BẠN CÓ CÔ ĐƠN TRONG TÌNH CẢM?

BẠN CÓ CÔ ĐƠN TRONG TÌNH CẢM?

 

Khi nghe về cuộc hôn nhân 28 năm đầy viên mãn của tôi, mọi người thường khen: “Em may mắn quá!”. Thế nhưng như tôi đã viết trước đây, tôi tin rằng chìa khóa cho một cuộc hôn nhân tốt đẹp không phải là sự may mắn, mà đó là hành động. Và trong số những hành động mà chúng ta đã thực thi, điều hữu ích nhất chính là tạo ra một mối quan hệ có kết nối của tình bạn, có sự yêu mến lẫn nhau và sự tôn trọng dành cho cả tài năng hay đôi lần kỳ quặc của đối phương.

Một cuộc hôn nhân cô đơn, nghe có vẻ rất nghịch lý phải không? Trên thực tế, hôn nhân cô đơn là có thật và còn rất phổ biến. Nếu gặp một người đã từng trải qua tình cảnh này, họ ắt hẳn sẽ nói với bạn: Thà cô đơn một mình còn tốt hơn là cô đơn trong một cuộc tình.

Theo các cuộc khảo sát, khoảng 40% người tham gia thấu hiểu nỗi đau của “cô đơn trong cuộc tình” bởi nó đã diễn ra – ở một mức độ nào đó. Không có hai cuộc hôn nhân hạnh phúc giống hệt nhau, nhưng mọi cuộc hôn nhân cô đơn đều có một điểm chung: ít nhất một người cảm thấy bị bỏ rơi về mặt tình cảm.

Điều này có thể mơ hồ, khó xác định và dễ gây nhầm lẫn, bởi bạn và người đó có thể thường nằm cạnh nhau trên cùng một chiếc giường- với những đứa trẻ mà hai bạn đã có, hoặc thậm chí là vẫn đang cùng quan hệ chăn gối. Nhưng đó cũng là người mà khi thành thật với chính mình, bạn nhận ra rằng có điều gì đó đang dần dần tắt lụi.

Một cuộc hôn nhân cô đơn sẽ không để bạn gạt bỏ người kia khỏi cuộc sống của mình, nhưng cảm xúc của bạn lại gạt bỏ họ khỏi suy nghĩ. Dù hai bạn vẫn có thể giao tiếp với nhau, nhưng bạn không thể truyền đạt hy vọng, âu lo và ước mơ của mình với đối phương. Có thể sẽ không có tranh cãi hay bất kỳ dấu hiệu bất hòa rõ ràng nào xảy ra, bởi bạn cảm thấy dễ dàng hơn nếu không làm như vậy. Hôn nhân cô dơn cũng không có nghĩa là bạn không phải là một người bố, người mẹ tốt. Thực tế, nhiều cặp vợ chồng cảm thấy mất kết nối với nhau thường dành phần lớn năng lượng để chăm sóc cho con cái của mình.

Hãy để tôi nói rõ: hôn nhân cô đơn không có nghĩa là bạn không yêu người còn lại. Tuy nhiên, khoảng cách tình cảm giữa hai bạn đã gia tăng, đến mức tình yêu này thiếu đi một sự thân mật thiết yếu. Đó là một kiểu dịu dàng của lời nói, hành động, suy nghĩ mà bạn biết là có thể có ở cả hai, bởi chính sự dịu dàng đó đã thu hút mỗi người các bạn với nhau vào phút ban đầu.

Thực tế, với một chút sự chủ động và một vài điều chỉnh, mọi thứ sẽ dần được cải thiện mỗi ngày. Dưới đây là ba lời khuyên dành cho bạn:

Hỏi câu hỏi

Nếu bạn đang cảm thấy cô đơn, vô vọng và bất lực, không biết bắt đầu từ đâu, thì ắt hẳn người ấy cũng đang cảm thấy những điều tương tự. Hãy chủ động trước bằng cách hỏi người ấy ít nhất một câu hỏi mỗi ngày, về những thứ không liên quan đến việc quản lý cuộc sống của hai bạn. Những câu hỏi như “Anh trả hóa đơn tiền điện chưa?”, hay “Ngày mai, em đến trường đón con bé được không?” sẽ không được tính. Hãy hỏi đối phương những gì họ hiện đang lo lắng, hào hứng, căng thẳng, mong chờ. Sau đó thực sự lắng nghe câu trả lời của họ.

