NGƯỜI LỚN HỌC GÌ TỪ TRẺ NHỎ

NGƯỜI LỚN HỌC GÌ TỪ TRẺ NHỎ

 

Những điểm mạnh gì ở một đứa bé mà người lớn như chúng ta dường như đã quên? Trẻ nhỏ tự tin hơn, can đảm hơn và tận hưởng cuộc sống nhiều hơn người lớn. Đôi khi tôi có cảm giác là chúng ta dành toàn bộ cuộc sống hiện tại để cố gắng để trở về với phiên bản trẻ em của mình ngày còn nhỏ. Dưới đây là những gì chúng ta có thể học hỏi từ trẻ nhỏ để thổi bùng sức sống mới ở tuổi trưởng thành.

1. Xem mỗi ngày là một khởi đầu mới mẻ

Mỗi người luôn có một cơ hội được gọi là ngày mai. Chẳng phải việc nghĩ rằng ngày mai là một ngày hoàn toàn mới chưa vướng phải lỗi lầm gì rất tuyệt vời hay sao? Chẳng phải cảm giác kết thúc một ngày học ở trường luôn luôn tuyệt vời hay sao?

Kỳ nghỉ hè 3 tháng có vẻ như kéo dài vô tận. Bởi vì khi bạn còn trẻ, mỗi ngày cảm thấy như một cuộc phiêu lưu và một ngày mới nghĩa là bạn có thêm cơ hội kết bạn mới, khám phá những cuộc phiêu lưu mới, học hỏi những điều mới mẻ. Trẻ nhỏ luôn bắt đầu một ngày một cách tươi mới.

2. Theo đuổi sự sáng tạo rất thú vị và hữu ích

“Hạnh phúc nằm ở niềm vui có một thành tựu nào đó và cảm giác phấn khích của nỗ lực sáng tạo.” – Franklin D. Roosevelt

Bạn có thường thấy trẻ nhỏ quên mất chính mình khi chơi một trò sáng tạo trong nhiều giờ liền không? Vẽ tranh, chơi đất sét, xây lâu đài cát với sự chú ý tỉ mỉ đến từng chi tiết. Vì một số lý do, khi con người già đi theo thời gian, chúng ta không còn chú trọng những hoạt động sáng tạo nữa.

Có bao nhiêu người đã trưởng thành ngoài các nghệ sĩ thường xuyên vẽ tranh? Bao nhiêu người còn chơi đất sét hoặc tô tượng chỉ để tận hưởng niềm vui đơn thuần thôi? Có lẽ tôi là một người hiếm hoi nằm trong số này với niềm đam mê tô tượng. Mỗi bức tượng tôi tô đều mất từ 3-4 tiếng đồng hồ với đủ loại sáng tạo từ phối màu, thêm chi tiết, viết chữ, sử dụng kim tuyến… và điều may mắn nhất đối với tôi chính là có một người bạn đời luôn ủng hộ sở thích này của tôi.

Câu hỏi kinh điển mà tôi nhận được từ bạn bè là: “Đến năm 80 tuổi mày còn tô tượng không?”. Tôi khá chắc chắn với câu trả lời của mình, mặc dù không ai tin điều đó cả. Hiện tại tôi còn tìm được thú vui mới trong việc tô màu những tập tranh mua sẵn ở nhà sách rồi dán đầy phòng như một cách trang trí sáng tạo. Hãy tin tôi, sáng tạo có thể khiến bạn cảm thấy đang sống hết mình với từng tế bào trong cơ thể mình. Đừng bao giờ ngừng sáng tạo!

3. Hãy can đảm

“Cuộc sống thu hẹp hoặc mở rộng theo tỷ lệ can đảm của một người.” – Anais Nin.

Hãy hát to lên. Khiêu vũ khi bạn cảm thấy thích. Thế giới của trẻ nhỏ được mở rộng ra vô hạn bởi vì chúng không bị giới hạn bởi nỗi sợ thất bại hay sợ mất mặt. Chúng tiến về phía trước với hy vọng và quyết tâm cao độ. Chúng chưa từng bị đánh bại, chưa từng trải qua thất bại. Chúng ôm lấy cuộc sống bằng đôi tay mở rộng của mình.

