ĐÊM GIAO THỪA CỦA MẸ

ĐÊM GIAO THỪA CỦA MẸ

 

23h Ba mươi Tết.

Tiếng xe ôtô thắng kịt trước cửa nhà bà cụ hàng xóm khi cả nhà tôi đang quây quần trước sân chờ bánh tét chín để cúng giao thừa. Mẹ tôi nói: “chắc thằng Hưng về, cả năm trời không thấy mặt nó”. Bà Sáu đi từ trong nhà ra, mừng rỡ và đon đả đón con trai về chơi Tết. Tôi nghe loáng thoáng tiếng bà nói: “Ăn cơm nghen con”.

Mẹ tôi bảo sáng nghe thằng Hưng điện bảo tối nay sẽ về, bà Sáu chạy qua khoe với mẹ rồi vội đi chợ cả buổi sáng để làm cơm tối. Bà vội vội vàng vàng mua hai chậu cúc cuối ngày 30 đã nở toe toét chưng trước nhà cho con nó vui. Năm ngoái khi tôi sang biếu bà cặp bánh Tét ăn tết, nhà chẳng có gì ngoài ấm trà và mấy cục kẹo thèo lèo trong câu nói buồn rũ rượi “Bày biện nhiều cũng chẳng có ai ngó”. Chân bước ra về mà lòng tôi cứ nấn ná mãi ở chiếc bàn đơn điệu ngày Tết ấy vì ánh mắt xa xăm đầy cô đơn của bà. Gió tết lay lay mái tóc bạc trắng hơn nửa ấy, lùa cay lòng đôi mắt già nua in bóng gốc mai già chẳng có lấy một nụ hoa vì chẳng có người tuốt lá hôm rằm tháng Chạp.

Ở những vùng nông thôn như quê tôi, thế hệ trẻ lớn lên hầu hết đều rời gia đình lên các thành phố lớn để học hành hoặc làm ăn. Những xóm nhìn quanh quẩn chỉ thấy người già chẳng biết tự bao giờ mà “mọc” lên nhiều dần. Mỗi đợt lễ, tết, tôi về thăm nhà, có đôi khi tôi bắt gặp nhiều gương mặt đượm buồn vì đợi chờ, mà không dám gọi cho con vì sợ chúng đều đang bận rộn hoặc chúng cũng chẳng dư dả nhiều để về. Cuộc sống thật chẳng dễ dàng gì.

Có rất nhiều ngày ba mươi như ngày hôm nay, nhiều bà mẹ không có được may mắn mỗi năm sum vầy cùng đầy đủ con cái. Những cơn gió chướng ùa về lạnh cả cái nắng lưa thưa ngoài phố, trời trở mùa, tiếng ho đêm đôi khi lại trở thành thanh âm thường trực nhất trong Tết.

Dẫu biết rằng mỗi đứa trẻ sinh ra, lớn lên, rời xa vòng tay gia đình là quy luật kiến tạo cuộc sống con người, nhưng vẫn không khỏi chạnh lòng khi nghĩ về những cái Tết thế này.

Cuộc sống cứ cuốn chúng ta đi về muôn phương ngàn hướng, mỗi người chúng ta lớn lên có gia đình nhỏ, sống với nhiều vai trò và bận rộn hơn, nhiều mối quan tâm hơn. Khoảng thời gian chúng ta dành cho ba mẹ cũng trở nên hạn hẹp dần. Có thể chúng ta không để ý đến thời gian, nhưng chắc chắn đã hơn một lần dự định gọi về nhà nhưng rồi lại bị cuốn vào công việc mà trôi tuột đi vài tháng.

Tết đến, khi niềm háo hức của tuổi trẻ, tuổi nhỏ với một cái tết náo nhiệt, ồn ào đã qua đi, có lẽ chúng ta chẳng cầu mong điều gì to tát, chỉ ước sẽ có nhiều thời gian để quay về làm đứa trẻ chẳng vương vấn phiền lo của mẹ. Một mâm cơm nhỏ, một đêm ngon giấc ở căn nhà của ba mẹ sẽ ru êm những nếp nhăn trên vầng trán, sẽ dịu đi bao khắc khoải đợi chờ.

Tết giản đơn vậy thôi là đã đủ đầy hạnh phúc.

