RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm này, đặc biệt là khi triệu chứng rõ rệt và kéo dài, mối quan hệ dễ trở thành bệnh lý độc hại. Đây không chỉ là một dạng xung đột trong đời sống hôn nhân thông thường, mà là vòng xoáy nguy hiểm có thể bào mòn tinh thần và đe dọa sự an toàn của những người liên quan.

Đặc điểm nổi bật của mối quan hệ này là hành vi thiếu suy nghĩ và bạo lực. Người nhóm B có thể bùng nổ, lash out dữ dội chỉ vì một lời phê bình nhỏ. Họ dễ sử dụng bạo lực ngôn từ, thể chất, hoặc thao túng cảm xúc để duy trì quyền kiểm soát. Song song đó là sự né tránh trách nhiệm: họ ít khi thừa nhận sai lầm, thường đổ lỗi cho bạn đời, con cái hoặc hoàn cảnh. Điều này khiến người thân cảm thấy mình luôn là “thủ phạm”, còn cá nhân rối loạn nhân cách giữ vai trò nạn nhân hoặc kẻ điều khiển.

Mối quan hệ độc hại trong nhóm B cũng gắn liền với hành vi bốc đồng và lạm dụng chất. Họ có thể tiêu xài liều lĩnh, ngoại tình, dùng rượu hoặc ma túy để giải tỏa, kéo cả gia đình vào vòng xoáy bất ổn. Những hành vi này làm gia tăng nguy cơ bạo lực, phá sản, tai nạn và xung đột liên tục. Trong không khí ấy, bạn đời thường rơi vào kiệt quệ cảm xúc, còn con cái lớn lên trong môi trường bất an, dễ hình thành gắn bó không an toàn và lặp lại vòng xoáy rối loạn ở thế hệ sau.

Một yếu tố cần nhấn mạnh là khả năng thay đổi thấp. Rối loạn nhân cách thuộc nhóm B thường có gốc rễ sâu trong cấu trúc tâm lý, hình thành từ thời thơ ấu và củng cố qua nhiều năm. Nhiều cá nhân trong nhóm này không nhận thức được vấn đề của mình, hoặc cho rằng lỗi thuộc về người khác. Ngay cả khi tham gia trị liệu, tiến trình thay đổi thường chậm, nhiều thất bại, và dễ tái diễn hành vi cũ. Điều này khiến người bạn đời kỳ vọng thay đổi thường rơi vào thất vọng kéo dài, tiếp tục mắc kẹt trong vòng lặp bạo lực – hòa giải – tái bạo lực.

Chính vì vậy, mối quan hệ bệnh lý độc hại với người nhóm B mang tính nguy hiểm cao và có khả năng thay đổi thấp. Rời bỏ hoặc đặt ranh giới cứng rắn thường là lựa chọn duy nhất để bảo vệ an toàn thân thể, tinh thần và ngăn chặn tổn thương thế hệ. Đôi khi, điều dũng cảm nhất không phải là kiên nhẫn chịu đựng, mà là biết khi nào cần bước ra khỏi vòng xoáy độc hại để tìm lại sự bình yên và lành mạnh cho bản thân và gia đình.

MIA NGUYỄN

 

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm này, đặc biệt là khi triệu chứng rõ rệt và kéo dài, mối quan hệ dễ trở thành bệnh lý độc hại. Đây không chỉ là một dạng xung đột trong đời sống hôn nhân thông thường, mà là vòng xoáy nguy hiểm có thể bào mòn tinh thần và đe dọa sự an toàn của những người liên quan.

Đặc điểm nổi bật của mối quan hệ này là hành vi thiếu suy nghĩ và bạo lực. Người nhóm B có thể bùng nổ, lash out dữ dội chỉ vì một lời phê bình nhỏ. Họ dễ sử dụng bạo lực ngôn từ, thể chất, hoặc thao túng cảm xúc để duy trì quyền kiểm soát. Song song đó là sự né tránh trách nhiệm: họ ít khi thừa nhận sai lầm, thường đổ lỗi cho bạn đời, con cái hoặc hoàn cảnh. Điều này khiến người thân cảm thấy mình luôn là “thủ phạm”, còn cá nhân rối loạn nhân cách giữ vai trò nạn nhân hoặc kẻ điều khiển.

