HÔN NHÂN – BIẾT ĐAU SAO VẪN BƯỚC VÀO

HÔN NHÂN – BIẾT ĐAU SAO VẪN BƯỚC VÀO

Có những người bước vào hôn nhân với một người mà họ biết rõ là không tốt. Họ thấy những lá cờ đỏ rực rỡ – sự không chung thủy, kiểm soát, bạo hành, dối trá – nhưng vẫn chọn nhắm mắt đưa chân.

Từ bên ngoài nhìn vào, ai cũng ngạc nhiên: “Tại sao họ lại chọn điều đó?” Nhưng với người trong cuộc, dường như ý thức bị phớt lờ, còn hậu quả được thu nhỏ lại. Chỉ cần “tình yêu” là đủ để tin rằng mọi thứ rồi sẽ ổn.

Để hiểu hiện tượng này, ta cần nhìn sâu vào thuyết gắn bó (attachment theory). Những người có kiểu gắn bó không an toàn – đặc biệt là gắn bó lo âu hoặc gắn bó hỗn loạn – thường lớn lên trong môi trường mà tình yêu đi kèm bất an: cha mẹ không ổn định về mặt cảm xúc, có lúc yêu thương, có lúc rút lui, thậm chí là tổn thương.

Trải nghiệm này in hằn vào hệ thần kinh như một “kịch bản tình yêu”: yêu là đi kèm với đau, an toàn là nhàm chán, bị từ chối nghĩa là mình không đủ tốt. Khi trưởng thành, họ vô thức tìm lại những mô thức quen thuộc – và rồi lại bước vào một mối quan hệ không lành mạnh, như thể đang tái diễn tuổi thơ của chính mình.

Sinh học thần kinh cũng đóng vai trò. Những trải nghiệm đau buồn trong quá khứ (đặc biệt là thời thơ ấu) làm hệ thần kinh trở nên “quá cảnh giác” (hypervigilant), hoặc ngược lại – “tê liệt” (hypoaroused).

Trong trạng thái đó, người ta có thể đánh giá sai về nguy cơ, hoặc không cảm nhận được mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa. Thêm vào đó, dopamine và oxytocin – hai hormone liên quan đến yêu đương và gắn bó – có thể khiến ta “phớt lờ lý trí”, đặc biệt là khi ta đang tuyệt vọng cần kết nối. Não bộ ưu tiên cảm giác được yêu hơn là sự an toàn thực tế.

Và rồi, ta không thể không nhắc đến sang chấn – những vết thương sâu kín khiến một người tin rằng mình không xứng đáng với một tình yêu trọn vẹn. Trong vô thức, họ chọn sai người, nhưng lại ôm hy vọng rằng “lần này sẽ khác.”

Họ không tìm kiếm sự đau khổ, mà đang cố tái hiện và sửa chữa quá khứ chưa từng được hàn gắn. Nhưng sự lặp lại ấy, nếu thiếu tỉnh thức, chỉ khiến tổn thương ngày càng chồng chất.

Bởi đằng sau lựa chọn ấy là cả một lịch sử tâm lý chưa từng được lắng nghe. Chỉ khi ta đủ can đảm nhìn vào những gốc rễ sâu thẳm ấy, một người mới có thể thực sự chọn lại – lần này không vì sợ hãi cô đơn, mà vì mình xứng đáng với một tình yêu lành mạnh và đủ đầy.

MIA NGUYỄN

 

Có những người bước vào hôn nhân với một người mà họ biết rõ là không tốt. Họ thấy những lá cờ đỏ rực rỡ – sự không chung thủy, kiểm soát, bạo hành, dối trá – nhưng vẫn chọn nhắm mắt đưa chân.

Từ bên ngoài nhìn vào, ai cũng ngạc nhiên: “Tại sao họ lại chọn điều đó?” Nhưng với người trong cuộc, dường như ý thức bị phớt lờ, còn hậu quả được thu nhỏ lại. Chỉ cần “tình yêu” là đủ để tin rằng mọi thứ rồi sẽ ổn.

Để hiểu hiện tượng này, ta cần nhìn sâu vào thuyết gắn bó (attachment theory). Những người có kiểu gắn bó không an toàn – đặc biệt là gắn bó lo âu hoặc gắn bó hỗn loạn – thường lớn lên trong môi trường mà tình yêu đi kèm bất an: cha mẹ không ổn định về mặt cảm xúc, có lúc yêu thương, có lúc rút lui, thậm chí là tổn thương.

Trải nghiệm này in hằn vào hệ thần kinh như một “kịch bản tình yêu”: yêu là đi kèm với đau, an toàn là nhàm chán, bị từ chối nghĩa là mình không đủ tốt. Khi trưởng thành, họ vô thức tìm lại những mô thức quen thuộc – và rồi lại bước vào một mối quan hệ không lành mạnh, như thể đang tái diễn tuổi thơ của chính mình.