Khi những nụ mai đầu tiên đón nắng nở vàng ươm, khi tiếng còi xe trên khắp nẻo đường kêu rát thúc giục bước chân người về, cũng là lúc có vô vàn ánh mắt đầy hi vọng ở các xóm “người già” chớp nháy long lanh…

 

Nắng chiều vàng vọt bên hiên

Mẹ đưa mắt ngóng xa xăm phía cổng

Tết đang về trong những ngày gió lộng

Có đứa con nào ghé thăm không?

 

Về đi con, mẹ làm mâm cơm nóng

Rau luộc, thịt kho món con thích còn gì

Về đi con, chẳng cần lo nghĩ

Chỉ ngồi ăn thôi mẹ gánh cả bầu trời

 

Về đi con, mẹ quặn lòng mong đợi

Đôi ba ngày chẳng lâu mấy đâu con

Về đi con, căn phòng mẹ đã dọn

Thay chiếu mền, thay gối mới thơm tho

 

Về đi con, mẹ chẳng muốn nằm co

Căn nhà trống đói hơi người lạnh lắm

Về đi con, vỗ giấc mơ nồng ấm

Tết chỉ vậy thôi mà mắt mẹ cười…

(Tết rồi, về đi con – thơ Lạc Nhiên)

LẠC NHIÊN

23h Ba mươi Tết.

Tiếng xe ôtô thắng kịt trước cửa nhà bà cụ hàng xóm khi cả nhà tôi đang quây quần trước sân chờ bánh tét chín để cúng giao thừa. Mẹ tôi nói: “chắc thằng Hưng về, cả năm trời không thấy mặt nó”. Bà Sáu đi từ trong nhà ra, mừng rỡ và đon đả đón con trai về chơi Tết. Tôi nghe loáng thoáng tiếng bà nói: “Ăn cơm nghen con”.

Mẹ tôi bảo sáng nghe thằng Hưng điện bảo tối nay sẽ về, bà Sáu chạy qua khoe với mẹ rồi vội đi chợ cả buổi sáng để làm cơm tối. Bà vội vội vàng vàng mua hai chậu cúc cuối ngày 30 đã nở toe toét chưng trước nhà cho con nó vui. Năm ngoái khi tôi sang biếu bà cặp bánh Tét ăn tết, nhà chẳng có gì ngoài ấm trà và mấy cục kẹo thèo lèo trong câu nói buồn rũ rượi “Bày biện nhiều cũng chẳng có ai ngó”. Chân bước ra về mà lòng tôi cứ nấn ná mãi ở chiếc bàn đơn điệu ngày Tết ấy vì ánh mắt xa xăm đầy cô đơn của bà. Gió tết lay lay mái tóc bạc trắng hơn nửa ấy, lùa cay lòng đôi mắt già nua in bóng gốc mai già chẳng có lấy một nụ hoa vì chẳng có người tuốt lá hôm rằm tháng Chạp.

Ở những vùng nông thôn như quê tôi, thế hệ trẻ lớn lên hầu hết đều rời gia đình lên các thành phố lớn để học hành hoặc làm ăn. Những xóm nhìn quanh quẩn chỉ thấy người già chẳng biết tự bao giờ mà “mọc” lên nhiều dần. Mỗi đợt lễ, tết, tôi về thăm nhà, có đôi khi tôi bắt gặp nhiều gương mặt đượm buồn vì đợi chờ, mà không dám gọi cho con vì sợ chúng đều đang bận rộn hoặc chúng cũng chẳng dư dả nhiều để về. Cuộc sống thật chẳng dễ dàng gì.

Có rất nhiều ngày ba mươi như ngày hôm nay, nhiều bà mẹ không có được may mắn mỗi năm sum vầy cùng đầy đủ con cái. Những cơn gió chướng ùa về lạnh cả cái nắng lưa thưa ngoài phố, trời trở mùa, tiếng ho đêm đôi khi lại trở thành thanh âm thường trực nhất trong Tết.

Dẫu biết rằng mỗi đứa trẻ sinh ra, lớn lên, rời xa vòng tay gia đình là quy luật kiến tạo cuộc sống con người, nhưng vẫn không khỏi chạnh lòng khi nghĩ về những cái Tết thế này.

