Chiều nay tôi lại ghé qua mua giúp bà đôi tờ vé số. Mười một năm tôi ở Sài Gòn, bà già mù ấy vẫn miệt mài bán vé số ở các góc đường. Ngày tôi còn đi học, bà ngồi lặng lẽ dưới cái mưa tầm tã, cái nắng bưng đầu ở một góc nhỏ xíu xiu trên đường Chu Văn An, Bình Thạnh. Bẵng đi một thời gian dài, tôi đi làm được bốn năm, bà chuyển sang góc đường Nơ Trang Long – Lê Quang Định. Bà gầy đi nhiều, đen hơn ngày xưa, ngày trước vẫn còn thấy mờ mờ thì nay mắt bà chẳng còn nhìn thấy gì nữa. Người bà vốn nhỏ, nay lại rút lại thêm, thế giới xung quanh tuyền một màu đen, tiếng mời khách khản đặc và đôi khi bà chẳng còn hơi để rao nữa… Những ngày này, người người che khẩu trang suốt khi ra đường, bà cũng chẳng hay biết gì, ừ thì cũng biết qua là có cái con gây bệnh gì đấy rồi thôi. Vẫn sớm sớm lên xe chú xe ôm lên Sài Gòn, chiều tối mịt mù leo lên xe về lại Bình Dương. Mỗi lần tôi ghé hơi trễ và hỏi sao bà chưa về? Bà lại giương đôi mắt đục ngầu lên hỏi lại mấy giờ rồi? Ngày và đêm với bà còn chẳng mấy khác nhau thì dịch hay không dịch, bà cũng mù mờ chẳng hay biết đến. 

Cả tháng trôi qua dịch Covid-19 làm xôn xao cả thế giới, nhưng ở những góc đường thế này, bà cùng những người đang mê mệt trong giấc ngủ say trên những cây cầu dài, dưới những mái hiên lạnh lẽo, dưới gầm cầu đầy gián và chuột… Hàng ngàn người dường như đang nằm ngoài cuộc chiến của thế giới với kẻ thù không thể nhìn thấy được bằng mắt.  

Vào lúc nhiều người có tiền khác tranh nhau giành giật từng gói mì ở siêu thị, thì họ vẫn ung dung, chầm chậm nhai ổ bánh mì đã nguội từ lâu. Sài Gòn vẫn nhả khói vào bao gương mặt khắc khổ ấy mỗi ngày như mọi ngày, họa may con virus kia lai vãng thì dường như cũng chẳng can hệ gì đến họ.

Ở một góc chợ những hôm đầu tiên của trận dịch, khẩu trang thành một món hàng cực kì khan hiếm, người đàn ông vô gia cư rít từng điếu thuốc dài nhìn người ta xếp hàng từ 1-2h sáng để được mua. Ông ở ngoài sự căng thẳng khi không mua được khẩu trang ấy và đang bị mất giấc ngủ vì sự nhộn nhạo của cái đêm dài đó.

Ông cụ đạp chiếc xe ba gác theo thói quen dừng chân ở quán cơm bình dân quen thuộc mà quên mất rằng gia đình bà chủ quán đã dọn về quê từ hôm qua. Học sinh, sinh viên nghỉ học hết, quán của bà cũng trở nên ế ẩm, tiền mặt bằng trở thành nỗi ám ảnh từng đêm. Ông rầu rầu leo lên xe và ì ạch mang chiếc bụng đói đi kiếm chỗ bán cơm khác, liếc mắt nhìn chiếc bảng “cho thuê mặt bằng” treo chỏng chơ trước cánh cửa sắt im lìm, chỗ bà chủ thường hay nướng thịt vẫn còn đen ám khói cả một góc vỉa hè. 

