NHỮNG ĐỨA TRẺ THÈM SỰ KẾT NỐI

NHỮNG ĐỨA TRẺ THÈM SỰ KẾT NỐI

Là một người thích lân la các quán café để làm việc hay đọc sách, tôi vẫn thường chứng kiến cảnh tượng những ông bố, bà mẹ trò chuyện rôm rả cùng bạn bè, còn bên cạnh là những đứa trẻ nhìn không chớp mắt vào màn hình điện thoại. Mà hễ những đứa trẻ này hiếu động chạy nhảy hoặc níu áo bố mẹ hỏi gì đó, bố mẹ sẽ đưa điện thoại mình cho chúng chơi, sau đó lại tập trung vào những lời tán gẫu với bạn bè và yên tâm rằng mọi thứ đều đã có điện thoại lo hết.

Tình huống tương tự xảy ra với rất nhiều gia đình khác: “Con ăn cơm đi rồi mẹ cho coi điện thoại”, “Con bật máy tính chơi đi, bố đang làm việc”, “Con học tốt đi rồi bố mẹ mua cho cái iPad”. Những thiết bị điện tử trở thành công cụ giúp trẻ con giải trí một cách thụ động, để trẻ ngoan ngoãn, vâng lời hơn và không làm phiền những giây phút làm việc, tán gẫu của người lớn.

Năm 2013, một báo cáo của UNICEF ​​cho thấy trẻ em Hà Lan là những đứa trẻ hạnh phúc nhất thế giới. Trong cuốn sách “The Happiest Kids in the World: How Dutch Parents Help Their Kids (and Themselves) by Doing Less”, Michele Hutchison và Rina Mae Acosta đã đưa ra các nguyên tắc nuôi dạy con cái của người Hà Lan, bao gồm: dành nhiều thời gian để chăm sóc con cái, để con tự tìm cách vui chơi và giải trí, cho con cùng ăn uống với gia đình và khuyến khích con vận động ngoài thiên nhiên.

Nếu được hỏi quãng thời gian đáng nhớ nhất trong cuộc đời mình là khi nào, tôi sẽ trả lời là những năm đầu tiểu học. Khi đó, mỗi ngày ba tôi đều đạp chiếc xe cũ kĩ băng qua mấy con dốc để đón tôi từ trường học về nhà. Có vài hôm mát trời, hai ba con cùng nhau đi bộ về nhà hoặc chạy bộ quanh công viên để rèn luyện sức khỏe. Suốt quãng đường ba tôi vẫn luôn hỏi, hôm nay học gì, học thế nào, có gì vui không, kể cho ba nghe với. Có khi ba sẽ kể chuyện ngụ ngôn cho tôi nghe, hoặc giải đáp những thắc mắc của tôi như tại sao cái cây lại biết nở hoa đơm trái. Nếu tình cờ có xe bán quà vặt chạy ngang, ba sẽ dừng lại mua cho tôi một hai món “quà”. Hôm là kẹo bông gòn, hôm là kẹo kéo, hôm lại là bịch đậu hũ. Mỗi buổi chiều tà, hoàng hôn đều in dài bóng của hai bố con, hòa cùng tiếng cười khanh khách ngày bé của tôi. 

Trong cuốn sách “Bàn tay của bố”, tác giả Hoài Anh, Đốm Đốm có chia sẻ: “Nhà tâm lí học và phân tâm học nổi tiếng người Áo, Sigmund Schlomo Freud, có một câu nói rất hay rằng: “Nhu cầu mạnh mẽ nhất của mọi đứa trẻ trong suốt thời kì thơ ấu của chúng là được che chở và bảo vệ bởi người cha.” Tình yêu thương và sự giáo dục của người cha có ý nghĩa và sức ảnh hưởng vô cùng quan trọng tới trí thông minh, sự trưởng thành; cũng như là sự đảm bảo vô thời hạn cho hạnh phúc trọn đời của một đứa trẻ.” Quả thật, quãng thời gian cùng ba về nhà, được ba dùng tấm lưng rộng che mưa nắng và lắng nghe những thắc mắc lẫn tâm sự ấu thơ chính là những hồi ức đẹp đẽ, bình yên mà tôi luôn trân trọng.