Cuộc sống cứ cuốn chúng ta đi về muôn phương ngàn hướng, mỗi người chúng ta lớn lên có gia đình nhỏ, sống với nhiều vai trò và bận rộn hơn, nhiều mối quan tâm hơn. Khoảng thời gian chúng ta dành cho ba mẹ cũng trở nên hạn hẹp dần. Có thể chúng ta không để ý đến thời gian, nhưng chắc chắn đã hơn một lần dự định gọi về nhà nhưng rồi lại bị cuốn vào công việc mà trôi tuột đi vài tháng.

Tết đến, khi niềm háo hức của tuổi trẻ, tuổi nhỏ với một cái tết náo nhiệt, ồn ào đã qua đi, có lẽ chúng ta chẳng cầu mong điều gì to tát, chỉ ước sẽ có nhiều thời gian để quay về làm đứa trẻ chẳng vương vấn phiền lo của mẹ. Một mâm cơm nhỏ, một đêm ngon giấc ở căn nhà của ba mẹ sẽ ru êm những nếp nhăn trên vầng trán, sẽ dịu đi bao khắc khoải đợi chờ.

Tết giản đơn vậy thôi là đã đủ đầy hạnh phúc.

Khi những nụ mai đầu tiên đón nắng nở vàng ươm, khi tiếng còi xe trên khắp nẻo đường kêu rát thúc giục bước chân người về, cũng là lúc có vô vàn ánh mắt đầy hi vọng ở các xóm “người già” chớp nháy long lanh…

 

Nắng chiều vàng vọt bên hiên

Mẹ đưa mắt ngóng xa xăm phía cổng

Tết đang về trong những ngày gió lộng

Có đứa con nào ghé thăm không?

 

Về đi con, mẹ làm mâm cơm nóng

Rau luộc, thịt kho món con thích còn gì

Về đi con, chẳng cần lo nghĩ

Chỉ ngồi ăn thôi mẹ gánh cả bầu trời

 

Về đi con, mẹ quặn lòng mong đợi

Đôi ba ngày chẳng lâu mấy đâu con

Về đi con, căn phòng mẹ đã dọn

Thay chiếu mền, thay gối mới thơm tho

 

Về đi con, mẹ chẳng muốn nằm co

Căn nhà trống đói hơi người lạnh lắm

Về đi con, vỗ giấc mơ nồng ấm

Tết chỉ vậy thôi mà mắt mẹ cười…

(Tết rồi, về đi con – thơ Lạc Nhiên)

LẠC NHIÊN

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP

Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa đơn giản, mà thường là những cá nhân mang trong...

LIỆU PHÁP HỆ THỐNG GIA ĐÌNH BÊN TRONG

Liệu pháp Hệ thống Gia đình Bên trong (Internal Family Systems – IFS) là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi tiến sĩ Richard Schwartz vào đầu những năm 1980. Khi làm việc với thân chủ, ông nhận thấy rằng trong mỗi người không chỉ có một "cái tôi" thống...

SANG CHẤN THAY ĐỔI CHÚNG TA THẾ NÀO?

Khi an toàn và là chính mình lại trở thành điều nguy hiểm Sang chấn không chỉ là những ký ức về một sự kiện đau thương; nó là cách mà toàn bộ hệ thần kinh của chúng ta học cách tồn tại trong một thế giới từng không an toàn. Với những người từng trải qua sang chấn —...

CĂNG CƠ CẢM XÚC TỪ CĂNG THẲNG VÀ SANG CHẤN

  Căng cơ cảm xúc là hiện tượng phổ biến ở nhiều người, đặc biệt trong các bối cảnh căng thẳng kéo dài, sang chấn hoặc rối loạn điều hòa cảm xúc. Khi cảm xúc bị kìm nén hoặc không thể giải phóng đúng cách, cơ thể thường "giữ" lại cảm xúc dưới dạng căng cơ, co...

THÓI QUEN LÀM HÀI LÒNG NGƯỜI KHÁC

  Trong những tình huống bị đe dọa, hệ thần kinh của chúng ta có thể phản ứng theo ba hướng: chiến đấu (fight), bỏ chạy (flight) hoặc đông cứng (freeze). Trong trạng thái đông cứng, cơ thể rơi vào tình trạng bất động - nhịp tim chậm lại, các cơ trở nên tê liệt,...

