HÔM NAY TÔI CÔ ĐƠN

HÔM NAY TÔI CÔ ĐƠN

Thuở còn bé, lúc nào tôi cũng ao ước mình có thể lớn thật mau. Vì tôi tin rằng khi làm người lớn sẽ không bị gò bó trong những quy tắc nhàm chán thuộc về trẻ con, có thể tự do làm bất cứ điều gì mình muốn. 

Tôi vẽ ra viễn cảnh mình có thể chạy nhảy cùng đám con nít trong xóm cho đến khi trời tối mịt, có thể thoải mái xem Tivi mà không cần đi ngủ sau mười giờ tối, hoặc có thể mua hết những viên kẹo bọc giấy màu ở quầy tạp hóa của bà hàng xóm mà chẳng sợ ai rầy la, vì tôi đã là người lớn rồi mà.     

Cứ thế, những đứa trẻ như tôi khao khát về thứ quyền năng được gọi tên “người lớn”. Tôi vùng vẫy, tìm cách để được lớn lên. Có hôm tôi cố gắng ăn nhiều hơn hai bát cơm. Có ngày tôi loay hoay trước gương xem mình có cao hơn chút nào hay đã mặc vừa chiếc áo của mẹ. Khi đó, việc được lớn lên thật hấp dẫn và mời gọi, tựa như một “vùng đất hứa” mà đứa trẻ con nào cũng mơ mộng nghĩ về.

Sau này, khi tôi đã đặt chân vào “vùng đất hứa” ấy rồi, tôi lại phát hiện ra mảnh đất này không thật sự lộng lẫy, thơ mộng như tôi hằng tưởng tượng. Lệ phí của nơi đây đắt đỏ biết bao, đòi hỏi tôi phải đánh đổi bằng mọi sự đơn thuần, ngây ngô và hồn nhiên của một thời non trẻ. Hóa ra chặng đường trưởng thành lại chính là hành trình để đi đến cô đơn. 

Lớn lên đồng nghĩa với việc con người phải đối mặt với nhiều vấn đề của tuổi trưởng thành. Đôi vai cũng vì thế mà phải gồng gánh nhiều trách nhiệm hơn. Cuộc sống hiện đại bức ép chúng ta trong vô vàn áp lực như trường lớp, công việc, gánh nặng cơm áo gạo tiền, nghĩa vụ chăm sóc cho chính mình và những người thân yêu, sức khỏe thể chất lẫn tinh thần,… Chúng ta không còn là những đứa trẻ vô lo vô nghĩ chỉ cần dựa dẫm vào người lớn, mà trở thành những kẻ to xác bị cuộc sống xoay vần trong những chuỗi ngày tuyệt vọng, bế tắc và cô đơn.

Có những lúc tôi hòa mình vào đám đông nhộn nhịp nhưng bên trong vẫn tồn tại một bản thể trơ trọi đang dần chết lặng. Có những hôm tôi ngồi giữa quán xá đông người, nói cười vui vẻ nhưng vẫn không biết giải bày những tâm sự chất chứa trong lòng cùng với ai. Có những ngày tôi đứng giữa phố đông nhìn dòng người lướt qua nhau tấp nập, chẳng tồn tại một giao điểm, cũng chẳng kịp trao nhau một ánh mắt, một nụ cười hay một câu chào vội vã. 

Cả ngày tôi cứ phải gồng mình với những trách nhiệm, gánh nặng riêng. Để đến khi đêm về, tôi lại bó mình vào căn phòng với bốn bức tường đơn điệu, nằm nghe sự trống trải chảy dài trong từng mạch máu. Chiếc điện thoại cứ thế im lìm, chẳng một tin nhắn hay cuộc gọi đến suốt một ngày dài. Tôi tự hỏi có ai đang nhớ đến mình và thật sự cần mình hay không. Tôi đắm chìm trong những suy nghĩ hỗn độn. Tôi bất an trong chính vỏ bọc của bản thân. Tôi hoang mang trước những ngã rẽ của cuộc đời.

Có lẽ khi lớn lên, ai trong chúng ta cũng sẽ dần đánh mất nụ cười đơn thuần trước đây. Chẳng rõ từ bao giờ mà mình đã không còn là một cô bé có thể bật cười khanh khách với một que kẹo hay một món đồ chơi dù nước mắt còn chưa kịp khô trên má. Có đôi lúc, tôi ước thầm giá mà mình được nhỏ bé mãi, được trở về nhà căn nhà nhỏ quen thuộc, được lao vòng tay của gia đình rồi bật khóc thút thít như những ngày còn trẻ dại.

