KHI BẠN YÊU MỘT NGƯỜI “ÁI KỶ”

KHI BẠN YÊU MỘT NGƯỜI “ÁI KỶ”

Yêu một người mắc rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD) không chỉ là một hành trình đầy mâu thuẫn và tổn thương, mà còn có thể khiến bạn đánh mất chính mình. Mối quan hệ ấy có thể bắt đầu bằng sự quyến rũ mạnh mẽ – bạn cảm thấy được chú ý, được nâng niu như thể bạn là người đặc biệt nhất thế giới. Nhưng theo thời gian, mặt tối dần lộ diện: bạn bị thao túng, hoài nghi chính mình, và dần rơi vào vòng xoáy của sự tổn thương tinh thần sâu sắc.

Người ái kỷ thường đánh tráo khái niệm – họ bóp méo sự thật, đẩy bạn vào trạng thái bối rối, khiến bạn luôn cảm thấy mình sai, mình chưa đủ tốt. Bạn dần mất đi cảm giác tin tưởng vào bản thân. Kỹ thuật gaslighting – một hình thức thao túng tâm lý – được họ sử dụng để bạn không còn chắc chắn vào những gì mình nhìn thấy, cảm nhận, hoặc nhớ được. Bạn bắt đầu tự hỏi: “Liệu mình có đang quá nhạy cảm?”, “Có lẽ mình mới là người có vấn đề?”

Dần dần, bạn trở nên phụ thuộc vào sự công nhận hiếm hoi từ họ – những lời khen hiếm hoi xen giữa những chỉ trích liên miên. Họ khiến bạn tin rằng giá trị của bạn phụ thuộc vào việc bạn có làm họ hài lòng hay không. Bạn có thể yêu họ sâu đậm trong khoảnh khắc, nhưng ngay sau đó lại bị họ lạnh lùng tổn thương. Chính sự thất thường này khiến bạn “nghiện cảm xúc”, khó lòng rời xa dù biết mình đang bị tổn thương.

Bạn sống trong lo âu thường trực – sợ bị phán xét, sợ làm sai điều gì đó khiến họ giận dữ hoặc rời bỏ bạn. Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến căng thẳng mạn tính, rối loạn lo âu, hoặc trầm cảm. Bạn thấy mình co rút lại, thu mình trong nỗ lực không làm mất lòng họ, mất dần sự tự do trong cảm xúc và hành vi.

Những hành vi lạm dụng tinh thần kéo dài từ người ái kỷ có thể dẫn đến các biểu hiện của rối loạn sang chấn sau sang chấn (C-PTSD). Bạn trở nên ám ảnh với những ký ức đau đớn, khó đưa ra quyết định, và đánh mất niềm tin vào bản năng của chính mình. Bạn có thể né tránh kết nối mới, mang cảm giác mình không xứng đáng với một tình yêu tử tế.

Nếu bạn nhận thấy mình đang mắc kẹt trong một mối quan hệ như vậy, điều đầu tiên cần làm là xác nhận rằng cảm xúc và trải nghiệm của bạn là có thật. Bạn không phóng đại. Bạn không “yếu đuối”. Bạn đang sống trong một kiểu quan hệ đầy thao túng và tổn thương. Việc hồi phục sẽ không thể diễn ra trong một sớm một chiều – nhưng nó hoàn toàn có thể xảy ra.

Tìm hiểu về rối loạn nhân cách ái kỷ sẽ giúp bạn nhận diện những mô hình hành vi lạm dụng. Đặt ranh giới rõ ràng, và nếu cần – hãy cắt đứt liên lạc để bảo vệ sức khỏe tinh thần. Điều quan trọng là hiểu rằng: bạn không thể thay đổi họ. Mong chờ họ trở thành phiên bản mà bạn từng yêu thuở ban đầu – người luôn dịu dàng và lý tưởng – chỉ khiến bạn tiếp tục tổn thương.