Lấy một ví dụ dễ bắt gặp nhất là trẻ nhỏ thường hỏi rất nhiều thứ, và chúng sẽ lặp đi lặp lại cùng câu hỏi đó cho đến khi nhận được câu trả lời. Còn người lớn đôi khi ngại hỏi vì sợ bị đánh giá, nếu đáp lại câu hỏi là sự im lặng từ đối phương thì người lớn cũng thường không hỏi lại lần 2, lần 3 với bao nhiêu suy diễn trong đầu theo kiểu: “Chắc người đó không muốn trả lời mình.”, “Có lẽ câu hỏi của mình ngớ ngẩn quá chăng?”… trong khi sự thật đôi khi chỉ đơn giản là đối phương đang tập trung việc gì đó và không nghe thấy bạn hỏi mà thôi.

4. Cười mỗi ngày

“Một ngày không có tiếng cười là một ngày lãng phí.” – Charlie Chaplin

Trẻ nhỏ có khả năng phi thường để tìm thấy niềm vui từ cuộc sống xung quanh. Chỉ cần xem sự hài hước mà một đứa trẻ có thể tìm thấy trong một trung tâm mua sắm hoặc tại công viên. Chúng nhìn thấy những hành động vui nhộn ở khắp mọi nơi.

5. Hãy năng vận động

Chơi đùa giúp chúng ta được tiếp thêm năng lượng và sức sống, giảm bớt gánh nặng, làm mới các giác quan tự nhiên và mở ra những khả năng mới trong cuộc sống.

Khi bạn còn trẻ, chơi đùa bên ngoài là hoạt động đặc biệt nhất trong ngày của bạn. Bạn sẽ chạy ra ngoài và rượt đuổi cùng lũ bạn cho đến khi thở hết hơi và hai gò má ửng hồng. Bạn sẽ không ngần ngại mà lộn mèo và không bao giờ nghĩ nó là một hình thức “tập thể dục” mà chỉ đơn giản là chơi đùa thôi. Và chuyện này thật vui. Biết cách chơi đùa vui vẻ cũng có thể xem là một loại tài năng.

6. Nuôi dưỡng tình bạn

Trong sự ngọt ngào của tình bạn là tiếng cười, và niềm vui được chia sẻ. Vì trong những điều nhỏ nhặt mà trái tim tìm thấy vào buổi sáng và được làm mới.

Trẻ nhỏ tìm thấy niềm vui thật sự khi chơi cùng với bạn bè và chúng thích làm những cái mới. Chúng tham gia các đội bóng, đi đến một bữa tiệc sinh nhật, bắt đầu đến trường mới. Đây là tất cả những cách mà trẻ nhỏ kết bạn mới. Trẻ em tuân thủ phương châm “càng nhiều càng tốt”, và người lớn cũng nên như vậy.

7. Hãy là anh hùng

Trên tất cả, hãy là nữ anh hùng trong cuộc sống của chính bạn, chứ đừng là nạn nhân. Khi một đứa trẻ kể một câu chuyện trong trường học hoặc sân bóng đá, nó thường là anh hùng trong câu chuyện đó. Thế giới xoay quanh trẻ nhỏ.

Khi con người già đi, chúng ta không muốn bị người khác đánh giá là ngạo mạn hay tự kỷ, vì vậy ta tự giấu bớt những thành tựu trong cuộc sống và không muốn khoe khoang. Chúng ta hạ mình để làm cho người khác thoải mái hoặc thân thiết hơn với mình. Nhưng khi làm như vậy, chúng ta thường trở nên tự ti hơn và đánh mất chính mình.

8. Những vết sẹo là huân chương danh dự

Đối với một đứa trẻ, mỗi một vết sẹo được xem là huân chương cho sự đấu tranh. Khi một đứa trẻ bị gãy xương phải bó bột, tất cả mọi người sẽ ký tên lên đó. Nó trở thành siêu sao của lớp, người đã sống sót sau cảnh hiểm nghèo. Nếu nó bị ngã và bị thương, mọi người đều muốn nhìn thấy vết sẹo. Trẻ nhỏ tự hào vì nó.

Khi chúng ta già đi, chúng ta che giấu vết sẹo của mình, những vết thương (kể cả vết thương lòng) thường trở thành bí mật của chúng ta. Chúng ta không muốn bị coi là yếu đuối hay đáng thương, vì vậy ta không nói cho người khác biết mình bị đau ở đâu. Nhưng những gì trẻ nhỏ dạy ta chính là những vết sẹo không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối, vết sẹo là dấu hiệu của sức mạnh và sự sống còn. Là một câu chuyện để kể, một thành tựu.

9. Hãy thử những điều mới

Người đàn ông không thể khám phá đại dương mới trừ khi anh ta có can đảm để nhìn cảnh bờ biển mất hút trong mắt mình.

