XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM -NHỮNG DƯ CHẤN XUYÊN THẾ HỆ
XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM -NHỮNG DƯ CHẤN XUYÊN THẾ HỆ
Vụ xâm hại tình dục (XHTD) bé 3 tháng tuổi khiến ai tiếp cận thông tin cũng không khỏi ngỡ ngàng, đau xót vì tình tiết vụ việc và vì nạn nhân còn là trẻ sơ sinh đỏ hỏn.
Trong chuyên đề của Báo Phụ nữ TPHCM hôm nay, chuyên gia tâm lý Mia Nguyễn (nhà sáng lập Ladies of Vietnam) sẽ chia sẻ về hệ lụy XHTD trẻ em, đặc biệt là với nạn nhân có tuổi đời quá nhỏ.
Phóng viên: Thưa chuyên gia tâm lý Mia Nguyễn, làm sao cha mẹ nhận biết được con mình bị XHTD khi con mới tí tuổi đầu, chưa biết nói, chưa thể tự kể lại sự việc?
Chuyên gia tâm lý Mia Nguyễn: Khi bị XHTD, một trong những dấu hiệu nhận biết là vùng kín của trẻ bị tổn thương. Có rất nhiều triệu chứng báo hiệu: trẻ ngủ mớ, giật mình, không ngủ; trẻ bứt rứt, khó chịu, quấy khóc, có thể khóc thét khi bị chạm vào bộ phận sinh dục, dỗ không nín; trẻ dễ bị sốt, bị căng cơ và cơ thể trẻ “đông cứng” lại, nắm chặt tay, khó di chuyển.
Tội phạm có thể không xâm nhập ngón tay hoặc dương vật vào âm đạo/ hậu môn của trẻ mà họ chỉ sờ mó, kích dục bên ngoài để không lưu lại bằng chứng, nhằm né tránh nguy cơ bị cáo buộc trước tòa. Tuy nhiên, cơ thể của đứa trẻ vẫn sẽ phản ứng tương tự nhau dù tội phạm có xâm nhập hay không.
*Với nạn nhân còn quá nhỏ, có vẻ chưa biết gì, chưa nhớ gì thì mức độ tổn thương có nặng nề hay đỡ hơn so với trẻ đã có nhận thức hoặc người lớn?
-Không để hành vi XHTD của mình bị bại lộ, kẻ thủ ác thường chọn những đối tượng ít phản kháng, càng không có khả năng phản kháng càng tốt. Trẻ bị xâm hại, cưỡng hiếp khi còn quá nhỏ (trước 6 tuổi) thì biến cố khủng khiếp này vẫn ghi lại ký ức về mặt cơ thể trên trẻ. Khả năng ở độ tuổi dậy thì, cơ thể nạn nhân sẽ tiết ra rất nhiều nội tiết tố sinh dục, đặc biệt là testosterone. Ở độ tuổi 13-14, nội tiết tố sinh dục có xu hướng cao gấp 3 lần so với trẻ không bị xâm hại.
Các con không thể cắt nghĩa được vì sao cơ thể đã “phản bội” lại chính mình như thế. Trẻ bị đánh thức bản năng, bị bức bối, khó chịu, bị thôi thúc phải quan hệ tình dục mà trẻ lại chưa có đủ nhận thức các mối nguy, chưa có khả năng phòng ngừa. Trẻ sẽ dễ xâm hại bạn, dễ có thai ngoài ý muốn hay mắc những bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đặc biệt, trẻ dễ trở thành nạn nhân bị cưỡng ép lại và thế hệ con cái cũng sẽ mang tổn thương này. Nói cách khác, những tổn thương sẽ lưu giữ theo cơ chế di truyền, tác động lên những thế hệ sau đó. Tổn thương ở nạn nhân tuổi đời còn quá nhỏ là vô cùng nặng nề và xuyên thế hệ.
*Người lớn cần làm gì để chữa lành cho trẻ và chặn vòng lặp này, thưa bà?
