CÁNH HOA DẦU BAY

CÁNH HOA DẦU BAY

“Sau này em thích làm gì bé?”

“Dạ, đi làm kiếm tiền.”

“Có tiền để làm gì nè?”

“Dạ, để mua kẹo cho em con”.

Giữa những cánh hoa dầu bay của một ngày tháng 5, tôi đã ngồi gặm ổ bánh mì với một cậu bé bé vé số khoảng 5 tuổi ở Hồ con rùa. Và tôi sau đó tôi không còn gặp lại em nữa. Có lẽ em đã được ba mẹ đưa về quê hay chuyển đi mưu sinh ở quận khác.

Ước mơ nhỏ bé của em chắc cũng na ná những trẻ em bất hạnh từ nhỏ đã phải lang bạc mưu sinh hoặc phải và buộc trở thành công cụ mưu sinh của chính ba mẹ hoặc của bọn chăn dắt. 

Tôi nhìn bước chân em bé xíu xiu dưới cái nắng chói chang đầu hè. Tôi nhìn em vô tư nhặt đám hoa dầu rồi tung lên cao, trong ánh mắt trong veo ấy, những cánh hoa dầu rơi la đà trên nụ cười trẻ con. Tôi thấy lại chính mình trong tuổi thơ đó của em. Em lọt thỏm giữa những cây dầu to lớn giữa Sài Gòn nhưng có tán dầu nào che mát được mái đầu bé nhỏ ấy.

Chợt có tiếng gọi và rồi em tíu tít, chạy lon ton về phía người phụ nữ đang ngoắc tay ra hiệu. Người phụ nữ còn bồng theo một em bé còn ẵm ngửa, xấp vé số trên tay hãy còn dày. Tôi nhìn theo cho tới khi hai người đi khuất hẳn, lác đác những đóa hoa dầu rơi hữu ý theo cơn gió trở mùa tháng 5 trên đường Phạm Ngọc Thạch. 

Tôi bâng khuâng nhìn quanh quất, lặng lẽ nhìn hai cô chú công nhân vớt từng vạt lớn cánh hoa dầu chìm nổi trên mặt hồ và ngẫm nghĩ về cái gọi là “giấc mơ đổi đời”. 

Rất nhiều những sinh viên như chúng tôi ngày ấy cố học để thoát khỏi vùng đất mà mình sinh ra, lớn lên, thoát khỏi cái nghèo nàn, lạc hậu ở chốn quê nhà. Họ cố bám trụ lại ở một vùng đất trù phú hơn mảnh đất đầy thiên tai địch họa mà dòng họ cả đời trước đã đi qua. Những bạn bè tôi ở miệt thứ, ở Hà Tĩnh, ở Quảng Nam… đều ly hương vì cùng một hoàn cảnh tương tự nhau. Thậm chí, có trường còn khắc cả dòng chữ “Học tập là con đường duy nhất để thoát nghèo”. Cứ thế, chúng tôi lớn lên với giấc mơ là phải có được một công việc tốt, lương cao để đỡ đần gia đình. Và đại đa số đều dồn về các thành phố lớn nơi có nhiều cơ hội. Chắc có lẽ đó không phải là ước mơ, mà chỉ đơn thuần là con đường phải đi. Người Bắc Trung thì Nam tiến, người từ miền đông, Tây Nam bộ thì “lên thành phố”. Cứ thế lũ lượt mỗi năm có thêm cả 200,000 người được Sài Gòn giang tay bao bọc, biết bao lớp người già, trẻ, lớn, bé… đều tề tựu về mảnh đất này để “kiếm tiền”. Chúng tôi sở hữu một giấc mơ chung, một hướng địa lý để cất bước ra đi. 

Tôi nhớ về những người đầu tiên mà tôi gặp ở Sài Gòn, họ là những chú xe ôm cật lực chào mời hai mẹ con tôi khi vừa đặt chân đến bến xe miền Tây. Tôi nhớ những cái lắc đầu xua tay của bao lượt khách và những lượt mặc cả của các tài xế. Tôi nhớ cả chuyến xe buýt 14 của khi xưa cũ kĩ, duy chỉ một điều không bao giờ đổi, chính là lúc nào cũng chật ních người. Những người mang giấc mơ giống nhau, tập hợp ở bến xe miền Tây và rồi đổ đều trên muôn nẻo đường lớn, hẻm nhỏ của Sài Gòn. 