Hãy quay về với chính mình. Chữa lành, xây dựng lại lòng tin, và tạo dựng một cuộc sống nơi bạn được yêu thương mà không cần đánh đổi bản thân. Trải nghiệm này có thể để lại vết thương sâu sắc, nhưng cũng có thể là bước ngoặt để bạn tìm thấy sức mạnh nội tại, lòng tự trọng và sự tự do cảm xúc. Bạn xứng đáng được trân trọng, được yêu thương một cách tử tế và an toàn – không phải chỉ khi bạn hoàn hảo, mà ngay cả khi bạn chỉ đơn giản là chính mình.

MIA NGUYỄN

 

Yêu một người mắc rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD) không chỉ là một hành trình đầy mâu thuẫn và tổn thương, mà còn có thể khiến bạn đánh mất chính mình. Mối quan hệ ấy có thể bắt đầu bằng sự quyến rũ mạnh mẽ – bạn cảm thấy được chú ý, được nâng niu như thể bạn là người đặc biệt nhất thế giới. Nhưng theo thời gian, mặt tối dần lộ diện: bạn bị thao túng, hoài nghi chính mình, và dần rơi vào vòng xoáy của sự tổn thương tinh thần sâu sắc.

Người ái kỷ thường đánh tráo khái niệm – họ bóp méo sự thật, đẩy bạn vào trạng thái bối rối, khiến bạn luôn cảm thấy mình sai, mình chưa đủ tốt. Bạn dần mất đi cảm giác tin tưởng vào bản thân. Kỹ thuật gaslighting – một hình thức thao túng tâm lý – được họ sử dụng để bạn không còn chắc chắn vào những gì mình nhìn thấy, cảm nhận, hoặc nhớ được. Bạn bắt đầu tự hỏi: “Liệu mình có đang quá nhạy cảm?”, “Có lẽ mình mới là người có vấn đề?”

Dần dần, bạn trở nên phụ thuộc vào sự công nhận hiếm hoi từ họ – những lời khen hiếm hoi xen giữa những chỉ trích liên miên. Họ khiến bạn tin rằng giá trị của bạn phụ thuộc vào việc bạn có làm họ hài lòng hay không. Bạn có thể yêu họ sâu đậm trong khoảnh khắc, nhưng ngay sau đó lại bị họ lạnh lùng tổn thương. Chính sự thất thường này khiến bạn “nghiện cảm xúc”, khó lòng rời xa dù biết mình đang bị tổn thương.

Bạn sống trong lo âu thường trực – sợ bị phán xét, sợ làm sai điều gì đó khiến họ giận dữ hoặc rời bỏ bạn. Theo thời gian, điều này có thể dẫn đến căng thẳng mạn tính, rối loạn lo âu, hoặc trầm cảm. Bạn thấy mình co rút lại, thu mình trong nỗ lực không làm mất lòng họ, mất dần sự tự do trong cảm xúc và hành vi.

Những hành vi lạm dụng tinh thần kéo dài từ người ái kỷ có thể dẫn đến các biểu hiện của rối loạn sang chấn sau sang chấn (C-PTSD). Bạn trở nên ám ảnh với những ký ức đau đớn, khó đưa ra quyết định, và đánh mất niềm tin vào bản năng của chính mình. Bạn có thể né tránh kết nối mới, mang cảm giác mình không xứng đáng với một tình yêu tử tế.

Nếu bạn nhận thấy mình đang mắc kẹt trong một mối quan hệ như vậy, điều đầu tiên cần làm là xác nhận rằng cảm xúc và trải nghiệm của bạn là có thật. Bạn không phóng đại. Bạn không “yếu đuối”. Bạn đang sống trong một kiểu quan hệ đầy thao túng và tổn thương. Việc hồi phục sẽ không thể diễn ra trong một sớm một chiều – nhưng nó hoàn toàn có thể xảy ra.