-Ngoài đến bác sĩ thăm khám những tổn thương về mặt thực thể cho nạn nhân trẻ em, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp nhà tâm lý trị liệu càng sớm càng tốt. Họ sẽ làm việc với cơ thể của con, giúp con rút dần khỏi trạng thái “đông cứng”, điều hòa lại hệ thần kinh, giúp trẻ lấy lại quyền tự chủ về mặt cơ thể. Nhiều cha mẹ không nhìn thấy được hậu quả lâu dài này, cho rằng “lỡ xui rồi thì đành chấp nhận” khiến tổn thương ngày một chất đầy và “nối dài” trong khi các con không đáng phải gánh chịu.
*Thưa bà, để bảo vệ trẻ trước vấn nạn XHTD, chúng ta cần vá những lỗ hổng nào?
-Phụ huynh cần dẹp bỏ những “loại trừ” tai hại: phụ nữ thì không thể là thủ phạm, trẻ nam thì khỏi lo bị tấn công tình dục, trẻ em vào tuổi dậy thì phổng phao mới có nguy cơ còn với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thì không, người lạ mới có ý đồ xấu còn người thân chỉ cưng nựng, yêu thương trẻ thôi… Tuy nhiên, trên thực tế có khoảng 90% trường hợp XHTD do chính người thân gây ra.
Nếu thủ phạm là người thân thì nỗi đau của trẻ tăng lên gấp bội. Trẻ sẽ phải đối diện với người thân đó trong suốt cuộc đời. Và khi con nói ra rằng bị người thân tấn công tình dục, chưa chắc cha mẹ tin khiến trẻ ức chế, bất lực.
Điều quan trọng là những lỗ hổng về ranh giới của cha mẹ Việt cần được lấp đầy. Nhiều người nghĩ đơn thuần là ai cũng thương trẻ con nên nếu có động vào cơ thể thì cũng không gây hại gì, không cần đề cao cảnh giác.
Trẻ em đã không được xem là cá thể cần tôn trọng sự riêng tư. Sự coi nhẹ ranh giới của trẻ ở phụ huynh thể hiện qua việc khoe hình ảnh/clip chụp/ quay cơ thể của con cho người lạ xem, cho trẻ ngủ chung với cha mẹ, tắm chung với con, tiện đâu cho con đi vệ sinh đó…
Đặc biệt, phụ huynh đùa cợt bộ phận sinh dục, đùa cợt thường xuyên và cho phép người ngoài thực hiện việc này khiến trẻ bị kích dục. Nếu con phản đối, có khi còn bị cho là không tôn trọng người lớn, không ngoan, bị mắng “mất dạy”. Điều này vô tình đi vào trong bộ não non nớt của trẻ rằng mình không có quyền từ chối hành vi này và dần dần trở thành tiền đề khiến trẻ không biết cầu cứu khi bị XHTD. Hoặc tệ hơn là trẻ không biết mình bị xâm hại. Những chuyện tưởng nhỏ này báo hiệu sự vắng mặt trầm trọng của kỹ năng bảo vệ con khỏi nạn XHTD.
Trẻ cần được giáo dục về vùng riêng tư và cần được biết, được tin rằng con có quyền từ chối khi ai đó có xu hướng đụng chạm vào.
*Xin cảm ơn chuyên gia tâm lý Mia Nguyễn.
TÔ DIỆU HIỀN (thực hiện)
Báo Phụ nữ TPHCM
NGUYÊN TẮC “5 KHÔNG” TRONG PHÒNG CHỐNG XHTD TRẺ EM
-Không cho bất cứ ai động vào vùng kín của trẻ, ngay cả cha mẹ (trừ khi con còn quá nhỏ, mẹ phải săn sóc vệ sinh cho con)
-Không ép trẻ thân mật với người lớn, chẳng hạn ôm hôn, ngồi trên đùi…
-Không chụp hình/ quay phim trẻ trong những tình huống nhạy cảm: đang tắm, thay quần áo, nằm hớ hênh…
-Không để trẻ một mình. Nếu phải giao cho ai trông giữ trẻ thì cần có người giám sát. Với bất kỳ ai, người thân hay người lạ, có giới tính gì thì nguy cơ XHTD cũng luôn phải được đặt chế độ cảnh báo.
