MÌNH KHÔNG XỨNG ĐÁNG ĐƯỢC YÊU THƯƠNG

MÌNH KHÔNG XỨNG ĐÁNG ĐƯỢC YÊU THƯƠNG

Cảm giác “mình không xứng đáng được yêu thương” không hình thành trong một sớm một chiều.

Nó là hệ quả của một hành trình dài – một hành trình đầy im lặng, cô đơn và bị bỏ rơi từ thời thơ ấu. Với nhiều người, cảm giác ấy bắt nguồn từ việc lớn lên trong một môi trường thiếu sự quan tâm, thấu hiểu, hoặc nơi mà tình yêu được trao đổi có điều kiện.

Khi một đứa trẻ liên tục bị phớt lờ cảm xúc, không được lắng nghe, hoặc thậm chí bị trừng phạt vì những biểu hiện rất con người như khóc, giận, sợ hãi, chúng sẽ dần hình thành niềm tin rằng: “Mình không đủ tốt để được yêu.” Trẻ em không thể lý giải tại sao cha mẹ lại lạnh lùng hay vô tâm, nên chúng quay sang đổ lỗi cho chính mình. Chúng học cách thu mình lại, tự chơi, tự lo, và tự dập tắt cảm xúc – tất cả chỉ để tồn tại.

Khi trưởng thành, những đứa trẻ ngày nào bước vào các mối quan hệ với trái tim đầy vết nứt. Họ có thể trở nên quá cần người khác để cảm thấy mình có giá trị – luôn hy sinh, luôn chiều theo, chỉ để không bị bỏ rơi. Hoặc ngược lại, họ dựng lên những bức tường cảm xúc, cư xử lạnh lùng, bất cần, như một cách để tránh bị tổn thương thêm một lần nữa. Cả hai phản ứng ấy, dù trái ngược, đều bắt nguồn từ cùng một gốc rễ: niềm tin rằng bản thân không đủ xứng đáng để được ai đó yêu thương một cách trọn vẹn.

Vòng lặp đó thật đau lòng, nhưng không phải không thể phá vỡ. Để bắt đầu, bạn cần nhận ra rằng cảm giác “không xứng đáng” ấy không phải là sự thật – mà chỉ là một chương trình được lập trình sai từ những trải nghiệm cũ. Và chương trình ấy có thể được viết lại.

Hành trình chữa lành không đơn giản, nhưng nó có thể bắt đầu bằng những điều nhỏ nhất: học cách lắng nghe bản thân, chăm sóc nhu cầu của mình, đặt ra ranh giới lành mạnh, và dần dần thử tin rằng – bạn xứng đáng với yêu thương, không phải vì bạn phải làm gì đó, mà chỉ đơn giản vì bạn là chính bạn.

Trong nhiều trường hợp, liệu pháp tâm lý là một không gian an toàn để bắt đầu. Một người đồng hành giàu thấu cảm có thể giúp bạn soi chiếu lại quá khứ, nhìn rõ những khuôn mẫu vô thức đang chi phối hiện tại, và từ đó xây lại nền móng cho sự tự yêu thương bền vững.

Bạn xứng đáng được yêu – không phải tình yêu nửa vời, có điều kiện, mà là thứ tình yêu dịu dàng, tôn trọng, nâng đỡ. Và trước khi người khác có thể trao cho bạn điều đó, bạn có thể là người đầu tiên làm điều ấy cho chính mình.

MIA NGUYỄN

 

Cảm giác “mình không xứng đáng được yêu thương” không hình thành trong một sớm một chiều.

Nó là hệ quả của một hành trình dài – một hành trình đầy im lặng, cô đơn và bị bỏ rơi từ thời thơ ấu. Với nhiều người, cảm giác ấy bắt nguồn từ việc lớn lên trong một môi trường thiếu sự quan tâm, thấu hiểu, hoặc nơi mà tình yêu được trao đổi có điều kiện.

Khi một đứa trẻ liên tục bị phớt lờ cảm xúc, không được lắng nghe, hoặc thậm chí bị trừng phạt vì những biểu hiện rất con người như khóc, giận, sợ hãi, chúng sẽ dần hình thành niềm tin rằng: “Mình không đủ tốt để được yêu.” Trẻ em không thể lý giải tại sao cha mẹ lại lạnh lùng hay vô tâm, nên chúng quay sang đổ lỗi cho chính mình. Chúng học cách thu mình lại, tự chơi, tự lo, và tự dập tắt cảm xúc – tất cả chỉ để tồn tại.

Khi trưởng thành, những đứa trẻ ngày nào bước vào các mối quan hệ với trái tim đầy vết nứt. Họ có thể trở nên quá cần người khác để cảm thấy mình có giá trị – luôn hy sinh, luôn chiều theo, chỉ để không bị bỏ rơi. Hoặc ngược lại, họ dựng lên những bức tường cảm xúc, cư xử lạnh lùng, bất cần, như một cách để tránh bị tổn thương thêm một lần nữa. Cả hai phản ứng ấy, dù trái ngược, đều bắt nguồn từ cùng một gốc rễ: niềm tin rằng bản thân không đủ xứng đáng để được ai đó yêu thương một cách trọn vẹn.

Vòng lặp đó thật đau lòng, nhưng không phải không thể phá vỡ. Để bắt đầu, bạn cần nhận ra rằng cảm giác “không xứng đáng” ấy không phải là sự thật – mà chỉ là một chương trình được lập trình sai từ những trải nghiệm cũ. Và chương trình ấy có thể được viết lại.

Hành trình chữa lành không đơn giản, nhưng nó có thể bắt đầu bằng những điều nhỏ nhất: học cách lắng nghe bản thân, chăm sóc nhu cầu của mình, đặt ra ranh giới lành mạnh, và dần dần thử tin rằng – bạn xứng đáng với yêu thương, không phải vì bạn phải làm gì đó, mà chỉ đơn giản vì bạn là chính bạn.

Trong nhiều trường hợp, liệu pháp tâm lý là một không gian an toàn để bắt đầu. Một người đồng hành giàu thấu cảm có thể giúp bạn soi chiếu lại quá khứ, nhìn rõ những khuôn mẫu vô thức đang chi phối hiện tại, và từ đó xây lại nền móng cho sự tự yêu thương bền vững.

Bạn xứng đáng được yêu – không phải tình yêu nửa vời, có điều kiện, mà là thứ tình yêu dịu dàng, tôn trọng, nâng đỡ. Và trước khi người khác có thể trao cho bạn điều đó, bạn có thể là người đầu tiên làm điều ấy cho chính mình.

MIA NGUYỄN

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...