TẾT TRONG MẮT NGƯỜI LỚN

TẾT TRONG MẮT NGƯỜI LỚN

 

Mỗi năm, khi không khí Tết không ngừng len lỏi và đất trời sắp sửa khoác màu áo mới, mọi đứa trẻ đều nôn nao háo hức, chỉ mong cho Tết đến thật mau. Ngược lại, đối với người lớn, Tết về mang theo những nỗi niềm vất vả và lo toan, khiến nhiều người chỉ cầu Tết sớm qua cho đỡ nặng lòng.

Có lẽ lúc còn thơ bé, ai cũng cất giấu cho riêng mình một vùng trời kỷ niệm về những ngày Tết vui tươi và rộn ràng. Tết đến là khi những đứa trẻ háo hức khoác lên người chiếc áo mới rồi chạy quanh nhà, đem cả mùa xuân về trên từng góc phố nhỏ. Tết còn là tiếng pháo hoa rình rang của đêm giao thừa, hòa cùng tiếng cười giòn giã, trong trẻo và vô tư. Được mong chờ nhất ngày Tết của trẻ con chính là những chiếc phong bao lì xì đỏ thắm do người lớn trao tặng, đổi lại là lời chúc về một năm mới bình an, như ý.

Cho đến sau này, khi con người ta dần lớn lên, niềm vui mỗi khi Tết đến xuân về cũng không còn vẹn nguyên như trước. Nhiều người đùa nhau rằng: “Đang yên đang lành tự nhiên Tết”, “Chữ Tết liền với chữ mệt một vần”, hay thường gặp nhất là tiếng thở dài chán nản: “Năm nay chẳng thấy có không khí Tết”.

Dường như càng trưởng thành, chúng ta lại càng trở nên khắt khe với ngày Tết hơn. Nhịp sống đô thị hối hả, xô bồ đang dần bào mòn nỗi hân hoan của một thời non trẻ, khiến Tết trở nên rườm rà, vô vị và ảm đạm. Đối với nhiều người, Tết chỉ đơn thuần là một kỳ nghỉ dài, chứ không còn là dịp để đắm chìm trong niềm vui quây quần khi đất trời thay màu áo mới.

Nhiều người lớn sợ Tết, bảo rằng thấy Tết là thấy mệt, bởi Tết của người lớn gắn liền với nỗi lo toan về tiền nong và những tính toán thiệt hơn. Đó có thể là khoản tiền chi trả các món nợ lặt vặt trong năm, cũng có thể là tiền mừng tuổi và sắm sửa đồ mới hoặc đồ cúng Tết – đủ để đôi vai tảo tần càng thêm nặng trĩu.

Sở dĩ người lớn không còn thích Tết như xưa, bởi họ đã qua rồi cái tuổi được là người vui vẻ, hạnh phúc nhất mỗi khi mùa xuân về. Đó cũng là lúc người lớn nhận ra, nụ cười trong trẻo, thơ ngây ngày bé đã được đánh đổi bằng bao nhiêu nhọc nhằn, vất vả từ những người mà họ thương yêu nhất. Thế nhưng, bằng một cách nào đó, chính những trách nhiệm và mối lo toan của những năm tháng trưởng thành lại là hương vị giúp ngày Tết trở nên đủ đầy và trọn vẹn.

Vậy Tết của người lớn là gì? Có lẽ, Tết là giọt nước mắt của những người tha hương đang mải mê tìm cảm giác ấm yên dưới mái nhà sau bao ngày tháng bôn ba trong giấc mơ thị thành. Tết còn là niềm hạnh phúc vô ngần khi được chăm sóc cho những người mình yêu thương bằng phong bao mừng tuổi ông bà với số tiền lần đầu kiếm được, hay cùng bố mẹ dọn dẹp, sắm sửa cho năm mới với nụ cười giản dị mà thiết tha.

