những trải nghiệm đau đớn nhất mà con người có thể trải qua. Nó không chỉ là việc một người rời khỏi cuộc đời ta, mà còn là sự sụp đổ của cảm giác gắn bó, an toàn và ý nghĩa sống. Với nhiều người, đây không...

SANG CHẤN ĐẠO ĐỨC – MORAL INJURY

Khi vết thương nằm ở tầng sâu của lương tâm Không phải mọi sang chấn đều đến từ sợ hãi hay bạo lực. Có những tổn thương không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng gặm nhấm con người từ bên trong – đó là sang chấn đạo đức (moral injury). Nó xuất hiện khi một người làm,...

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

NHỮNG ĐỨA TRẺ ĂN CẮP

Tiếng nói thầm lặng của nỗi đau Khi một đứa trẻ bị phát hiện ăn cắp, người lớn thường vội vàng quy kết đó là hành vi sai trái, vô đạo đức hay “mất dạy”. Thế nhưng, nếu ta dừng lại để lắng nghe phía sau hành vi ấy, ta sẽ nhận ra đó không chỉ là câu chuyện về một món đồ...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...