Tôi nhớ về những giấc mơ thuần khiết của thời lưu bút, tự bạch thuở cấp 2. Những đứa trẻ khi ấy nắn nót viết trên trang giấy trắng ao ước làm giáo viên, bác sĩ, kĩ sư, giảng viên… Và rồi cơn bão của cuộc đời, à không, bây giờ chỉ là những cơn sóng mới đúng, những cơn sóng ấy đã xô dạt giấc mơ trong tâm trí thuở bé thơ. Tôi cũng đã không trở thành giảng viên ở Sài Gòn như đã từng mơ ước. Tôi đã từng có cơ hội nhưng rồi lại bỏ qua, chỉ vì lúc ấy chợt nhận ra, tính cách của mình đã không còn phù hợp. Tôi cũng lao vào cuộc mưu sinh vì đủ thứ chi tiêu trong cuộc sống, bản thân, gia đình. 

Suy cho đến cùng, hóa ra giấc mơ của tôi cũng chẳng khác đứa trẻ kia về bản chất. Nhưng cuộc sống phải tiếp diễn nên phải chen chân vào những hối hả. Rồi vấp phải những ngày hoang mang, lang thang với vô vàn câu hỏi về dự định sắp tới, về mục đích đến cụ thể hơn, hữu ích hơn là những ngày nhàn hạ trong vành đai an toàn này. 

Tôi đứng dậy, phủi phủi vụn bánh mì xuống đất cho mấy con chim bồ câu háo ăn đang sà tới. Thêm một mùa hoa dầu nữa ở Sài Gòn, có lẽ tôi cần sống nhiệt tình hơn, năng lượng hơn bây giờ. Khi hiểu biết quá ít thì chỉ có thể dùng ánh mắt phiến diện để nhìn thấy những điều nhỏ nhặt, chán chường, tù túng của kiếp người ở Sài Gòn.

Đứa trẻ ấy, nụ cười trong trẻo của em dạy cho tôi biết một điều, khi bầu trời vẫn còn xanh, thì niềm vui vẫn lấp lánh trên đầu. Đổi một lăng kính khác để nhìn sâu hơn, mỗi người một cảnh đời, nhưng họ vẫn cần mẫn bước đi thì cớ gì, ta ở đây ca thán. Bởi điều đó không có ý nghĩa bằng việc thay đổi ước mơ của mình để có thể nâng đỡ thêm một ai đó kém may mắn hơn mình…

LẠC NHIÊN

“Sau này em thích làm gì bé?”

“Dạ, đi làm kiếm tiền.”

“Có tiền để làm gì nè?”

“Dạ, để mua kẹo cho em con”.

Giữa những cánh hoa dầu bay của một ngày tháng 5, tôi đã ngồi gặm ổ bánh mì với một cậu bé bé vé số khoảng 5 tuổi ở Hồ con rùa. Và tôi sau đó tôi không còn gặp lại em nữa. Có lẽ em đã được ba mẹ đưa về quê hay chuyển đi mưu sinh ở quận khác.

Ước mơ nhỏ bé của em chắc cũng na ná những trẻ em bất hạnh từ nhỏ đã phải lang bạc mưu sinh hoặc phải và buộc trở thành công cụ mưu sinh của chính ba mẹ hoặc của bọn chăn dắt. 

Tôi nhìn bước chân em bé xíu xiu dưới cái nắng chói chang đầu hè. Tôi nhìn em vô tư nhặt đám hoa dầu rồi tung lên cao, trong ánh mắt trong veo ấy, những cánh hoa dầu rơi la đà trên nụ cười trẻ con. Tôi thấy lại chính mình trong tuổi thơ đó của em. Em lọt thỏm giữa những cây dầu to lớn giữa Sài Gòn nhưng có tán dầu nào che mát được mái đầu bé nhỏ ấy.

