SƠ CỨU CẢM XÚC?

SƠ CỨU CẢM XÚC?

Kể từ khi còn bé, chúng ta đã luôn được dạy cách chăm sóc cơ thể. Chẳng hạn như đánh răng sau mỗi bữa ăn, rửa tay sạch trước khi ăn hoặc dán băng cá nhân vào những vết thương. Thế nhưng, chẳng có ai dạy dỗ tường tận chúng ta cách chăm sóc cảm xúc. Hầu hết mọi người đều biết cách giữ gìn sức khỏe thể chất, nhưng lại không biết làm thế nào để bảo vệ sức khỏe tinh thần.

So với vết thương thể chất, vết thương tinh thần còn xảy ra thường xuyên hơn nhiều. Cô đơn, thất bại, bị từ chối, mất mát,… rất nhiều thứ ngoài ý muốn có thể xảy ra và tác động tiêu cực lên sức khỏe tâm lý của chúng ta. Kể cả những người lạc quan và tích cực nhất ắt cũng có những lần oằn mình giữa vực sâu tuyệt vọng, cố gắng vùng vẫy nhưng bất lực, chỉ biết bó gối tự ôm lấy mình với hai hàng nước mắt lăn dài.

Những ảnh hưởng tâm lý tưởng chừng như vô thưởng vô phạt, nhưng khi chúng ta lờ đi và mặc kệ chúng quá lâu, chúng sẽ ngày càng trở nên tệ hơn và làm ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta. Nỗi buồn, nỗi cô đơn kéo dài quá lâu sẽ gây ra trầm cảm. Thất bại, mất mát, bị từ chối quá nhiều lần sẽ khiến chúng ta mất đi niềm tin vào bản thân, thậm chí chối bỏ chính mình.

Vì vậy, hãy trang bị cho mình những cách sơ cứu cảm xúc cần thiết.

Chú ý đến những nỗi đau cảm xúc

Vì không muốn đối diện nên chúng ta thường lờ đi hoặc giấu nhẹm những nỗi đau cảm xúc của mình. Dần dà, chúng sẽ tích tụ ngày càng nhiều, giống như một ngọn núi lửa chực chờ phun trào, chỉ cần một “giọt nước tràn ly” là chúng có thể nổ tung, vây kín chúng ta bất cứ lúc nào.

Mỗi lúc bị đứt tay hoặc xây xát, chúng ta cần phải xức thuốc sát trùng vào vết thương và dán băng cá nhân để tránh bị nhiễm trùng. Những vết thương cảm xúc cũng vậy, cần được sơ cứu kịp thời trước khi trở nên lở loét và mục ruỗng. 

Chú ý đến những nỗi đau cảm xúc không có nghĩa là sống cùng với sự tiêu cực. Có nhiều người thường đổi sự chú ý sang những điều “sao lãng” tích cực như xem một bộ phim, giải một câu đố,… Đây là một phương pháp vượt thoát hiệu quả và thích hợp với nhiều người. Tuy nhiên, khi cảm giác đau buồn cứ mãi kéo dài không chấm dứt, bạn cần phải chú ý nhìn nhận và tìm cách xử lý nó. Chia sẻ với những người thân cận hoặc trò chuyện với chuyên gia tâm lý là một số gợi ý để vết thương của bạn có thể được xử lý tốt và triệt để hơn.

Bảo vệ tình yêu mà bạn dành cho bản thân

Một trong những suy nghĩ phổ biến nhất khi chúng ta gặp phải nỗi đau tâm lý chính là tức giận, chán ghét, thất vọng, chối bỏ chính bản thân mình. Thế nhưng, tình yêu mà bạn dành cho bản thân chính là hệ miễn dịch của cảm xúc. Nó sẽ ôm lấy bạn, vỗ về bạn và ngăn cản những mầm mống tiêu cực đang có ý định tấn công vào trái tim bạn. Vì vậy, hãy học cách bảo vệ nó.

