KHI TRẺ CON TÒ MÒ “CHUYỆN NGƯỜI LỚN”

KHI TRẺ CON TÒ MÒ “CHUYỆN NGƯỜI LỚN”

 

Đến tận bây giờ, vẫn có nhiều phụ huynh mải mê bịt mắt con mình bằng những dải băng màu hồng, khiến chúng phải tự mò mẫm giữa biển đời mênh mông và rớt xuống vực thẳm lúc nào không hay. Chúng ta vẫn luôn dạy trẻ con cách qua đường để biết quý trọng mạng sống, vậy thì tại sao không thẳng thắn dạy chúng những kiến thức về giới tính để chúng biết quý trọng chính bản thân và không gặp phải những “tai nạn” đáng tiếc trên đường đời?

Giáo dục giới tính là quá trình cung cấp cho trẻ những hiểu biết tổng thể về giới tính, sự khác biệt nam nữ và đời sống tình dục lành mạnh. Giáo dục giới tính đúng cách sẽ giúp trẻ có những kiến thức cần thiết khi bước vào đời, từ đó có trách nhiệm bảo vệ bảo vệ sức khỏe sinh sản cũng như bảo vệ, trân trọng chính bản thân mình.

Nhiều phụ huynh thường né tránh, cho rằng trẻ con chưa hiểu được những vấn đề nhạy cảm này nên việc giáo dục giới tính chẳng khác nào “vẽ đường cho hươu chạy”. Thực chất, thà vẽ đường cho hươu chạy đúng còn hơn bỏ mặc khiến chúng có cái nhìn lệch lạc và phải nhận lấy những hệ lụy đáng tiếc về sau.

Ngay từ khi còn nhỏ, trẻ đã có nhận thức và tò mò về thế giới xung quanh lẫn sự khác biệt giữa nam và nữ. Sự né tránh hay quát mắng từ người lớn càng khiến trẻ tò mò và tự mình tìm hiểu. Điều này rất dễ làm trẻ có những tư tưởng lệch lạc và bắt chước những nguồn tin không chính xác, nhất là khi các nội dung mang tính đồi trụy đang tràn lan trên Internet như hiện nay.

Trong đời sống ngày nay, tuổi dậy thì đang ngày càng đến sớm. Việc trang bị những kiến thức giới tính cần thiết sẽ giúp trẻ hiểu về sự thay đổi cơ thể qua từng giai đoạn, giúp chúng tránh khỏi cảm giác bỡ ngỡ, sợ hãi và hoang mang. Những bài học giới tính còn dạy cho trẻ biết tự bảo vệ mình, tránh khỏi sự xâm hại của kẻ xấu.

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã trở thành đất nước có tỷ lệ phá thai cao thứ ba trên thế giới. Nguyên nhân của hành động này chủ yếu xuất phát từ việc thiếu kiến thức cần thiết về giới tính và tình dục của trẻ. Giáo dục giới tính sẽ cung cấp cho trẻ tư duy về đời sống tình dục lành mạnh, đồng thời biết bảo vệ sức khỏe sinh sản và tránh xa các tệ nạn xã hội.

Việc thẳng thắn giáo dục giới tính còn đem lại cho trẻ thái độ sống tích cực. Rất nhiều trẻ em nghĩ rằng những vấn đề về tình dục hay giới tính là rất xấu xa và có thể làm chúng nhận lấy sự khinh thường, ghét bỏ. Tư tưởng đó đã trở thành một rào cản giữa trẻ với những người xung quanh, khiến chúng sợ hãi và không dám nói với người lớn trước sự trêu chọc hoặc hăm dọa của kẻ xấu.

Trẻ em từ 2 đến 5 tuổi đã có nhận thức và sự tò mò về thế giới. Lúc này phụ huynh nên dạy trẻ hiểu thế nào là sự riêng tư từ thân thể và vật dụng cá nhân. Ví dụ như khi tắm, phụ huynh có thể dạy trẻ gọi tên các bộ phận riêng tư và nói cho biết đây là nơi rất đặc biệt. Trẻ phải biết trân trọng mình và hiểu rằng không ai được phép tùy ý chạm vào cơ thể, đặc biệt là khu vực riêng tư của trẻ.

Phụ huynh không nên né tránh hay quát mắng khi trẻ có những câu hỏi liên quan đến tình dục hay giới tính. Hãy thẳng thắn chia sẻ kiến thức với trẻ. Ví dụ như khi trẻ hỏi con được sinh ra như thế nào, đừng né tránh và bảo trẻ được “nhặt ngoài bãi rác” hay được “sinh ra từ nách” như nhiều bà mẹ hay nói đùa. Bạn không cần giải thích trần trụi với trẻ mà có thể cho trẻ xem một đoạn phim về chú nòng nọc đi tìm trứng, từ đó em bé được hình thành, qua một thời gian em bé ấy đã ra đời và lớn lên.

