GIÁNG SINH VÀ NHỮNG CÁNH THIỆP

GIÁNG SINH VÀ NHỮNG CÁNH THIỆP

Những ngày đông tới, thời tiết se se lạnh vào buổi sáng, vội vàng khoác thêm một chiếc áo mỏng khi đi ra ngoài- tất cả báo hiệu Sài Gòn đã vào mùa Giáng sinh.

Giáng sinh đối với người công giáo như ngày tết, rộn rã và tưng bừng. Xóm Đạo nô nức treo cờ hoa, giăng dây đèn, dựng hang đá và những dòng chữ Merry Christmas. Văn hoá ấy ảnh hưởng luôn cả vào những người ngoại đạo. Đêm 24 tháng 12 dù bạn dạo quanh một vòng Sài Gòn để ngắm đường phố với muôn ánh đèn hay lân la đến những nhà thờ để nghe những dàn đồng ca cất cao tiếng hát. Tất cả đều thiêng liêng và thật đẹp. 

Giáng sinh mọi người sẽ gửi những tin nhắn chúc nhau vui vẻ, an lành. Những tin nhắn hình ảnh sẽ tràn mạng xã hội và chỉ cần một cú nhấp nhẹ, tin nhắn đầy yêu thương đó sẽ gửi đến toàn bộ danh sách bạn bè của bạn. Người ngoại đạo thì chỉ có vậy, chỉ có những lời chúc. Nhưng từ trước khi có internet thì người ta vẫn thường chúc nhau bằng những tấm thiệp Giáng sinh viết tay thật đẹp. Bạn có biết tấm thiệp Giáng sinh thương mại đầu tiên trên thế giới được ra đời vào năm 1843, do một hoạ sĩ ở London tên là J.Horsley thiết kế. Tấm thiệp với kiểu tranh ba phần được vẽ bằng tay. Phần giữa là hình một gia đình quây quần bên bữa tiệc Giáng sinh và hai phần còn lại vẽ cảnh trẻ em nghèo được ăn no và mặc ấm. Trên tấm thiệp còn có dòng chữ “Merry Christmas and Happy New Year to you!” thật nổi bật. 

Với bản thiết kế đó- ông Henry Cole- người đã nhờ hoạ sĩ J.Horsley vẽ mẫu- đã tạo ra 1000 tấm thiệp với giá thành khá đắt đỏ. Hiện nay, còn khoảng mười hai tấm vẫn được lưu giữ trong các bộ sưu tập cá nhân hay các viện bảo tàng. Ở các năm về sau, thiệp Giáng sinh trở thành trào lưu ở Anh và Đức. Thế nhưng phải mất đến 30 năm, người Mỹ mới tiếp nhận trào lưu này. Từ năm 1881 một thợ in gốc Đức sống tại Mỹ đã sản xuất ra thị trường khoảng năm triệu tấm thiệp mỗi năm. Chúng phát triển đa dạng từ hình thức cho đến kiểu mẫu và hình thành một nét văn hoá trao tặng và lưu giữ những tấm thiệp như một vật tượng trưng cho may mắn và an lành đến ngày nay. Trong hai thập kỷ gần đây, công nghệ là nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm tiêu thụ của thiệp Giáng sinh. Mạng xã hội và thư điện tử đã thay đổi thói quen viết thiệp tay truyền thống.

Mùa Giáng sinh sắp đến, cảm giác se lạnh sẽ dễ làm người cô đơn thấy cô đơn hơn, và người ta cũng dễ nhớ về những ký ức xa xưa hơn. Tôi cũng nhớ về những Giáng sinh xưa cũ và những cánh thiệp noel đầy sắc màu.

