ÁI KỶ VÀ SỰ HỦY HOẠI CẢM XÚC

ÁI KỶ VÀ SỰ HỦY HOẠI CẢM XÚC

 

Người mắc chứng ái kỷ thường khiến người khác bị cuốn vào một thế giới đầy hỗn loạn và tổn thương. Họ là những kẻ luôn khao khát được ngưỡng mộ, được xem là trung tâm của mọi sự chú ý.

Đằng sau vẻ ngoài tự tin, quyến rũ và thành công là một cái tôi mong manh đến mức phải liên tục được củng cố bằng những phản hồi tích cực từ người khác. Sự yếm thế của họ được che đậy bởi một mặt nạ quyền lực, điều khiển và thao túng.

Những người ái kỷ không ngần ngại khai thác tình cảm, lòng tin và sự nhẫn nhịn của người khác để phục vụ cho nhu cầu cá nhân. Họ có thể làm bạn cảm thấy mình quan trọng trong một khoảnh khắc, nhưng nhanh chóng hắt hủi, xem thường bạn khi không còn giá trị lợi dụng.

Trong mối quan hệ, họ thường thủ vai “nạn nhân”, che giấu hành vi độc hại dưới lớp vỏ bị tổn thương. Họ thao túng bạn bằng cảm giác tội lỗi, khiến bạn luôn phải chạy theo để “sửa sai”, để được yêu thương trở lại.

Khi yêu một người ái kỷ, bạn có thể bắt đầu nghi ngờ chính mình, đánh mất lòng tin vào cảm xúc cá nhân, và dần cảm thấy bản thân không còn đủ tốt.

Họ khiến bạn tin rằng mọi vấn đề đều bắt nguồn từ bạn, rằng nếu bạn cố gắng hơn, nhẫn nhịn hơn, thì mối quan hệ sẽ ổn. Nhưng sự thật là không có điểm dừng cho những đòi hỏi và sự bất mãn của họ.

Điều đáng sợ ở người ái kỷ không chỉ là hành vi kiểm soát, mà còn là sự không khả năng đối diện với chính mình. Họ bị mắc kẹt trong thế giới của ảo tưởng, nơi họ là nạn nhân, là người không bao giờ sai, và không cần thay đổi.

Chỉ khi đối mặt với một biến cố đủ lớn – một sự thật không thể phủ nhận – lớp vỏ tự tôn ấy mới có thể rạn nứt. Nhưng ngay cả lúc đó, con đường chuyển hóa vẫn rất mong manh.

Quan trọng nhất, bạn cần hiểu: bạn không có nghĩa vụ phải “cứu” họ. Sự thay đổi, nếu có, chỉ bắt đầu từ bên trong chính họ. Và bạn – người đã chịu đựng, nhẫn nhịn và hy sinh – xứng đáng được chữa lành và yêu thương trong một mối quan hệ lành mạnh, nơi bạn được nhìn nhận đúng với giá trị của mình.

MIA NGUYỄN

Người mắc chứng ái kỷ thường khiến người khác bị cuốn vào một thế giới đầy hỗn loạn và tổn thương. Họ là những kẻ luôn khao khát được ngưỡng mộ, được xem là trung tâm của mọi sự chú ý.

Đằng sau vẻ ngoài tự tin, quyến rũ và thành công là một cái tôi mong manh đến mức phải liên tục được củng cố bằng những phản hồi tích cực từ người khác. Sự yếm thế của họ được che đậy bởi một mặt nạ quyền lực, điều khiển và thao túng.

Những người ái kỷ không ngần ngại khai thác tình cảm, lòng tin và sự nhẫn nhịn của người khác để phục vụ cho nhu cầu cá nhân. Họ có thể làm bạn cảm thấy mình quan trọng trong một khoảnh khắc, nhưng nhanh chóng hắt hủi, xem thường bạn khi không còn giá trị lợi dụng.