Những đứa trẻ lớn lên cùng sóng âm và màn hình điện tử thường thiếu đi sự kết nối với bố mẹ và mất dần những hồi ức đẹp đẽ, tinh khôi thuở ấu thơ. Có những đứa trẻ ở độ tuổi thắc mắc về mọi thứ của thế giới xung quanh – không một ai giải đáp. Có những đứa trẻ mang tâm sự thầm kín, cùng những biến đổi trong suy nghĩ và hoang mang trong quá trình trưởng thành – không một ai lắng nghe. Thiếu đi sự kết nối và một người bạn để cùng vui chơi, trò chuyện khiến trẻ dần tự xây đắp một bức tường bao bọc bản thân, ngăn cách chính mình với những người khác. Chúng trở nên ù lì, thụ động, mất khả năng giao tiếp và thiếu sự nhanh nhạy cần có, thậm chí mất cả sự tín nhiệm dành cho đấng sinh thành.

Các thiết bị thông minh còn đánh cắp rất nhiều kỹ năng xã hội cần thiết khác của trẻ. Công cụ dỗ dành nhất thời của bố mẹ khiến chúng hình thành thói quen phải được đáp ứng ngay khi đòi hỏi và tạo nên tham muốn chiếm lĩnh mọi thứ. Mặt khác, hàng giờ dán mắt vào những hình ảnh vui mắt vui tai, gây hứng thú nhanh chóng trên màn hình điện tử khiến trẻ thiếu đi sự sáng tạo, sự kiên nhẫn và khả năng tập trung cần có.

Trong bài viết có tựa đề “The Value of Sadness” đăng tải trên trang psychologytoday.com, Lisa Firestone Ph.D đã phân tích: “Nỗi buồn là một cảm xúc sống. Nó tồn tại để nhắc nhở chúng ta về những điều quan trọng và mang lại ý nghĩa cho cuộc đời. Khi chúng ta nhận ra cảm xúc của mình và cho phép bản thân nhìn nhận chúng một cách lành mạnh và an toàn, ta sẽ càng thấy vững lòng hơn, hiểu về chính mình hơn và thậm chí là kiên cường hơn. Trái lại, chối bỏ cảm xúc có thể khiến chúng ta cảm thấy thực sự chán nản.”

Những ông bố, bà mẹ thời nay vẫn luôn loay hoay với những mối bận tâm riêng của mình. Họ giao phó trách nhiệm cho các thiết bị điện tử, để chúng luôn bận rộn và bị thu hút bởi một thứ gì đó và không quấy khóc hay làm phiền họ nữa. Không được dành thời gian để trò chuyện, lắng nghe và vận động ngoài trời khiến trẻ dần sa lầy vào những phương thức giải trí thụ động của công nghệ như chơi game, xem phim. Điều này không chỉ khiến chúng mất đi năng lực tự sáng tạo giải trí, mà còn tước đi “quyền được buồn” của con trẻ. Nói cách khác, nhiều bậc phụ huynh không bảo vệ con cái mình bằng cách cho chúng đối diện với cảm xúc buồn bã, chán chường, thất bại rồi tìm cách vượt qua và tái tạo cảm hứng mới. Họ để con mình hoàn toàn lờ đi những cảm xúc tiêu cực này. Kết quả, khi đối diện với thế giới thực với muôn vàn thử thách, chúng không được trang bị đủ khả năng “tự khôi phục”, thậm chí phải đối diện với nhiều vấn đề tâm lý nghiêm trọng khác.

Những ông bố, bà mẹ nên dành ít nhất 15 phút mỗi ngày bên con mình, dù có bận rộn đến mấy đi chăng nữa. Hãy tạm gác thiết bị điện tử và phiền muộn cuộc sống lại, đọc cho con một quyển sách, vẽ cho con một bức tranh, cùng con chơi đùa, ôm ấp và trò chuyện. Cuối tuần, hãy sắp xếp một buổi dã ngoại hoặc vui chơi ngoài trời. Bạn cũng nên tạo cơ hội cho con được thoải mái vận động như chạy nhảy, leo trèo, khám phá mọi thứ xung quanh, đồng thời lắng nghe các thắc mắc, tâm sự của con mình.

