ĐÀN BÀ TẦM GỬI

ĐÀN BÀ TẦM GỬI

 

Ẩn trong từng nụ cười, ánh mắt là sự khát khao được thay đổi, được xinh đẹp, hạnh phúc giống như những người phụ nữ khác. Nhưng dường như chính những cái gọi là quen thuộc của tư duy và những trải nghiệm trong xóm lao động nghèo khiến “giấc mơ” của mỗi người bị đánh cắp, hay phải chăng họ chưa từng mơ và chưa bao giờ biết đòi hỏi?

Họ – những người đàn bà sống đời “tầm gửi”, quyết định bỏ lại những kỳ vọng, ước mơ để sống đời làm vợ, làm mẹ hay làm một người tình được chỉ định.

Trong một dịp tình cờ đi dạy các trẻ em nghèo trong khu phố lao động ở một quận gần trung tâm TPHCM, tôi làm quen được với rất nhiều bạn gái có con gửi đến lớp tình thương. Ngồi lân la trò chuyện cùng mọi người, tôi được biết hầu hết mẹ của các bé tuổi đời còn rất trẻ chưa đến 30 tuổi, có bạn chỉ vừa bước qua tuổi 20.

Có gia đình ba thế hệ chưa bao giờ cho con cái mình đi học, nhiều chị em không biết làm  thế nào để kiếm tiền và chấp nhận lấy một người đàn ông cùng hoàn cảnh với mình. Họ “đặt cược” cuộc đời mình cho một người đàn ông tuy xa lạ nhưng lại rất đỗi quen thuộc về lối sống và cũng chẳng bao giờ biết ước mơ đổi thay!

Những đứa con theo nhau ra đời bỗng dưng mang một “trách nhiệm” lớn lên để cha mẹ nhờ vả hoặc phải có “bổn phận” lo lại cha mẹ. Cũng giống như thế hệ trước đây, chẳng biết con mình làm gì, làm như thế nào, miễn lớn lên sẽ được nhờ dù không nhiều thì ít.

Phải chăng giữa Sài Gòn xa hoa và một xã hội ngày càng phát triển, vẫn còn đâu đó một quan niệm “trời sinh voi sinh cỏ” hay quyền hạn của người lớn là đánh cắp những giấc mơ của trẻ nhỏ để chúng phải phục tùng và sống theo lối mòn của chúng ta mà ai cũng cho rằng đó là quy luật của tạo hóa?

Dường như những người phụ nữ mà tôi gặp vẫn đang tồn tại một cách vô hình giữa guồng quay của xã hội, đồng nghĩa với việc chẳng ai trong số họ đủ can đảm để mơ ước hay tự đặt ra cho mình một mục đích sống. Với một  người khi sinh ra và lớn lên, để tồn tại trên đời này đâu chỉ có mục đích làm mẹ sinh con mà còn phải có trách nhiệm của một công dân trước xã hội.

Không ít lần trong cuộc sống thường nhật tôi có dịp gặp và trò chuyện với các bạn gái còn rất trẻ, rất xinh, và cũng rất thực dụng. Khi nói đến những mong muốn của bản thân thì nhiều bạn gái không giấu nỗi khát khao được tìm thấy một anh chồng giàu có để sau này có một cuộc sống an nhàn và sung sướng.

Linh – quê ở Tiền Giang lên Sài Gòn học đại học và sau đó đi làm tại một ngân hàng. Do điều kiện kinh tế khó khăn từ nhỏ nên cô luôn mơ ước tìm được một người chồng có địa vị và giàu có để được sung sướng sau này. Đi làm được một năm, Linh quen với một anh giám đốc công ty bất động sản và được anh cầu hôn mặc cho khoảng cách tuổi tác. Lấy chồng xong Linh xin nghỉ việc để ở nhà sinh con vì ông xã đã gần 60 nên Linh cũng không muốn chần chờ trong vấn đề con cái.