Nhưng rồi những cảm xúc tuyệt vọng cũng dần qua đi. Tôi hiểu rằng nhờ có những ngày cô đơn, buồn bã nên chúng ta mới biết trân trọng những ngày vui vẻ và hạnh phúc. Khúc ca nào cũng cần những nốt nhạc trầm lắng sau giai điệu cao vút ngân vang. Rồi mùa đông lạnh giá sẽ qua đi, trả lại cho đất trời mùa xuân ấm áp với muôn hoa nở rộ. Vì vậy, đừng vội buông xuôi, thả trôi cảm xúc trước những ngày cõi lòng đột nhiên nặng trĩu.

Biết cô đơn là vì chúng ta đã chạm gần hơn với sự trưởng thành. Biết cô đơn là vì chúng ta biết quan tâm, lo lắng cho chính mình và những người khác. Biết cô đơn là vì chúng ta còn khao khát được hạnh phúc, được cho đi và nhận lại yêu thương. 

Giống như những lỗ hổng đã trở thành một phần của ngó sen. Khi chúng ta ăn nó cũng vô tình ăn luôn những lỗ hổng. Những khoảng trống cảm xúc vẫn sẽ luôn tồn tại, trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống này. Quan trọng là cách đối mặt của mỗi người như thế nào. Thay vì trốn chạy hay phủi bỏ, hãy mạnh mẽ đối mặt, chấp nhận và tìm cách tháo gỡ.

Có phải hôm nay bạn đang cô đơn lắm không? Có lẽ tôi phần nào hiểu được cảm xúc chán chường, tuyệt vọng của bạn lúc này, vì tôi cũng từng trải qua những ngày dài buồn bã như thế. Nhưng bạn đừng quá lo lắng, không sao đâu, mọi chuyện rồi sẽ ổn thôi!

CATHERINE

Thuở còn bé, lúc nào tôi cũng ao ước mình có thể lớn thật mau. Vì tôi tin rằng khi làm người lớn sẽ không bị gò bó trong những quy tắc nhàm chán thuộc về trẻ con, có thể tự do làm bất cứ điều gì mình muốn. 

Tôi vẽ ra viễn cảnh mình có thể chạy nhảy cùng đám con nít trong xóm cho đến khi trời tối mịt, có thể thoải mái xem Tivi mà không cần đi ngủ sau mười giờ tối, hoặc có thể mua hết những viên kẹo bọc giấy màu ở quầy tạp hóa của bà hàng xóm mà chẳng sợ ai rầy la, vì tôi đã là người lớn rồi mà.     

Cứ thế, những đứa trẻ như tôi khao khát về thứ quyền năng được gọi tên “người lớn”. Tôi vùng vẫy, tìm cách để được lớn lên. Có hôm tôi cố gắng ăn nhiều hơn hai bát cơm. Có ngày tôi loay hoay trước gương xem mình có cao hơn chút nào hay đã mặc vừa chiếc áo của mẹ. Khi đó, việc được lớn lên thật hấp dẫn và mời gọi, tựa như một “vùng đất hứa” mà đứa trẻ con nào cũng mơ mộng nghĩ về.

Sau này, khi tôi đã đặt chân vào “vùng đất hứa” ấy rồi, tôi lại phát hiện ra mảnh đất này không thật sự lộng lẫy, thơ mộng như tôi hằng tưởng tượng. Lệ phí của nơi đây đắt đỏ biết bao, đòi hỏi tôi phải đánh đổi bằng mọi sự đơn thuần, ngây ngô và hồn nhiên của một thời non trẻ. Hóa ra chặng đường trưởng thành lại chính là hành trình để đi đến cô đơn. 

Lớn lên đồng nghĩa với việc con người phải đối mặt với nhiều vấn đề của tuổi trưởng thành. Đôi vai cũng vì thế mà phải gồng gánh nhiều trách nhiệm hơn. Cuộc sống hiện đại bức ép chúng ta trong vô vàn áp lực như trường lớp, công việc, gánh nặng cơm áo gạo tiền, nghĩa vụ chăm sóc cho chính mình và những người thân yêu, sức khỏe thể chất lẫn tinh thần,… Chúng ta không còn là những đứa trẻ vô lo vô nghĩ chỉ cần dựa dẫm vào người lớn, mà trở thành những kẻ to xác bị cuộc sống xoay vần trong những chuỗi ngày tuyệt vọng, bế tắc và cô đơn.