Chợt có tiếng gọi và rồi em tíu tít, chạy lon ton về phía người phụ nữ đang ngoắc tay ra hiệu. Người phụ nữ còn bồng theo một em bé còn ẵm ngửa, xấp vé số trên tay hãy còn dày. Tôi nhìn theo cho tới khi hai người đi khuất hẳn, lác đác những đóa hoa dầu rơi hữu ý theo cơn gió trở mùa tháng 5 trên đường Phạm Ngọc Thạch. 

Tôi bâng khuâng nhìn quanh quất, lặng lẽ nhìn hai cô chú công nhân vớt từng vạt lớn cánh hoa dầu chìm nổi trên mặt hồ và ngẫm nghĩ về cái gọi là “giấc mơ đổi đời”. 

Rất nhiều những sinh viên như chúng tôi ngày ấy cố học để thoát khỏi vùng đất mà mình sinh ra, lớn lên, thoát khỏi cái nghèo nàn, lạc hậu ở chốn quê nhà. Họ cố bám trụ lại ở một vùng đất trù phú hơn mảnh đất đầy thiên tai địch họa mà dòng họ cả đời trước đã đi qua. Những bạn bè tôi ở miệt thứ, ở Hà Tĩnh, ở Quảng Nam… đều ly hương vì cùng một hoàn cảnh tương tự nhau. Thậm chí, có trường còn khắc cả dòng chữ “Học tập là con đường duy nhất để thoát nghèo”. Cứ thế, chúng tôi lớn lên với giấc mơ là phải có được một công việc tốt, lương cao để đỡ đần gia đình. Và đại đa số đều dồn về các thành phố lớn nơi có nhiều cơ hội. Chắc có lẽ đó không phải là ước mơ, mà chỉ đơn thuần là con đường phải đi. Người Bắc Trung thì Nam tiến, người từ miền đông, Tây Nam bộ thì “lên thành phố”. Cứ thế lũ lượt mỗi năm có thêm cả 200,000 người được Sài Gòn giang tay bao bọc, biết bao lớp người già, trẻ, lớn, bé… đều tề tựu về mảnh đất này để “kiếm tiền”. Chúng tôi sở hữu một giấc mơ chung, một hướng địa lý để cất bước ra đi. 

Tôi nhớ về những người đầu tiên mà tôi gặp ở Sài Gòn, họ là những chú xe ôm cật lực chào mời hai mẹ con tôi khi vừa đặt chân đến bến xe miền Tây. Tôi nhớ những cái lắc đầu xua tay của bao lượt khách và những lượt mặc cả của các tài xế. Tôi nhớ cả chuyến xe buýt 14 của khi xưa cũ kĩ, duy chỉ một điều không bao giờ đổi, chính là lúc nào cũng chật ních người. Những người mang giấc mơ giống nhau, tập hợp ở bến xe miền Tây và rồi đổ đều trên muôn nẻo đường lớn, hẻm nhỏ của Sài Gòn. 

Tôi nhớ về những giấc mơ thuần khiết của thời lưu bút, tự bạch thuở cấp 2. Những đứa trẻ khi ấy nắn nót viết trên trang giấy trắng ao ước làm giáo viên, bác sĩ, kĩ sư, giảng viên… Và rồi cơn bão của cuộc đời, à không, bây giờ chỉ là những cơn sóng mới đúng, những cơn sóng ấy đã xô dạt giấc mơ trong tâm trí thuở bé thơ. Tôi cũng đã không trở thành giảng viên ở Sài Gòn như đã từng mơ ước. Tôi đã từng có cơ hội nhưng rồi lại bỏ qua, chỉ vì lúc ấy chợt nhận ra, tính cách của mình đã không còn phù hợp. Tôi cũng lao vào cuộc mưu sinh vì đủ thứ chi tiêu trong cuộc sống, bản thân, gia đình. 