-Với trẻ, không giữ bí mật những vấn đề liên quan đến cơ thể. Phải kể cho cha mẹ nghe về bất thường của cơ thể như bị bệnh, những vấn đề liên quan đến vùng kín, ai đó có hành vi xâm phạm cơ thể, nhất là vùng kín…
CHUYÊN GIA TÂM LÝ MIA NGUYỄN
MIA NGUYỄN
Vụ xâm hại tình dục (XHTD) bé 3 tháng tuổi khiến ai tiếp cận thông tin cũng không khỏi ngỡ ngàng, đau xót vì tình tiết vụ việc và vì nạn nhân còn là trẻ sơ sinh đỏ hỏn.
Trong chuyên đề của Báo Phụ nữ TPHCM hôm nay, chuyên gia tâm lý Mia Nguyễn (nhà sáng lập Ladies of Vietnam) sẽ chia sẻ về hệ lụy XHTD trẻ em, đặc biệt là với nạn nhân có tuổi đời quá nhỏ.
Phóng viên: Thưa chuyên gia tâm lý Mia Nguyễn, làm sao cha mẹ nhận biết được con mình bị XHTD khi con mới tí tuổi đầu, chưa biết nói, chưa thể tự kể lại sự việc?
Chuyên gia tâm lý Mia Nguyễn: Khi bị XHTD, một trong những dấu hiệu nhận biết là vùng kín của trẻ bị tổn thương. Có rất nhiều triệu chứng báo hiệu: trẻ ngủ mớ, giật mình, không ngủ; trẻ bứt rứt, khó chịu, quấy khóc, có thể khóc thét khi bị chạm vào bộ phận sinh dục, dỗ không nín; trẻ dễ bị sốt, bị căng cơ và cơ thể trẻ “đông cứng” lại, nắm chặt tay, khó di chuyển.
Tội phạm có thể không xâm nhập ngón tay hoặc dương vật vào âm đạo/ hậu môn của trẻ mà họ chỉ sờ mó, kích dục bên ngoài để không lưu lại bằng chứng, nhằm né tránh nguy cơ bị cáo buộc trước tòa. Tuy nhiên, cơ thể của đứa trẻ vẫn sẽ phản ứng tương tự nhau dù tội phạm có xâm nhập hay không.
*Với nạn nhân còn quá nhỏ, có vẻ chưa biết gì, chưa nhớ gì thì mức độ tổn thương có nặng nề hay đỡ hơn so với trẻ đã có nhận thức hoặc người lớn?
-Không để hành vi XHTD của mình bị bại lộ, kẻ thủ ác thường chọn những đối tượng ít phản kháng, càng không có khả năng phản kháng càng tốt. Trẻ bị xâm hại, cưỡng hiếp khi còn quá nhỏ (trước 6 tuổi) thì biến cố khủng khiếp này vẫn ghi lại ký ức về mặt cơ thể trên trẻ. Khả năng ở độ tuổi dậy thì, cơ thể nạn nhân sẽ tiết ra rất nhiều nội tiết tố sinh dục, đặc biệt là testosterone. Ở độ tuổi 13-14, nội tiết tố sinh dục có xu hướng cao gấp 3 lần so với trẻ không bị xâm hại.
Các con không thể cắt nghĩa được vì sao cơ thể đã “phản bội” lại chính mình như thế. Trẻ bị đánh thức bản năng, bị bức bối, khó chịu, bị thôi thúc phải quan hệ tình dục mà trẻ lại chưa có đủ nhận thức các mối nguy, chưa có khả năng phòng ngừa. Trẻ sẽ dễ xâm hại bạn, dễ có thai ngoài ý muốn hay mắc những bệnh lây truyền qua đường tình dục. Đặc biệt, trẻ dễ trở thành nạn nhân bị cưỡng ép lại và thế hệ con cái cũng sẽ mang tổn thương này. Nói cách khác, những tổn thương sẽ lưu giữ theo cơ chế di truyền, tác động lên những thế hệ sau đó. Tổn thương ở nạn nhân tuổi đời còn quá nhỏ là vô cùng nặng nề và xuyên thế hệ.
*Người lớn cần làm gì để chữa lành cho trẻ và chặn vòng lặp này, thưa bà?
-Ngoài đến bác sĩ thăm khám những tổn thương về mặt thực thể cho nạn nhân trẻ em, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp nhà tâm lý trị liệu càng sớm càng tốt. Họ sẽ làm việc với cơ thể của con, giúp con rút dần khỏi trạng thái “đông cứng”, điều hòa lại hệ thần kinh, giúp trẻ lấy lại quyền tự chủ về mặt cơ thể. Nhiều cha mẹ không nhìn thấy được hậu quả lâu dài này, cho rằng “lỡ xui rồi thì đành chấp nhận” khiến tổn thương ngày một chất đầy và “nối dài” trong khi các con không đáng phải gánh chịu.