Có những lúc tôi hòa mình vào đám đông nhộn nhịp nhưng bên trong vẫn tồn tại một bản thể trơ trọi đang dần chết lặng. Có những hôm tôi ngồi giữa quán xá đông người, nói cười vui vẻ nhưng vẫn không biết giải bày những tâm sự chất chứa trong lòng cùng với ai. Có những ngày tôi đứng giữa phố đông nhìn dòng người lướt qua nhau tấp nập, chẳng tồn tại một giao điểm, cũng chẳng kịp trao nhau một ánh mắt, một nụ cười hay một câu chào vội vã. 

Cả ngày tôi cứ phải gồng mình với những trách nhiệm, gánh nặng riêng. Để đến khi đêm về, tôi lại bó mình vào căn phòng với bốn bức tường đơn điệu, nằm nghe sự trống trải chảy dài trong từng mạch máu. Chiếc điện thoại cứ thế im lìm, chẳng một tin nhắn hay cuộc gọi đến suốt một ngày dài. Tôi tự hỏi có ai đang nhớ đến mình và thật sự cần mình hay không. Tôi đắm chìm trong những suy nghĩ hỗn độn. Tôi bất an trong chính vỏ bọc của bản thân. Tôi hoang mang trước những ngã rẽ của cuộc đời.

Có lẽ khi lớn lên, ai trong chúng ta cũng sẽ dần đánh mất nụ cười đơn thuần trước đây. Chẳng rõ từ bao giờ mà mình đã không còn là một cô bé có thể bật cười khanh khách với một que kẹo hay một món đồ chơi dù nước mắt còn chưa kịp khô trên má. Có đôi lúc, tôi ước thầm giá mà mình được nhỏ bé mãi, được trở về nhà căn nhà nhỏ quen thuộc, được lao vòng tay của gia đình rồi bật khóc thút thít như những ngày còn trẻ dại.

Nhưng rồi những cảm xúc tuyệt vọng cũng dần qua đi. Tôi hiểu rằng nhờ có những ngày cô đơn, buồn bã nên chúng ta mới biết trân trọng những ngày vui vẻ và hạnh phúc. Khúc ca nào cũng cần những nốt nhạc trầm lắng sau giai điệu cao vút ngân vang. Rồi mùa đông lạnh giá sẽ qua đi, trả lại cho đất trời mùa xuân ấm áp với muôn hoa nở rộ. Vì vậy, đừng vội buông xuôi, thả trôi cảm xúc trước những ngày cõi lòng đột nhiên nặng trĩu.

Biết cô đơn là vì chúng ta đã chạm gần hơn với sự trưởng thành. Biết cô đơn là vì chúng ta biết quan tâm, lo lắng cho chính mình và những người khác. Biết cô đơn là vì chúng ta còn khao khát được hạnh phúc, được cho đi và nhận lại yêu thương. 

Giống như những lỗ hổng đã trở thành một phần của ngó sen. Khi chúng ta ăn nó cũng vô tình ăn luôn những lỗ hổng. Những khoảng trống cảm xúc vẫn sẽ luôn tồn tại, trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống này. Quan trọng là cách đối mặt của mỗi người như thế nào. Thay vì trốn chạy hay phủi bỏ, hãy mạnh mẽ đối mặt, chấp nhận và tìm cách tháo gỡ.

Có phải hôm nay bạn đang cô đơn lắm không? Có lẽ tôi phần nào hiểu được cảm xúc chán chường, tuyệt vọng của bạn lúc này, vì tôi cũng từng trải qua những ngày dài buồn bã như thế. Nhưng bạn đừng quá lo lắng, không sao đâu, mọi chuyện rồi sẽ ổn thôi!

CATHERINE

TẠI SAO VIỆT NAM ÍT NƠI ĐÀO TẠO TÂM LÝ TRỊ LIỆU?

Tâm lý trị liệu – hiểu như một ngành khoa học ứng dụng đòi hỏi đào tạo bài bản, giám sát lâm sàng và tiêu chuẩn đạo đức nghiêm ngặt – hiện còn khan hiếm tại Việt Nam. Sự thiếu hụt này không chỉ đến từ khó khăn trong hệ thống giáo dục mà còn bắt nguồn từ văn hóa, chính...

ĐỨA TRẺ VÀ NGƯỜI MẸ TRẦM CẢM

  Khi người mẹ rơi vào trầm cảm, đứa trẻ không chỉ mất đi nguồn chăm sóc thường xuyên mà còn thiếu vắng sự kết nối cảm xúc – yếu tố thiết yếu cho sự phát triển thần kinh và gắn bó. Trầm cảm khiến người mẹ trở nên rút lui, nét mặt ít biểu cảm, giọng nói phẳng, khả...