Mối quan hệ độc hại trong nhóm B cũng gắn liền với hành vi bốc đồng và lạm dụng chất. Họ có thể tiêu xài liều lĩnh, ngoại tình, dùng rượu hoặc ma túy để giải tỏa, kéo cả gia đình vào vòng xoáy bất ổn. Những hành vi này làm gia tăng nguy cơ bạo lực, phá sản, tai nạn và xung đột liên tục. Trong không khí ấy, bạn đời thường rơi vào kiệt quệ cảm xúc, còn con cái lớn lên trong môi trường bất an, dễ hình thành gắn bó không an toàn và lặp lại vòng xoáy rối loạn ở thế hệ sau.

Một yếu tố cần nhấn mạnh là khả năng thay đổi thấp. Rối loạn nhân cách thuộc nhóm B thường có gốc rễ sâu trong cấu trúc tâm lý, hình thành từ thời thơ ấu và củng cố qua nhiều năm. Nhiều cá nhân trong nhóm này không nhận thức được vấn đề của mình, hoặc cho rằng lỗi thuộc về người khác. Ngay cả khi tham gia trị liệu, tiến trình thay đổi thường chậm, nhiều thất bại, và dễ tái diễn hành vi cũ. Điều này khiến người bạn đời kỳ vọng thay đổi thường rơi vào thất vọng kéo dài, tiếp tục mắc kẹt trong vòng lặp bạo lực – hòa giải – tái bạo lực.

Chính vì vậy, mối quan hệ bệnh lý độc hại với người nhóm B mang tính nguy hiểm cao và có khả năng thay đổi thấp. Rời bỏ hoặc đặt ranh giới cứng rắn thường là lựa chọn duy nhất để bảo vệ an toàn thân thể, tinh thần và ngăn chặn tổn thương thế hệ. Đôi khi, điều dũng cảm nhất không phải là kiên nhẫn chịu đựng, mà là biết khi nào cần bước ra khỏi vòng xoáy độc hại để tìm lại sự bình yên và lành mạnh cho bản thân và gia đình.

MIA NGUYỄN

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...

STRESS ĐỘC HẠI VÀ UNG THƯ – MỐI LIÊN HỆ THẦM LẶNG

Ung thư là một bệnh lý phức tạp, hình thành từ sự kết hợp của nhiều yếu tố như di truyền, môi trường, lối sống, miễn dịch và cả tâm lý. Một trong những khía cạnh được nghiên cứu nhiều hơn trong những năm gần đây là mối liên hệ giữa sang chấn, stress kéo dài và sự phát...

KẺ YÊU ĐƯƠNG TRÊN CAO TỐC ĐỘC HÀNH

Limerence là trạng thái ám ảnh cảm xúc mãnh liệt với một người, đặc trưng bởi suy nghĩ xâm chiếm, lý tưởng hóa và khao khát được đáp lại. Ngay cả khi đối phương không hề bày tỏ tình cảm, hoặc thậm chí tỏ ra thờ ơ, người đang limerence vẫn dễ lý tưởng hóa, diễn giải...

ĐỘT QUỴ VÀ TRẢI NGHIỆM BẤT LỢI THỜI THƠ ẤU

  Đột quỵ thường được xem là kết quả trực tiếp của các yếu tố sinh học như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, hay rối loạn chuyển hóa. Tuy nhiên, ngày càng nhiều nghiên cứu cho thấy rằng yếu tố tâm lý – xã hội, đặc biệt là những trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu...

LGBT+ và Quấy Rối Tình Dục Nơi Công Sở

  Quấy rối tình dục nơi công sở là một vấn đề toàn cầu, gây tổn hại đến nhân phẩm, sức khỏe tinh thần và an toàn của người lao động. Với cộng đồng LGBT+, nguy cơ trở thành nạn nhân của hành vi này cao hơn do họ phải đối diện cùng lúc với định kiến xã hội, sự...

LGBT+ – VÌ SAO DỄ BỊ LỢI DỤNG, BẠO HÀNH, XÂM HẠI KHI YÊU

  Trong tình yêu, ai cũng mong muốn được tôn trọng và yêu thương trọn vẹn. Tuy nhiên, với nhiều người LGBT+, con đường này thường nhiều chông gai hơn. Họ dễ rơi vào những mối quan hệ thiếu lành mạnh, thậm chí trở thành nạn nhân của lợi dụng, xâm hại và bạo hành....