Nhiều hàng quán ở các trường học cũng đóng cửa im ỉm và người ta đã về quê sạch ráo. Bà cụ nhặt ve chai đi mãi mà chẳng có một cái chai nhựa cho cái giỏ ve chai trống rỗng. Dáng bà lẩn khuất vào con hẻm nhỏ trong khu dân cư, cái đầu xoay qua xoay lại liên hồi, sự khao khát chút đồ người ta vứt đi vẫn long lanh trong đôi mắt vẫn không ngừng kiếm tìm…

Hàng cây điệp vàng vẫn thả đều đặn từng lớp hoa mong manh theo gió rơi xuống mặt đường mà tiếng chổi quét hôm nay chừng như uể oải quá đỗi. 

Màu nắng tháng ba năm nay vẫn chói chang như bao năm trước, ấy vậy mà chẳng sáng được nỗi ảm đạm và lo lắng của bao kiếp người bám trụ giữa lòng Sài Gòn để no ấm ba bữa cơm.

Cơn dịch bệnh sẽ chẳng chừa một ai nếu nó xâm lấn được nhưng họ chẳng có lựa chọn khác ngoài cách đặt mình ra ngoài vòng chiến ấy. Họ chẳng biết buồn tranh giành khẩu trang, chẳng buồn đổ xô đi mua nước rửa tay, diệt khuẩn… như xã hội đang nhốn nháo, rúng động ngoài kia. Khi nhìn gương mặt họ vào những ngày này, dường như chẳng ghi nhận được sự lo lắng vì dịch, vẫn sẽ là câu hỏi nhưng bao ngày: bữa cơm tiếp theo tìm ở đâu? 

Bất chợt tôi thoáng nghĩ, nếu chúng ta hoảng loạn mà tích cực đi tích trữ lương thực vô tội vạ, đến một lúc nào đó vô tình đẩy giá lương thực lên cao vì lòng tham của gian thương, thì người nghèo họ sẽ sống ra sao? 

Sài Gòn nắng vẫn xanh rờn đến bợt bạc, thực sự mong lòng người dẫu có toang bất an cũng đừng quá bất an…

LẠC NHIÊN

Chiều nay tôi lại ghé qua mua giúp bà đôi tờ vé số. Mười một năm tôi ở Sài Gòn, bà già mù ấy vẫn miệt mài bán vé số ở các góc đường. Ngày tôi còn đi học, bà ngồi lặng lẽ dưới cái mưa tầm tã, cái nắng bưng đầu ở một góc nhỏ xíu xiu trên đường Chu Văn An, Bình Thạnh. Bẵng đi một thời gian dài, tôi đi làm được bốn năm, bà chuyển sang góc đường Nơ Trang Long – Lê Quang Định. Bà gầy đi nhiều, đen hơn ngày xưa, ngày trước vẫn còn thấy mờ mờ thì nay mắt bà chẳng còn nhìn thấy gì nữa. Người bà vốn nhỏ, nay lại rút lại thêm, thế giới xung quanh tuyền một màu đen, tiếng mời khách khản đặc và đôi khi bà chẳng còn hơi để rao nữa… Những ngày này, người người che khẩu trang suốt khi ra đường, bà cũng chẳng hay biết gì, ừ thì cũng biết qua là có cái con gây bệnh gì đấy rồi thôi. Vẫn sớm sớm lên xe chú xe ôm lên Sài Gòn, chiều tối mịt mù leo lên xe về lại Bình Dương. Mỗi lần tôi ghé hơi trễ và hỏi sao bà chưa về? Bà lại giương đôi mắt đục ngầu lên hỏi lại mấy giờ rồi? Ngày và đêm với bà còn chẳng mấy khác nhau thì dịch hay không dịch, bà cũng mù mờ chẳng hay biết đến. 

Cả tháng trôi qua dịch Covid-19 làm xôn xao cả thế giới, nhưng ở những góc đường thế này, bà cùng những người đang mê mệt trong giấc ngủ say trên những cây cầu dài, dưới những mái hiên lạnh lẽo, dưới gầm cầu đầy gián và chuột… Hàng ngàn người dường như đang nằm ngoài cuộc chiến của thế giới với kẻ thù không thể nhìn thấy được bằng mắt.  