Đừng ngạc nhiên nếu ban đầu đối phương tỏ ra nghi ngại. Thiết lập lại kết nối cảm xúc là một sự thay đổi, khi bạn muốn biết người kia đang nghĩ gì, cảm thấy gì và bạn muốn chia sẻ suy nghĩ lẫn cảm xúc của chính bạn. Khi duy trì việc này mỗi ngày, khả năng cao là đối phương sẽ bắt đầu đáp lại và hỏi bạn những câu hỏi tương tự, bởi chúng ta có xu hướng trả lại những gì chúng ta được trao cho.

Bước vào thế giới của họ

Cụ thể hơn, hãy đi vào thế giới suy nghĩ của họ. Dĩ nhiên là điều này sẽ tự nhiên xảy ra thông qua việc đặt câu hỏi. Nhưng điều quan trọng nữa là làm ra một nỗ lực thầm lặng, từ tận trong tâm khảm để đưa đối tác của bạn vào tầm nhìn của mình.

Điều này đòi hỏi gì? Chỉ cần chọn ra 60 giây mỗi ngày, nhắm mắt lại và dành ra một phút để tưởng tượng về thế giới trong đôi mắt của người kia. Những gì họ có thể cảm thấy, trải nghiệm, khao khát ngay bây giờ? Những thách thức của họ có thể là gì? Họ tìm thấy niềm vui ở đâu? Hãy cẩn thận lắng nghe bằng tất cả tâm trí mình.

Bạn không cần phải chia sẻ với người bạn đời của mình về những gì bạn cảm nhận được – ít nhất là không ngay lập tức và đôi khi là không bao giờ. Vì chỉ cần hanfh động ngắn ngủi này, bạn ắt sẽ sinh ra sự đồng cảm và kiên nhẫn hơn trong việc điều hướng cuộc sống hàng ngày với đối phương. Quan trọng nhất là sự đồng cảm gia tăng này có thể là gốc rễ của những kết nối cảm xúc mới.

Tạo các kết nối

Hãy tận dụng những khoảnh khắc nhỏ để vẽ nên những kỷ niệm mới và có chủ ý cùng nhau. Chẳng hạn như khi người ấy làm bữa tối, bạn sẽ xắn tay đảm nhiệm phần lặt rau, thái thịt. Những cử chỉ kết nối này là thứ mạnh mẽ của một cuộc hôn nhân viên mãn, khi mỗi người đóng góp cho một chút để kết nối giữa cả hai được thiết lập một lần nữa.

Nếu bạn nghi ngại thực hiện những hành động này vì nỗi cô đơn trong hôn nhân đã diễn ra được một thời gian, bạn có thể tìm đến những nhà trị liệu hôn nhân và gia đình để yêu cầu hỗ trợ. Nếu bạn đời của bạn không muốn gặp chuyên gia trị liệu, hãy khuyến khích họ nghĩ về trị liệu như một biện pháp chia sẻ, chứ không phải là sửa chữa con người họ hay đánh giá họ thông qua cách cả hai giao tiếp với nhau. Nếu hai bạn có con, hãy đánh vào mong muốn của đối phương về việc nuôi dạy những đứa trẻ khỏe mạnh, hạnh phúc, và nhắc nhở đối phương rằng điều quan trọng nhất mà hai bạn có thể làm cho con cái chính là xây dựng và duy trì một mối quan hệ lành mạnh.

Và rồi, hai bạn sẽ có thể lấy lại sự thân mật một lần nữa. Điều này ắt sẽ đòi hỏi một số hành động, và bạn chỉ cần nhắc nhở bản thân rằng: “Đó chính là hành động có giá trị nhất tôi có thể làm cho cuộc hôn nhân của mình”.

Link bài gốc: https://ideas.ted.com/are-you-lonely-in-your-partnership-or-marriage/

Đọc giả có thể gửi bài viết, chia sẻ câu hỏi, nhu cầu tham vấn hoặc câu chuyện của bạn đến chúng tôi qua email: info@ladiesofvietnam.net, Zalo: +848 9934 4478. Chân thành cảm ơn và hẹn gặp các bạn trong những chương trình sắp tới.