Suy cho đến cùng, hóa ra giấc mơ của tôi cũng chẳng khác đứa trẻ kia về bản chất. Nhưng cuộc sống phải tiếp diễn nên phải chen chân vào những hối hả. Rồi vấp phải những ngày hoang mang, lang thang với vô vàn câu hỏi về dự định sắp tới, về mục đích đến cụ thể hơn, hữu ích hơn là những ngày nhàn hạ trong vành đai an toàn này. 

Tôi đứng dậy, phủi phủi vụn bánh mì xuống đất cho mấy con chim bồ câu háo ăn đang sà tới. Thêm một mùa hoa dầu nữa ở Sài Gòn, có lẽ tôi cần sống nhiệt tình hơn, năng lượng hơn bây giờ. Khi hiểu biết quá ít thì chỉ có thể dùng ánh mắt phiến diện để nhìn thấy những điều nhỏ nhặt, chán chường, tù túng của kiếp người ở Sài Gòn.

Đứa trẻ ấy, nụ cười trong trẻo của em dạy cho tôi biết một điều, khi bầu trời vẫn còn xanh, thì niềm vui vẫn lấp lánh trên đầu. Đổi một lăng kính khác để nhìn sâu hơn, mỗi người một cảnh đời, nhưng họ vẫn cần mẫn bước đi thì cớ gì, ta ở đây ca thán. Bởi điều đó không có ý nghĩa bằng việc thay đổi ước mơ của mình để có thể nâng đỡ thêm một ai đó kém may mắn hơn mình…

LẠC NHIÊN

NGƯỜI CŨ TÌM VỀ

Người xưa có câu “tình cũ không rủ cũng về”, để nói về những mối tình không trọn vẹn, thường làm con người ta dằn vặt, để một ngày ta muốn dang tay ôm lấy cái quá khứ, muốn bù đắp cho người cũ cũng vì ngày đó ta vội vàng đánh mất nhau. Nhưng có phải đó là ta đang yêu...

NHỮNG NGƯỜI ĐÀN ÔNG MỜ NHẠT

Một người chồng, người cha ít nói, ít bày tỏ cảm xúc, hoặc là vùi đầu vào công việc hoặc là sáng xỉn chiều say, hoặc là bùng nổ hoặc là lặng thinh, mất kết nối. Đó là hình ảnh chung về những người đàn ông, những người chú, người cậu nơi tôi sinh ra và lớn lên. Họ có...

BAO NHIÊU MỚI LÀ ĐỦ?

“Liệu tôi có đang làm tốt không? Tôi đang làm theo đúng hướng chứ? Tôi sẽ thành công mà nhỉ” Những câu hỏi luôn xuất hiện mỗi khi cô ấy muốn làm một điều gì, hay được giao nhiệm vụ nào đó. Dù có khả năng để làm nhưng trước khi bắt đầu thực hiện thì những câu nói này...

MONG TỪNG NGÀY CHO ĐẾN GIÁNG SINH

Một mùa Giáng sinh nữa lại về, Sài Gòn mấy hôm nay trời trở lạnh, những cung đường thay sắc áo rực rỡ dưới muôn ngàn ánh đèn lung linh huyền ảo. Đâu đó lúc chiều tà tiếng chuông nhà thờ trong xóm Đạo ngân vang điểm từng hồi chậm rãi, rung rung trong làn sương mỏng gợi...

NGƯỜI ĐẸP VÀ QUÁI THÚ

Người đẹp và Quái thú - Beauty and The Beast, bản hoạt hình được Walt Disney công chiếu năm 1991, là câu chuyện cổ tích kể về mối tình đẹp, thơ mộng nhưng cũng lắm trắc trở giữa Belle dũng cảm, tử tế, kiên nhẫn, vị tha, thông minh, hiếu thảo, không ham mê vật chất và...

GIAO TIẾP TRONG TÌNH YÊU

  Anh ơi, em mệt mỏi quá! Sao thế? … Thôi, không có gì đâu! Ừ. Vậy em nghỉ ngơi cho khỏe. Khi nào em thấy ổn hơn thì mình nói chuyện sau nhé. Anh không hiểu em gì cả! Anh đúng là một kẻ vô tâm. Kịch bản quen thuộc ở nhiều cặp đôi này có lẽ bạn cũng dễ đoán được...