Trong mối quan hệ, họ thường thủ vai “nạn nhân”, che giấu hành vi độc hại dưới lớp vỏ bị tổn thương. Họ thao túng bạn bằng cảm giác tội lỗi, khiến bạn luôn phải chạy theo để “sửa sai”, để được yêu thương trở lại.

Khi yêu một người ái kỷ, bạn có thể bắt đầu nghi ngờ chính mình, đánh mất lòng tin vào cảm xúc cá nhân, và dần cảm thấy bản thân không còn đủ tốt.

Họ khiến bạn tin rằng mọi vấn đề đều bắt nguồn từ bạn, rằng nếu bạn cố gắng hơn, nhẫn nhịn hơn, thì mối quan hệ sẽ ổn. Nhưng sự thật là không có điểm dừng cho những đòi hỏi và sự bất mãn của họ.

Điều đáng sợ ở người ái kỷ không chỉ là hành vi kiểm soát, mà còn là sự không khả năng đối diện với chính mình. Họ bị mắc kẹt trong thế giới của ảo tưởng, nơi họ là nạn nhân, là người không bao giờ sai, và không cần thay đổi.

Chỉ khi đối mặt với một biến cố đủ lớn – một sự thật không thể phủ nhận – lớp vỏ tự tôn ấy mới có thể rạn nứt. Nhưng ngay cả lúc đó, con đường chuyển hóa vẫn rất mong manh.

Quan trọng nhất, bạn cần hiểu: bạn không có nghĩa vụ phải “cứu” họ. Sự thay đổi, nếu có, chỉ bắt đầu từ bên trong chính họ. Và bạn – người đã chịu đựng, nhẫn nhịn và hy sinh – xứng đáng được chữa lành và yêu thương trong một mối quan hệ lành mạnh, nơi bạn được nhìn nhận đúng với giá trị của mình.

MIA NGUYỄN

TRẦM CẢM CƯỜI Ở NGƯỜI TRẺ

  Khi nụ cười che giấu tổn thương Trầm cảm cười (smiling depression) là một hiện tượng tâm lý đặc biệt, khi người mắc trầm cảm vẫn thể hiện ra ngoài một vẻ mặt vui vẻ, lạc quan, năng động. Họ mỉm cười, làm việc, giao tiếp như một người “ổn” – nhưng sâu bên trong...

EMDR – LIỆU PHÁP GIẢI MẪN CẢM VÀ TÁI XỬ LÝ THÔNG QUA CHUYỂN ĐỘNG NHÃN CẦU

  EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) là gì? Tâm trí con người thường có khả năng tự chữa lành một cách tự nhiên, tương tự như cách cơ thể tự hồi phục. Phần lớn cơ chế ứng phó tự nhiên này diễn ra trong giấc ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn...

BỆNH LÝ CỦA SỰ XẤU HỔ

  Xấu hổ là một trong những cảm xúc con người thường né tránh, nhưng lại hiện diện âm thầm trong rất nhiều trải nghiệm đời sống. Khác với cảm giác tội lỗi – thường xuất hiện khi ta làm điều gì đó sai – xấu hổ lại mang một thông điệp sâu hơn: "Tôi sai trái. Tôi...

HỘI CHỨNG VIÊM ĐA RỄ DÂY THẦN KINH NGOẠI BIÊN

Một góc nhìn thần kinh – miễn dịch – tâm lý Viêm đa rễ dây thần kinh ngoại biên (như CIDP – Chronic Inflammatory Demyelinating Polyneuropathy) là một rối loạn tự miễn dịch, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào lớp vỏ myelin bao quanh các dây thần kinh ngoại biên....

ADHD VÀ PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) và Phổ Tự kỷ (Autism Spectrum Disorder – ASD) thường được xem là những chẩn đoán dành cho trẻ em, nhưng trên thực tế, đây là những khác biệt thần kinh tồn tại suốt đời. Ở người trưởng thành, ADHD và tự kỷ có thể tiếp tục ảnh...