Giáo dục giới tính nên được thực hiện càng sớm càng tốt, tuy nhiên cần sự kiên nhẫn và thấu hiểu từ người lớn. Phụ huynh không nên vội vã thúc ép trẻ khi trẻ vẫn chưa sẵn sàng tiếp nhận các kiến thức ấy, cũng đừng đem lại cảm giác tù túng căng thẳng cho trẻ.

Bên cạnh kiên nhẫn giảng giải cho trẻ, hãy khéo léo thu hẹp khoảng cách đôi bên bằng cách cho trẻ hiểu rằng bạn luôn tin tưởng và đứng về phía chúng khi có ai làm tổn thương chúng. Việc này sẽ giúp trẻ thẳng thắn nói với bố mẹ khi có người cưỡng ép và xâm hại, tránh khả năng giấu giếm do sợ sệt, hoang mang như nhiều trường hợp thương tâm khác.

Khi trẻ lớn hơn, khoảng 7-12 tuổi, hãy dạy chúng về sự thay đổi cơ thể khi dậy thì để chúng có thể chuẩn bị tinh thần đón nhận. Sau khi trẻ đã hiểu về sự khác biệt giữa nam và nữ, người lớn nên dạy chúng về đời sống tính dục an toàn, giúp trẻ có cái nhìn đánh giá những nội dung trên Internet là đúng hay sai, có thực tế và lành mạnh hay không.

13-18 tuổi là độ tuổi “nổi loạn” khi tâm sinh lý của trẻ có sự thay đổi rõ rệt. Lúc này, phụ huynh nên quan tâm đến các mối quan hệ của trẻ. Thay vì mắng chửi, cấm đoán,  hãy trở thành những người bạn thực thụ để cùng trẻ chia sẻ thẳng thắn và tìm cách tháo gỡ khó khăn.

Ngày nay, những kiến thức về giới tính đã trở thành hành trang không thể thiếu trong quá trình lớn lên và trưởng thành của một đứa trẻ. Nếu thật sự yêu thương trẻ, hãy giúp trẻ trang bị những kiến thức cần thiết để làm chủ bản thân và vững bước vào đời.

CATHERINE

Đến tận bây giờ, vẫn có nhiều phụ huynh mải mê bịt mắt con mình bằng những dải băng màu hồng, khiến chúng phải tự mò mẫm giữa biển đời mênh mông và rớt xuống vực thẳm lúc nào không hay. Chúng ta vẫn luôn dạy trẻ con cách qua đường để biết quý trọng mạng sống, vậy thì tại sao không thẳng thắn dạy chúng những kiến thức về giới tính để chúng biết quý trọng chính bản thân và không gặp phải những “tai nạn” đáng tiếc trên đường đời?

Giáo dục giới tính là quá trình cung cấp cho trẻ những hiểu biết tổng thể về giới tính, sự khác biệt nam nữ và đời sống tình dục lành mạnh. Giáo dục giới tính đúng cách sẽ giúp trẻ có những kiến thức cần thiết khi bước vào đời, từ đó có trách nhiệm bảo vệ bảo vệ sức khỏe sinh sản cũng như bảo vệ, trân trọng chính bản thân mình.

Nhiều phụ huynh thường né tránh, cho rằng trẻ con chưa hiểu được những vấn đề nhạy cảm này nên việc giáo dục giới tính chẳng khác nào “vẽ đường cho hươu chạy”. Thực chất, thà vẽ đường cho hươu chạy đúng còn hơn bỏ mặc khiến chúng có cái nhìn lệch lạc và phải nhận lấy những hệ lụy đáng tiếc về sau.

Ngay từ khi còn nhỏ, trẻ đã có nhận thức và tò mò về thế giới xung quanh lẫn sự khác biệt giữa nam và nữ. Sự né tránh hay quát mắng từ người lớn càng khiến trẻ tò mò và tự mình tìm hiểu. Điều này rất dễ làm trẻ có những tư tưởng lệch lạc và bắt chước những nguồn tin không chính xác, nhất là khi các nội dung mang tính đồi trụy đang tràn lan trên Internet như hiện nay.

Trong đời sống ngày nay, tuổi dậy thì đang ngày càng đến sớm. Việc trang bị những kiến thức giới tính cần thiết sẽ giúp trẻ hiểu về sự thay đổi cơ thể qua từng giai đoạn, giúp chúng tránh khỏi cảm giác bỡ ngỡ, sợ hãi và hoang mang. Những bài học giới tính còn dạy cho trẻ biết tự bảo vệ mình, tránh khỏi sự xâm hại của kẻ xấu.

Trong những năm gần đây, Việt Nam đã trở thành đất nước có tỷ lệ phá thai cao thứ ba trên thế giới. Nguyên nhân của hành động này chủ yếu xuất phát từ việc thiếu kiến thức cần thiết về giới tính và tình dục của trẻ. Giáo dục giới tính sẽ cung cấp cho trẻ tư duy về đời sống tình dục lành mạnh, đồng thời biết bảo vệ sức khỏe sinh sản và tránh xa các tệ nạn xã hội.

