KHÉP LẠI GIẤC MƠ XƯA

KHÉP LẠI GIẤC MƠ XƯA

 

Có những người khi yêu, không chỉ đang yêu một người – mà đang yêu một giấc mơ.

Giấc mơ về gia đình hoàn hảo, nơi có sự quan tâm, bảo bọc, dịu dàng và an toàn mà họ chưa từng có.

Đó là những người lớn lên trong môi trường bạo hành, thiếu thốn tình cảm, bị phớt lờ hoặc bỏ mặc. Họ không biết yêu là gì, nhưng lại khắc khoải một hình mẫu yêu thương lý tưởng – thứ họ chưa từng chạm tới, nhưng tin là sẽ chữa lành được mọi tổn thương bên trong.

Thế là họ nỗ lực hơn người khác: sống tử tế, cố gắng giỏi giang, sẵn sàng hy sinh – tất cả chỉ để được yêu. Trong lòng họ luôn có một chiếc hộp Pandora mang tên “gia đình hoàn hảo”, và mỗi mối quan hệ yêu đương là một cơ hội để mở lại chiếc hộp ấy, hy vọng lần này sẽ có kết thúc khác với tuổi thơ. Họ yêu ai cũng nhanh chóng mơ về đám cưới, căn nhà, những đứa trẻ và một tương lai hạnh phúc. Dù đối phương có phù hợp hay không, fantasy vẫn tiếp diễn.

Theo thuyết gắn bó, đây là biểu hiện rõ rệt của kiểu gắn bó lo âu – nơi người ta sợ bị bỏ rơi, ám ảnh với việc duy trì kết nối và dễ lý tưởng hóa người khác.

Họ không yêu người đó như thật, mà yêu cái vai người đó đang “đóng” trong giấc mơ họ dựng nên. Và rồi, khi người kia rời đi – dù bằng cách im lặng, phản bội hay đơn giản là không còn đáp ứng được giấc mơ kia – họ như sụp đổ.

Không chỉ đau vì mất một người, mà đau vì phải nhìn thẳng vào thực tại: chiếc hộp Pandora ấy, hóa ra chỉ là ảo vọng.

Về sinh học thần kinh, những trải nghiệm sang chấn thời thơ ấu khiến hệ thần kinh trở nên nhạy cảm với đứt gãy kết nối. Não bộ học cách “mơ mộng để sinh tồn” – như một cơ chế tự an ủi.

Dopamine tăng cao khi họ tưởng tượng về một tương lai hạnh phúc, tạo cảm giác phấn khích và “nghiện” hy vọng. Nhưng khi thực tế không đáp ứng được viễn cảnh ấy, hệ thần kinh bị quá tải, dẫn đến cảm giác shut down: trống rỗng, vô định, thậm chí trầm cảm.

Thấu hiểu điều này là bước đầu để chữa lành. Bởi không ai sai khi mơ về tình yêu. Nhưng khi tình yêu là để thoát khỏi quá khứ, chứ không xuất phát từ hiện tại, ta có nguy cơ yêu mộng tưởng hơn là con người thật. Chỉ khi dám khép lại giấc mơ xưa, ta mới có thể mở ra cơ hội cho một tình yêu đủ chân thật, đủ an toàn – dù không hoàn hảo, nhưng có thật.

MIA NGUYỄN

 

Có những người khi yêu, không chỉ đang yêu một người – mà đang yêu một giấc mơ.

Giấc mơ về gia đình hoàn hảo, nơi có sự quan tâm, bảo bọc, dịu dàng và an toàn mà họ chưa từng có.

Đó là những người lớn lên trong môi trường bạo hành, thiếu thốn tình cảm, bị phớt lờ hoặc bỏ mặc. Họ không biết yêu là gì, nhưng lại khắc khoải một hình mẫu yêu thương lý tưởng – thứ họ chưa từng chạm tới, nhưng tin là sẽ chữa lành được mọi tổn thương bên trong.