AI KHÔNG THÍCH TẾT?

  Khuôn khổ của một đứa trẻ ngoan  Gần đến Tết, tâm trạng của em cứ lên xuống thất thường. Em sắp được về nhà với vòng tay mẹ sau một năm xa nhà miệt mài học tập. Em nhớ mẹ, nhớ cha, nhớ cả đứa em gái “mít ướt, đụng đâu khóc đó”. Em nhớ những bữa ăn gia đình quây...

CHIẾN THẮNG TRONG CUỘC HẸN ĐẦU TIÊN

  Có thể bạn sẽ không tin, nhưng trong cuộc hẹn hò đầu tiên, một người đàn ông thường chỉ mất khoảng 60 giây để quyết định xem anh ta có muốn có cuộc hẹn thứ hai với bạn không. Thật vậy ư? Chắc chắn rồi! Những khoảnh khắc cực kỳ quan trọng như thế này luôn xảy ra...

KHOẢNG CÁCH NÀO CHO TÌNH YÊU

Tôi có hai anh bạn cứ gặp nhau là than phiền về cô vợ của mình và ao ước rằng vợ của mình giống vợ người kia.  Anh Lâm ngán ngẩm với cô vợ kiểm soát và lệ thuộc quá mức vào mình. Mỗi buổi sáng thức dậy, anh sẽ phải dành ra mười lăm phút để liệt kê chi tiết lịch trình...

TÌM NGƯỜI TỐT HƠN ANH

Tôi nhớ một buổi tối nọ, cô bạn tôi sau khi uống say mèm, đã gục mặt vào lòng tôi và rơi những giọt nước mắt vừa bất lực, vừa đau đớn vì mới chia tay bạn trai sau ba năm gắn bó. Cô ấy nức nở rằng: “Anh ấy bảo tao hãy tìm người tốt hơn. Nhưng anh đâu biết rằng tao sẽ...

NỢ EM HAI TIẾNG “HÔN NHÂN”

Tình yêu mù quáng hay cạm bẫy của tình yêu phần lớn là do chính người trong cuộc tạo ra vì chưa bao giờ bạn chấp nhận sự thật rằng anh không yêu bạn chân thành. Có trăm ngàn lý do để anh còn rong ruổi bên ngoài chẳng hạn như là do còn trẻ, bị hấp dẫn bởi những cái mới...

MỘT CUỘC HÔN NHÂN BỀN VỮNG

Nhiều người cho rằng “Hôn nhân là nấm mồ của tình yêu”, bởi có những cặp đôi dù yêu nhau vô cùng sâu đậm nhưng sau khi về chung một nhà không lâu thì lại quyết định chia lìa đôi ngả. Vốn dĩ, hôn nhân không phải đích đến của tình yêu, mà là khởi đầu cho một hành trình...

NGƯỜI CŨ TÌM VỀ

Người xưa có câu “tình cũ không rủ cũng về”, để nói về những mối tình không trọn vẹn, thường làm con người ta dằn vặt, để một ngày ta muốn dang tay ôm lấy cái quá khứ, muốn bù đắp cho người cũ cũng vì ngày đó ta vội vàng đánh mất nhau. Nhưng có phải đó là ta đang yêu...

NGHI NGỜ CẢM XÚC CỦA ĐỐI PHƯƠNG ?

Những lúc mối quan hệ trở nên tệ đi, chúng ta bắt đầu nghi ngờ rằng liệu người yêu của mình có cảm thấy buồn bực, chán chường giống như mình không. Chúng ta bắt đầu suy nghĩ rằng những lời nói và hành động của họ chứng minh rằng họ không có cảm xúc thực sự đối với ta,...

NHỮNG NGƯỜI ĐÀN ÔNG MỜ NHẠT

Một người chồng, người cha ít nói, ít bày tỏ cảm xúc, hoặc là vùi đầu vào công việc hoặc là sáng xỉn chiều say, hoặc là bùng nổ hoặc là lặng thinh, mất kết nối. Đó là hình ảnh chung về những người đàn ông, những người chú, người cậu nơi tôi sinh ra và lớn lên. Họ có...