Việc thẳng thắn giáo dục giới tính còn đem lại cho trẻ thái độ sống tích cực. Rất nhiều trẻ em nghĩ rằng những vấn đề về tình dục hay giới tính là rất xấu xa và có thể làm chúng nhận lấy sự khinh thường, ghét bỏ. Tư tưởng đó đã trở thành một rào cản giữa trẻ với những người xung quanh, khiến chúng sợ hãi và không dám nói với người lớn trước sự trêu chọc hoặc hăm dọa của kẻ xấu.

Trẻ em từ 2 đến 5 tuổi đã có nhận thức và sự tò mò về thế giới. Lúc này phụ huynh nên dạy trẻ hiểu thế nào là sự riêng tư từ thân thể và vật dụng cá nhân. Ví dụ như khi tắm, phụ huynh có thể dạy trẻ gọi tên các bộ phận riêng tư và nói cho biết đây là nơi rất đặc biệt. Trẻ phải biết trân trọng mình và hiểu rằng không ai được phép tùy ý chạm vào cơ thể, đặc biệt là khu vực riêng tư của trẻ.

Phụ huynh không nên né tránh hay quát mắng khi trẻ có những câu hỏi liên quan đến tình dục hay giới tính. Hãy thẳng thắn chia sẻ kiến thức với trẻ. Ví dụ như khi trẻ hỏi con được sinh ra như thế nào, đừng né tránh và bảo trẻ được “nhặt ngoài bãi rác” hay được “sinh ra từ nách” như nhiều bà mẹ hay nói đùa. Bạn không cần giải thích trần trụi với trẻ mà có thể cho trẻ xem một đoạn phim về chú nòng nọc đi tìm trứng, từ đó em bé được hình thành, qua một thời gian em bé ấy đã ra đời và lớn lên.

Giáo dục giới tính nên được thực hiện càng sớm càng tốt, tuy nhiên cần sự kiên nhẫn và thấu hiểu từ người lớn. Phụ huynh không nên vội vã thúc ép trẻ khi trẻ vẫn chưa sẵn sàng tiếp nhận các kiến thức ấy, cũng đừng đem lại cảm giác tù túng căng thẳng cho trẻ.

Bên cạnh kiên nhẫn giảng giải cho trẻ, hãy khéo léo thu hẹp khoảng cách đôi bên bằng cách cho trẻ hiểu rằng bạn luôn tin tưởng và đứng về phía chúng khi có ai làm tổn thương chúng. Việc này sẽ giúp trẻ thẳng thắn nói với bố mẹ khi có người cưỡng ép và xâm hại, tránh khả năng giấu giếm do sợ sệt, hoang mang như nhiều trường hợp thương tâm khác.

Khi trẻ lớn hơn, khoảng 7-12 tuổi, hãy dạy chúng về sự thay đổi cơ thể khi dậy thì để chúng có thể chuẩn bị tinh thần đón nhận. Sau khi trẻ đã hiểu về sự khác biệt giữa nam và nữ, người lớn nên dạy chúng về đời sống tính dục an toàn, giúp trẻ có cái nhìn đánh giá những nội dung trên Internet là đúng hay sai, có thực tế và lành mạnh hay không.

13-18 tuổi là độ tuổi “nổi loạn” khi tâm sinh lý của trẻ có sự thay đổi rõ rệt. Lúc này, phụ huynh nên quan tâm đến các mối quan hệ của trẻ. Thay vì mắng chửi, cấm đoán,  hãy trở thành những người bạn thực thụ để cùng trẻ chia sẻ thẳng thắn và tìm cách tháo gỡ khó khăn.

Ngày nay, những kiến thức về giới tính đã trở thành hành trang không thể thiếu trong quá trình lớn lên và trưởng thành của một đứa trẻ. Nếu thật sự yêu thương trẻ, hãy giúp trẻ trang bị những kiến thức cần thiết để làm chủ bản thân và vững bước vào đời.

CATHERINE

SANG CHẤN ĐẠO ĐỨC – MORAL INJURY

Khi vết thương nằm ở tầng sâu của lương tâm Không phải mọi sang chấn đều đến từ sợ hãi hay bạo lực. Có những tổn thương không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng gặm nhấm con người từ bên trong – đó là sang chấn đạo đức (moral injury). Nó xuất hiện khi một người làm,...

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

SANG CHẤN ĐẠO ĐỨC – MORAL INJURY

Khi vết thương nằm ở tầng sâu của lương tâm Không phải mọi sang chấn đều đến từ sợ hãi hay bạo lực. Có những tổn thương không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng gặm nhấm con người từ bên trong – đó là sang chấn đạo đức (moral injury). Nó xuất hiện khi một người làm,...

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

NHỮNG ĐỨA TRẺ ĂN CẮP

Tiếng nói thầm lặng của nỗi đau Khi một đứa trẻ bị phát hiện ăn cắp, người lớn thường vội vàng quy kết đó là hành vi sai trái, vô đạo đức hay “mất dạy”. Thế nhưng, nếu ta dừng lại để lắng nghe phía sau hành vi ấy, ta sẽ nhận ra đó không chỉ là câu chuyện về một món đồ...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...