CATHERINE

Khi nghe về cuộc hôn nhân 28 năm đầy viên mãn của tôi, mọi người thường khen: “Em may mắn quá!”. Thế nhưng như tôi đã viết trước đây, tôi tin rằng chìa khóa cho một cuộc hôn nhân tốt đẹp không phải là sự may mắn, mà đó là hành động. Và trong số những hành động mà chúng ta đã thực thi, điều hữu ích nhất chính là tạo ra một mối quan hệ có kết nối của tình bạn, có sự yêu mến lẫn nhau và sự tôn trọng dành cho cả tài năng hay đôi lần kỳ quặc của đối phương.

Một cuộc hôn nhân cô đơn, nghe có vẻ rất nghịch lý phải không? Trên thực tế, hôn nhân cô đơn là có thật và còn rất phổ biến. Nếu gặp một người đã từng trải qua tình cảnh này, họ ắt hẳn sẽ nói với bạn: Thà cô đơn một mình còn tốt hơn là cô đơn trong một cuộc tình.

Theo các cuộc khảo sát, khoảng 40% người tham gia thấu hiểu nỗi đau của “cô đơn trong cuộc tình” bởi nó đã diễn ra – ở một mức độ nào đó. Không có hai cuộc hôn nhân hạnh phúc giống hệt nhau, nhưng mọi cuộc hôn nhân cô đơn đều có một điểm chung: ít nhất một người cảm thấy bị bỏ rơi về mặt tình cảm.

Điều này có thể mơ hồ, khó xác định và dễ gây nhầm lẫn, bởi bạn và người đó có thể thường nằm cạnh nhau trên cùng một chiếc giường- với những đứa trẻ mà hai bạn đã có, hoặc thậm chí là vẫn đang cùng quan hệ chăn gối. Nhưng đó cũng là người mà khi thành thật với chính mình, bạn nhận ra rằng có điều gì đó đang dần dần tắt lụi.

Một cuộc hôn nhân cô đơn sẽ không để bạn gạt bỏ người kia khỏi cuộc sống của mình, nhưng cảm xúc của bạn lại gạt bỏ họ khỏi suy nghĩ. Dù hai bạn vẫn có thể giao tiếp với nhau, nhưng bạn không thể truyền đạt hy vọng, âu lo và ước mơ của mình với đối phương. Có thể sẽ không có tranh cãi hay bất kỳ dấu hiệu bất hòa rõ ràng nào xảy ra, bởi bạn cảm thấy dễ dàng hơn nếu không làm như vậy. Hôn nhân cô dơn cũng không có nghĩa là bạn không phải là một người bố, người mẹ tốt. Thực tế, nhiều cặp vợ chồng cảm thấy mất kết nối với nhau thường dành phần lớn năng lượng để chăm sóc cho con cái của mình.

Hãy để tôi nói rõ: hôn nhân cô đơn không có nghĩa là bạn không yêu người còn lại. Tuy nhiên, khoảng cách tình cảm giữa hai bạn đã gia tăng, đến mức tình yêu này thiếu đi một sự thân mật thiết yếu. Đó là một kiểu dịu dàng của lời nói, hành động, suy nghĩ mà bạn biết là có thể có ở cả hai, bởi chính sự dịu dàng đó đã thu hút mỗi người các bạn với nhau vào phút ban đầu.

Thực tế, với một chút sự chủ động và một vài điều chỉnh, mọi thứ sẽ dần được cải thiện mỗi ngày. Dưới đây là ba lời khuyên dành cho bạn:

Hỏi câu hỏi

Nếu bạn đang cảm thấy cô đơn, vô vọng và bất lực, không biết bắt đầu từ đâu, thì ắt hẳn người ấy cũng đang cảm thấy những điều tương tự. Hãy chủ động trước bằng cách hỏi người ấy ít nhất một câu hỏi mỗi ngày, về những thứ không liên quan đến việc quản lý cuộc sống của hai bạn. Những câu hỏi như “Anh trả hóa đơn tiền điện chưa?”, hay “Ngày mai, em đến trường đón con bé được không?” sẽ không được tính. Hãy hỏi đối phương những gì họ hiện đang lo lắng, hào hứng, căng thẳng, mong chờ. Sau đó thực sự lắng nghe câu trả lời của họ.

