TÌNH ĐẦU KHÓ QUÊN!

TÌNH ĐẦU KHÓ QUÊN!

  Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng đều trải qua một vài mối tình trước khi bước vào ngưỡng cửa hôn nhân. Nhưng cũng có người hạnh phúc mỉm cười trong lần hẹn hò đầu tiên đã  tìm được ý trung nhân của đời mình. Dù muốn dù không những kỷ niệm thuở ban đầu khi bước vào yêu cũng đã ghi dấu ấn khó phai trong lòng người đi hay ở lại. Tình đầu chưa hẳn là mối tình trẻ con, đơn giản đó là những rung động đầu đời. Đó là lần đầu tiên bạn cảm thấy loạn nhịp với một ai đó, là lần đầu tiên bạn biết quên mất lối về cũng bởi cái mong muốn được ở bên cạnh người mình yêu lâu hơn nữa. Tình đầu thường trong sáng, không toan tính, không vụ lợi. Những cảm xúc lúc bấy giờ thường lạ lẫm, dịu dàng, bồi hồi và khát khao được trao trọn trái tim cho người bên cạnh. Thế nhưng, có tình đầu thì cũng sẽ có cuộc tình thứ 2, 3 sau đó. Những cảm xúc dành cho mối tình đã qua giống như là ngọn lửa tình âm ỉ chờ cơ hội bùng cháy trở lại. Có khi nó được gọi là “Hiệu ứng mỏ neo” cho những cuộc tình tiếp theo. Nghĩa là người trong cuộc dù đã cố quên, hay không muốn quên nhưng những hình ảnh đầu tiên cùng với những trải nghiệm trong tiềm thức vô tình hay hữu ý trở thành tiêu chuẩn “neo” vào trong tâm trí chúng ta và trở thành khuôn mẫu cho những cuộc tình sau này. Trong một lần tôi đi hội nghị tại Thái Lan, thì có một anh đồng nghiệp người Campuchia đến chào hỏi và mời tôi trò chuyện. Anh không khỏi xúc động khi bày tỏ những cảm xúc về Việt Nam, về nơi anh đã từng gắn bó suốt 5 năm học đại học. Hình ảnh Hà Nội dần hiện ra thật đẹp và đâu đó thấp thoáng bóng dáng của người con gái anh yêu năm xưa nhưng chẳng thành vì thời cuộc. Anh ước gì được quay lại nơi cũ để được thỏa mong chờ và có khi anh còn cơ hội gặp lại cố nhân. Anh không giấu việc anh đã lập gia đình và đang rất hạnh phúc nhưng đâu đó trong lời kể của anh tình đầu chắc chẳng bao giờ là phai nhạt. Trong công việc, tôi đã không ít lần đi qua những câu chuyện đầy nuối tiếc về mối tình đầu không trọn vẹn nhưng vương vấn mãi không nguôi. Có người đã lập gia đình nhưng vẫn bới tìm đâu đó bóng dáng người yêu cũ trong cái gọi là hạnh phúc mới để khỏa lấp nỗi cô đơn hay đơn giản là để níu kéo quá khứ chứ chẳng dễ gì buông bỏ. Chợt khi chúng ta nhận ra bản thân không thể vượt qua nỗi ám ảnh ngày xưa, dù đã lập gia đình nhưng nỗi nhớ đó cứ hằn sâu như một phần bi kịch của cuộc đời mình. Những mối tình đầu lớn lên cùng nhau, cùng với những giá trị chung và có cùng một nền tảng thì khi có cơ hội gặp lại nhau giống như “cá gặp nước”, tình cảm xưa bỗng chốc trở nên vô cùng nồng nàn. Dù khoa học chứng minh rằng, dưới 25 tuổi thì phần vỏ não trước nơi chịu trách nhiệm cho những lựa chọn quyết định mang tính thiết thực chưa thật sự phát triển một cách hoàn thiện nên tình yêu lúc đó thường chịu tác động bởi những đợt cao trào của hormone dopamine trong cơ thể cả Nam và Nữ. Nhờ vậy mà những mảnh tình đầu lúc đó được xem là rất bản năng, đầy lãng mạn và vô cùng lôi cuốn so với những mối tình phản ánh hiện thực của cuộc sống sau này. Theo nhiều nhà nghiên cứu tâm