Khi lớn lên, con người hết vô tư để tận hưởng trọn vẹn không khí Tết nhưng lại nhận ra tình yêu và trách nhiệm của hai tiếng gia đình. Tết không chỉ còn quanh quẩn với mùi áo mới, tiếng pháo hoa hay những phong bao lì xì đỏ thắm mà còn vương vấn ở những vẻ đẹp giản dị như giây phút cả nhà cùng quây quần bên nồi bánh chưng nghi ngút khói, hay đôi bàn tay chai sần đang dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa của bố mẹ. Ngày Tết cứ thế mà trở nên trọn vẹn, không nhờ những món quà vật chất phô trương mà nhờ tình thương yêu thầm lặng mà mỗi người gửi tặng cho nhau.

Nếu Tết của những đứa trẻ là sự nuông chiều trong vòng tay của gia đình ấm êm, thì Tết của người lớn lại là hành trình phấn đấu để bao bọc lại gia đình và học cách trở thành chỗ dựa vững chãi cho những người thân thiết. Đối với người lớn, Tết không còn đượm màu sắc tinh khôi, mơ mộng của một thuở vụng dại mà có thêm những gam màu trầm lắng, xao xuyến của cả cuộc đời.

Tết của người lớn, bớt đi một chút vô tư trong trẻo, nhưng lại có thêm rất nhiều trách nhiệm và niềm tự hào. Dù có lớn đến mấy, dù mang theo nhiều nỗi lo ra sao, thì Tết vẫn là ngày hạnh phúc, hân hoan nhất khi chúng ta có những người thân yêu để cùng gắn bó và mỉm cười trong năm mới sắp đến.

CATHERINE

Mỗi năm, khi không khí Tết không ngừng len lỏi và đất trời sắp sửa khoác màu áo mới, mọi đứa trẻ đều nôn nao háo hức, chỉ mong cho Tết đến thật mau. Ngược lại, đối với người lớn, Tết về mang theo những nỗi niềm vất vả và lo toan, khiến nhiều người chỉ cầu Tết sớm qua cho đỡ nặng lòng.

Có lẽ lúc còn thơ bé, ai cũng cất giấu cho riêng mình một vùng trời kỷ niệm về những ngày Tết vui tươi và rộn ràng. Tết đến là khi những đứa trẻ háo hức khoác lên người chiếc áo mới rồi chạy quanh nhà, đem cả mùa xuân về trên từng góc phố nhỏ. Tết còn là tiếng pháo hoa rình rang của đêm giao thừa, hòa cùng tiếng cười giòn giã, trong trẻo và vô tư. Được mong chờ nhất ngày Tết của trẻ con chính là những chiếc phong bao lì xì đỏ thắm do người lớn trao tặng, đổi lại là lời chúc về một năm mới bình an, như ý.

Cho đến sau này, khi con người ta dần lớn lên, niềm vui mỗi khi Tết đến xuân về cũng không còn vẹn nguyên như trước. Nhiều người đùa nhau rằng: “Đang yên đang lành tự nhiên Tết”, “Chữ Tết liền với chữ mệt một vần”, hay thường gặp nhất là tiếng thở dài chán nản: “Năm nay chẳng thấy có không khí Tết”.

Dường như càng trưởng thành, chúng ta lại càng trở nên khắt khe với ngày Tết hơn. Nhịp sống đô thị hối hả, xô bồ đang dần bào mòn nỗi hân hoan của một thời non trẻ, khiến Tết trở nên rườm rà, vô vị và ảm đạm. Đối với nhiều người, Tết chỉ đơn thuần là một kỳ nghỉ dài, chứ không còn là dịp để đắm chìm trong niềm vui quây quần khi đất trời thay màu áo mới.

Nhiều người lớn sợ Tết, bảo rằng thấy Tết là thấy mệt, bởi Tết của người lớn gắn liền với nỗi lo toan về tiền nong và những tính toán thiệt hơn. Đó có thể là khoản tiền chi trả các món nợ lặt vặt trong năm, cũng có thể là tiền mừng tuổi và sắm sửa đồ mới hoặc đồ cúng Tết – đủ để đôi vai tảo tần càng thêm nặng trĩu.