Chồng Linh vì là dân bất động sản nên rất ít khi ở nhà cùng gia đình. Sinh con xong Linh chỉ quanh quẩn ở nhà với người giúp việc. Từ khi nào Linh sinh ra nghi ngờ và cảm thấy bế tắc. Những cuộc cãi vã ngày càng nhiều với anh qua điện thoại. Rồi trong một lần nóng giận, chồng Linh đã quát cô là “đồ ăn bám”.

Những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt cằn cỗi của người đàn bà chưa đi hết tuổi đôi mươi. Linh chợt giật mình nhận ra bản thân từ trước giờ chẳng bao giờ có ước mơ riêng, hay có chăng là những suy nghĩ phù phiếm dựa vào tình yêu để tìm thấy giá trị bản thân để rồi ôm lấy bẽ bàng trong chính giấc mộng đổi đời của mình.

Linh đã từng là một cô gái xinh đẹp, có học thức nhưng Linh nghĩ chỉ có tình cảm mới làm bản thân mình hạnh phúc và hoàn thiện, vì thế Linh ra sức tìm kiếm và đặt vật chất lên trên tất cả những giá trị khác, chấp nhận đánh cược cả cuộc đời mình mà không nhận ra rằng giá trị của con người chưa bao giờ là do người yêu hay người bạn đời tạo ra mà phải do nỗ lực của chính bản thân mình.

Đây không phải là trường hợp hi hữu trong xã hội từ Đông sang Tây. Xung quanh chúng ta không thiếu những người phụ nữ ở mọi lứa tuổi, mọi giai cấp đang từ bỏ đam mê, lòng tự trọng của bản thân để bám vào những giá trị do người khác ban tặng. Phải chăng do chính quan niệm “đàn bà hơn nhau ở tấm chồng” vì thế mà ai cũng ra sức tranh giành và cố gắng biến mình thành những người phụ nữ vô hình trong mắt người đàn ông bên cạnh.

Đến một lúc nào đó bạn sẽ cảm thấy nhàm chán và trống rỗng với chính cuộc đời mình. Không còn ước mơ, chẳng có đam mê, không màng đến sở thích và cũng chưa bao giờ nghĩ đến tương lai thì khác gì “sống mòn” trong “giấc mơ xa hoa” mà chẳng bao giờ thấy được đường về.

Một khi bạn yêu bản thân, có mục đích sống rõ ràng, biết tự trọng và nhìn thấy giá trị của mình, biết bảo vệ nó trong mọi hoàn cảnh, không đánh đổi hay tìm giá trị qua những mối quan hệ nghĩa là bạn đang làm chủ cuộc đời của mình.

Để không trở thành những người đàn bà tầm gửi trong xã hội và trong những mối quan hệ, chúng ta phải có một công việc ổn định để có thể tự chủ được trong cuộc sống. Phải yêu và quý trọng bản thân mình thật nhiều trước khi đến với tình yêu, vì khi đó bạn mới biết cách cho đi và nhận lại như thế nào tránh phụ thuộc quá nhiều vào tình cảm của người khác.

Đừng bao giờ đánh mất đi giá trị và lòng tự trọng của bản thân dẫu biết rằng cuộc sống lứa đôi có khi chứa đầy những bộn bề, thất bại lẫn đắng cay. Hãy để bạn bè, người yêu, người bạn đời, gia đình trở thành những người bạn đồng hành với chúng ta trong cuộc sống. Những điều kiện sẽ không thể tồn tại trong những mối quan hệ tình cảm chân thành.

Dù cho bạn có là một người phụ nữ may mắn như thế nào đi chăng nữa, bạn cũng sẽ trở nên vô hình, là “tầm gửi” trong mắt kẻ khác nếu bạn bỏ quên giá trị, nhận thức và tình yêu của bản thân.

MIA

Ẩn trong từng nụ cười, ánh mắt là sự khát khao được thay đổi, được xinh đẹp, hạnh phúc giống như những người phụ nữ khác. Nhưng dường như chính những cái gọi là quen thuộc của tư duy và những trải nghiệm trong xóm lao động nghèo khiến “giấc mơ” của mỗi người bị đánh cắp, hay phải chăng họ chưa từng mơ và chưa bao giờ biết đòi hỏi?