Trẻ em không ngại chơi một môn thể thao chưa bao giờ thử trước đây. Chúng sẽ nhảy trên tấm bạt lò xo, lặn xuống hồ bơi hoặc trượt tuyết xuống một ngọn núi dù đây là những việc hoàn toàn lạ lẫm.

Là người lớn, chúng ta sợ những thứ mình không biết trước. Chúng ta duy trì cảm giác an toàn trong khu vực thoải mái của mình và hiếm khi mạo hiểm ra ngoài. Phiêu lưu sẽ khơi gợi sự phấn khởi và đánh thức bầu nhiệt huyết của bạn.

10. Quan tâm đến những điều tưởng chừng rất nhỏ

Hãy tận hưởng những điều nhỏ nhoi bình dị nhất, bởi một ngày nào đó nhìn lại bạn sẽ nhận ra chúng là những điều lớn lao.

Cháu gái của tôi thích ngắm những con chim nhỏ chạy tới lui ở mép nước. Cô bé chú ý đến những đôi chân bé xíu của những chú chim và rằng lũ chim có thể chạy dọc trên bờ cát nhanh đến thế nào. Một điều tưởng chừng đơn giản lại đem đến cho cô bé niềm vui to lớn và cảm hứng sâu sắc. Lần gần nhất bạn dừng lại để ý thấy những phép lạ nhỏ bé xung quanh mình trong đời sống hàng ngày là khi nào? Cuộc sống sẽ đẹp hơn bao nhiêu nếu chúng ta có thể thấy những phép màu này một lần nữa, phải không?

LILA

Những điểm mạnh gì ở một đứa bé mà người lớn như chúng ta dường như đã quên? Trẻ nhỏ tự tin hơn, can đảm hơn và tận hưởng cuộc sống nhiều hơn người lớn. Đôi khi tôi có cảm giác là chúng ta dành toàn bộ cuộc sống hiện tại để cố gắng để trở về với phiên bản trẻ em của mình ngày còn nhỏ. Dưới đây là những gì chúng ta có thể học hỏi từ trẻ nhỏ để thổi bùng sức sống mới ở tuổi trưởng thành.

1. Xem mỗi ngày là một khởi đầu mới mẻ

Mỗi người luôn có một cơ hội được gọi là ngày mai. Chẳng phải việc nghĩ rằng ngày mai là một ngày hoàn toàn mới chưa vướng phải lỗi lầm gì rất tuyệt vời hay sao? Chẳng phải cảm giác kết thúc một ngày học ở trường luôn luôn tuyệt vời hay sao?

Kỳ nghỉ hè 3 tháng có vẻ như kéo dài vô tận. Bởi vì khi bạn còn trẻ, mỗi ngày cảm thấy như một cuộc phiêu lưu và một ngày mới nghĩa là bạn có thêm cơ hội kết bạn mới, khám phá những cuộc phiêu lưu mới, học hỏi những điều mới mẻ. Trẻ nhỏ luôn bắt đầu một ngày một cách tươi mới.

2. Theo đuổi sự sáng tạo rất thú vị và hữu ích

“Hạnh phúc nằm ở niềm vui có một thành tựu nào đó và cảm giác phấn khích của nỗ lực sáng tạo.” – Franklin D. Roosevelt

Bạn có thường thấy trẻ nhỏ quên mất chính mình khi chơi một trò sáng tạo trong nhiều giờ liền không? Vẽ tranh, chơi đất sét, xây lâu đài cát với sự chú ý tỉ mỉ đến từng chi tiết. Vì một số lý do, khi con người già đi theo thời gian, chúng ta không còn chú trọng những hoạt động sáng tạo nữa.

Có bao nhiêu người đã trưởng thành ngoài các nghệ sĩ thường xuyên vẽ tranh? Bao nhiêu người còn chơi đất sét hoặc tô tượng chỉ để tận hưởng niềm vui đơn thuần thôi? Có lẽ tôi là một người hiếm hoi nằm trong số này với niềm đam mê tô tượng. Mỗi bức tượng tôi tô đều mất từ 3-4 tiếng đồng hồ với đủ loại sáng tạo từ phối màu, thêm chi tiết, viết chữ, sử dụng kim tuyến… và điều may mắn nhất đối với tôi chính là có một người bạn đời luôn ủng hộ sở thích này của tôi.