lý tại Mỹ chỉ ra rằng có khoảng 80% những cặp đôi đã mất liên lạc khoảng 5 năm, sau khi nối lại quan hệ thì đều đi tới hôn nhân. Bây giờ hãy xem, tỷ lệ ly hôn ở những người kết hôn lần đầu tiên là 47%, thế nhưng tỷ lệ ly hôn ở những cặp đôi đã từng chia tay sau đó quay lại bên nhau và cùng đi tới hôn nhân chỉ 2%. Nghĩa là 98% người kết hôn với tình cũ đều ở bên nhau và đạt chỉ số hạnh phúc rất cao. Chẳng cần nói đến hôn nhân, việc gặp lại người mà bạn đã từng yêu say đắm nhưng vì một lý do khách quan nào đó hai bạn phải chia tay như còn quá trẻ, do gia đình ngăn cấm, hay mất liên lạc cũng sẽ đem lại những cảm xúc thăng hoa, mãnh liệt. Những mối tình thời thanh mai trúc mã, những rung động đầu đời thường lý do chia tay là do hoàn cảnh thì sẽ khó quên hơn là do không hòa hợp, quan điểm sống khác nhau. Bởi chẳng ai muốn quay lại tìm người cũ nếu người xưa không phù hợp về mặt tinh thần. Không ít lần tôi đã chứng kiến những cuộc hội ngộ đầy nước mắt của những mối tình đầu trong thời chiến. Họ tìm nhau sau những bẽ bàng, chia cắt trong đắng cay. Họ gặp nhau thì tóc đã điểm bạc và chẳng còn nhiều hy vọng nhưng niềm tin yêu dành cho nhau vẫn còn. Họ gặp nhau chỉ để nhìn thấy nhau và thỏa lòng mong đợi của ngần ấy năm xa cách. Họ gặp nhau thì duyên xưa cũng đã lỡ làng mất rồi. Tiến sĩ Nancy Khalish cũng đưa ra nhận định, những cuộc chia cắt trên 10 năm thì có cơ hội thành công trong hôn nhân khi hội ngộ. Điều này liên quan đến việc hầu hết chúng ta cần một khoảng thời gian đủ dài để trải nghiệm và hoàn thiện bản thân cũng như tính cách, quan điểm sống cùng khả năng thấu hiểu chính mình nên dễ đồng cảm và hòa hợp với nhau hơn trong cuộc sống vợ chồng. Dù là mối tình đầu hay là tình cũ, thì “người đi qua đời tôi không nhớ gì sao người”, là những dằn vặt băn khoăn của nỗi nhớ nghẹn ngào cùng sự hiếu kỳ không biết ai đó bây giờ ra sao luôn là “động lực” để ta sống với dĩ vãng. Một con phố nhỏ, một nụ cười quen thuộc, một hàng cây, một mùi hương thoáng qua trong gió cũng đủ gợi cho ta tìm về với ký ức xưa. Thời gian rồi bôi xóa nhưng gọi tên người cũ thì dư âm xưa hiện về, nhiều khi ta cảm thấy có lỗi với chính người chồng, người vợ đang hiện hữu. Vậy có nguy hiểm cho hiện tại của bạn hay không khi mà bạn luôn ấp ủ một hình bóng khó phai trong tâm trí. Chắc chắn là có, nên đừng bao giờ so sánh tình đầu, tình cũ với người chồng, người vợ hiện tại. Đừng biến mình thành kẻ lừa dối, lợi dụng tình cảm để lấp đầy nỗi trống vắng trong tâm trí. Sau khi kết thúc cuộc tình đầu tiên, hãy để tâm hồn bạn lắng đọng, chấp nhận, ngừng tìm kiếm và vượt qua. Sau đó hãy yêu sâu sắc người yêu hiện tại để những hình ảnh trong kí ức chỉ là kỉ niệm mà không phải là nỗi ám ảnh nhớ thương để rồi sau đó giết chết hôn nhân của chính mình. Rồi một ngày hãy để những vấn vương bay xa, mỉm cười với hiện tại và cầu mong cho ai kia hạnh phúc vì giờ ai cũng đã khác xưa rồi! MIA
Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng đều trải qua một vài mối tình trước khi bước vào ngưỡng cửa hôn nhân. Nhưng cũng có người hạnh phúc mỉm cười trong lần hẹn hò đầu tiên đã  tìm được ý trung nhân của đời mình. Dù muốn dù không những kỷ niệm thuở ban đầu khi bước vào yêu cũng đã ghi dấu ấn khó phai trong lòng người đi hay ở lại. Tình đầu chưa hẳn là mối tình trẻ con, đơn giản đó là những rung động đầu đời. Đó là lần đầu tiên bạn cảm thấy loạn nhịp với một ai đó, là lần đầu tiên bạn biết quên mất lối về cũng bởi cái mong muốn được ở bên cạnh người mình yêu lâu hơn nữa. Tình đầu thường trong sáng, không toan tính, không vụ lợi. Những cảm xúc lúc bấy giờ thường lạ lẫm, dịu dàng, bồi hồi và khát khao được trao trọn trái tim cho người bên cạnh. Thế nhưng, có tình đầu thì cũng sẽ có cuộc tình thứ 2, 3 sau đó. Những cảm xúc dành cho mối tình đã qua giống như là ngọn lửa tình âm ỉ chờ cơ hội bùng cháy trở lại. Có khi nó được gọi là “Hiệu ứng mỏ neo” cho những cuộc tình tiếp theo. Nghĩa là người trong cuộc dù đã cố quên, hay không muốn quên nhưng những hình ảnh đầu tiên cùng với những trải nghiệm trong tiềm thức vô tình hay hữu ý trở thành tiêu chuẩn “neo” vào trong tâm trí chúng ta và trở thành khuôn mẫu cho những cuộc tình sau này. Trong một lần tôi đi hội nghị tại Thái Lan, thì có một anh đồng nghiệp người Campuchia đến chào hỏi và mời tôi trò chuyện. Anh không khỏi xúc động khi bày tỏ những cảm xúc về Việt Nam, về nơi anh đã từng gắn bó suốt 5 năm học đại học. Hình ảnh Hà Nội dần hiện ra thật đẹp và đâu đó thấp thoáng bóng dáng của người con gái anh yêu năm xưa nhưng chẳng thành vì thời cuộc. Anh ước gì được quay lại nơi cũ để được thỏa mong chờ và có khi anh còn cơ hội gặp lại cố nhân. Anh không giấu việc anh đã lập gia đình và đang rất hạnh phúc nhưng đâu đó trong lời kể của anh tình đầu chắc chẳng bao giờ là phai nhạt. Trong công việc, tôi đã không ít lần đi qua những câu chuyện đầy nuối tiếc về mối tình đầu không trọn vẹn nhưng vương vấn mãi không nguôi. Có người đã lập gia đình nhưng vẫn bới tìm đâu đó bóng dáng người yêu cũ trong cái gọi là hạnh phúc mới để khỏa lấp nỗi cô đơn hay đơn giản là để níu kéo quá khứ chứ chẳng dễ gì buông bỏ. Chợt khi chúng ta nhận ra bản thân không thể vượt qua nỗi ám ảnh ngày xưa, dù đã lập gia đình nhưng nỗi nhớ đó cứ hằn sâu như một phần bi kịch của cuộc đời mình. Những mối tình đầu lớn lên cùng nhau, cùng với những giá trị chung và có cùng một nền tảng thì khi có cơ hội gặp lại nhau giống như “cá gặp nước”, tình cảm xưa bỗng chốc trở nên vô cùng nồng nàn. Dù khoa học chứng minh rằng, dưới 25 tuổi thì phần vỏ não trước nơi chịu trách nhiệm cho những lựa chọn quyết định mang tính thiết thực chưa thật sự phát triển một cách hoàn thiện nên tình yêu lúc đó thường chịu tác động bởi những đợt cao trào của hormone dopamine trong cơ thể cả Nam và Nữ. Nhờ vậy mà những mảnh tình đầu lúc đó được xem là rất bản năng, đầy lãng mạn và vô cùng lôi cuốn so với những mối tình phản ánh hiện thực của cuộc sống sau này. Theo nhiều nhà nghiên cứu tâm lý tại Mỹ chỉ ra rằng có khoảng 80% những cặp đôi đã mất liên lạc khoảng 5 năm, sau khi nối lại quan hệ thì đều đi tới hôn nhân. Bây giờ hãy xem, tỷ lệ ly hôn ở những người kết hôn lần đầu tiên là 47%, thế nhưng tỷ lệ ly hôn ở những cặp đôi