Cách dễ nhất để yêu thương chính mình chính là tận hưởng phút giây bạn đang sống. Hãy dành thời gian mỗi ngày để làm điều mình thích hoặc những việc mà bạn chắc chắn sẽ khiến cuộc sống của bạn giàu giá trị hơn, chẳng hạn như chạy bộ, tập Yoga, đắp mặt nạ, eat clean… Những điều nhỏ nhặt đó đều có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn rất nhiều.

Khi những vết thương cảm xúc xuất hiện, bạn có thể bảo vệ tình yêu dành cho bản thân bằng một số biện pháp cụ thể hơn. Hãy thử tưởng tượng ra người bạn thân của bạn đang cảm thấy tồi tệ vì lí do tương tự, và bạn cần viết cho họ một bức thư chân thành để trợ giúp và an ủi. Những điều bạn sẽ nói chính là những tin nhắn mà bạn muốn nhắn nhủ với chính bản thân mình.

Ngoài ra, bạn có thể nhắm mắt lại, nghĩ về những thứ khiến bạn cảm thấy biết ơn trong ngày và viết chúng ra một cuốn sổ xinh xắn. Đó có thể là những chi tiết rất nhỏ như: cảm ơn tôi vì hôm nay đã dậy vào lúc 5 giờ 30 phút sáng, cảm ơn vì bình minh sáng hôm nay đẹp hơn mọi ngày, cảm ơn cô bé hàng xóm vì đã khẽ cười và cúi đầu chào tôi khi chúng ta tình cờ chạm mặt sau ở thang máy, cảm ơn cô bán bánh mì đầu ngõ vì đã cho tôi nhiều nước sốt hơn một chút, cảm ơn những đóa hoa ngoài ban công vì đã nở rộ,… Với việc này, bạn sẽ chú ý nhiều hơn đến những điều có giá trị tích cực và tốt đẹp.

Chuyển hướng những phản ứng bản năng

Khi vô tình xảy ra nỗi đau cảm xúc, bạn thường có phản ứng như thế nào? Có phải là lẩn quẩn trong suy nghĩ “nếu như”, “giá như” và cho rằng mình thật vô dụng, đáng thất vọng? Những vòng xoáy cảm xúc cứ thế xoay vần, cuốn bạn vào trong quỹ đạo của chúng, đến mức bạn không tìm ra lối thoát nữa.

Bạn có thể lập ra một danh sách những yếu tố mà bạn có thể thay đổi nếu có cơ hội thử lại một lần nữa. Hãy nghĩ xem khi ấy bạn sẽ chuẩn bị, lên kế hoạch và từng bước cải thiện chúng như thế nào. Bài tập này tuy không thể áp dụng vào thực tiễn, nhưng sẽ chuyển hướng phản ứng bản năng của bạn, giúp bạn giảm đi cảm giác tuyệt vọng và cải thiện cơ hội thành công của bạn trong tương lai.

Nếu một khoảng thời gian dài đã trôi qua mà bạn vẫn không thể chữa lành vết thương cảm xúc, hãy tự tạo cho mình suy nghĩ mới về nó. Điều này có thể rất khó, nhưng hãy cố gắng nghĩ về những thứ mà bạn có thể đạt được qua lần mất mát này. Chẳng hạn như: tôi đã thất bại trong lần thử việc này, nhưng tôi đã có những kinh nghiệm đáng quý để trong thử thách sắp tới, tôi có thể làm tốt hơn. Thay vì quẩn quanh với những nỗi đau cũ, hãy tưởng tượng sự biết ơn mới mà bạn có thể có được, hoặc nghĩ về những điều bạn có thể thay đổi để cải thiện cuộc sống của mình một cách tích cực hơn.

Luyện tập sơ cứu cảm xúc có thể là một quá trình vô cùng khó khăn, đòi hỏi nhiều sự kiên nhẫn và mạnh mẽ. Thế nhưng, khi bạn bỏ đủ thời gian và công sức cho nó, nó sẽ khiến cuộc sống của bạn trở nên tươi tắn và đáng sống hơn rất nhiều.