Tôi thật sự không biết thiệp Giáng sinh du nhập vào Việt Nam lúc nào? Những nghĩ có lẽ là từ lâu lắm. Ở thập niên 90, hễ gần đến Giáng sinh thiệp sẽ bày bán tràn lan ở các lề đường trường học, ở các quầy hàng trong nhà sách. Từ nhỏ xíu cỡ bàn tay đến những tấm thiệp treo dài như chuông gió, đủ kích cỡ và màu sắc. Từ những tấm thiệp in hình cây thông và gói quà đơn giản đến những tấm thiệp nhạc vang vang giai điệu bài Jingle Bells vui tươi. Từ những tấm thiệp cầu kỳ đến những tấm thiệp làm bằng tay ngộ nghĩnh. Bạn đã từng kiếm thêm bằng việc tự làm những tấm thiệp Giáng sinh với giấy thơm và ruy băng màu sắc để bán cho bạn bè chưa? Giá cả được chi trả tuỳ theo mức độ thân thiết của đối tượng sẽ nhận được thiệp. Có đôi khi là cả mấy đêm thức trắng để tự chế một chiếc thiệp thật độc lạ dành riêng cho người đặc biệt. Mùa Noel cũng là lúc bạn có thể phát hiện ra “người ấy” của bạn có đang bị ai khác tia trúng hay không. Và gần tới Noel bạn cũng sẽ dễ dàng bắt gặp những cô nữ sinh bẽn lẽn trao cho một anh nam sinh khác lớp tấm thiệp nhỏ xinh với một đôi gò má ửng đỏ, hay những chàng trai len lén bỏ vào hộc bàn của người bạn thích một chiếc thiệp ghi vội. Rồi cũng có những vầng trán nhăn lại vì suy tư, người ấy có tặng lại thiệp cho mình không, hay những đôi mắt thật buồn vì người mình định tặng thiệp đã nhận thiệp của  một ai khác. Nhận được thiệp của người ấy tặng thì còn gì hạnh phúc bằng nữa đúng không. Tất cả đều là những cảm xúc đầu đời của lứa tuổi thiếu niên – trong trẻo và tinh khôi… 

Ngày nay khó mà bắt gặp hình ảnh của thiệp Giáng sinh viết tay. Vậy nên, sẽ thật ngạc nhiên nếu buổi sáng 24 tháng 12 bạn thức dậy và nhận một tấm thiệp Giáng sinh viết tay bên cạnh. Còn nếu bạn cũng đang cô đơn, vậy ký ức về những chiếc thiệp Giáng sinh của bạn là gì? Bạn còn lưu giữ bao nhiêu tấm thiệp Giáng sinh? Hay guồng quay của cuộc sống đã làm bạn lãng phai phần nào những ký ức đó.

Với tôi những cánh thiệp Giáng sinh cũ không còn là ký ức riêng biệt về những ngày Noel nữa. mà nó còn là ký ức của tuổi thanh xuân, của những mối tình đầu vụng dại, ngốc nghếch và đầy mơ mộng….

TỊNH VĂN

Những ngày đông tới, thời tiết se se lạnh vào buổi sáng, vội vàng khoác thêm một chiếc áo mỏng khi đi ra ngoài- tất cả báo hiệu Sài Gòn đã vào mùa Giáng sinh.

Giáng sinh đối với người công giáo như ngày tết, rộn rã và tưng bừng. Xóm Đạo nô nức treo cờ hoa, giăng dây đèn, dựng hang đá và những dòng chữ Merry Christmas. Văn hoá ấy ảnh hưởng luôn cả vào những người ngoại đạo. Đêm 24 tháng 12 dù bạn dạo quanh một vòng Sài Gòn để ngắm đường phố với muôn ánh đèn hay lân la đến những nhà thờ để nghe những dàn đồng ca cất cao tiếng hát. Tất cả đều thiêng liêng và thật đẹp. 

Giáng sinh mọi người sẽ gửi những tin nhắn chúc nhau vui vẻ, an lành. Những tin nhắn hình ảnh sẽ tràn mạng xã hội và chỉ cần một cú nhấp nhẹ, tin nhắn đầy yêu thương đó sẽ gửi đến toàn bộ danh sách bạn bè của bạn. Người ngoại đạo thì chỉ có vậy, chỉ có những lời chúc. Nhưng từ trước khi có internet thì người ta vẫn thường chúc nhau bằng những tấm thiệp Giáng sinh viết tay thật đẹp. Bạn có biết tấm thiệp Giáng sinh thương mại đầu tiên trên thế giới được ra đời vào năm 1843, do một hoạ sĩ ở London tên là J.Horsley thiết kế. Tấm thiệp với kiểu tranh ba phần được vẽ bằng tay. Phần giữa là hình một gia đình quây quần bên bữa tiệc Giáng sinh và hai phần còn lại vẽ cảnh trẻ em nghèo được ăn no và mặc ấm. Trên tấm thiệp còn có dòng chữ “Merry Christmas and Happy New Year to you!” thật nổi bật. 