Họ – những người đàn bà sống đời “tầm gửi”, quyết định bỏ lại những kỳ vọng, ước mơ để sống đời làm vợ, làm mẹ hay làm một người tình được chỉ định.

Trong một dịp tình cờ đi dạy các trẻ em nghèo trong khu phố lao động ở một quận gần trung tâm TPHCM, tôi làm quen được với rất nhiều bạn gái có con gửi đến lớp tình thương. Ngồi lân la trò chuyện cùng mọi người, tôi được biết hầu hết mẹ của các bé tuổi đời còn rất trẻ chưa đến 30 tuổi, có bạn chỉ vừa bước qua tuổi 20.

Có gia đình ba thế hệ chưa bao giờ cho con cái mình đi học, nhiều chị em không biết làm  thế nào để kiếm tiền và chấp nhận lấy một người đàn ông cùng hoàn cảnh với mình. Họ “đặt cược” cuộc đời mình cho một người đàn ông tuy xa lạ nhưng lại rất đỗi quen thuộc về lối sống và cũng chẳng bao giờ biết ước mơ đổi thay!

Những đứa con theo nhau ra đời bỗng dưng mang một “trách nhiệm” lớn lên để cha mẹ nhờ vả hoặc phải có “bổn phận” lo lại cha mẹ. Cũng giống như thế hệ trước đây, chẳng biết con mình làm gì, làm như thế nào, miễn lớn lên sẽ được nhờ dù không nhiều thì ít.

Phải chăng giữa Sài Gòn xa hoa và một xã hội ngày càng phát triển, vẫn còn đâu đó một quan niệm “trời sinh voi sinh cỏ” hay quyền hạn của người lớn là đánh cắp những giấc mơ của trẻ nhỏ để chúng phải phục tùng và sống theo lối mòn của chúng ta mà ai cũng cho rằng đó là quy luật của tạo hóa?

Dường như những người phụ nữ mà tôi gặp vẫn đang tồn tại một cách vô hình giữa guồng quay của xã hội, đồng nghĩa với việc chẳng ai trong số họ đủ can đảm để mơ ước hay tự đặt ra cho mình một mục đích sống. Với một  người khi sinh ra và lớn lên, để tồn tại trên đời này đâu chỉ có mục đích làm mẹ sinh con mà còn phải có trách nhiệm của một công dân trước xã hội.

Không ít lần trong cuộc sống thường nhật tôi có dịp gặp và trò chuyện với các bạn gái còn rất trẻ, rất xinh, và cũng rất thực dụng. Khi nói đến những mong muốn của bản thân thì nhiều bạn gái không giấu nỗi khát khao được tìm thấy một anh chồng giàu có để sau này có một cuộc sống an nhàn và sung sướng.

Linh – quê ở Tiền Giang lên Sài Gòn học đại học và sau đó đi làm tại một ngân hàng. Do điều kiện kinh tế khó khăn từ nhỏ nên cô luôn mơ ước tìm được một người chồng có địa vị và giàu có để được sung sướng sau này. Đi làm được một năm, Linh quen với một anh giám đốc công ty bất động sản và được anh cầu hôn mặc cho khoảng cách tuổi tác. Lấy chồng xong Linh xin nghỉ việc để ở nhà sinh con vì ông xã đã gần 60 nên Linh cũng không muốn chần chờ trong vấn đề con cái.

Chồng Linh vì là dân bất động sản nên rất ít khi ở nhà cùng gia đình. Sinh con xong Linh chỉ quanh quẩn ở nhà với người giúp việc. Từ khi nào Linh sinh ra nghi ngờ và cảm thấy bế tắc. Những cuộc cãi vã ngày càng nhiều với anh qua điện thoại. Rồi trong một lần nóng giận, chồng Linh đã quát cô là “đồ ăn bám”.

Những giọt nước mắt lăn dài trên gương mặt cằn cỗi của người đàn bà chưa đi hết tuổi đôi mươi. Linh chợt giật mình nhận ra bản thân từ trước giờ chẳng bao giờ có ước mơ riêng, hay có chăng là những suy nghĩ phù phiếm dựa vào tình yêu để tìm thấy giá trị bản thân để rồi ôm lấy bẽ bàng trong chính giấc mộng đổi đời của mình.