Câu hỏi kinh điển mà tôi nhận được từ bạn bè là: “Đến năm 80 tuổi mày còn tô tượng không?”. Tôi khá chắc chắn với câu trả lời của mình, mặc dù không ai tin điều đó cả. Hiện tại tôi còn tìm được thú vui mới trong việc tô màu những tập tranh mua sẵn ở nhà sách rồi dán đầy phòng như một cách trang trí sáng tạo. Hãy tin tôi, sáng tạo có thể khiến bạn cảm thấy đang sống hết mình với từng tế bào trong cơ thể mình. Đừng bao giờ ngừng sáng tạo!

3. Hãy can đảm

“Cuộc sống thu hẹp hoặc mở rộng theo tỷ lệ can đảm của một người.” – Anais Nin.

Hãy hát to lên. Khiêu vũ khi bạn cảm thấy thích. Thế giới của trẻ nhỏ được mở rộng ra vô hạn bởi vì chúng không bị giới hạn bởi nỗi sợ thất bại hay sợ mất mặt. Chúng tiến về phía trước với hy vọng và quyết tâm cao độ. Chúng chưa từng bị đánh bại, chưa từng trải qua thất bại. Chúng ôm lấy cuộc sống bằng đôi tay mở rộng của mình.

Lấy một ví dụ dễ bắt gặp nhất là trẻ nhỏ thường hỏi rất nhiều thứ, và chúng sẽ lặp đi lặp lại cùng câu hỏi đó cho đến khi nhận được câu trả lời. Còn người lớn đôi khi ngại hỏi vì sợ bị đánh giá, nếu đáp lại câu hỏi là sự im lặng từ đối phương thì người lớn cũng thường không hỏi lại lần 2, lần 3 với bao nhiêu suy diễn trong đầu theo kiểu: “Chắc người đó không muốn trả lời mình.”, “Có lẽ câu hỏi của mình ngớ ngẩn quá chăng?”… trong khi sự thật đôi khi chỉ đơn giản là đối phương đang tập trung việc gì đó và không nghe thấy bạn hỏi mà thôi.

4. Cười mỗi ngày

“Một ngày không có tiếng cười là một ngày lãng phí.” – Charlie Chaplin

Trẻ nhỏ có khả năng phi thường để tìm thấy niềm vui từ cuộc sống xung quanh. Chỉ cần xem sự hài hước mà một đứa trẻ có thể tìm thấy trong một trung tâm mua sắm hoặc tại công viên. Chúng nhìn thấy những hành động vui nhộn ở khắp mọi nơi.

5. Hãy năng vận động

Chơi đùa giúp chúng ta được tiếp thêm năng lượng và sức sống, giảm bớt gánh nặng, làm mới các giác quan tự nhiên và mở ra những khả năng mới trong cuộc sống.

Khi bạn còn trẻ, chơi đùa bên ngoài là hoạt động đặc biệt nhất trong ngày của bạn. Bạn sẽ chạy ra ngoài và rượt đuổi cùng lũ bạn cho đến khi thở hết hơi và hai gò má ửng hồng. Bạn sẽ không ngần ngại mà lộn mèo và không bao giờ nghĩ nó là một hình thức “tập thể dục” mà chỉ đơn giản là chơi đùa thôi. Và chuyện này thật vui. Biết cách chơi đùa vui vẻ cũng có thể xem là một loại tài năng.

6. Nuôi dưỡng tình bạn

Trong sự ngọt ngào của tình bạn là tiếng cười, và niềm vui được chia sẻ. Vì trong những điều nhỏ nhặt mà trái tim tìm thấy vào buổi sáng và được làm mới.

Trẻ nhỏ tìm thấy niềm vui thật sự khi chơi cùng với bạn bè và chúng thích làm những cái mới. Chúng tham gia các đội bóng, đi đến một bữa tiệc sinh nhật, bắt đầu đến trường mới. Đây là tất cả những cách mà trẻ nhỏ kết bạn mới. Trẻ em tuân thủ phương châm “càng nhiều càng tốt”, và người lớn cũng nên như vậy.

7. Hãy là anh hùng

Trên tất cả, hãy là nữ anh hùng trong cuộc sống của chính bạn, chứ đừng là nạn nhân. Khi một đứa trẻ kể một câu chuyện trong trường học hoặc sân bóng đá, nó thường là anh hùng trong câu chuyện đó. Thế giới xoay quanh trẻ nhỏ.

Khi con người già đi, chúng ta không muốn bị người khác đánh giá là ngạo mạn hay tự kỷ, vì vậy ta tự giấu bớt những thành tựu trong cuộc sống và không muốn khoe khoang. Chúng ta hạ mình để làm cho người khác thoải mái hoặc thân thiết hơn với mình. Nhưng khi làm như vậy, chúng ta thường trở nên tự ti hơn và đánh mất chính mình.

