KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

 

Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc cương cứng hoặc duy trì ham muốn tình dục khi ở bên người phụ nữ mà họ yêu thương và tôn trọng sâu sắc. Điều này tưởng chừng nghịch lý, nhưng lại phản ánh một động lực tâm lý tinh tế giữa tình yêu – ham muốn – quyền lực – và tổn thương.

Nhiều người đàn ông được nuôi dạy trong một nền văn hóa chia tách tình dục và tình yêu: tình yêu dành cho “người tốt”, còn dục vọng lại gắn với “người xấu” hoặc “đối tượng tình dục”. Điều này khiến tâm trí họ gặp khó khăn trong việc dung hòa giữa việc yêu một người như một con người trọn vẹn với việc ham muốn họ như một thân thể gợi cảm. Trong trạng thái yêu thương và đồng cảm sâu sắc, nhiều nam giới thực sự không muốn làm đau, không muốn kiểm soát hay áp đặt – điều mà với họ, lại vô thức gắn với sự xâm nhập về mặt tình dục.

Thêm vào đó, việc cương cứng – hay trạng thái hưng phấn của hệ thần kinh sinh dục – chịu ảnh hưởng lớn bởi hệ thần kinh tự động. Khi một người đàn ông bước vào trạng thái giao tiếp cảm xúc sâu sắc, đồng cảm, hoặc bị kích hoạt sang chấn cũ về quyền lực, sự từ chối, hoặc cảm giác làm tổn thương người khác, hệ thần kinh có thể chuyển sang trạng thái dừng lại hoặc đóng băng, làm ức chế ham muốn và khả năng cương cứng.

Vì vậy, nhiều nam giới vô thức chỉ có thể duy trì ham muốn khi “phân mảnh” hình ảnh người phụ nữ – bằng cách sexualize hoặc objectify (gợi dục hóa hoặc phi nhân hóa), để tách họ khỏi cảm xúc thật. Hành vi này không nhất thiết đến từ sự thiếu tôn trọng, mà đôi khi là cách họ đối phó với mâu thuẫn nội tâm chưa được giải tỏa. Tuy nhiên, đây là một chiến lược tránh né, không bền vững.

Giải pháp không nằm ở việc tách biệt tình dục và cảm xúc, mà là học cách dung hòa chúng. Khi một người đàn ông được an toàn để là chính mình, để diễn đạt cả sự dịu dàng và ham muốn, khi sự đồng thuận trở thành không gian chơi chứ không phải trách nhiệm – lúc đó, tính dục mới thực sự sống động và gắn kết.

MIA NGUYỄN

 

Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc cương cứng hoặc duy trì ham muốn tình dục khi ở bên người phụ nữ mà họ yêu thương và tôn trọng sâu sắc. Điều này tưởng chừng nghịch lý, nhưng lại phản ánh một động lực tâm lý tinh tế giữa tình yêu – ham muốn – quyền lực – và tổn thương.

Nhiều người đàn ông được nuôi dạy trong một nền văn hóa chia tách tình dục và tình yêu: tình yêu dành cho “người tốt”, còn dục vọng lại gắn với “người xấu” hoặc “đối tượng tình dục”. Điều này khiến tâm trí họ gặp khó khăn trong việc dung hòa giữa việc yêu một người như một con người trọn vẹn với việc ham muốn họ như một thân thể gợi cảm. Trong trạng thái yêu thương và đồng cảm sâu sắc, nhiều nam giới thực sự không muốn làm đau, không muốn kiểm soát hay áp đặt – điều mà với họ, lại vô thức gắn với sự xâm nhập về mặt tình dục.

Thêm vào đó, việc cương cứng – hay trạng thái hưng phấn của hệ thần kinh sinh dục – chịu ảnh hưởng lớn bởi hệ thần kinh tự động. Khi một người đàn ông bước vào trạng thái giao tiếp cảm xúc sâu sắc, đồng cảm, hoặc bị kích hoạt sang chấn cũ về quyền lực, sự từ chối, hoặc cảm giác làm tổn thương người khác, hệ thần kinh có thể chuyển sang trạng thái dừng lại hoặc đóng băng, làm ức chế ham muốn và khả năng cương cứng.

Vì vậy, nhiều nam giới vô thức chỉ có thể duy trì ham muốn khi “phân mảnh” hình ảnh người phụ nữ – bằng cách sexualize hoặc objectify (gợi dục hóa hoặc phi nhân hóa), để tách họ khỏi cảm xúc thật. Hành vi này không nhất thiết đến từ sự thiếu tôn trọng, mà đôi khi là cách họ đối phó với mâu thuẫn nội tâm chưa được giải tỏa. Tuy nhiên, đây là một chiến lược tránh né, không bền vững.

Giải pháp không nằm ở việc tách biệt tình dục và cảm xúc, mà là học cách dung hòa chúng. Khi một người đàn ông được an toàn để là chính mình, để diễn đạt cả sự dịu dàng và ham muốn, khi sự đồng thuận trở thành không gian chơi chứ không phải trách nhiệm – lúc đó, tính dục mới thực sự sống động và gắn kết.

MIA NGUYỄN

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

CAN THIỆP BẮT BUỘC VỚI NGƯỜI GÂY RA BẠO HÀNH

  Can thiệp bắt buộc (Batterer Intervention Program – BIP) là một chiến lược cần thiết nhằm đối phó với hành vi bạo lực gia đình, đặc biệt ở nhóm nam giới bạo hành. Khác với các hình thức hòa giải hoặc xử phạt đơn thuần, BIP yêu cầu người bạo hành phải tham gia...