Khi nhận được tình yêu thương và sự quan tâm chân thành, được bố mẹ tạo dựng thói quen tốt cũng như hoạt động giải trí lành mạnh, trẻ có thể có được những hồi ức tuyệt vời trong quá trình lớn lên, cũng như vững vàng hơn trước “làn sóng” của những thiết bị thông minh thời đại công nghệ số.

CATHERINE

Là một người thích lân la các quán café để làm việc hay đọc sách, tôi vẫn thường chứng kiến cảnh tượng những ông bố, bà mẹ trò chuyện rôm rả cùng bạn bè, còn bên cạnh là những đứa trẻ nhìn không chớp mắt vào màn hình điện thoại. Mà hễ những đứa trẻ này hiếu động chạy nhảy hoặc níu áo bố mẹ hỏi gì đó, bố mẹ sẽ đưa điện thoại mình cho chúng chơi, sau đó lại tập trung vào những lời tán gẫu với bạn bè và yên tâm rằng mọi thứ đều đã có điện thoại lo hết.

Tình huống tương tự xảy ra với rất nhiều gia đình khác: “Con ăn cơm đi rồi mẹ cho coi điện thoại”, “Con bật máy tính chơi đi, bố đang làm việc”, “Con học tốt đi rồi bố mẹ mua cho cái iPad”. Những thiết bị điện tử trở thành công cụ giúp trẻ con giải trí một cách thụ động, để trẻ ngoan ngoãn, vâng lời hơn và không làm phiền những giây phút làm việc, tán gẫu của người lớn.

Năm 2013, một báo cáo của UNICEF ​​cho thấy trẻ em Hà Lan là những đứa trẻ hạnh phúc nhất thế giới. Trong cuốn sách “The Happiest Kids in the World: How Dutch Parents Help Their Kids (and Themselves) by Doing Less”, Michele Hutchison và Rina Mae Acosta đã đưa ra các nguyên tắc nuôi dạy con cái của người Hà Lan, bao gồm: dành nhiều thời gian để chăm sóc con cái, để con tự tìm cách vui chơi và giải trí, cho con cùng ăn uống với gia đình và khuyến khích con vận động ngoài thiên nhiên.

Nếu được hỏi quãng thời gian đáng nhớ nhất trong cuộc đời mình là khi nào, tôi sẽ trả lời là những năm đầu tiểu học. Khi đó, mỗi ngày ba tôi đều đạp chiếc xe cũ kĩ băng qua mấy con dốc để đón tôi từ trường học về nhà. Có vài hôm mát trời, hai ba con cùng nhau đi bộ về nhà hoặc chạy bộ quanh công viên để rèn luyện sức khỏe. Suốt quãng đường ba tôi vẫn luôn hỏi, hôm nay học gì, học thế nào, có gì vui không, kể cho ba nghe với. Có khi ba sẽ kể chuyện ngụ ngôn cho tôi nghe, hoặc giải đáp những thắc mắc của tôi như tại sao cái cây lại biết nở hoa đơm trái. Nếu tình cờ có xe bán quà vặt chạy ngang, ba sẽ dừng lại mua cho tôi một hai món “quà”. Hôm là kẹo bông gòn, hôm là kẹo kéo, hôm lại là bịch đậu hũ. Mỗi buổi chiều tà, hoàng hôn đều in dài bóng của hai bố con, hòa cùng tiếng cười khanh khách ngày bé của tôi. 