8. Những vết sẹo là huân chương danh dự

Đối với một đứa trẻ, mỗi một vết sẹo được xem là huân chương cho sự đấu tranh. Khi một đứa trẻ bị gãy xương phải bó bột, tất cả mọi người sẽ ký tên lên đó. Nó trở thành siêu sao của lớp, người đã sống sót sau cảnh hiểm nghèo. Nếu nó bị ngã và bị thương, mọi người đều muốn nhìn thấy vết sẹo. Trẻ nhỏ tự hào vì nó.

Khi chúng ta già đi, chúng ta che giấu vết sẹo của mình, những vết thương (kể cả vết thương lòng) thường trở thành bí mật của chúng ta. Chúng ta không muốn bị coi là yếu đuối hay đáng thương, vì vậy ta không nói cho người khác biết mình bị đau ở đâu. Nhưng những gì trẻ nhỏ dạy ta chính là những vết sẹo không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối, vết sẹo là dấu hiệu của sức mạnh và sự sống còn. Là một câu chuyện để kể, một thành tựu.

9. Hãy thử những điều mới

Người đàn ông không thể khám phá đại dương mới trừ khi anh ta có can đảm để nhìn cảnh bờ biển mất hút trong mắt mình.

Trẻ em không ngại chơi một môn thể thao chưa bao giờ thử trước đây. Chúng sẽ nhảy trên tấm bạt lò xo, lặn xuống hồ bơi hoặc trượt tuyết xuống một ngọn núi dù đây là những việc hoàn toàn lạ lẫm.

Là người lớn, chúng ta sợ những thứ mình không biết trước. Chúng ta duy trì cảm giác an toàn trong khu vực thoải mái của mình và hiếm khi mạo hiểm ra ngoài. Phiêu lưu sẽ khơi gợi sự phấn khởi và đánh thức bầu nhiệt huyết của bạn.

10. Quan tâm đến những điều tưởng chừng rất nhỏ

Hãy tận hưởng những điều nhỏ nhoi bình dị nhất, bởi một ngày nào đó nhìn lại bạn sẽ nhận ra chúng là những điều lớn lao.

Cháu gái của tôi thích ngắm những con chim nhỏ chạy tới lui ở mép nước. Cô bé chú ý đến những đôi chân bé xíu của những chú chim và rằng lũ chim có thể chạy dọc trên bờ cát nhanh đến thế nào. Một điều tưởng chừng đơn giản lại đem đến cho cô bé niềm vui to lớn và cảm hứng sâu sắc. Lần gần nhất bạn dừng lại để ý thấy những phép lạ nhỏ bé xung quanh mình trong đời sống hàng ngày là khi nào? Cuộc sống sẽ đẹp hơn bao nhiêu nếu chúng ta có thể thấy những phép màu này một lần nữa, phải không?

LILA

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NGHIỆN CỜ BẠC – HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI IM LẶNG

Nghiện cờ bạc không đơn thuần là một thói quen xấu hay biểu hiện của sự “yếu đuối”. Nó là một dạng rối loạn hành vi, có cơ chế thần kinh và tâm lý tương tự như nghiện chất kích thích. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết và nhiều định kiến xã hội, cờ bạc vẫn thường bị coi là...

HỘI CHỨNG MUNCHAUSEN BY PROXY

  Hội chứng Munchausen by proxy (MBP) là một rối loạn tâm thần hiếm gặp nhưng nguy hiểm, trong đó người chăm sóc – thường là mẹ – cố ý gây tổn thương thể chất hoặc tinh thần cho con cái nhằm thu hút sự quan tâm, lòng thương xót và sự ngưỡng mộ từ người khác. Hành...

CĂNG THẲNG CẤP TÍNH

  Căng thẳng cấp tính là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối diện với nguy hiểm hoặc sự kiện gây sang chấn. Ở giai đoạn này, hệ thần kinh tự động kích hoạt phản ứng chiến đấu, bỏ chạy hoặc đóng băng (fight, flight, freeze), với sự tham gia sâu của vùng PAG...

NGƯỜI LỚN ADHD VỚI CĂNG THẲNG, SANG CHẤN

Người lớn ADHD: Căng thẳng, Sang chấn và Hành trình phục hồi Người lớn có rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) thường phải đối mặt với mức căng thẳng cao hơn người điển hình và khi trải qua sang chấn, quá trình hồi phục của họ cũng phức tạp và kéo dài hơn. Điều này...