KHI ĐÀN ÔNG “YẾU SINH LÝ” VÌ TÂM LÝ

  Tình trạng “yếu sinh lý” ở nam giới – đặc biệt là khó cương cứng hoặc xuất tinh sớm khi gần gũi với người mình yêu – thường khiến người trong cuộc cảm thấy xấu hổ, mất tự tin, thậm chí là hoang mang. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp được ghi nhận rằng người đàn...

CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ BỆNH CƯỜNG GIÁP

GÓC NHÌN TỔNG THỂ VỀ TÂM – THÂN – KINH Cường giáp (hyperthyroidism) là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá mức hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), khiến cơ thể rơi vào trạng thái “tăng tốc” kéo dài. Người bệnh thường gặp các triệu chứng như hồi hộp, mất...

KHI BẠN YÊU MỘT NGƯỜI “ÁI KỶ”

Yêu một người mắc rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD) không chỉ là một hành trình đầy mâu thuẫn và tổn thương, mà còn có thể khiến bạn đánh mất chính mình. Mối quan hệ ấy có thể bắt đầu bằng sự quyến rũ mạnh mẽ – bạn cảm thấy được chú ý,...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NGHIỆN CỜ BẠC – HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI IM LẶNG

Nghiện cờ bạc không đơn thuần là một thói quen xấu hay biểu hiện của sự “yếu đuối”. Nó là một dạng rối loạn hành vi, có cơ chế thần kinh và tâm lý tương tự như nghiện chất kích thích. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết và nhiều định kiến xã hội, cờ bạc vẫn thường bị coi là...

NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP

Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa đơn giản, mà thường là những cá nhân mang trong...

HỘI CHỨNG MUNCHAUSEN BY PROXY

  Hội chứng Munchausen by proxy (MBP) là một rối loạn tâm thần hiếm gặp nhưng nguy hiểm, trong đó người chăm sóc – thường là mẹ – cố ý gây tổn thương thể chất hoặc tinh thần cho con cái nhằm thu hút sự quan tâm, lòng thương xót và sự ngưỡng mộ từ người khác. Hành...

LIỆU PHÁP HỆ THỐNG GIA ĐÌNH BÊN TRONG

Liệu pháp Hệ thống Gia đình Bên trong (Internal Family Systems – IFS) là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi tiến sĩ Richard Schwartz vào đầu những năm 1980. Khi làm việc với thân chủ, ông nhận thấy rằng trong mỗi người không chỉ có một "cái tôi" thống...

CĂNG THẲNG CẤP TÍNH

  Căng thẳng cấp tính là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối diện với nguy hiểm hoặc sự kiện gây sang chấn. Ở giai đoạn này, hệ thần kinh tự động kích hoạt phản ứng chiến đấu, bỏ chạy hoặc đóng băng (fight, flight, freeze), với sự tham gia sâu của vùng PAG...

NGƯỜI LỚN ADHD VỚI CĂNG THẲNG, SANG CHẤN

Người lớn ADHD: Căng thẳng, Sang chấn và Hành trình phục hồi Người lớn có rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) thường phải đối mặt với mức căng thẳng cao hơn người điển hình và khi trải qua sang chấn, quá trình hồi phục của họ cũng phức tạp và kéo dài hơn. Điều này...

SANG CHẤN THAY ĐỔI CHÚNG TA THẾ NÀO?

Khi an toàn và là chính mình lại trở thành điều nguy hiểm Sang chấn không chỉ là những ký ức về một sự kiện đau thương; nó là cách mà toàn bộ hệ thần kinh của chúng ta học cách tồn tại trong một thế giới từng không an toàn. Với những người từng trải qua sang chấn —...

NGƯỜI THÔNG MINH CHỐNG LẠI MÌNH KHI TRẦM CẢM

Tại sao người thông minh lại tự chống lại bản thân khi bị trầm cảm, lo âu, và có nguy cơ tự hại cao hơn? Nhiều người cho rằng có trí thông minh cao (IQ cao) sẽ giúp con người dễ vượt qua các vấn đề tâm lý như trầm cảm hay lo âu. Thế nhưng thực tế lại cho thấy điều...