đã từng chia tay sau đó quay lại bên nhau và cùng đi tới hôn nhân chỉ 2%. Nghĩa là 98% người kết hôn với tình cũ đều ở bên nhau và đạt chỉ số hạnh phúc rất cao. Chẳng cần nói đến hôn nhân, việc gặp lại người mà bạn đã từng yêu say đắm nhưng vì một lý do khách quan nào đó hai bạn phải chia tay như còn quá trẻ, do gia đình ngăn cấm, hay mất liên lạc cũng sẽ đem lại những cảm xúc thăng hoa, mãnh liệt. Những mối tình thời thanh mai trúc mã, những rung động đầu đời thường lý do chia tay là do hoàn cảnh thì sẽ khó quên hơn là do không hòa hợp, quan điểm sống khác nhau. Bởi chẳng ai muốn quay lại tìm người cũ nếu người xưa không phù hợp về mặt tinh thần. Không ít lần tôi đã chứng kiến những cuộc hội ngộ đầy nước mắt của những mối tình đầu trong thời chiến. Họ tìm nhau sau những bẽ bàng, chia cắt trong đắng cay. Họ gặp nhau thì tóc đã điểm bạc và chẳng còn nhiều hy vọng nhưng niềm tin yêu dành cho nhau vẫn còn. Họ gặp nhau chỉ để nhìn thấy nhau và thỏa lòng mong đợi của ngần ấy năm xa cách. Họ gặp nhau thì duyên xưa cũng đã lỡ làng mất rồi. Tiến sĩ Nancy Khalish cũng đưa ra nhận định, những cuộc chia cắt trên 10 năm thì có cơ hội thành công trong hôn nhân khi hội ngộ. Điều này liên quan đến việc hầu hết chúng ta cần một khoảng thời gian đủ dài để trải nghiệm và hoàn thiện bản thân cũng như tính cách, quan điểm sống cùng khả năng thấu hiểu chính mình nên dễ đồng cảm và hòa hợp với nhau hơn trong cuộc sống vợ chồng. Dù là mối tình đầu hay là tình cũ, thì “người đi qua đời tôi không nhớ gì sao người”, là những dằn vặt băn khoăn của nỗi nhớ nghẹn ngào cùng sự hiếu kỳ không biết ai đó bây giờ ra sao luôn là “động lực” để ta sống với dĩ vãng. Một con phố nhỏ, một nụ cười quen thuộc, một hàng cây, một mùi hương thoáng qua trong gió cũng đủ gợi cho ta tìm về với ký ức xưa. Thời gian rồi bôi xóa nhưng gọi tên người cũ thì dư âm xưa hiện về, nhiều khi ta cảm thấy có lỗi với chính người chồng, người vợ đang hiện hữu. Vậy có nguy hiểm cho hiện tại của bạn hay không khi mà bạn luôn ấp ủ một hình bóng khó phai trong tâm trí. Chắc chắn là có, nên đừng bao giờ so sánh tình đầu, tình cũ với người chồng, người vợ hiện tại. Đừng biến mình thành kẻ lừa dối, lợi dụng tình cảm để lấp đầy nỗi trống vắng trong tâm trí. Sau khi kết thúc cuộc tình đầu tiên, hãy để tâm hồn bạn lắng đọng, chấp nhận, ngừng tìm kiếm và vượt qua. Sau đó hãy yêu sâu sắc người yêu hiện tại để những hình ảnh trong kí ức chỉ là kỉ niệm mà không phải là nỗi ám ảnh nhớ thương để rồi sau đó giết chết hôn nhân của chính mình. Rồi một ngày hãy để những vấn vương bay xa, mỉm cười với hiện tại và cầu mong cho ai kia hạnh phúc vì giờ ai cũng đã khác xưa rồi! MIA

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...

STRESS ĐỘC HẠI VÀ UNG THƯ – MỐI LIÊN HỆ THẦM LẶNG

Ung thư là một bệnh lý phức tạp, hình thành từ sự kết hợp của nhiều yếu tố như di truyền, môi trường, lối sống, miễn dịch và cả tâm lý. Một trong những khía cạnh được nghiên cứu nhiều hơn trong những năm gần đây là mối liên hệ giữa sang chấn, stress kéo dài và sự phát...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...