SANG CHẤN THAY ĐỔI CHÚNG TA THẾ NÀO?

Khi an toàn và là chính mình lại trở thành điều nguy hiểm Sang chấn không chỉ là những ký ức về một sự kiện đau thương; nó là cách mà toàn bộ hệ thần kinh của chúng ta học cách tồn tại trong một thế giới từng không an toàn. Với những người từng trải qua sang chấn —...

NGƯỜI THÔNG MINH CHỐNG LẠI MÌNH KHI TRẦM CẢM

Tại sao người thông minh lại tự chống lại bản thân khi bị trầm cảm, lo âu, và có nguy cơ tự hại cao hơn? Nhiều người cho rằng có trí thông minh cao (IQ cao) sẽ giúp con người dễ vượt qua các vấn đề tâm lý như trầm cảm hay lo âu. Thế nhưng thực tế lại cho thấy điều...

NAM GIỚI VÀ CĂNG THẲNG MÃN TÍNH

  Ai trong chúng ta cũng từng trải qua căng thẳng, nhưng với nam giới, cách họ đối mặt với căng thẳng kéo dài (căng thẳng mãn tính) lại rất khác biệt — và đôi khi khá âm thầm. Thay vì nói ra cảm xúc hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ, nhiều người đàn ông lại chọn cách im...

NAM GIỚI VÀ HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI MÌNH

  Căng thẳng và sang chấn là hai trạng thái có khả năng âm thầm định hình hành vi, đặc biệt là ở những người mang trong mình nhiều niềm tin tiêu cực về bản thân. Ở nhiều nam giới, khi đối mặt với áp lực quá mức từ công việc, mối quan hệ, hoặc sự kỳ vọng xã hội về...

CĂNG CƠ CẢM XÚC TỪ CĂNG THẲNG VÀ SANG CHẤN

  Căng cơ cảm xúc là hiện tượng phổ biến ở nhiều người, đặc biệt trong các bối cảnh căng thẳng kéo dài, sang chấn hoặc rối loạn điều hòa cảm xúc. Khi cảm xúc bị kìm nén hoặc không thể giải phóng đúng cách, cơ thể thường "giữ" lại cảm xúc dưới dạng căng cơ, co...

TẠI SAO TA ĐÔNG CỨNG

  Tại sao ta “đông cứng” và cố làm hài lòng người khác khi lớn lên trong môi trường không an toàn Khi chúng ta sống trong một môi trường đầy căng thẳng như gia đình có bạo hành, la mắng, kiểm soát hoặc bị bỏ mặc, cơ thể và não bộ sẽ dần hình thành những cách đặc...

LẠC NỘI MẠC TỬ CUNG VÀ CĂNG THẲNG MÃN TÍNH

  Khi cơ thể không còn là nơi an toàn Lạc nội mạc tử cung không chỉ là một bệnh phụ khoa. Đó là một trải nghiệm sống toàn thân, toàn tâm – nơi người phụ nữ không chỉ đối mặt với cơn đau thể xác kéo dài, mà còn sống chung với nỗi bất an, mệt mỏi, và cảm giác cô...

HỘI CHỨNG NHỮNG ĐỨA TRẺ “ZOOMBIE”

  Khi mạng xã hội làm trầm trọng thêm ADHD Trong vài năm trở lại đây, thuật ngữ “hội chứng những đứa trẻ zombie” được sử dụng để mô tả hình ảnh những đứa trẻ trở nên đờ đẫn, mất khả năng tập trung, và phản ứng chậm chạp sau thời gian dài tiếp xúc với màn hình,...

KHI XẤU HỔ TRUYỀN TỪ MẸ SANG CON GÁI

  Trong quá trình làm việc trị liệu với phụ nữ, một trong những điều khiến người ta day dứt nhất không phải là những tổn thương cụ thể, mà là cảm giác xấu hổ bám rễ vào tận sâu bên trong. Nhiều phụ nữ mang trong mình cảm giác rằng sự tồn tại của họ là một điều...

KHI ĐÀN ÔNG “YẾU SINH LÝ” VÌ TÂM LÝ

  Tình trạng “yếu sinh lý” ở nam giới – đặc biệt là khó cương cứng hoặc xuất tinh sớm khi gần gũi với người mình yêu – thường khiến người trong cuộc cảm thấy xấu hổ, mất tự tin, thậm chí là hoang mang. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp được ghi nhận rằng người đàn...

CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ BỆNH CƯỜNG GIÁP

GÓC NHÌN TỔNG THỂ VỀ TÂM – THÂN – KINH Cường giáp (hyperthyroidism) là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá mức hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), khiến cơ thể rơi vào trạng thái “tăng tốc” kéo dài. Người bệnh thường gặp các triệu chứng như hồi hộp, mất...

U NANG VÀ CĂNG THẲNG MÃN TÍNH

  NHÌN NHẬN TỪ MÔ HÌNH TÂM – THÂN – KINH U nang buồng trứng là tình trạng khá phổ biến ở phụ nữ, đặc biệt trong độ tuổi sinh sản. Phần lớn u nang lành tính, nhưng trong một số trường hợp, chúng có thể gây rối loạn nội tiết, đau vùng chậu, rối loạn kinh nguyệt...

KHI BẠN YÊU MỘT NGƯỜI “ÁI KỶ”

Yêu một người mắc rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD) không chỉ là một hành trình đầy mâu thuẫn và tổn thương, mà còn có thể khiến bạn đánh mất chính mình. Mối quan hệ ấy có thể bắt đầu bằng sự quyến rũ mạnh mẽ – bạn cảm thấy được chú ý,...

PHÂN LY – KHI NỖI ĐAU TRỞ NÊN “BÌNH THƯỜNG”

​ Có những người sống qua đau khổ mà không hề biết rằng mình đang đau. Không phải vì nỗi đau nhỏ bé hay dễ chịu – mà vì họ đã sống quá lâu trong nó, đến mức cảm giác ấy trở thành điều "bình thường", quen thuộc như hơi thở. Đó là biểu hiện sâu sắc của hiện tượng phân...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NGHIỆN CỜ BẠC – HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI IM LẶNG

Nghiện cờ bạc không đơn thuần là một thói quen xấu hay biểu hiện của sự “yếu đuối”. Nó là một dạng rối loạn hành vi, có cơ chế thần kinh và tâm lý tương tự như nghiện chất kích thích. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết và nhiều định kiến xã hội, cờ bạc vẫn thường bị coi là...

NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP

Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa đơn giản, mà thường là những cá nhân mang trong...

HỘI CHỨNG MUNCHAUSEN BY PROXY

  Hội chứng Munchausen by proxy (MBP) là một rối loạn tâm thần hiếm gặp nhưng nguy hiểm, trong đó người chăm sóc – thường là mẹ – cố ý gây tổn thương thể chất hoặc tinh thần cho con cái nhằm thu hút sự quan tâm, lòng thương xót và sự ngưỡng mộ từ người khác. Hành...

LIỆU PHÁP HỆ THỐNG GIA ĐÌNH BÊN TRONG

Liệu pháp Hệ thống Gia đình Bên trong (Internal Family Systems – IFS) là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi tiến sĩ Richard Schwartz vào đầu những năm 1980. Khi làm việc với thân chủ, ông nhận thấy rằng trong mỗi người không chỉ có một "cái tôi" thống...

CĂNG THẲNG CẤP TÍNH

  Căng thẳng cấp tính là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối diện với nguy hiểm hoặc sự kiện gây sang chấn. Ở giai đoạn này, hệ thần kinh tự động kích hoạt phản ứng chiến đấu, bỏ chạy hoặc đóng băng (fight, flight, freeze), với sự tham gia sâu của vùng PAG...

NGƯỜI LỚN ADHD VỚI CĂNG THẲNG, SANG CHẤN

Người lớn ADHD: Căng thẳng, Sang chấn và Hành trình phục hồi Người lớn có rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) thường phải đối mặt với mức căng thẳng cao hơn người điển hình và khi trải qua sang chấn, quá trình hồi phục của họ cũng phức tạp và kéo dài hơn. Điều này...

SANG CHẤN THAY ĐỔI CHÚNG TA THẾ NÀO?

Khi an toàn và là chính mình lại trở thành điều nguy hiểm Sang chấn không chỉ là những ký ức về một sự kiện đau thương; nó là cách mà toàn bộ hệ thần kinh của chúng ta học cách tồn tại trong một thế giới từng không an toàn. Với những người từng trải qua sang chấn —...

NGƯỜI THÔNG MINH CHỐNG LẠI MÌNH KHI TRẦM CẢM

Tại sao người thông minh lại tự chống lại bản thân khi bị trầm cảm, lo âu, và có nguy cơ tự hại cao hơn? Nhiều người cho rằng có trí thông minh cao (IQ cao) sẽ giúp con người dễ vượt qua các vấn đề tâm lý như trầm cảm hay lo âu. Thế nhưng thực tế lại cho thấy điều...