Sinh học thần kinh cũng đóng vai trò. Những trải nghiệm đau buồn trong quá khứ (đặc biệt là thời thơ ấu) làm hệ thần kinh trở nên “quá cảnh giác” (hypervigilant), hoặc ngược lại – “tê liệt” (hypoaroused).

Trong trạng thái đó, người ta có thể đánh giá sai về nguy cơ, hoặc không cảm nhận được mức độ nghiêm trọng của mối đe dọa. Thêm vào đó, dopamine và oxytocin – hai hormone liên quan đến yêu đương và gắn bó – có thể khiến ta “phớt lờ lý trí”, đặc biệt là khi ta đang tuyệt vọng cần kết nối. Não bộ ưu tiên cảm giác được yêu hơn là sự an toàn thực tế.

Và rồi, ta không thể không nhắc đến sang chấn – những vết thương sâu kín khiến một người tin rằng mình không xứng đáng với một tình yêu trọn vẹn. Trong vô thức, họ chọn sai người, nhưng lại ôm hy vọng rằng “lần này sẽ khác.”

Họ không tìm kiếm sự đau khổ, mà đang cố tái hiện và sửa chữa quá khứ chưa từng được hàn gắn. Nhưng sự lặp lại ấy, nếu thiếu tỉnh thức, chỉ khiến tổn thương ngày càng chồng chất.

Bởi đằng sau lựa chọn ấy là cả một lịch sử tâm lý chưa từng được lắng nghe. Chỉ khi ta đủ can đảm nhìn vào những gốc rễ sâu thẳm ấy, một người mới có thể thực sự chọn lại – lần này không vì sợ hãi cô đơn, mà vì mình xứng đáng với một tình yêu lành mạnh và đủ đầy.

MIA NGUYỄN

KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

  Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc...

KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA

  Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi một người thân mà còn mất đi điểm tựa đầu tiên để...

KHI ĐÀN ÔNG MÊ MASSAGE HƠN VỢ

  Trong một số mối quan hệ hôn nhân, không ít người vợ đau đớn khi phát hiện chồng mình có thói quen tìm đến các dịch vụ massage "happy ending". Điều này không chỉ là sự phản bội về mặt thể xác, mà còn mang đến cảm giác bị chối bỏ ở mức sâu sắc hơn: “Tại sao anh...

NHỮNG ĐỨA EM GÁI BỊ NGƯỢC ĐÃI TỪ ANH TRAI

Trong nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình Á Đông đặt nặng vai trò giới tính và thứ bậc, không ít cô gái lớn lên trong bóng tối của người anh trai – người được xem là “trụ cột tương lai” và thường được bênh vực vô điều kiện. Trong khi đó, những đứa em gái lại...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

  Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc...

HỘI CHỨNG JEREMY – KHI TÌNH BẠN TRỞ NÊN ĐE DỌA

  Trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là giữa bạn bè, chúng ta thường tin rằng tình cảm chân thành sẽ là nguồn hỗ trợ lớn lao trên hành trình phát triển cá nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chính bạn thân – người tưởng như luôn đồng hành – lại trở thành...

KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA

  Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi một người thân mà còn mất đi điểm tựa đầu tiên để...

KHI ĐÀN ÔNG MÊ MASSAGE HƠN VỢ

  Trong một số mối quan hệ hôn nhân, không ít người vợ đau đớn khi phát hiện chồng mình có thói quen tìm đến các dịch vụ massage "happy ending". Điều này không chỉ là sự phản bội về mặt thể xác, mà còn mang đến cảm giác bị chối bỏ ở mức sâu sắc hơn: “Tại sao anh...

NHỮNG ĐỨA EM GÁI BỊ NGƯỢC ĐÃI TỪ ANH TRAI

Trong nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình Á Đông đặt nặng vai trò giới tính và thứ bậc, không ít cô gái lớn lên trong bóng tối của người anh trai – người được xem là “trụ cột tương lai” và thường được bênh vực vô điều kiện. Trong khi đó, những đứa em gái lại...

LIỆU PHÁP HYPNOSIS VISUALISATION TRONG TRỊ LIỆU TÂM LÝ

Hypnosis Visualisation (gợi hình trong trạng thái thôi miên) là một phương pháp trị liệu sử dụng trí tưởng tượng có hướng dẫn trong trạng thái thư giãn sâu hoặc trạng thái thôi miên nhẹ. Trong quá trình này, thân chủ được dẫn dắt tập trung vào các hình ảnh tích cực,...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NGHIỆN CỜ BẠC – HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI IM LẶNG

Nghiện cờ bạc không đơn thuần là một thói quen xấu hay biểu hiện của sự “yếu đuối”. Nó là một dạng rối loạn hành vi, có cơ chế thần kinh và tâm lý tương tự như nghiện chất kích thích. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết và nhiều định kiến xã hội, cờ bạc vẫn thường bị coi là...

NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP

Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa đơn giản, mà thường là những cá nhân mang trong...