Sở dĩ người lớn không còn thích Tết như xưa, bởi họ đã qua rồi cái tuổi được là người vui vẻ, hạnh phúc nhất mỗi khi mùa xuân về. Đó cũng là lúc người lớn nhận ra, nụ cười trong trẻo, thơ ngây ngày bé đã được đánh đổi bằng bao nhiêu nhọc nhằn, vất vả từ những người mà họ thương yêu nhất. Thế nhưng, bằng một cách nào đó, chính những trách nhiệm và mối lo toan của những năm tháng trưởng thành lại là hương vị giúp ngày Tết trở nên đủ đầy và trọn vẹn.

Vậy Tết của người lớn là gì? Có lẽ, Tết là giọt nước mắt của những người tha hương đang mải mê tìm cảm giác ấm yên dưới mái nhà sau bao ngày tháng bôn ba trong giấc mơ thị thành. Tết còn là niềm hạnh phúc vô ngần khi được chăm sóc cho những người mình yêu thương bằng phong bao mừng tuổi ông bà với số tiền lần đầu kiếm được, hay cùng bố mẹ dọn dẹp, sắm sửa cho năm mới với nụ cười giản dị mà thiết tha.

Khi lớn lên, con người hết vô tư để tận hưởng trọn vẹn không khí Tết nhưng lại nhận ra tình yêu và trách nhiệm của hai tiếng gia đình. Tết không chỉ còn quanh quẩn với mùi áo mới, tiếng pháo hoa hay những phong bao lì xì đỏ thắm mà còn vương vấn ở những vẻ đẹp giản dị như giây phút cả nhà cùng quây quần bên nồi bánh chưng nghi ngút khói, hay đôi bàn tay chai sần đang dọn dẹp, trang hoàng nhà cửa của bố mẹ. Ngày Tết cứ thế mà trở nên trọn vẹn, không nhờ những món quà vật chất phô trương mà nhờ tình thương yêu thầm lặng mà mỗi người gửi tặng cho nhau.

Nếu Tết của những đứa trẻ là sự nuông chiều trong vòng tay của gia đình ấm êm, thì Tết của người lớn lại là hành trình phấn đấu để bao bọc lại gia đình và học cách trở thành chỗ dựa vững chãi cho những người thân thiết. Đối với người lớn, Tết không còn đượm màu sắc tinh khôi, mơ mộng của một thuở vụng dại mà có thêm những gam màu trầm lắng, xao xuyến của cả cuộc đời.

Tết của người lớn, bớt đi một chút vô tư trong trẻo, nhưng lại có thêm rất nhiều trách nhiệm và niềm tự hào. Dù có lớn đến mấy, dù mang theo nhiều nỗi lo ra sao, thì Tết vẫn là ngày hạnh phúc, hân hoan nhất khi chúng ta có những người thân yêu để cùng gắn bó và mỉm cười trong năm mới sắp đến.

CATHERINE

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

CAN THIỆP BẮT BUỘC VỚI NGƯỜI GÂY RA BẠO HÀNH

  Can thiệp bắt buộc (Batterer Intervention Program – BIP) là một chiến lược cần thiết nhằm đối phó với hành vi bạo lực gia đình, đặc biệt ở nhóm nam giới bạo hành. Khác với các hình thức hòa giải hoặc xử phạt đơn thuần, BIP yêu cầu người bạo hành phải tham gia...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...

GIẢM TRIỆU CHỨNG VÀ BỎ TRỊ LIỆU

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, không hiếm gặp những thân chủ bước vào trị liệu trong trạng thái khủng hoảng — có thể do mất mát, xung đột, hoặc một biến cố bất ngờ — rồi rời bỏ trị liệu ngay khi triệu chứng cảm xúc đã giảm bớt. Hiện tượng này thường bắt nguồn từ sự...