KHI NGƯỜI MẸ ĐE DỌA BỎ MẶT CON TRAI MÌNH…

  Khi một người mẹ đe dọa bỏ mặc, rời đi, hoặc “không cần con nữa”, trải nghiệm này gây ra một dạng sang chấn gắn bó đặc biệt nặng nề đối với đứa trẻ, kể cả khi lời đe dọa không trở thành sự thật. Đối với trẻ em, người mẹ đại diện cho sự sống còn, an toàn và ổn...

NỖI ĐAU MẤT NGƯỜI THÂN

Khi cơ thể và tâm trí cùng tan vỡ Mất người thân là một trong những trải nghiệm đau đớn nhất mà con người có thể trải qua. Nó không chỉ là việc một người rời khỏi cuộc đời ta, mà còn là sự sụp đổ của cảm giác gắn bó, an toàn và ý nghĩa sống. Với nhiều người, đây không...

SANG CHẤN ĐẠO ĐỨC – MORAL INJURY

Khi vết thương nằm ở tầng sâu của lương tâm Không phải mọi sang chấn đều đến từ sợ hãi hay bạo lực. Có những tổn thương không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng gặm nhấm con người từ bên trong – đó là sang chấn đạo đức (moral injury). Nó xuất hiện khi một người làm,...

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

NHỮNG ĐỨA TRẺ ĂN CẮP

Tiếng nói thầm lặng của nỗi đau Khi một đứa trẻ bị phát hiện ăn cắp, người lớn thường vội vàng quy kết đó là hành vi sai trái, vô đạo đức hay “mất dạy”. Thế nhưng, nếu ta dừng lại để lắng nghe phía sau hành vi ấy, ta sẽ nhận ra đó không chỉ là câu chuyện về một món đồ...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

TẠI SAO VIỆT NAM ÍT NƠI ĐÀO TẠO TÂM LÝ TRỊ LIỆU?

Tâm lý trị liệu – hiểu như một ngành khoa học ứng dụng đòi hỏi đào tạo bài bản, giám sát lâm sàng và tiêu chuẩn đạo đức nghiêm ngặt – hiện còn khan hiếm tại Việt Nam. Sự thiếu hụt này không chỉ đến từ khó khăn trong hệ thống giáo dục mà còn bắt nguồn từ văn hóa, chính...

ĐỨA TRẺ VÀ NGƯỜI MẸ TRẦM CẢM

  Khi người mẹ rơi vào trầm cảm, đứa trẻ không chỉ mất đi nguồn chăm sóc thường xuyên mà còn thiếu vắng sự kết nối cảm xúc – yếu tố thiết yếu cho sự phát triển thần kinh và gắn bó. Trầm cảm khiến người mẹ trở nên rút lui, nét mặt ít biểu cảm, giọng nói phẳng, khả...

KHI NGƯỜI MẸ ĐE DỌA BỎ MẶT CON TRAI MÌNH…

  Khi một người mẹ đe dọa bỏ mặc, rời đi, hoặc “không cần con nữa”, trải nghiệm này gây ra một dạng sang chấn gắn bó đặc biệt nặng nề đối với đứa trẻ, kể cả khi lời đe dọa không trở thành sự thật. Đối với trẻ em, người mẹ đại diện cho sự sống còn, an toàn và ổn...

NỖI ĐAU MẤT NGƯỜI THÂN

Khi cơ thể và tâm trí cùng tan vỡ Mất người thân là một trong những trải nghiệm đau đớn nhất mà con người có thể trải qua. Nó không chỉ là việc một người rời khỏi cuộc đời ta, mà còn là sự sụp đổ của cảm giác gắn bó, an toàn và ý nghĩa sống. Với nhiều người, đây không...

SANG CHẤN ĐẠO ĐỨC – MORAL INJURY

Khi vết thương nằm ở tầng sâu của lương tâm Không phải mọi sang chấn đều đến từ sợ hãi hay bạo lực. Có những tổn thương không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng gặm nhấm con người từ bên trong – đó là sang chấn đạo đức (moral injury). Nó xuất hiện khi một người làm,...

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

NHỮNG ĐỨA TRẺ ĂN CẮP

Tiếng nói thầm lặng của nỗi đau Khi một đứa trẻ bị phát hiện ăn cắp, người lớn thường vội vàng quy kết đó là hành vi sai trái, vô đạo đức hay “mất dạy”. Thế nhưng, nếu ta dừng lại để lắng nghe phía sau hành vi ấy, ta sẽ nhận ra đó không chỉ là câu chuyện về một món đồ...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...