Với bản thiết kế đó- ông Henry Cole- người đã nhờ hoạ sĩ J.Horsley vẽ mẫu- đã tạo ra 1000 tấm thiệp với giá thành khá đắt đỏ. Hiện nay, còn khoảng mười hai tấm vẫn được lưu giữ trong các bộ sưu tập cá nhân hay các viện bảo tàng. Ở các năm về sau, thiệp Giáng sinh trở thành trào lưu ở Anh và Đức. Thế nhưng phải mất đến 30 năm, người Mỹ mới tiếp nhận trào lưu này. Từ năm 1881 một thợ in gốc Đức sống tại Mỹ đã sản xuất ra thị trường khoảng năm triệu tấm thiệp mỗi năm. Chúng phát triển đa dạng từ hình thức cho đến kiểu mẫu và hình thành một nét văn hoá trao tặng và lưu giữ những tấm thiệp như một vật tượng trưng cho may mắn và an lành đến ngày nay. Trong hai thập kỷ gần đây, công nghệ là nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm tiêu thụ của thiệp Giáng sinh. Mạng xã hội và thư điện tử đã thay đổi thói quen viết thiệp tay truyền thống.

Mùa Giáng sinh sắp đến, cảm giác se lạnh sẽ dễ làm người cô đơn thấy cô đơn hơn, và người ta cũng dễ nhớ về những ký ức xa xưa hơn. Tôi cũng nhớ về những Giáng sinh xưa cũ và những cánh thiệp noel đầy sắc màu.

Tôi thật sự không biết thiệp Giáng sinh du nhập vào Việt Nam lúc nào? Những nghĩ có lẽ là từ lâu lắm. Ở thập niên 90, hễ gần đến Giáng sinh thiệp sẽ bày bán tràn lan ở các lề đường trường học, ở các quầy hàng trong nhà sách. Từ nhỏ xíu cỡ bàn tay đến những tấm thiệp treo dài như chuông gió, đủ kích cỡ và màu sắc. Từ những tấm thiệp in hình cây thông và gói quà đơn giản đến những tấm thiệp nhạc vang vang giai điệu bài Jingle Bells vui tươi. Từ những tấm thiệp cầu kỳ đến những tấm thiệp làm bằng tay ngộ nghĩnh. Bạn đã từng kiếm thêm bằng việc tự làm những tấm thiệp Giáng sinh với giấy thơm và ruy băng màu sắc để bán cho bạn bè chưa? Giá cả được chi trả tuỳ theo mức độ thân thiết của đối tượng sẽ nhận được thiệp. Có đôi khi là cả mấy đêm thức trắng để tự chế một chiếc thiệp thật độc lạ dành riêng cho người đặc biệt. Mùa Noel cũng là lúc bạn có thể phát hiện ra “người ấy” của bạn có đang bị ai khác tia trúng hay không. Và gần tới Noel bạn cũng sẽ dễ dàng bắt gặp những cô nữ sinh bẽn lẽn trao cho một anh nam sinh khác lớp tấm thiệp nhỏ xinh với một đôi gò má ửng đỏ, hay những chàng trai len lén bỏ vào hộc bàn của người bạn thích một chiếc thiệp ghi vội. Rồi cũng có những vầng trán nhăn lại vì suy tư, người ấy có tặng lại thiệp cho mình không, hay những đôi mắt thật buồn vì người mình định tặng thiệp đã nhận thiệp của  một ai khác. Nhận được thiệp của người ấy tặng thì còn gì hạnh phúc bằng nữa đúng không. Tất cả đều là những cảm xúc đầu đời của lứa tuổi thiếu niên – trong trẻo và tinh khôi… 

Ngày nay khó mà bắt gặp hình ảnh của thiệp Giáng sinh viết tay. Vậy nên, sẽ thật ngạc nhiên nếu buổi sáng 24 tháng 12 bạn thức dậy và nhận một tấm thiệp Giáng sinh viết tay bên cạnh. Còn nếu bạn cũng đang cô đơn, vậy ký ức về những chiếc thiệp Giáng sinh của bạn là gì? Bạn còn lưu giữ bao nhiêu tấm thiệp Giáng sinh? Hay guồng quay của cuộc sống đã làm bạn lãng phai phần nào những ký ức đó.

