MÌNH KHÔNG XỨNG ĐÁNG ĐƯỢC YÊU THƯƠNG

MÌNH KHÔNG XỨNG ĐÁNG ĐƯỢC YÊU THƯƠNG

Cảm giác “mình không xứng đáng được yêu thương” không hình thành trong một sớm một chiều.

Nó là hệ quả của một hành trình dài – một hành trình đầy im lặng, cô đơn và bị bỏ rơi từ thời thơ ấu. Với nhiều người, cảm giác ấy bắt nguồn từ việc lớn lên trong một môi trường thiếu sự quan tâm, thấu hiểu, hoặc nơi mà tình yêu được trao đổi có điều kiện.

Khi một đứa trẻ liên tục bị phớt lờ cảm xúc, không được lắng nghe, hoặc thậm chí bị trừng phạt vì những biểu hiện rất con người như khóc, giận, sợ hãi, chúng sẽ dần hình thành niềm tin rằng: “Mình không đủ tốt để được yêu.” Trẻ em không thể lý giải tại sao cha mẹ lại lạnh lùng hay vô tâm, nên chúng quay sang đổ lỗi cho chính mình. Chúng học cách thu mình lại, tự chơi, tự lo, và tự dập tắt cảm xúc – tất cả chỉ để tồn tại.

Khi trưởng thành, những đứa trẻ ngày nào bước vào các mối quan hệ với trái tim đầy vết nứt. Họ có thể trở nên quá cần người khác để cảm thấy mình có giá trị – luôn hy sinh, luôn chiều theo, chỉ để không bị bỏ rơi. Hoặc ngược lại, họ dựng lên những bức tường cảm xúc, cư xử lạnh lùng, bất cần, như một cách để tránh bị tổn thương thêm một lần nữa. Cả hai phản ứng ấy, dù trái ngược, đều bắt nguồn từ cùng một gốc rễ: niềm tin rằng bản thân không đủ xứng đáng để được ai đó yêu thương một cách trọn vẹn.

Vòng lặp đó thật đau lòng, nhưng không phải không thể phá vỡ. Để bắt đầu, bạn cần nhận ra rằng cảm giác “không xứng đáng” ấy không phải là sự thật – mà chỉ là một chương trình được lập trình sai từ những trải nghiệm cũ. Và chương trình ấy có thể được viết lại.

Hành trình chữa lành không đơn giản, nhưng nó có thể bắt đầu bằng những điều nhỏ nhất: học cách lắng nghe bản thân, chăm sóc nhu cầu của mình, đặt ra ranh giới lành mạnh, và dần dần thử tin rằng – bạn xứng đáng với yêu thương, không phải vì bạn phải làm gì đó, mà chỉ đơn giản vì bạn là chính bạn.

Trong nhiều trường hợp, liệu pháp tâm lý là một không gian an toàn để bắt đầu. Một người đồng hành giàu thấu cảm có thể giúp bạn soi chiếu lại quá khứ, nhìn rõ những khuôn mẫu vô thức đang chi phối hiện tại, và từ đó xây lại nền móng cho sự tự yêu thương bền vững.

Bạn xứng đáng được yêu – không phải tình yêu nửa vời, có điều kiện, mà là thứ tình yêu dịu dàng, tôn trọng, nâng đỡ. Và trước khi người khác có thể trao cho bạn điều đó, bạn có thể là người đầu tiên làm điều ấy cho chính mình.

MIA NGUYỄN

 

Cảm giác “mình không xứng đáng được yêu thương” không hình thành trong một sớm một chiều.

Nó là hệ quả của một hành trình dài – một hành trình đầy im lặng, cô đơn và bị bỏ rơi từ thời thơ ấu. Với nhiều người, cảm giác ấy bắt nguồn từ việc lớn lên trong một môi trường thiếu sự quan tâm, thấu hiểu, hoặc nơi mà tình yêu được trao đổi có điều kiện.

Khi một đứa trẻ liên tục bị phớt lờ cảm xúc, không được lắng nghe, hoặc thậm chí bị trừng phạt vì những biểu hiện rất con người như khóc, giận, sợ hãi, chúng sẽ dần hình thành niềm tin rằng: “Mình không đủ tốt để được yêu.” Trẻ em không thể lý giải tại sao cha mẹ lại lạnh lùng hay vô tâm, nên chúng quay sang đổ lỗi cho chính mình. Chúng học cách thu mình lại, tự chơi, tự lo, và tự dập tắt cảm xúc – tất cả chỉ để tồn tại.

Khi trưởng thành, những đứa trẻ ngày nào bước vào các mối quan hệ với trái tim đầy vết nứt. Họ có thể trở nên quá cần người khác để cảm thấy mình có giá trị – luôn hy sinh, luôn chiều theo, chỉ để không bị bỏ rơi. Hoặc ngược lại, họ dựng lên những bức tường cảm xúc, cư xử lạnh lùng, bất cần, như một cách để tránh bị tổn thương thêm một lần nữa. Cả hai phản ứng ấy, dù trái ngược, đều bắt nguồn từ cùng một gốc rễ: niềm tin rằng bản thân không đủ xứng đáng để được ai đó yêu thương một cách trọn vẹn.

Vòng lặp đó thật đau lòng, nhưng không phải không thể phá vỡ. Để bắt đầu, bạn cần nhận ra rằng cảm giác “không xứng đáng” ấy không phải là sự thật – mà chỉ là một chương trình được lập trình sai từ những trải nghiệm cũ. Và chương trình ấy có thể được viết lại.

Hành trình chữa lành không đơn giản, nhưng nó có thể bắt đầu bằng những điều nhỏ nhất: học cách lắng nghe bản thân, chăm sóc nhu cầu của mình, đặt ra ranh giới lành mạnh, và dần dần thử tin rằng – bạn xứng đáng với yêu thương, không phải vì bạn phải làm gì đó, mà chỉ đơn giản vì bạn là chính bạn.

Trong nhiều trường hợp, liệu pháp tâm lý là một không gian an toàn để bắt đầu. Một người đồng hành giàu thấu cảm có thể giúp bạn soi chiếu lại quá khứ, nhìn rõ những khuôn mẫu vô thức đang chi phối hiện tại, và từ đó xây lại nền móng cho sự tự yêu thương bền vững.

Bạn xứng đáng được yêu – không phải tình yêu nửa vời, có điều kiện, mà là thứ tình yêu dịu dàng, tôn trọng, nâng đỡ. Và trước khi người khác có thể trao cho bạn điều đó, bạn có thể là người đầu tiên làm điều ấy cho chính mình.

MIA NGUYỄN

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

NHỮNG ĐỨA TRẺ ĂN CẮP

Tiếng nói thầm lặng của nỗi đau Khi một đứa trẻ bị phát hiện ăn cắp, người lớn thường vội vàng quy kết đó là hành vi sai trái, vô đạo đức hay “mất dạy”. Thế nhưng, nếu ta dừng lại để lắng nghe phía sau hành vi ấy, ta sẽ nhận ra đó không chỉ là câu chuyện về một món đồ...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

NHỮNG ĐỨA TRẺ ĂN CẮP

Tiếng nói thầm lặng của nỗi đau Khi một đứa trẻ bị phát hiện ăn cắp, người lớn thường vội vàng quy kết đó là hành vi sai trái, vô đạo đức hay “mất dạy”. Thế nhưng, nếu ta dừng lại để lắng nghe phía sau hành vi ấy, ta sẽ nhận ra đó không chỉ là câu chuyện về một món đồ...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...