NAM GIỚI VÀ CĂNG THẲNG MÃN TÍNH

  Ai trong chúng ta cũng từng trải qua căng thẳng, nhưng với nam giới, cách họ đối mặt với căng thẳng kéo dài (căng thẳng mãn tính) lại rất khác biệt — và đôi khi khá âm thầm. Thay vì nói ra cảm xúc hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ, nhiều người đàn ông lại chọn cách im...

NAM GIỚI VÀ HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI MÌNH

  Căng thẳng và sang chấn là hai trạng thái có khả năng âm thầm định hình hành vi, đặc biệt là ở những người mang trong mình nhiều niềm tin tiêu cực về bản thân. Ở nhiều nam giới, khi đối mặt với áp lực quá mức từ công việc, mối quan hệ, hoặc sự kỳ vọng xã hội về...

CĂNG CƠ CẢM XÚC TỪ CĂNG THẲNG VÀ SANG CHẤN

  Căng cơ cảm xúc là hiện tượng phổ biến ở nhiều người, đặc biệt trong các bối cảnh căng thẳng kéo dài, sang chấn hoặc rối loạn điều hòa cảm xúc. Khi cảm xúc bị kìm nén hoặc không thể giải phóng đúng cách, cơ thể thường "giữ" lại cảm xúc dưới dạng căng cơ, co...

TẠI SAO TA ĐÔNG CỨNG

  Tại sao ta “đông cứng” và cố làm hài lòng người khác khi lớn lên trong môi trường không an toàn Khi chúng ta sống trong một môi trường đầy căng thẳng như gia đình có bạo hành, la mắng, kiểm soát hoặc bị bỏ mặc, cơ thể và não bộ sẽ dần hình thành những cách đặc...

THÓI QUEN LÀM HÀI LÒNG NGƯỜI KHÁC

  Trong những tình huống bị đe dọa, hệ thần kinh của chúng ta có thể phản ứng theo ba hướng: chiến đấu (fight), bỏ chạy (flight) hoặc đông cứng (freeze). Trong trạng thái đông cứng, cơ thể rơi vào tình trạng bất động - nhịp tim chậm lại, các cơ trở nên tê liệt,...

LẠC NỘI MẠC TỬ CUNG VÀ CĂNG THẲNG MÃN TÍNH

  Khi cơ thể không còn là nơi an toàn Lạc nội mạc tử cung không chỉ là một bệnh phụ khoa. Đó là một trải nghiệm sống toàn thân, toàn tâm – nơi người phụ nữ không chỉ đối mặt với cơn đau thể xác kéo dài, mà còn sống chung với nỗi bất an, mệt mỏi, và cảm giác cô...

HỘI CHỨNG NHỮNG ĐỨA TRẺ “ZOOMBIE”

  Khi mạng xã hội làm trầm trọng thêm ADHD Trong vài năm trở lại đây, thuật ngữ “hội chứng những đứa trẻ zombie” được sử dụng để mô tả hình ảnh những đứa trẻ trở nên đờ đẫn, mất khả năng tập trung, và phản ứng chậm chạp sau thời gian dài tiếp xúc với màn hình,...

KHI XẤU HỔ TRUYỀN TỪ MẸ SANG CON GÁI

  Trong quá trình làm việc trị liệu với phụ nữ, một trong những điều khiến người ta day dứt nhất không phải là những tổn thương cụ thể, mà là cảm giác xấu hổ bám rễ vào tận sâu bên trong. Nhiều phụ nữ mang trong mình cảm giác rằng sự tồn tại của họ là một điều...

KHI ĐÀN ÔNG “YẾU SINH LÝ” VÌ TÂM LÝ

  Tình trạng “yếu sinh lý” ở nam giới – đặc biệt là khó cương cứng hoặc xuất tinh sớm khi gần gũi với người mình yêu – thường khiến người trong cuộc cảm thấy xấu hổ, mất tự tin, thậm chí là hoang mang. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp được ghi nhận rằng người đàn...

CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ BỆNH CƯỜNG GIÁP

GÓC NHÌN TỔNG THỂ VỀ TÂM – THÂN – KINH Cường giáp (hyperthyroidism) là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá mức hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), khiến cơ thể rơi vào trạng thái “tăng tốc” kéo dài. Người bệnh thường gặp các triệu chứng như hồi hộp, mất...