*Thưa bà, để bảo vệ trẻ trước vấn nạn XHTD, chúng ta cần vá những lỗ hổng nào?
-Phụ huynh cần dẹp bỏ những “loại trừ” tai hại: phụ nữ thì không thể là thủ phạm, trẻ nam thì khỏi lo bị tấn công tình dục, trẻ em vào tuổi dậy thì phổng phao mới có nguy cơ còn với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ thì không, người lạ mới có ý đồ xấu còn người thân chỉ cưng nựng, yêu thương trẻ thôi… Tuy nhiên, trên thực tế có khoảng 90% trường hợp XHTD do chính người thân gây ra.
Nếu thủ phạm là người thân thì nỗi đau của trẻ tăng lên gấp bội. Trẻ sẽ phải đối diện với người thân đó trong suốt cuộc đời. Và khi con nói ra rằng bị người thân tấn công tình dục, chưa chắc cha mẹ tin khiến trẻ ức chế, bất lực.
Điều quan trọng là những lỗ hổng về ranh giới của cha mẹ Việt cần được lấp đầy. Nhiều người nghĩ đơn thuần là ai cũng thương trẻ con nên nếu có động vào cơ thể thì cũng không gây hại gì, không cần đề cao cảnh giác.
Trẻ em đã không được xem là cá thể cần tôn trọng sự riêng tư. Sự coi nhẹ ranh giới của trẻ ở phụ huynh thể hiện qua việc khoe hình ảnh/clip chụp/ quay cơ thể của con cho người lạ xem, cho trẻ ngủ chung với cha mẹ, tắm chung với con, tiện đâu cho con đi vệ sinh đó…
Đặc biệt, phụ huynh đùa cợt bộ phận sinh dục, đùa cợt thường xuyên và cho phép người ngoài thực hiện việc này khiến trẻ bị kích dục. Nếu con phản đối, có khi còn bị cho là không tôn trọng người lớn, không ngoan, bị mắng “mất dạy”. Điều này vô tình đi vào trong bộ não non nớt của trẻ rằng mình không có quyền từ chối hành vi này và dần dần trở thành tiền đề khiến trẻ không biết cầu cứu khi bị XHTD. Hoặc tệ hơn là trẻ không biết mình bị xâm hại. Những chuyện tưởng nhỏ này báo hiệu sự vắng mặt trầm trọng của kỹ năng bảo vệ con khỏi nạn XHTD.
Trẻ cần được giáo dục về vùng riêng tư và cần được biết, được tin rằng con có quyền từ chối khi ai đó có xu hướng đụng chạm vào.
*Xin cảm ơn chuyên gia tâm lý Mia Nguyễn.
TÔ DIỆU HIỀN (thực hiện)
Báo Phụ nữ TPHCM
NGUYÊN TẮC “5 KHÔNG” TRONG PHÒNG CHỐNG XHTD TRẺ EM
-Không cho bất cứ ai động vào vùng kín của trẻ, ngay cả cha mẹ (trừ khi con còn quá nhỏ, mẹ phải săn sóc vệ sinh cho con)
-Không ép trẻ thân mật với người lớn, chẳng hạn ôm hôn, ngồi trên đùi…
-Không chụp hình/ quay phim trẻ trong những tình huống nhạy cảm: đang tắm, thay quần áo, nằm hớ hênh…
-Không để trẻ một mình. Nếu phải giao cho ai trông giữ trẻ thì cần có người giám sát. Với bất kỳ ai, người thân hay người lạ, có giới tính gì thì nguy cơ XHTD cũng luôn phải được đặt chế độ cảnh báo.
-Với trẻ, không giữ bí mật những vấn đề liên quan đến cơ thể. Phải kể cho cha mẹ nghe về bất thường của cơ thể như bị bệnh, những vấn đề liên quan đến vùng kín, ai đó có hành vi xâm phạm cơ thể, nhất là vùng kín…
CHUYÊN GIA TÂM LÝ MIA NGUYỄN
MIA NGUYỄN
