TRỊ LIỆU TÂM LÝ – MỘT TIẾN TRÌNH ĐAU ĐỚN, TRIỂN NỞ VÀ THĂNG HOA

TRỊ LIỆU TÂM LÝ – MỘT TIẾN TRÌNH ĐAU ĐỚN, TRIỂN NỞ VÀ THĂNG HOA

Trị liệu tâm lý không phải là nơi để ai đó “dỗ dành” bạn vượt qua nỗi buồn, cũng không phải nơi đưa ra lời khuyên nhanh chóng để “suy nghĩ tích cực hơn”. Trị liệu là một tiến trình – dài hơi, nhiều lớp, và đôi khi vô cùng đau đớn. Đó là hành trình trở về đối diện với những phần bên trong mình đã bị lãng quên, kìm nén, hoặc phủ nhận từ lâu. Là khi bạn phải chạm vào những ký ức mình đã cố quên, những tổn thương tưởng đã lành, những niềm tin sai lệch về chính bản thân. Và chính vì vậy, trị liệu không dễ, nhưng cũng chính vì vậy, nó có thể dẫn đến một sự thăng hoa sâu sắc – khi bạn không còn sống trong phản xạ cũ, mà sống có ý thức, kết nối và tự do hơn.

Lý do nhiều người không thể đi hết con đường trị liệu là bởi nỗi đau khi bắt đầu “cảm thấy lại” có thể dữ dội hơn cả những gì họ từng trải qua. Khi cơ thể và tâm trí đã quen với việc đóng băng, tách rời cảm xúc để sinh tồn, thì việc “mở ra” có thể khiến họ thấy trống rỗng, sợ hãi, thậm chí hoảng loạn. Có những buổi trị liệu không hề dễ chịu: bạn có thể bật khóc không rõ vì sao, cảm thấy giận dữ, rối bời, muốn bỏ cuộc. Nhiều người ngộ nhận rằng nếu trị liệu “hiệu quả”, thì mình phải thấy khá hơn sau vài buổi. Nhưng sự thật là quá trình chữa lành ban đầu thường đi kèm với cảm giác “tệ hơn” – đó là dấu hiệu cho thấy hệ thần kinh đang bắt đầu động chạm lại vào điều đã bị đóng kín từ lâu.

Một phần nguyên nhân khiến nhiều bạn không vượt qua được là vì tâm lý đám đông và hiểu lầm xã hội về trị liệu. Nhiều người cho rằng đi trị liệu là “yếu đuối”, “bị bệnh tâm thần” hay “chỉ dành cho người có vấn đề nghiêm trọng”. Trong khi đó, trị liệu không phải là chữa bệnh, mà là chăm sóc đời sống bên trong. Người ta đi trị liệu không phải vì họ hỏng hóc, mà vì họ muốn hiểu mình hơn, sống sâu hơn, tự chủ hơn. Tuy nhiên, áp lực từ môi trường, gia đình và cả chính bản thân thường khiến nhiều người bỏ dở, hoặc đến trị liệu với kỳ vọng sai lệch – rằng chuyên gia sẽ “làm gì đó” để mình hết đau.

Thật ra, trị liệu không làm bạn hết đau ngay lập tức, mà dạy bạn ở lại với nỗi đau một cách an toàn. Và chính từ đó, bạn mới có thể trưởng thành thật sự. Đó là hành trình vừa nhói đau, vừa mở rộng – như một cái cây mọc rễ thật sâu, để có thể vươn cành ra ánh sáng.

MIA NGUYỄN

 

Trị liệu tâm lý không phải là nơi để ai đó “dỗ dành” bạn vượt qua nỗi buồn, cũng không phải nơi đưa ra lời khuyên nhanh chóng để “suy nghĩ tích cực hơn”. Trị liệu là một tiến trình – dài hơi, nhiều lớp, và đôi khi vô cùng đau đớn. Đó là hành trình trở về đối diện với những phần bên trong mình đã bị lãng quên, kìm nén, hoặc phủ nhận từ lâu. Là khi bạn phải chạm vào những ký ức mình đã cố quên, những tổn thương tưởng đã lành, những niềm tin sai lệch về chính bản thân. Và chính vì vậy, trị liệu không dễ, nhưng cũng chính vì vậy, nó có thể dẫn đến một sự thăng hoa sâu sắc – khi bạn không còn sống trong phản xạ cũ, mà sống có ý thức, kết nối và tự do hơn.

Lý do nhiều người không thể đi hết con đường trị liệu là bởi nỗi đau khi bắt đầu “cảm thấy lại” có thể dữ dội hơn cả những gì họ từng trải qua. Khi cơ thể và tâm trí đã quen với việc đóng băng, tách rời cảm xúc để sinh tồn, thì việc “mở ra” có thể khiến họ thấy trống rỗng, sợ hãi, thậm chí hoảng loạn. Có những buổi trị liệu không hề dễ chịu: bạn có thể bật khóc không rõ vì sao, cảm thấy giận dữ, rối bời, muốn bỏ cuộc. Nhiều người ngộ nhận rằng nếu trị liệu “hiệu quả”, thì mình phải thấy khá hơn sau vài buổi. Nhưng sự thật là quá trình chữa lành ban đầu thường đi kèm với cảm giác “tệ hơn” – đó là dấu hiệu cho thấy hệ thần kinh đang bắt đầu động chạm lại vào điều đã bị đóng kín từ lâu.

Một phần nguyên nhân khiến nhiều bạn không vượt qua được là vì tâm lý đám đông và hiểu lầm xã hội về trị liệu. Nhiều người cho rằng đi trị liệu là “yếu đuối”, “bị bệnh tâm thần” hay “chỉ dành cho người có vấn đề nghiêm trọng”. Trong khi đó, trị liệu không phải là chữa bệnh, mà là chăm sóc đời sống bên trong. Người ta đi trị liệu không phải vì họ hỏng hóc, mà vì họ muốn hiểu mình hơn, sống sâu hơn, tự chủ hơn. Tuy nhiên, áp lực từ môi trường, gia đình và cả chính bản thân thường khiến nhiều người bỏ dở, hoặc đến trị liệu với kỳ vọng sai lệch – rằng chuyên gia sẽ “làm gì đó” để mình hết đau.

Thật ra, trị liệu không làm bạn hết đau ngay lập tức, mà dạy bạn ở lại với nỗi đau một cách an toàn. Và chính từ đó, bạn mới có thể trưởng thành thật sự. Đó là hành trình vừa nhói đau, vừa mở rộng – như một cái cây mọc rễ thật sâu, để có thể vươn cành ra ánh sáng.

MIA NGUYỄN

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...