Vào lúc nhiều người có tiền khác tranh nhau giành giật từng gói mì ở siêu thị, thì họ vẫn ung dung, chầm chậm nhai ổ bánh mì đã nguội từ lâu. Sài Gòn vẫn nhả khói vào bao gương mặt khắc khổ ấy mỗi ngày như mọi ngày, họa may con virus kia lai vãng thì dường như cũng chẳng can hệ gì đến họ.

Ở một góc chợ những hôm đầu tiên của trận dịch, khẩu trang thành một món hàng cực kì khan hiếm, người đàn ông vô gia cư rít từng điếu thuốc dài nhìn người ta xếp hàng từ 1-2h sáng để được mua. Ông ở ngoài sự căng thẳng khi không mua được khẩu trang ấy và đang bị mất giấc ngủ vì sự nhộn nhạo của cái đêm dài đó.

Ông cụ đạp chiếc xe ba gác theo thói quen dừng chân ở quán cơm bình dân quen thuộc mà quên mất rằng gia đình bà chủ quán đã dọn về quê từ hôm qua. Học sinh, sinh viên nghỉ học hết, quán của bà cũng trở nên ế ẩm, tiền mặt bằng trở thành nỗi ám ảnh từng đêm. Ông rầu rầu leo lên xe và ì ạch mang chiếc bụng đói đi kiếm chỗ bán cơm khác, liếc mắt nhìn chiếc bảng “cho thuê mặt bằng” treo chỏng chơ trước cánh cửa sắt im lìm, chỗ bà chủ thường hay nướng thịt vẫn còn đen ám khói cả một góc vỉa hè. 

Nhiều hàng quán ở các trường học cũng đóng cửa im ỉm và người ta đã về quê sạch ráo. Bà cụ nhặt ve chai đi mãi mà chẳng có một cái chai nhựa cho cái giỏ ve chai trống rỗng. Dáng bà lẩn khuất vào con hẻm nhỏ trong khu dân cư, cái đầu xoay qua xoay lại liên hồi, sự khao khát chút đồ người ta vứt đi vẫn long lanh trong đôi mắt vẫn không ngừng kiếm tìm…

Hàng cây điệp vàng vẫn thả đều đặn từng lớp hoa mong manh theo gió rơi xuống mặt đường mà tiếng chổi quét hôm nay chừng như uể oải quá đỗi. 

Màu nắng tháng ba năm nay vẫn chói chang như bao năm trước, ấy vậy mà chẳng sáng được nỗi ảm đạm và lo lắng của bao kiếp người bám trụ giữa lòng Sài Gòn để no ấm ba bữa cơm.

Cơn dịch bệnh sẽ chẳng chừa một ai nếu nó xâm lấn được nhưng họ chẳng có lựa chọn khác ngoài cách đặt mình ra ngoài vòng chiến ấy. Họ chẳng biết buồn tranh giành khẩu trang, chẳng buồn đổ xô đi mua nước rửa tay, diệt khuẩn… như xã hội đang nhốn nháo, rúng động ngoài kia. Khi nhìn gương mặt họ vào những ngày này, dường như chẳng ghi nhận được sự lo lắng vì dịch, vẫn sẽ là câu hỏi nhưng bao ngày: bữa cơm tiếp theo tìm ở đâu? 

Bất chợt tôi thoáng nghĩ, nếu chúng ta hoảng loạn mà tích cực đi tích trữ lương thực vô tội vạ, đến một lúc nào đó vô tình đẩy giá lương thực lên cao vì lòng tham của gian thương, thì người nghèo họ sẽ sống ra sao? 

Sài Gòn nắng vẫn xanh rờn đến bợt bạc, thực sự mong lòng người dẫu có toang bất an cũng đừng quá bất an…

LẠC NHIÊN