NAM GIỚI VÀ CĂNG THẲNG MÃN TÍNH

  Ai trong chúng ta cũng từng trải qua căng thẳng, nhưng với nam giới, cách họ đối mặt với căng thẳng kéo dài (căng thẳng mãn tính) lại rất khác biệt — và đôi khi khá âm thầm. Thay vì nói ra cảm xúc hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ, nhiều người đàn ông lại chọn cách im...

NAM GIỚI VÀ HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI MÌNH

  Căng thẳng và sang chấn là hai trạng thái có khả năng âm thầm định hình hành vi, đặc biệt là ở những người mang trong mình nhiều niềm tin tiêu cực về bản thân. Ở nhiều nam giới, khi đối mặt với áp lực quá mức từ công việc, mối quan hệ, hoặc sự kỳ vọng xã hội về...

CĂNG CƠ CẢM XÚC TỪ CĂNG THẲNG VÀ SANG CHẤN

  Căng cơ cảm xúc là hiện tượng phổ biến ở nhiều người, đặc biệt trong các bối cảnh căng thẳng kéo dài, sang chấn hoặc rối loạn điều hòa cảm xúc. Khi cảm xúc bị kìm nén hoặc không thể giải phóng đúng cách, cơ thể thường "giữ" lại cảm xúc dưới dạng căng cơ, co...

TẠI SAO TA ĐÔNG CỨNG

  Tại sao ta “đông cứng” và cố làm hài lòng người khác khi lớn lên trong môi trường không an toàn Khi chúng ta sống trong một môi trường đầy căng thẳng như gia đình có bạo hành, la mắng, kiểm soát hoặc bị bỏ mặc, cơ thể và não bộ sẽ dần hình thành những cách đặc...

THÓI QUEN LÀM HÀI LÒNG NGƯỜI KHÁC

  Trong những tình huống bị đe dọa, hệ thần kinh của chúng ta có thể phản ứng theo ba hướng: chiến đấu (fight), bỏ chạy (flight) hoặc đông cứng (freeze). Trong trạng thái đông cứng, cơ thể rơi vào tình trạng bất động - nhịp tim chậm lại, các cơ trở nên tê liệt,...

LẠC NỘI MẠC TỬ CUNG VÀ CĂNG THẲNG MÃN TÍNH

  Khi cơ thể không còn là nơi an toàn Lạc nội mạc tử cung không chỉ là một bệnh phụ khoa. Đó là một trải nghiệm sống toàn thân, toàn tâm – nơi người phụ nữ không chỉ đối mặt với cơn đau thể xác kéo dài, mà còn sống chung với nỗi bất an, mệt mỏi, và cảm giác cô...

HỘI CHỨNG NHỮNG ĐỨA TRẺ “ZOOMBIE”

  Khi mạng xã hội làm trầm trọng thêm ADHD Trong vài năm trở lại đây, thuật ngữ “hội chứng những đứa trẻ zombie” được sử dụng để mô tả hình ảnh những đứa trẻ trở nên đờ đẫn, mất khả năng tập trung, và phản ứng chậm chạp sau thời gian dài tiếp xúc với màn hình,...

KHI XẤU HỔ TRUYỀN TỪ MẸ SANG CON GÁI

  Trong quá trình làm việc trị liệu với phụ nữ, một trong những điều khiến người ta day dứt nhất không phải là những tổn thương cụ thể, mà là cảm giác xấu hổ bám rễ vào tận sâu bên trong. Nhiều phụ nữ mang trong mình cảm giác rằng sự tồn tại của họ là một điều...

KHI ĐÀN ÔNG “YẾU SINH LÝ” VÌ TÂM LÝ

  Tình trạng “yếu sinh lý” ở nam giới – đặc biệt là khó cương cứng hoặc xuất tinh sớm khi gần gũi với người mình yêu – thường khiến người trong cuộc cảm thấy xấu hổ, mất tự tin, thậm chí là hoang mang. Tuy nhiên, rất nhiều trường hợp được ghi nhận rằng người đàn...

CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ BỆNH CƯỜNG GIÁP

GÓC NHÌN TỔNG THỂ VỀ TÂM – THÂN – KINH Cường giáp (hyperthyroidism) là tình trạng tuyến giáp sản xuất quá mức hormone thyroxine (T4) và triiodothyronine (T3), khiến cơ thể rơi vào trạng thái “tăng tốc” kéo dài. Người bệnh thường gặp các triệu chứng như hồi hộp, mất...