TRẦM CẢM CƯỜI Ở NGƯỜI TRẺ

  Khi nụ cười che giấu tổn thương Trầm cảm cười (smiling depression) là một hiện tượng tâm lý đặc biệt, khi người mắc trầm cảm vẫn thể hiện ra ngoài một vẻ mặt vui vẻ, lạc quan, năng động. Họ mỉm cười, làm việc, giao tiếp như một người “ổn” – nhưng sâu bên trong...

EMDR – LIỆU PHÁP GIẢI MẪN CẢM VÀ TÁI XỬ LÝ THÔNG QUA CHUYỂN ĐỘNG NHÃN CẦU

  EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) là gì? Tâm trí con người thường có khả năng tự chữa lành một cách tự nhiên, tương tự như cách cơ thể tự hồi phục. Phần lớn cơ chế ứng phó tự nhiên này diễn ra trong giấc ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn...

BỆNH LÝ CỦA SỰ XẤU HỔ

  Xấu hổ là một trong những cảm xúc con người thường né tránh, nhưng lại hiện diện âm thầm trong rất nhiều trải nghiệm đời sống. Khác với cảm giác tội lỗi – thường xuất hiện khi ta làm điều gì đó sai – xấu hổ lại mang một thông điệp sâu hơn: "Tôi sai trái. Tôi...

HỘI CHỨNG VIÊM ĐA RỄ DÂY THẦN KINH NGOẠI BIÊN

Một góc nhìn thần kinh – miễn dịch – tâm lý Viêm đa rễ dây thần kinh ngoại biên (như CIDP – Chronic Inflammatory Demyelinating Polyneuropathy) là một rối loạn tự miễn dịch, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào lớp vỏ myelin bao quanh các dây thần kinh ngoại biên....

ADHD VÀ PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) và Phổ Tự kỷ (Autism Spectrum Disorder – ASD) thường được xem là những chẩn đoán dành cho trẻ em, nhưng trên thực tế, đây là những khác biệt thần kinh tồn tại suốt đời. Ở người trưởng thành, ADHD và tự kỷ có thể tiếp tục ảnh...

PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  Rối loạn phổ tự kỷ (Autism Spectrum Disorder - ASD) là một tình trạng phát triển thần kinh tồn tại suốt đời, ảnh hưởng đến cách cá nhân cảm nhận, tương tác xã hội, giao tiếp và xử lý thông tin. Khi nói đến người lớn trong phổ tự kỷ, chúng ta cần vượt qua các...

NỖI ĐAU BỊ TỪ CHỐI

  Rejection Sensitivity Dysphoria (RSD) – là một trạng thái tâm lý đặc trưng bởi sự nhạy cảm cực độ với việc bị từ chối, chỉ trích hoặc cảm giác không được chấp nhận. Đối với những người mắc RSD, những tín hiệu xã hội nhỏ nhặt – như ánh mắt lơ đãng của người...

NHỮNG NGƯỜI LÍNH TRỞ VỀ SAU CUỘC CHIẾN

Rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PTSD) là một trong những hậu quả tâm lý nặng nề nhất mà những người lính phải đối mặt sau chiến tranh. Khi trở về từ chiến trường, họ không chỉ mang theo vết thương trên cơ thể mà còn là những ký ức kinh hoàng ám ảnh dai dẳng: tiếng...

HỦY HOẠI NGƯỜI TA YÊU THƯƠNG

  Có một nghịch lý đau lòng trong đời sống tâm lý: chúng ta đôi khi làm tổn thương chính những người mình yêu thương nhất. Không phải vì chúng ta không yêu họ, mà bởi vì những vết thương chưa lành trong ta chưa từng được thấu hiểu. Và trong cơn vô thức của đau...

CÁI BÓNG DƯỚNG ĐÔI MẮT MẸ

Có những người mẹ không bao giờ nhìn thấy con gái mình như một con người độc lập. Họ chỉ nhìn thấy bản thân mình – phản chiếu qua đôi mắt đứa con. Trong những mối quan hệ như thế, người mẹ mang đặc điểm ái kỷ thường coi con gái là phần kéo dài của chính mình: không...