TRỊ LIỆU TÂM LÝ – MỘT TIẾN TRÌNH ĐAU ĐỚN, TRIỂN NỞ VÀ THĂNG HOA

TRỊ LIỆU TÂM LÝ – MỘT TIẾN TRÌNH ĐAU ĐỚN, TRIỂN NỞ VÀ THĂNG HOA

Trị liệu tâm lý không phải là nơi để ai đó “dỗ dành” bạn vượt qua nỗi buồn, cũng không phải nơi đưa ra lời khuyên nhanh chóng để “suy nghĩ tích cực hơn”. Trị liệu là một tiến trình – dài hơi, nhiều lớp, và đôi khi vô cùng đau đớn. Đó là hành trình trở về đối diện với những phần bên trong mình đã bị lãng quên, kìm nén, hoặc phủ nhận từ lâu. Là khi bạn phải chạm vào những ký ức mình đã cố quên, những tổn thương tưởng đã lành, những niềm tin sai lệch về chính bản thân. Và chính vì vậy, trị liệu không dễ, nhưng cũng chính vì vậy, nó có thể dẫn đến một sự thăng hoa sâu sắc – khi bạn không còn sống trong phản xạ cũ, mà sống có ý thức, kết nối và tự do hơn.

Lý do nhiều người không thể đi hết con đường trị liệu là bởi nỗi đau khi bắt đầu “cảm thấy lại” có thể dữ dội hơn cả những gì họ từng trải qua. Khi cơ thể và tâm trí đã quen với việc đóng băng, tách rời cảm xúc để sinh tồn, thì việc “mở ra” có thể khiến họ thấy trống rỗng, sợ hãi, thậm chí hoảng loạn. Có những buổi trị liệu không hề dễ chịu: bạn có thể bật khóc không rõ vì sao, cảm thấy giận dữ, rối bời, muốn bỏ cuộc. Nhiều người ngộ nhận rằng nếu trị liệu “hiệu quả”, thì mình phải thấy khá hơn sau vài buổi. Nhưng sự thật là quá trình chữa lành ban đầu thường đi kèm với cảm giác “tệ hơn” – đó là dấu hiệu cho thấy hệ thần kinh đang bắt đầu động chạm lại vào điều đã bị đóng kín từ lâu.

Một phần nguyên nhân khiến nhiều bạn không vượt qua được là vì tâm lý đám đông và hiểu lầm xã hội về trị liệu. Nhiều người cho rằng đi trị liệu là “yếu đuối”, “bị bệnh tâm thần” hay “chỉ dành cho người có vấn đề nghiêm trọng”. Trong khi đó, trị liệu không phải là chữa bệnh, mà là chăm sóc đời sống bên trong. Người ta đi trị liệu không phải vì họ hỏng hóc, mà vì họ muốn hiểu mình hơn, sống sâu hơn, tự chủ hơn. Tuy nhiên, áp lực từ môi trường, gia đình và cả chính bản thân thường khiến nhiều người bỏ dở, hoặc đến trị liệu với kỳ vọng sai lệch – rằng chuyên gia sẽ “làm gì đó” để mình hết đau.

Thật ra, trị liệu không làm bạn hết đau ngay lập tức, mà dạy bạn ở lại với nỗi đau một cách an toàn. Và chính từ đó, bạn mới có thể trưởng thành thật sự. Đó là hành trình vừa nhói đau, vừa mở rộng – như một cái cây mọc rễ thật sâu, để có thể vươn cành ra ánh sáng.

MIA NGUYỄN

 

Trị liệu tâm lý không phải là nơi để ai đó “dỗ dành” bạn vượt qua nỗi buồn, cũng không phải nơi đưa ra lời khuyên nhanh chóng để “suy nghĩ tích cực hơn”. Trị liệu là một tiến trình – dài hơi, nhiều lớp, và đôi khi vô cùng đau đớn. Đó là hành trình trở về đối diện với những phần bên trong mình đã bị lãng quên, kìm nén, hoặc phủ nhận từ lâu. Là khi bạn phải chạm vào những ký ức mình đã cố quên, những tổn thương tưởng đã lành, những niềm tin sai lệch về chính bản thân. Và chính vì vậy, trị liệu không dễ, nhưng cũng chính vì vậy, nó có thể dẫn đến một sự thăng hoa sâu sắc – khi bạn không còn sống trong phản xạ cũ, mà sống có ý thức, kết nối và tự do hơn.

Lý do nhiều người không thể đi hết con đường trị liệu là bởi nỗi đau khi bắt đầu “cảm thấy lại” có thể dữ dội hơn cả những gì họ từng trải qua. Khi cơ thể và tâm trí đã quen với việc đóng băng, tách rời cảm xúc để sinh tồn, thì việc “mở ra” có thể khiến họ thấy trống rỗng, sợ hãi, thậm chí hoảng loạn. Có những buổi trị liệu không hề dễ chịu: bạn có thể bật khóc không rõ vì sao, cảm thấy giận dữ, rối bời, muốn bỏ cuộc. Nhiều người ngộ nhận rằng nếu trị liệu “hiệu quả”, thì mình phải thấy khá hơn sau vài buổi. Nhưng sự thật là quá trình chữa lành ban đầu thường đi kèm với cảm giác “tệ hơn” – đó là dấu hiệu cho thấy hệ thần kinh đang bắt đầu động chạm lại vào điều đã bị đóng kín từ lâu.

Một phần nguyên nhân khiến nhiều bạn không vượt qua được là vì tâm lý đám đông và hiểu lầm xã hội về trị liệu. Nhiều người cho rằng đi trị liệu là “yếu đuối”, “bị bệnh tâm thần” hay “chỉ dành cho người có vấn đề nghiêm trọng”. Trong khi đó, trị liệu không phải là chữa bệnh, mà là chăm sóc đời sống bên trong. Người ta đi trị liệu không phải vì họ hỏng hóc, mà vì họ muốn hiểu mình hơn, sống sâu hơn, tự chủ hơn. Tuy nhiên, áp lực từ môi trường, gia đình và cả chính bản thân thường khiến nhiều người bỏ dở, hoặc đến trị liệu với kỳ vọng sai lệch – rằng chuyên gia sẽ “làm gì đó” để mình hết đau.

Thật ra, trị liệu không làm bạn hết đau ngay lập tức, mà dạy bạn ở lại với nỗi đau một cách an toàn. Và chính từ đó, bạn mới có thể trưởng thành thật sự. Đó là hành trình vừa nhói đau, vừa mở rộng – như một cái cây mọc rễ thật sâu, để có thể vươn cành ra ánh sáng.

MIA NGUYỄN

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...