Đừng ngạc nhiên nếu ban đầu đối phương tỏ ra nghi ngại. Thiết lập lại kết nối cảm xúc là một sự thay đổi, khi bạn muốn biết người kia đang nghĩ gì, cảm thấy gì và bạn muốn chia sẻ suy nghĩ lẫn cảm xúc của chính bạn. Khi duy trì việc này mỗi ngày, khả năng cao là đối phương sẽ bắt đầu đáp lại và hỏi bạn những câu hỏi tương tự, bởi chúng ta có xu hướng trả lại những gì chúng ta được trao cho.

Bước vào thế giới của họ

Cụ thể hơn, hãy đi vào thế giới suy nghĩ của họ. Dĩ nhiên là điều này sẽ tự nhiên xảy ra thông qua việc đặt câu hỏi. Nhưng điều quan trọng nữa là làm ra một nỗ lực thầm lặng, từ tận trong tâm khảm để đưa đối tác của bạn vào tầm nhìn của mình.

Điều này đòi hỏi gì? Chỉ cần chọn ra 60 giây mỗi ngày, nhắm mắt lại và dành ra một phút để tưởng tượng về thế giới trong đôi mắt của người kia. Những gì họ có thể cảm thấy, trải nghiệm, khao khát ngay bây giờ? Những thách thức của họ có thể là gì? Họ tìm thấy niềm vui ở đâu? Hãy cẩn thận lắng nghe bằng tất cả tâm trí mình.

Bạn không cần phải chia sẻ với người bạn đời của mình về những gì bạn cảm nhận được – ít nhất là không ngay lập tức và đôi khi là không bao giờ. Vì chỉ cần hanfh động ngắn ngủi này, bạn ắt sẽ sinh ra sự đồng cảm và kiên nhẫn hơn trong việc điều hướng cuộc sống hàng ngày với đối phương. Quan trọng nhất là sự đồng cảm gia tăng này có thể là gốc rễ của những kết nối cảm xúc mới.

Tạo các kết nối

Hãy tận dụng những khoảnh khắc nhỏ để vẽ nên những kỷ niệm mới và có chủ ý cùng nhau. Chẳng hạn như khi người ấy làm bữa tối, bạn sẽ xắn tay đảm nhiệm phần lặt rau, thái thịt. Những cử chỉ kết nối này là thứ mạnh mẽ của một cuộc hôn nhân viên mãn, khi mỗi người đóng góp cho một chút để kết nối giữa cả hai được thiết lập một lần nữa.

Nếu bạn nghi ngại thực hiện những hành động này vì nỗi cô đơn trong hôn nhân đã diễn ra được một thời gian, bạn có thể tìm đến những nhà trị liệu hôn nhân và gia đình để yêu cầu hỗ trợ. Nếu bạn đời của bạn không muốn gặp chuyên gia trị liệu, hãy khuyến khích họ nghĩ về trị liệu như một biện pháp chia sẻ, chứ không phải là sửa chữa con người họ hay đánh giá họ thông qua cách cả hai giao tiếp với nhau. Nếu hai bạn có con, hãy đánh vào mong muốn của đối phương về việc nuôi dạy những đứa trẻ khỏe mạnh, hạnh phúc, và nhắc nhở đối phương rằng điều quan trọng nhất mà hai bạn có thể làm cho con cái chính là xây dựng và duy trì một mối quan hệ lành mạnh.

Và rồi, hai bạn sẽ có thể lấy lại sự thân mật một lần nữa. Điều này ắt sẽ đòi hỏi một số hành động, và bạn chỉ cần nhắc nhở bản thân rằng: “Đó chính là hành động có giá trị nhất tôi có thể làm cho cuộc hôn nhân của mình”.

Link bài gốc: https://ideas.ted.com/are-you-lonely-in-your-partnership-or-marriage/

Đọc giả có thể gửi bài viết, chia sẻ câu hỏi, nhu cầu tham vấn hoặc câu chuyện của bạn đến chúng tôi qua email: info@ladiesofvietnam.net, Zalo: +848 9934 4478. Chân thành cảm ơn và hẹn gặp các bạn trong những chương trình sắp tới.

CATHERINE

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...