LIMERENCE – TÌNH YÊU HOANG ĐƯỜNG

LIMERENCE – TÌNH YÊU HOANG ĐƯỜNG

Limerence không phải là tình yêu – ít nhất không phải thứ tình yêu chín chắn, trưởng thành mà con người vẫn kiếm tìm trong những mối quan hệ sâu sắc.

Đó là một trạng thái tâm lý đặc biệt, nơi cảm xúc không chỉ dâng cao mà còn trở nên ám ảnh. Người ta bị cuốn vào một cơn mộng tưởng mãnh liệt, sống với hình bóng của một người khác trong tâm trí – dù người đó có thể chẳng hề hay biết, hoặc thậm chí không thực sự hiện diện trong đời sống của họ.

Thuật ngữ “limerence” được nhà tâm lý học Dorothy Tennov đặt ra để mô tả chính xác trạng thái khao khát, lý tưởng hóa và phụ thuộc cảm xúc ngắn hạn này. Người trải qua limerence không chỉ đơn giản là “cảm nắng” ai đó. Họ trải nghiệm một chuỗi cảm xúc đầy mâu thuẫn – từ phấn khích tột cùng khi được đối phương đáp lại một ánh mắt, một lời nói mơ hồ, đến tuyệt vọng sâu sắc khi bị lơ là, phớt lờ. Trái tim họ như con lắc dao động không ngừng giữa hy vọng và hoang mang, giữa mộng mị và hụt hẫng.

Điều khiến limerence trở nên đặc biệt là khả năng tưởng tượng phong phú. Người trong trạng thái này thường xây dựng trong tâm trí một câu chuyện hoàn hảo, nơi họ và đối tượng tình cảm trở thành cặp đôi lý tưởng – đầy đam mê, thấu hiểu và gắn bó sâu sắc. Họ biết điều đó không có thật, nhưng vẫn không ngừng nuôi dưỡng thế giới tưởng tượng ấy như một liều thuốc an thần, che chắn cho nỗi cô đơn và bất an đang rình rập trong đời sống thực.

Limerence giống như một giấc mơ ngọt ngào và nguy hiểm. Nó có thể khiến người ta cảm thấy sống động, đầy hy vọng, như thể cuối cùng họ đã tìm thấy điều gì đó thật sự đặc biệt. Nhưng giấc mơ ấy không kéo dài mãi.

Khi tỉnh dậy, hiện thực thường lạnh lẽo hơn họ tưởng. Bởi vì limerence không dẫn đến tình yêu bền vững. Nó không xây dựng từ sự hiểu biết, gắn kết và tôn trọng, mà từ khao khát lấp đầy khoảng trống bên trong bằng hình bóng một người khác – dù người ấy không hề đáp lại.

Thứ mà người đang sống trong limerence tìm kiếm, đôi khi không phải là tình yêu, mà là cảm giác được trở thành ai đó quan trọng trong một câu chuyện đẹp đẽ. Họ không yêu người kia theo đúng nghĩa – họ yêu phiên bản mà họ tưởng tượng. Họ yêu chính mình trong giấc mộng ấy: một nàng công chúa bị lãng quên, một chàng lữ khách đơn độc đi tìm tình yêu định mệnh.

Nhưng limerence không thể là đích đến. Nó chỉ là tiếng vọng của một khát khao sâu xa – được yêu thương, được thấu hiểu, và được cảm thấy có ý nghĩa trong đời. Để thực sự chữa lành, con người cần quay trở lại với hiện thực – nơi tình yêu không phải là một giấc mơ hoàn hảo, mà là một hành trình đồng hành chân thật, với cả ánh sáng và những vết xước đời thường.

MIA NGUYỄN

 

Limerence không phải là tình yêu – ít nhất không phải thứ tình yêu chín chắn, trưởng thành mà con người vẫn kiếm tìm trong những mối quan hệ sâu sắc.

Đó là một trạng thái tâm lý đặc biệt, nơi cảm xúc không chỉ dâng cao mà còn trở nên ám ảnh. Người ta bị cuốn vào một cơn mộng tưởng mãnh liệt, sống với hình bóng của một người khác trong tâm trí – dù người đó có thể chẳng hề hay biết, hoặc thậm chí không thực sự hiện diện trong đời sống của họ.

Thuật ngữ “limerence” được nhà tâm lý học Dorothy Tennov đặt ra để mô tả chính xác trạng thái khao khát, lý tưởng hóa và phụ thuộc cảm xúc ngắn hạn này. Người trải qua limerence không chỉ đơn giản là “cảm nắng” ai đó. Họ trải nghiệm một chuỗi cảm xúc đầy mâu thuẫn – từ phấn khích tột cùng khi được đối phương đáp lại một ánh mắt, một lời nói mơ hồ, đến tuyệt vọng sâu sắc khi bị lơ là, phớt lờ. Trái tim họ như con lắc dao động không ngừng giữa hy vọng và hoang mang, giữa mộng mị và hụt hẫng.

Điều khiến limerence trở nên đặc biệt là khả năng tưởng tượng phong phú. Người trong trạng thái này thường xây dựng trong tâm trí một câu chuyện hoàn hảo, nơi họ và đối tượng tình cảm trở thành cặp đôi lý tưởng – đầy đam mê, thấu hiểu và gắn bó sâu sắc. Họ biết điều đó không có thật, nhưng vẫn không ngừng nuôi dưỡng thế giới tưởng tượng ấy như một liều thuốc an thần, che chắn cho nỗi cô đơn và bất an đang rình rập trong đời sống thực.

Limerence giống như một giấc mơ ngọt ngào và nguy hiểm. Nó có thể khiến người ta cảm thấy sống động, đầy hy vọng, như thể cuối cùng họ đã tìm thấy điều gì đó thật sự đặc biệt. Nhưng giấc mơ ấy không kéo dài mãi.

Khi tỉnh dậy, hiện thực thường lạnh lẽo hơn họ tưởng. Bởi vì limerence không dẫn đến tình yêu bền vững. Nó không xây dựng từ sự hiểu biết, gắn kết và tôn trọng, mà từ khao khát lấp đầy khoảng trống bên trong bằng hình bóng một người khác – dù người ấy không hề đáp lại.

Thứ mà người đang sống trong limerence tìm kiếm, đôi khi không phải là tình yêu, mà là cảm giác được trở thành ai đó quan trọng trong một câu chuyện đẹp đẽ. Họ không yêu người kia theo đúng nghĩa – họ yêu phiên bản mà họ tưởng tượng. Họ yêu chính mình trong giấc mộng ấy: một nàng công chúa bị lãng quên, một chàng lữ khách đơn độc đi tìm tình yêu định mệnh.

Nhưng limerence không thể là đích đến. Nó chỉ là tiếng vọng của một khát khao sâu xa – được yêu thương, được thấu hiểu, và được cảm thấy có ý nghĩa trong đời. Để thực sự chữa lành, con người cần quay trở lại với hiện thực – nơi tình yêu không phải là một giấc mơ hoàn hảo, mà là một hành trình đồng hành chân thật, với cả ánh sáng và những vết xước đời thường.

MIA NGUYỄN

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...