CATHERINE

​Kể từ khi còn bé, chúng ta đã luôn được dạy cách chăm sóc cơ thể. Chẳng hạn như đánh răng sau mỗi bữa ăn, rửa tay sạch trước khi ăn hoặc dán băng cá nhân vào những vết thương. Thế nhưng, chẳng có ai dạy dỗ tường tận chúng ta cách chăm sóc cảm xúc. Hầu hết mọi người đều biết cách giữ gìn sức khỏe thể chất, nhưng lại không biết làm thế nào để bảo vệ sức khỏe tinh thần.

So với vết thương thể chất, vết thương tinh thần còn xảy ra thường xuyên hơn nhiều. Cô đơn, thất bại, bị từ chối, mất mát,… rất nhiều thứ ngoài ý muốn có thể xảy ra và tác động tiêu cực lên sức khỏe tâm lý của chúng ta. Kể cả những người lạc quan và tích cực nhất ắt cũng có những lần oằn mình giữa vực sâu tuyệt vọng, cố gắng vùng vẫy nhưng bất lực, chỉ biết bó gối tự ôm lấy mình với hai hàng nước mắt lăn dài.

Những ảnh hưởng tâm lý tưởng chừng như vô thưởng vô phạt, nhưng khi chúng ta lờ đi và mặc kệ chúng quá lâu, chúng sẽ ngày càng trở nên tệ hơn và làm ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng ta. Nỗi buồn, nỗi cô đơn kéo dài quá lâu sẽ gây ra trầm cảm. Thất bại, mất mát, bị từ chối quá nhiều lần sẽ khiến chúng ta mất đi niềm tin vào bản thân, thậm chí chối bỏ chính mình.

Vì vậy, hãy trang bị cho mình những cách sơ cứu cảm xúc cần thiết.

Chú ý đến những nỗi đau cảm xúc

Vì không muốn đối diện nên chúng ta thường lờ đi hoặc giấu nhẹm những nỗi đau cảm xúc của mình. Dần dà, chúng sẽ tích tụ ngày càng nhiều, giống như một ngọn núi lửa chực chờ phun trào, chỉ cần một “giọt nước tràn ly” là chúng có thể nổ tung, vây kín chúng ta bất cứ lúc nào.

Mỗi lúc bị đứt tay hoặc xây xát, chúng ta cần phải xức thuốc sát trùng vào vết thương và dán băng cá nhân để tránh bị nhiễm trùng. Những vết thương cảm xúc cũng vậy, cần được sơ cứu kịp thời trước khi trở nên lở loét và mục ruỗng. 

Chú ý đến những nỗi đau cảm xúc không có nghĩa là sống cùng với sự tiêu cực. Có nhiều người thường đổi sự chú ý sang những điều “sao lãng” tích cực như xem một bộ phim, giải một câu đố,… Đây là một phương pháp vượt thoát hiệu quả và thích hợp với nhiều người. Tuy nhiên, khi cảm giác đau buồn cứ mãi kéo dài không chấm dứt, bạn cần phải chú ý nhìn nhận và tìm cách xử lý nó. Chia sẻ với những người thân cận hoặc trò chuyện với chuyên gia tâm lý là một số gợi ý để vết thương của bạn có thể được xử lý tốt và triệt để hơn.

Bảo vệ tình yêu mà bạn dành cho bản thân

Một trong những suy nghĩ phổ biến nhất khi chúng ta gặp phải nỗi đau tâm lý chính là tức giận, chán ghét, thất vọng, chối bỏ chính bản thân mình. Thế nhưng, tình yêu mà bạn dành cho bản thân chính là hệ miễn dịch của cảm xúc. Nó sẽ ôm lấy bạn, vỗ về bạn và ngăn cản những mầm mống tiêu cực đang có ý định tấn công vào trái tim bạn. Vì vậy, hãy học cách bảo vệ nó.