Trong cuốn sách “Bàn tay của bố”, tác giả Hoài Anh, Đốm Đốm có chia sẻ: “Nhà tâm lí học và phân tâm học nổi tiếng người Áo, Sigmund Schlomo Freud, có một câu nói rất hay rằng: “Nhu cầu mạnh mẽ nhất của mọi đứa trẻ trong suốt thời kì thơ ấu của chúng là được che chở và bảo vệ bởi người cha.” Tình yêu thương và sự giáo dục của người cha có ý nghĩa và sức ảnh hưởng vô cùng quan trọng tới trí thông minh, sự trưởng thành; cũng như là sự đảm bảo vô thời hạn cho hạnh phúc trọn đời của một đứa trẻ.” Quả thật, quãng thời gian cùng ba về nhà, được ba dùng tấm lưng rộng che mưa nắng và lắng nghe những thắc mắc lẫn tâm sự ấu thơ chính là những hồi ức đẹp đẽ, bình yên mà tôi luôn trân trọng.

Những đứa trẻ lớn lên cùng sóng âm và màn hình điện tử thường thiếu đi sự kết nối với bố mẹ và mất dần những hồi ức đẹp đẽ, tinh khôi thuở ấu thơ. Có những đứa trẻ ở độ tuổi thắc mắc về mọi thứ của thế giới xung quanh – không một ai giải đáp. Có những đứa trẻ mang tâm sự thầm kín, cùng những biến đổi trong suy nghĩ và hoang mang trong quá trình trưởng thành – không một ai lắng nghe. Thiếu đi sự kết nối và một người bạn để cùng vui chơi, trò chuyện khiến trẻ dần tự xây đắp một bức tường bao bọc bản thân, ngăn cách chính mình với những người khác. Chúng trở nên ù lì, thụ động, mất khả năng giao tiếp và thiếu sự nhanh nhạy cần có, thậm chí mất cả sự tín nhiệm dành cho đấng sinh thành.

Các thiết bị thông minh còn đánh cắp rất nhiều kỹ năng xã hội cần thiết khác của trẻ. Công cụ dỗ dành nhất thời của bố mẹ khiến chúng hình thành thói quen phải được đáp ứng ngay khi đòi hỏi và tạo nên tham muốn chiếm lĩnh mọi thứ. Mặt khác, hàng giờ dán mắt vào những hình ảnh vui mắt vui tai, gây hứng thú nhanh chóng trên màn hình điện tử khiến trẻ thiếu đi sự sáng tạo, sự kiên nhẫn và khả năng tập trung cần có.

Trong bài viết có tựa đề “The Value of Sadness” đăng tải trên trang psychologytoday.com, Lisa Firestone Ph.D đã phân tích: “Nỗi buồn là một cảm xúc sống. Nó tồn tại để nhắc nhở chúng ta về những điều quan trọng và mang lại ý nghĩa cho cuộc đời. Khi chúng ta nhận ra cảm xúc của mình và cho phép bản thân nhìn nhận chúng một cách lành mạnh và an toàn, ta sẽ càng thấy vững lòng hơn, hiểu về chính mình hơn và thậm chí là kiên cường hơn. Trái lại, chối bỏ cảm xúc có thể khiến chúng ta cảm thấy thực sự chán nản.”

Những ông bố, bà mẹ thời nay vẫn luôn loay hoay với những mối bận tâm riêng của mình. Họ giao phó trách nhiệm cho các thiết bị điện tử, để chúng luôn bận rộn và bị thu hút bởi một thứ gì đó và không quấy khóc hay làm phiền họ nữa. Không được dành thời gian để trò chuyện, lắng nghe và vận động ngoài trời khiến trẻ dần sa lầy vào những phương thức giải trí thụ động của công nghệ như chơi game, xem phim. Điều này không chỉ khiến chúng mất đi năng lực tự sáng tạo giải trí, mà còn tước đi “quyền được buồn” của con trẻ. Nói cách khác, nhiều bậc phụ huynh không bảo vệ con cái mình bằng cách cho chúng đối diện với cảm xúc buồn bã, chán chường, thất bại rồi tìm cách vượt qua và tái tạo cảm hứng mới. Họ để con mình hoàn toàn lờ đi những cảm xúc tiêu cực này. Kết quả, khi đối diện với thế giới thực với muôn vàn thử thách, chúng không được trang bị đủ khả năng “tự khôi phục”, thậm chí phải đối diện với nhiều vấn đề tâm lý nghiêm trọng khác.