Tìm hiểu về rối loạn nhân cách ái kỷ sẽ giúp bạn nhận diện những mô hình hành vi lạm dụng. Đặt ranh giới rõ ràng, và nếu cần – hãy cắt đứt liên lạc để bảo vệ sức khỏe tinh thần. Điều quan trọng là hiểu rằng: bạn không thể thay đổi họ. Mong chờ họ trở thành phiên bản mà bạn từng yêu thuở ban đầu – người luôn dịu dàng và lý tưởng – chỉ khiến bạn tiếp tục tổn thương.

Hãy quay về với chính mình. Chữa lành, xây dựng lại lòng tin, và tạo dựng một cuộc sống nơi bạn được yêu thương mà không cần đánh đổi bản thân. Trải nghiệm này có thể để lại vết thương sâu sắc, nhưng cũng có thể là bước ngoặt để bạn tìm thấy sức mạnh nội tại, lòng tự trọng và sự tự do cảm xúc. Bạn xứng đáng được trân trọng, được yêu thương một cách tử tế và an toàn – không phải chỉ khi bạn hoàn hảo, mà ngay cả khi bạn chỉ đơn giản là chính mình.

MIA NGUYỄN

PHÂN LY – KHI NỖI ĐAU TRỞ NÊN “BÌNH THƯỜNG”

​ Có những người sống qua đau khổ mà không hề biết rằng mình đang đau. Không phải vì nỗi đau nhỏ bé hay dễ chịu – mà vì họ đã sống quá lâu trong nó, đến mức cảm giác ấy trở thành điều "bình thường", quen thuộc như hơi thở. Đó là biểu hiện sâu sắc của hiện tượng phân...

NHỮNG KẺ THÍCH “GIẢI CỨU” HÔN NHÂN NGƯỜI KHÁC

  Rối loạn nhân cách là một nhóm các dạng suy nghĩ, hành vi và cảm xúc không linh hoạt, cứng nhắc, gây ra nhiều khó khăn trong quan hệ cá nhân và xã hội. Các loại rối loạn nhân cách như rối loạn nhân cách phụ thuộc, rối loạn nhân cách ranh giới (borderline...

HỘI CHỨNG “CON ÔNG CHÁU CHA”

"Hội chứng con ông cháu cha" là cách nói phổ biến ở Việt Nam để chỉ những người trẻ được sinh ra trong gia đình có địa vị, quyền lực hoặc tài sản giàu có, từ đó nhận được nhiều đặc quyền, bảo bọc quá mức, thậm chí có thể được “trải đường” để thành công. Đây là hiện...

CUỘC ĐỜI LÀ MỘT SÂN KHẤU KHÔNG HỒI KẾT

  Với những người mang đặc điểm của rối loạn nhân cách kịch tính (Histrionic Personality Disorder – HPD), cuộc sống thường được cảm nhận như một sân khấu rộng lớn, nơi họ luôn là nhân vật chính, là trung tâm của mọi ánh nhìn. Họ thường có nhu cầu thể hiện bản...

KỸ THUẬT TRỊ LIỆU TÂM THỂ

  Somatic therapy – liệu pháp tâm thể – là một phương pháp trị liệu tâm lý tiếp cận con người như một hệ thống tổng thể, nơi tâm trí và cơ thể không thể tách rời. Trọng tâm của phương pháp này là mối liên hệ qua lại giữa cảm xúc, cảm giác cơ thể và hệ thần kinh,...

PHÂN LY – KHI NỖI ĐAU TRỞ NÊN “BÌNH THƯỜNG”

​ Có những người sống qua đau khổ mà không hề biết rằng mình đang đau. Không phải vì nỗi đau nhỏ bé hay dễ chịu – mà vì họ đã sống quá lâu trong nó, đến mức cảm giác ấy trở thành điều "bình thường", quen thuộc như hơi thở. Đó là biểu hiện sâu sắc của hiện tượng phân...