Thế là họ nỗ lực hơn người khác: sống tử tế, cố gắng giỏi giang, sẵn sàng hy sinh – tất cả chỉ để được yêu. Trong lòng họ luôn có một chiếc hộp Pandora mang tên “gia đình hoàn hảo”, và mỗi mối quan hệ yêu đương là một cơ hội để mở lại chiếc hộp ấy, hy vọng lần này sẽ có kết thúc khác với tuổi thơ. Họ yêu ai cũng nhanh chóng mơ về đám cưới, căn nhà, những đứa trẻ và một tương lai hạnh phúc. Dù đối phương có phù hợp hay không, fantasy vẫn tiếp diễn.

Theo thuyết gắn bó, đây là biểu hiện rõ rệt của kiểu gắn bó lo âu – nơi người ta sợ bị bỏ rơi, ám ảnh với việc duy trì kết nối và dễ lý tưởng hóa người khác.

Họ không yêu người đó như thật, mà yêu cái vai người đó đang “đóng” trong giấc mơ họ dựng nên. Và rồi, khi người kia rời đi – dù bằng cách im lặng, phản bội hay đơn giản là không còn đáp ứng được giấc mơ kia – họ như sụp đổ.

Không chỉ đau vì mất một người, mà đau vì phải nhìn thẳng vào thực tại: chiếc hộp Pandora ấy, hóa ra chỉ là ảo vọng.

Về sinh học thần kinh, những trải nghiệm sang chấn thời thơ ấu khiến hệ thần kinh trở nên nhạy cảm với đứt gãy kết nối. Não bộ học cách “mơ mộng để sinh tồn” – như một cơ chế tự an ủi.

Dopamine tăng cao khi họ tưởng tượng về một tương lai hạnh phúc, tạo cảm giác phấn khích và “nghiện” hy vọng. Nhưng khi thực tế không đáp ứng được viễn cảnh ấy, hệ thần kinh bị quá tải, dẫn đến cảm giác shut down: trống rỗng, vô định, thậm chí trầm cảm.

Thấu hiểu điều này là bước đầu để chữa lành. Bởi không ai sai khi mơ về tình yêu. Nhưng khi tình yêu là để thoát khỏi quá khứ, chứ không xuất phát từ hiện tại, ta có nguy cơ yêu mộng tưởng hơn là con người thật. Chỉ khi dám khép lại giấc mơ xưa, ta mới có thể mở ra cơ hội cho một tình yêu đủ chân thật, đủ an toàn – dù không hoàn hảo, nhưng có thật.

MIA NGUYỄN

TRẦM CẢM CƯỜI Ở NGƯỜI TRẺ

  Khi nụ cười che giấu tổn thương Trầm cảm cười (smiling depression) là một hiện tượng tâm lý đặc biệt, khi người mắc trầm cảm vẫn thể hiện ra ngoài một vẻ mặt vui vẻ, lạc quan, năng động. Họ mỉm cười, làm việc, giao tiếp như một người “ổn” – nhưng sâu bên trong...

ADHD VÀ PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) và Phổ Tự kỷ (Autism Spectrum Disorder – ASD) thường được xem là những chẩn đoán dành cho trẻ em, nhưng trên thực tế, đây là những khác biệt thần kinh tồn tại suốt đời. Ở người trưởng thành, ADHD và tự kỷ có thể tiếp tục ảnh...

PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  Rối loạn phổ tự kỷ (Autism Spectrum Disorder - ASD) là một tình trạng phát triển thần kinh tồn tại suốt đời, ảnh hưởng đến cách cá nhân cảm nhận, tương tác xã hội, giao tiếp và xử lý thông tin. Khi nói đến người lớn trong phổ tự kỷ, chúng ta cần vượt qua các...

NỖI ĐAU BỊ TỪ CHỐI

  Rejection Sensitivity Dysphoria (RSD) – là một trạng thái tâm lý đặc trưng bởi sự nhạy cảm cực độ với việc bị từ chối, chỉ trích hoặc cảm giác không được chấp nhận. Đối với những người mắc RSD, những tín hiệu xã hội nhỏ nhặt – như ánh mắt lơ đãng của người...

NHỮNG NGƯỜI LÍNH TRỞ VỀ SAU CUỘC CHIẾN

Rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PTSD) là một trong những hậu quả tâm lý nặng nề nhất mà những người lính phải đối mặt sau chiến tranh. Khi trở về từ chiến trường, họ không chỉ mang theo vết thương trên cơ thể mà còn là những ký ức kinh hoàng ám ảnh dai dẳng: tiếng...