Cách dễ nhất để yêu thương chính mình chính là tận hưởng phút giây bạn đang sống. Hãy dành thời gian mỗi ngày để làm điều mình thích hoặc những việc mà bạn chắc chắn sẽ khiến cuộc sống của bạn giàu giá trị hơn, chẳng hạn như chạy bộ, tập Yoga, đắp mặt nạ, eat clean… Những điều nhỏ nhặt đó đều có thể giúp bạn cảm thấy tốt hơn rất nhiều.

Khi những vết thương cảm xúc xuất hiện, bạn có thể bảo vệ tình yêu dành cho bản thân bằng một số biện pháp cụ thể hơn. Hãy thử tưởng tượng ra người bạn thân của bạn đang cảm thấy tồi tệ vì lí do tương tự, và bạn cần viết cho họ một bức thư chân thành để trợ giúp và an ủi. Những điều bạn sẽ nói chính là những tin nhắn mà bạn muốn nhắn nhủ với chính bản thân mình.

Ngoài ra, bạn có thể nhắm mắt lại, nghĩ về những thứ khiến bạn cảm thấy biết ơn trong ngày và viết chúng ra một cuốn sổ xinh xắn. Đó có thể là những chi tiết rất nhỏ như: cảm ơn tôi vì hôm nay đã dậy vào lúc 5 giờ 30 phút sáng, cảm ơn vì bình minh sáng hôm nay đẹp hơn mọi ngày, cảm ơn cô bé hàng xóm vì đã khẽ cười và cúi đầu chào tôi khi chúng ta tình cờ chạm mặt sau ở thang máy, cảm ơn cô bán bánh mì đầu ngõ vì đã cho tôi nhiều nước sốt hơn một chút, cảm ơn những đóa hoa ngoài ban công vì đã nở rộ,… Với việc này, bạn sẽ chú ý nhiều hơn đến những điều có giá trị tích cực và tốt đẹp.

Chuyển hướng những phản ứng bản năng

Khi vô tình xảy ra nỗi đau cảm xúc, bạn thường có phản ứng như thế nào? Có phải là lẩn quẩn trong suy nghĩ “nếu như”, “giá như” và cho rằng mình thật vô dụng, đáng thất vọng? Những vòng xoáy cảm xúc cứ thế xoay vần, cuốn bạn vào trong quỹ đạo của chúng, đến mức bạn không tìm ra lối thoát nữa.

Bạn có thể lập ra một danh sách những yếu tố mà bạn có thể thay đổi nếu có cơ hội thử lại một lần nữa. Hãy nghĩ xem khi ấy bạn sẽ chuẩn bị, lên kế hoạch và từng bước cải thiện chúng như thế nào. Bài tập này tuy không thể áp dụng vào thực tiễn, nhưng sẽ chuyển hướng phản ứng bản năng của bạn, giúp bạn giảm đi cảm giác tuyệt vọng và cải thiện cơ hội thành công của bạn trong tương lai.

Nếu một khoảng thời gian dài đã trôi qua mà bạn vẫn không thể chữa lành vết thương cảm xúc, hãy tự tạo cho mình suy nghĩ mới về nó. Điều này có thể rất khó, nhưng hãy cố gắng nghĩ về những thứ mà bạn có thể đạt được qua lần mất mát này. Chẳng hạn như: tôi đã thất bại trong lần thử việc này, nhưng tôi đã có những kinh nghiệm đáng quý để trong thử thách sắp tới, tôi có thể làm tốt hơn. Thay vì quẩn quanh với những nỗi đau cũ, hãy tưởng tượng sự biết ơn mới mà bạn có thể có được, hoặc nghĩ về những điều bạn có thể thay đổi để cải thiện cuộc sống của mình một cách tích cực hơn.

Luyện tập sơ cứu cảm xúc có thể là một quá trình vô cùng khó khăn, đòi hỏi nhiều sự kiên nhẫn và mạnh mẽ. Thế nhưng, khi bạn bỏ đủ thời gian và công sức cho nó, nó sẽ khiến cuộc sống của bạn trở nên tươi tắn và đáng sống hơn rất nhiều.

CATHERINE

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...