NHỮNG KẺ THÍCH “GIẢI CỨU” HÔN NHÂN NGƯỜI KHÁC

  Rối loạn nhân cách là một nhóm các dạng suy nghĩ, hành vi và cảm xúc không linh hoạt, cứng nhắc, gây ra nhiều khó khăn trong quan hệ cá nhân và xã hội. Các loại rối loạn nhân cách như rối loạn nhân cách phụ thuộc, rối loạn nhân cách ranh giới (borderline...

HỘI CHỨNG “CON ÔNG CHÁU CHA”

"Hội chứng con ông cháu cha" là cách nói phổ biến ở Việt Nam để chỉ những người trẻ được sinh ra trong gia đình có địa vị, quyền lực hoặc tài sản giàu có, từ đó nhận được nhiều đặc quyền, bảo bọc quá mức, thậm chí có thể được “trải đường” để thành công. Đây là hiện...

CUỘC ĐỜI LÀ MỘT SÂN KHẤU KHÔNG HỒI KẾT

  Với những người mang đặc điểm của rối loạn nhân cách kịch tính (Histrionic Personality Disorder – HPD), cuộc sống thường được cảm nhận như một sân khấu rộng lớn, nơi họ luôn là nhân vật chính, là trung tâm của mọi ánh nhìn. Họ thường có nhu cầu thể hiện bản...

KỸ THUẬT TRỊ LIỆU TÂM THỂ

  Somatic therapy – liệu pháp tâm thể – là một phương pháp trị liệu tâm lý tiếp cận con người như một hệ thống tổng thể, nơi tâm trí và cơ thể không thể tách rời. Trọng tâm của phương pháp này là mối liên hệ qua lại giữa cảm xúc, cảm giác cơ thể và hệ thần kinh,...

TRẦM CẢM CƯỜI Ở NGƯỜI TRẺ

  Khi nụ cười che giấu tổn thương Trầm cảm cười (smiling depression) là một hiện tượng tâm lý đặc biệt, khi người mắc trầm cảm vẫn thể hiện ra ngoài một vẻ mặt vui vẻ, lạc quan, năng động. Họ mỉm cười, làm việc, giao tiếp như một người “ổn” – nhưng sâu bên trong...

EMDR – LIỆU PHÁP GIẢI MẪN CẢM VÀ TÁI XỬ LÝ THÔNG QUA CHUYỂN ĐỘNG NHÃN CẦU

  EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) là gì? Tâm trí con người thường có khả năng tự chữa lành một cách tự nhiên, tương tự như cách cơ thể tự hồi phục. Phần lớn cơ chế ứng phó tự nhiên này diễn ra trong giấc ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn...

BỆNH LÝ CỦA SỰ XẤU HỔ

  Xấu hổ là một trong những cảm xúc con người thường né tránh, nhưng lại hiện diện âm thầm trong rất nhiều trải nghiệm đời sống. Khác với cảm giác tội lỗi – thường xuất hiện khi ta làm điều gì đó sai – xấu hổ lại mang một thông điệp sâu hơn: "Tôi sai trái. Tôi...

HỘI CHỨNG VIÊM ĐA RỄ DÂY THẦN KINH NGOẠI BIÊN

Một góc nhìn thần kinh – miễn dịch – tâm lý Viêm đa rễ dây thần kinh ngoại biên (như CIDP – Chronic Inflammatory Demyelinating Polyneuropathy) là một rối loạn tự miễn dịch, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào lớp vỏ myelin bao quanh các dây thần kinh ngoại biên....

ADHD VÀ PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) và Phổ Tự kỷ (Autism Spectrum Disorder – ASD) thường được xem là những chẩn đoán dành cho trẻ em, nhưng trên thực tế, đây là những khác biệt thần kinh tồn tại suốt đời. Ở người trưởng thành, ADHD và tự kỷ có thể tiếp tục ảnh...