Những ông bố, bà mẹ nên dành ít nhất 15 phút mỗi ngày bên con mình, dù có bận rộn đến mấy đi chăng nữa. Hãy tạm gác thiết bị điện tử và phiền muộn cuộc sống lại, đọc cho con một quyển sách, vẽ cho con một bức tranh, cùng con chơi đùa, ôm ấp và trò chuyện. Cuối tuần, hãy sắp xếp một buổi dã ngoại hoặc vui chơi ngoài trời. Bạn cũng nên tạo cơ hội cho con được thoải mái vận động như chạy nhảy, leo trèo, khám phá mọi thứ xung quanh, đồng thời lắng nghe các thắc mắc, tâm sự của con mình.

Khi nhận được tình yêu thương và sự quan tâm chân thành, được bố mẹ tạo dựng thói quen tốt cũng như hoạt động giải trí lành mạnh, trẻ có thể có được những hồi ức tuyệt vời trong quá trình lớn lên, cũng như vững vàng hơn trước “làn sóng” của những thiết bị thông minh thời đại công nghệ số.

CATHERINE

SAI LẦM PHÁ HỦY SỰ HẤP DẪN

Gần đây, tôi nhận thấy một vài lý do sâu sắc hơn tại sao phụ nữ lại luôn gặp khó khăn trong việc thu hút một người đàn ông tốt và gìn giữ mối quan hệ đó. Nếu bạn hiện tại vẫn loay hoay trong những mối quan hệ tình cảm không mấy tốt đẹp với nỗi buồn nhiều hơn niềm vui,...

SỰ CÔ ĐỘC XOA DỊU NỖI CÔ ĐƠN

Đôi khi, chúng ta gặp khó khăn trong việc làm chủ và định hướng mối quan hệ của mình với người khác, cũng như mối quan hệ của mình với chính mình. Chúng ta dựng nên một cộng đồng với những mối quan hệ xung quanh để đối phó với những vấn đề nội tại, trong bản thân mỗi...

CHẲNG AI CHỊU NHẬN MÌNH NGƯỢC ĐÃI CON

  Vẫn là gương mặt này, vẫn mái tóc bảy ba sắc lẹm, vẫn là nụ cười nghiêm nghị nằm trong tấm di ảnh trên bàn thờ, vậy mà đứa con gái chẳng thể nhỏ một giọt nước mắt ly biệt. Nỗi đau mà người cha ruột gây ra hóa ra đến cái chết cũng không thể gột rửa. Có gì đó cứ...

SÀI GÒN HOA

  Sài Gòn đẹp nhất có lẽ là vào thời điểm vừa qua Tết. Khi cái lạnh se se vẫn còn quyến luyến thành phố, hàng cây kèn hồng trên Điện Biên Phủ, Calmette, Phạm Văn Đồng… sẽ khiến những trái tim yêu cỏ cây, hoa lá, yêu sự lãng mạn thổn thức trước vẻ đẹp không thể...

NHỮNG ĐỨA CON CỦA MẸ

  Một dạo nọ tham gia triển lãm, tôi có dịp xem những thước ảnh trắng đen, ghi lại dáng hình của những chiếc bụng đã phải kinh qua ít nhất một lần vượt cạn của những người phụ nữ. Vùng da trùng xuống nhăn nheo, mấy vết rạn in hằn, một vóc dáng sồ sề, tất cả đều...

MONG MUỐN THẦM KÍN CỦA ĐÀN ÔNG

Là phụ nữ, ai cũng tò mò về những mong muốn thầm kín mà cánh đàn ông thường hiếm khi chia sẻ. Trên thực tế, người ta thường dành nhiều thời gian và công sức để nghiên cứu tâm lý phụ nữ, vì ai cũng biết “phụ nữ phức tạp” nhường nào. Nhưng không có nghĩa là ta nên bỏ...