Với tôi những cánh thiệp Giáng sinh cũ không còn là ký ức riêng biệt về những ngày Noel nữa. mà nó còn là ký ức của tuổi thanh xuân, của những mối tình đầu vụng dại, ngốc nghếch và đầy mơ mộng….

TỊNH VĂN

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi, hoặc...

“THIẾU HIỂU BIẾT” NUÔI DƯỠNG XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM

Ở Việt Nam, nhiều hành vi được xem là yêu thương hay chăm sóc trẻ – như thay đồ, tắm chung, đùa giỡn vùng kín, xoa bụng, nựng má, hôn môi, dọa nạt hay để trẻ đi vệ sinh nơi công cộng – thực chất đang xâm phạm ranh giới thân thể của trẻ. Sự thiếu hiểu biết của người...

KHI YÊU LÀ MUỐN LO GIỮ VÀ SỢ MẤT

Rối loạn gắn bó lo âu (anxious attachment) không phải là một tính cách yếu đuối hay yêu sai cách, mà là một chiến lược sinh tồn hình thành từ những sang chấn gắn bó đầu đời. Những người có kiểu gắn bó này thường yêu rất sâu, rất thật, nhưng cũng luôn thấy bất an, lo...

NGƯỜI YÊU DỰ BỊ

Không ai sinh ra đã muốn làm “người yêu dự bị”, nhưng nhiều người lại rơi vào vai trò ấy một cách vô thức, thậm chí lặp lại nó trong nhiều mối quan hệ khác nhau. Họ không chủ đích yêu người có đôi, cũng chẳng mưu cầu việc mãi đứng phía sau, chịu đựng, nhường nhịn và...

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

  Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi,...

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi, hoặc...

“THIẾU HIỂU BIẾT” NUÔI DƯỠNG XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM

Ở Việt Nam, nhiều hành vi được xem là yêu thương hay chăm sóc trẻ – như thay đồ, tắm chung, đùa giỡn vùng kín, xoa bụng, nựng má, hôn môi, dọa nạt hay để trẻ đi vệ sinh nơi công cộng – thực chất đang xâm phạm ranh giới thân thể của trẻ. Sự thiếu hiểu biết của người...

KHI YÊU LÀ MUỐN LO GIỮ VÀ SỢ MẤT

Rối loạn gắn bó lo âu (anxious attachment) không phải là một tính cách yếu đuối hay yêu sai cách, mà là một chiến lược sinh tồn hình thành từ những sang chấn gắn bó đầu đời. Những người có kiểu gắn bó này thường yêu rất sâu, rất thật, nhưng cũng luôn thấy bất an, lo...

NGƯỜI YÊU DỰ BỊ

Không ai sinh ra đã muốn làm “người yêu dự bị”, nhưng nhiều người lại rơi vào vai trò ấy một cách vô thức, thậm chí lặp lại nó trong nhiều mối quan hệ khác nhau. Họ không chủ đích yêu người có đôi, cũng chẳng mưu cầu việc mãi đứng phía sau, chịu đựng, nhường nhịn và...

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

  Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi,...

RỐI LOẠN GẮN BÓ, SANG CHẤN VÀ SINH HỌC THẦN KINH

Rối loạn gắn bó, sang chấn và sinh học thần kinh: Khi hệ thần kinh học cách sống mà không cần kết nối Gắn bó là một trong những nhu cầu cơ bản và bẩm sinh của con người. Ngay từ khi mới sinh, não bộ và hệ thần kinh đã được lập trình để tìm kiếm sự an toàn thông qua...

CƠ THỂ, NÃO BỘ VÀ SỰ GỢI NHỚ HAM MUỐN

  Phản ứng tình dục là một quá trình tinh vi, không chỉ diễn ra ở cơ quan sinh dục mà là sự cộng hưởng giữa thân thể, cảm xúc, ký ức và nhận thức. Trong nhiều trường hợp, người trưởng thành – đặc biệt là những ai từng trải qua sang chấn, trầm cảm, căng thẳng kéo...

KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

  Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc...

HỘI CHỨNG JEREMY – KHI TÌNH BẠN TRỞ NÊN ĐE DỌA

  Trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là giữa bạn bè, chúng ta thường tin rằng tình cảm chân thành sẽ là nguồn hỗ trợ lớn lao trên hành trình phát triển cá nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chính bạn thân – người tưởng như luôn đồng hành – lại trở thành...

KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA

  Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi một người thân mà còn mất đi điểm tựa đầu tiên để...