TRẦM CẢM CƯỜI Ở NGƯỜI TRẺ

  Khi nụ cười che giấu tổn thương Trầm cảm cười (smiling depression) là một hiện tượng tâm lý đặc biệt, khi người mắc trầm cảm vẫn thể hiện ra ngoài một vẻ mặt vui vẻ, lạc quan, năng động. Họ mỉm cười, làm việc, giao tiếp như một người “ổn” – nhưng sâu bên trong...

EMDR – LIỆU PHÁP GIẢI MẪN CẢM VÀ TÁI XỬ LÝ THÔNG QUA CHUYỂN ĐỘNG NHÃN CẦU

  EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) là gì? Tâm trí con người thường có khả năng tự chữa lành một cách tự nhiên, tương tự như cách cơ thể tự hồi phục. Phần lớn cơ chế ứng phó tự nhiên này diễn ra trong giấc ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn...

BỆNH LÝ CỦA SỰ XẤU HỔ

  Xấu hổ là một trong những cảm xúc con người thường né tránh, nhưng lại hiện diện âm thầm trong rất nhiều trải nghiệm đời sống. Khác với cảm giác tội lỗi – thường xuất hiện khi ta làm điều gì đó sai – xấu hổ lại mang một thông điệp sâu hơn: "Tôi sai trái. Tôi...

HỘI CHỨNG VIÊM ĐA RỄ DÂY THẦN KINH NGOẠI BIÊN

Một góc nhìn thần kinh – miễn dịch – tâm lý Viêm đa rễ dây thần kinh ngoại biên (như CIDP – Chronic Inflammatory Demyelinating Polyneuropathy) là một rối loạn tự miễn dịch, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào lớp vỏ myelin bao quanh các dây thần kinh ngoại biên....

ADHD VÀ PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) và Phổ Tự kỷ (Autism Spectrum Disorder – ASD) thường được xem là những chẩn đoán dành cho trẻ em, nhưng trên thực tế, đây là những khác biệt thần kinh tồn tại suốt đời. Ở người trưởng thành, ADHD và tự kỷ có thể tiếp tục ảnh...

PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  Rối loạn phổ tự kỷ (Autism Spectrum Disorder - ASD) là một tình trạng phát triển thần kinh tồn tại suốt đời, ảnh hưởng đến cách cá nhân cảm nhận, tương tác xã hội, giao tiếp và xử lý thông tin. Khi nói đến người lớn trong phổ tự kỷ, chúng ta cần vượt qua các...

NỖI ĐAU BỊ TỪ CHỐI

  Rejection Sensitivity Dysphoria (RSD) – là một trạng thái tâm lý đặc trưng bởi sự nhạy cảm cực độ với việc bị từ chối, chỉ trích hoặc cảm giác không được chấp nhận. Đối với những người mắc RSD, những tín hiệu xã hội nhỏ nhặt – như ánh mắt lơ đãng của người...

NHỮNG NGƯỜI LÍNH TRỞ VỀ SAU CUỘC CHIẾN

Rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PTSD) là một trong những hậu quả tâm lý nặng nề nhất mà những người lính phải đối mặt sau chiến tranh. Khi trở về từ chiến trường, họ không chỉ mang theo vết thương trên cơ thể mà còn là những ký ức kinh hoàng ám ảnh dai dẳng: tiếng...

HỦY HOẠI NGƯỜI TA YÊU THƯƠNG

  Có một nghịch lý đau lòng trong đời sống tâm lý: chúng ta đôi khi làm tổn thương chính những người mình yêu thương nhất. Không phải vì chúng ta không yêu họ, mà bởi vì những vết thương chưa lành trong ta chưa từng được thấu hiểu. Và trong cơn vô thức của đau...

CÁI BÓNG DƯỚNG ĐÔI MẮT MẸ

Có những người mẹ không bao giờ nhìn thấy con gái mình như một con người độc lập. Họ chỉ nhìn thấy bản thân mình – phản chiếu qua đôi mắt đứa con. Trong những mối quan hệ như thế, người mẹ mang đặc điểm ái kỷ thường coi con gái là phần kéo dài của chính mình: không...