NHỮNG ĐỨA TRẺ TO XÁC

  Bài học thứ 1: Đàn ông cần được xoa dịu Khi đàn ông cảm thấy bực bội, dù là khi đang lái xe, khi cố gắng sửa chữa điện hay Internet, khi bị giành mất chiếc remote tivi, tại một thời điểm nào đó, họ sẽ muốn sử dụng vũ lực để cố gắng làm mọi thứ theo cách của...

KHÔNG BIẾT MÌNH THÍCH GÌ

  Vào năm thứ ba của đại học, trong một lần mở chuyên mục Q&A trên Instagram, câu hỏi tôi nhận được nhiều nhất từ followers của mình là: “Trước đây, chị làm thế nào để xác định được trường mình thích và ngành học mình muốn?” hoặc “Bạn đã xác định sẽ làm nghề...

CHIẾC VÁY ĐẦU TIÊN

Tôi không nhớ mình nhận ra sự khác biệt trong mình với các đứa bé khác cùng xóm là từ khi nào. Chỉ biết ngày bé lắm, khi nhìn vào những con búp bê của các chị gái, tôi luôn thấy con gái là phải mặc váy mới đúng. Dần dà, sự nhận thức trong tôi về con trai và con gái...

7 LỜI KHUYÊN ĐỂ CÓ TƯ DUY TÍCH CỰC

  "Sức mạnh của tư duy tích cực" là một khái niệm phổ biến đến mức đôi khi bạn có thể cảm thấy nó có một chút sáo rỗng. Nhưng nhữnglợi ích về thể chất và tinh thần của tư duy tích cực đã được chứng minh bằng nhiều nghiên cứu khoa học. Tư duy tích cực có thể giúp...

15 HÀNH VI “TỰ HỦY HOẠI” BẢN THÂN

Khi mọi người nói về hành vi "tự hủy hoại", họ thường đề cập đến việc làm bản thân bị thương như cắt cổ tay. Nhưng đó không phải là cách “tự hủy hoại” duy nhất. Thực ra, một số hình thức “tự hủy hoại” trông không có vẻ gì là làm tổn thương bản thân. “Tự hủy hoại”...

GỬI PHỤ NỮ, TỰ CHO MÌNH LÀ “XẤU”

Để trả lời câu hỏi ngoại hình có quan trọng không? Tôi cho rằng là có, nhưng tôi cũng chắc chắn rằng ngoại hình không phải là tất cả mối quan tâm làm nên giá trị trong cuộc sống mỗi người. Ai cũng dễ dàng bị một website, hay bìa một tạp chí hấp dẫn, thuyết phục nhưng...

NHỮNG NGƯỜI PHỤ NỮ PHI THƯỜNG

Trong cuộc đời này, tôi đã gặp được rất nhiều người phụ nữ phi thường. Đó là M., người chị trước đây từng tham gia cùng một dự án với tôi. M. đã hỗ trợ tôi rất nhiều từ những năm cấp ba. Chị tốt nghiệp đại học với tấm bằng xuất sắc, và rồi một mình gây dựng nên sự...

SAI LẦM PHÁ HỦY SỰ HẤP DẪN

Gần đây, tôi nhận thấy một vài lý do sâu sắc hơn tại sao phụ nữ lại luôn gặp khó khăn trong việc thu hút một người đàn ông tốt và gìn giữ mối quan hệ đó. Nếu bạn hiện tại vẫn loay hoay trong những mối quan hệ tình cảm không mấy tốt đẹp với nỗi buồn nhiều hơn niềm vui,...

ĐÀN ÔNG CŨNG “CHỊU LẤY” VỢ GIÀU

Đám cưới là một sự kiện trọng đại trong cuộc đời mỗi người. Thế nhưng có nhiều bạn lại yêu vì cưới mà không phải cưới vì yêu. Khi cánh cửa hôn nhân mở ra, về sống chung dưới một mái nhà, đời sống vợ chồng có rất nhiều áp lực, không phải là cơm áo gạo tiền thì cũng là...