Linh đã từng là một cô gái xinh đẹp, có học thức nhưng Linh nghĩ chỉ có tình cảm mới làm bản thân mình hạnh phúc và hoàn thiện, vì thế Linh ra sức tìm kiếm và đặt vật chất lên trên tất cả những giá trị khác, chấp nhận đánh cược cả cuộc đời mình mà không nhận ra rằng giá trị của con người chưa bao giờ là do người yêu hay người bạn đời tạo ra mà phải do nỗ lực của chính bản thân mình.

Đây không phải là trường hợp hi hữu trong xã hội từ Đông sang Tây. Xung quanh chúng ta không thiếu những người phụ nữ ở mọi lứa tuổi, mọi giai cấp đang từ bỏ đam mê, lòng tự trọng của bản thân để bám vào những giá trị do người khác ban tặng. Phải chăng do chính quan niệm “đàn bà hơn nhau ở tấm chồng” vì thế mà ai cũng ra sức tranh giành và cố gắng biến mình thành những người phụ nữ vô hình trong mắt người đàn ông bên cạnh.

Đến một lúc nào đó bạn sẽ cảm thấy nhàm chán và trống rỗng với chính cuộc đời mình. Không còn ước mơ, chẳng có đam mê, không màng đến sở thích và cũng chưa bao giờ nghĩ đến tương lai thì khác gì “sống mòn” trong “giấc mơ xa hoa” mà chẳng bao giờ thấy được đường về.

Một khi bạn yêu bản thân, có mục đích sống rõ ràng, biết tự trọng và nhìn thấy giá trị của mình, biết bảo vệ nó trong mọi hoàn cảnh, không đánh đổi hay tìm giá trị qua những mối quan hệ nghĩa là bạn đang làm chủ cuộc đời của mình.

Để không trở thành những người đàn bà tầm gửi trong xã hội và trong những mối quan hệ, chúng ta phải có một công việc ổn định để có thể tự chủ được trong cuộc sống. Phải yêu và quý trọng bản thân mình thật nhiều trước khi đến với tình yêu, vì khi đó bạn mới biết cách cho đi và nhận lại như thế nào tránh phụ thuộc quá nhiều vào tình cảm của người khác.

Đừng bao giờ đánh mất đi giá trị và lòng tự trọng của bản thân dẫu biết rằng cuộc sống lứa đôi có khi chứa đầy những bộn bề, thất bại lẫn đắng cay. Hãy để bạn bè, người yêu, người bạn đời, gia đình trở thành những người bạn đồng hành với chúng ta trong cuộc sống. Những điều kiện sẽ không thể tồn tại trong những mối quan hệ tình cảm chân thành.

Dù cho bạn có là một người phụ nữ may mắn như thế nào đi chăng nữa, bạn cũng sẽ trở nên vô hình, là “tầm gửi” trong mắt kẻ khác nếu bạn bỏ quên giá trị, nhận thức và tình yêu của bản thân.

MIA

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...

STRESS ĐỘC HẠI VÀ UNG THƯ – MỐI LIÊN HỆ THẦM LẶNG

Ung thư là một bệnh lý phức tạp, hình thành từ sự kết hợp của nhiều yếu tố như di truyền, môi trường, lối sống, miễn dịch và cả tâm lý. Một trong những khía cạnh được nghiên cứu nhiều hơn trong những năm gần đây là mối liên hệ giữa sang chấn, stress kéo dài và sự phát...

KẺ YÊU ĐƯƠNG TRÊN CAO TỐC ĐỘC HÀNH

Limerence là trạng thái ám ảnh cảm xúc mãnh liệt với một người, đặc trưng bởi suy nghĩ xâm chiếm, lý tưởng hóa và khao khát được đáp lại. Ngay cả khi đối phương không hề bày tỏ tình cảm, hoặc thậm chí tỏ ra thờ ơ, người đang limerence vẫn dễ lý tưởng hóa, diễn giải...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...