HỌC TÂM LÝ CÓ THẬT SỰ GIÚP TA ỔN HƠN?

HỌC TÂM LÝ CÓ THẬT SỰ GIÚP TA ỔN HƠN?

 

Nhiều bạn trẻ chọn học ngành tâm lý với một mong muốn rất chân thành: “Mình muốn hiểu bản thân hơn, muốn chữa lành những tổn thương của chính mình.” Điều đó không sai. Trong một thế giới nhiều biến động, nơi cảm xúc dễ bị bỏ qua và tổn thương thường bị xem nhẹ, thì việc học tâm lý là cách rất tự nhiên để đi tìm lời giải cho chính cuộc đời mình. Nhưng liệu học xong ngành tâm lý, ta có thật sự “ổn” hơn không? Câu trả lời là: không hẳn.

Việc học tâm lý mang lại cho ta rất nhiều kiến thức – về hành vi con người, cảm xúc, mối quan hệ, cơ chế của chấn thương, sự phát triển nhân cách, cách bộ não vận hành… Nhưng sự hiểu biết ấy nằm ở tầng nhận thức. Nó giống như bạn học cách bơi qua sách vở: bạn biết kỹ thuật, biết phải thở thế nào, đạp chân ra sao, nhưng nếu chưa từng xuống nước, cơ thể bạn vẫn chưa thực sự biết bơi. Tâm lý học là công cụ tuyệt vời để “nhìn thấy vấn đề”, nhưng chữa lành thì cần một hành trình khác: hành trình cảm nhận, trải qua và chuyển hóa bên trong cơ thể và hệ thần kinh của chính mình.

Nhiều bạn sinh viên tâm lý vẫn rơi vào khủng hoảng, lo âu, trầm cảm, hoặc cảm thấy lạc lõng. Có những lúc càng học, ta càng thấy bản thân “rối tung”, càng nhận ra những lỗ hổng trong gia đình, tuổi thơ, mối quan hệ. Việc gọi tên được vấn đề không làm nó biến mất – thậm chí ban đầu còn làm nó hiện rõ hơn, đau hơn. Đây là lúc nhiều bạn hụt hẫng: “Sao mình biết hết rồi mà vẫn không khá hơn?”

Bởi vì lý trí không đủ để thay đổi cảm xúc. Việc chữa lành cần trải qua tầng sâu hơn: kết nối với cơ thể, học cách hiện diện, điều hòa cảm xúc, xây dựng lại sự an toàn bên trong. Và điều đó không thể chỉ học qua sách, mà cần được trải nghiệm – thông qua trị liệu cá nhân, làm việc với chính mình, qua mối quan hệ thực tế với người khác, và cả qua việc dám chạm vào phần dễ tổn thương nhất của mình.

Vậy học tâm lý có giúp bạn ổn hơn không? Có – nếu bạn không xem đó là “thuốc thần kỳ”, mà là cánh cửa mở ra hành trình dài hơn: hành trình đi về phía chính mình. Và trên hành trình đó, điều quý giá không phải là “ổn” hay “giỏi”, mà là bạn đã chân thật với nỗi đau, dịu dàng với chính mình, và đủ can đảm để lớn lên từng chút một.

MIA NGUYỄN

 

Nhiều bạn trẻ chọn học ngành tâm lý với một mong muốn rất chân thành: “Mình muốn hiểu bản thân hơn, muốn chữa lành những tổn thương của chính mình.” Điều đó không sai. Trong một thế giới nhiều biến động, nơi cảm xúc dễ bị bỏ qua và tổn thương thường bị xem nhẹ, thì việc học tâm lý là cách rất tự nhiên để đi tìm lời giải cho chính cuộc đời mình. Nhưng liệu học xong ngành tâm lý, ta có thật sự “ổn” hơn không? Câu trả lời là: không hẳn.

Việc học tâm lý mang lại cho ta rất nhiều kiến thức – về hành vi con người, cảm xúc, mối quan hệ, cơ chế của chấn thương, sự phát triển nhân cách, cách bộ não vận hành… Nhưng sự hiểu biết ấy nằm ở tầng nhận thức. Nó giống như bạn học cách bơi qua sách vở: bạn biết kỹ thuật, biết phải thở thế nào, đạp chân ra sao, nhưng nếu chưa từng xuống nước, cơ thể bạn vẫn chưa thực sự biết bơi. Tâm lý học là công cụ tuyệt vời để “nhìn thấy vấn đề”, nhưng chữa lành thì cần một hành trình khác: hành trình cảm nhận, trải qua và chuyển hóa bên trong cơ thể và hệ thần kinh của chính mình.

Nhiều bạn sinh viên tâm lý vẫn rơi vào khủng hoảng, lo âu, trầm cảm, hoặc cảm thấy lạc lõng. Có những lúc càng học, ta càng thấy bản thân “rối tung”, càng nhận ra những lỗ hổng trong gia đình, tuổi thơ, mối quan hệ. Việc gọi tên được vấn đề không làm nó biến mất – thậm chí ban đầu còn làm nó hiện rõ hơn, đau hơn. Đây là lúc nhiều bạn hụt hẫng: “Sao mình biết hết rồi mà vẫn không khá hơn?”

Bởi vì lý trí không đủ để thay đổi cảm xúc. Việc chữa lành cần trải qua tầng sâu hơn: kết nối với cơ thể, học cách hiện diện, điều hòa cảm xúc, xây dựng lại sự an toàn bên trong. Và điều đó không thể chỉ học qua sách, mà cần được trải nghiệm – thông qua trị liệu cá nhân, làm việc với chính mình, qua mối quan hệ thực tế với người khác, và cả qua việc dám chạm vào phần dễ tổn thương nhất của mình.

Vậy học tâm lý có giúp bạn ổn hơn không? Có – nếu bạn không xem đó là “thuốc thần kỳ”, mà là cánh cửa mở ra hành trình dài hơn: hành trình đi về phía chính mình. Và trên hành trình đó, điều quý giá không phải là “ổn” hay “giỏi”, mà là bạn đã chân thật với nỗi đau, dịu dàng với chính mình, và đủ can đảm để lớn lên từng chút một.

MIA NGUYỄN

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...