CÁI BÓNG DƯỚNG ĐÔI MẮT MẸ

CÁI BÓNG DƯỚNG ĐÔI MẮT MẸ

Có những người mẹ không bao giờ nhìn thấy con gái mình như một con người độc lập.

Họ chỉ nhìn thấy bản thân mình – phản chiếu qua đôi mắt đứa con. Trong những mối quan hệ như thế, người mẹ mang đặc điểm ái kỷ thường coi con gái là phần kéo dài của chính mình: không phải một cá thể, mà là một món đồ cần được điều khiển, tô điểm, và trình diễn với thế giới.

Tình yêu thương, nếu có, luôn đi kèm điều kiện: con phải ngoan, phải đẹp, phải thành công – nhưng theo tiêu chuẩn của mẹ. Bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự độc lập đều bị xem là phản kháng, là vô ơn. Con gái lớn lên trong sự giám sát tinh vi và kỳ vọng ngột ngạt, chưa từng có cảm giác an toàn khi được là chính mình. Mọi hành động, mọi lựa chọn, đều phải tính đến ánh mắt và tiếng nói của mẹ.

Ngay cả khi đã trưởng thành, lập gia đình, chuỗi ràng buộc ấy vẫn không buông tha. Một ánh nhìn không hài lòng, một lời nhắc nhẹ nhàng của mẹ cũng đủ khiến người con gái ấy chùn bước, hoài nghi chính mình. Họ sống trong vai người vợ, người mẹ, nhưng sâu bên trong vẫn là đứa trẻ chưa từng được trưởng thành, luôn tìm kiếm sự công nhận từ một người chưa bao giờ thật sự chấp nhận họ.

Phục tùng trở thành phản xạ. Cảm giác tội lỗi, bất an, trở thành nền tảng cảm xúc. Trong bóng tối của mối quan hệ ấy, con gái dần đánh mất bản sắc. Họ quên mất mình là ai, quên cả quyền được hạnh phúc. Dù đôi lúc họ thấy bất công, thấy nghẹt thở, nhưng ý nghĩ thoát ra lại bị đè nén bởi nỗi sợ – sợ bị từ chối, bị ghét bỏ, sợ trở thành “đứa con tồi”.

Bi kịch không chỉ dừng ở một thế hệ. Đứa con gái ấy, giờ đây là người mẹ, cũng truyền lại sự trống rỗng ấy cho con mình – dù vô tình hay không. Những đứa trẻ lớn lên trong sự lạnh nhạt và mệt mỏi tinh thần của mẹ chúng sẽ cảm nhận được điều gì đó sai lệch, thiếu vắng. Chúng khao khát mẹ có thể sống thật, có thể yêu thương một cách lành mạnh, nhưng thứ chúng nhận lại là sự thất vọng và khoảng cách.

Cái bóng của người mẹ ái kỷ không chỉ phủ lên cuộc đời con gái, mà còn lan đến cả những thế hệ sau. Nếu không có sự nhận thức, thấu hiểu và chữa lành, vòng lặp ấy sẽ tiếp tục – lặng lẽ nhưng đầy sức nặng, hủy hoại từng chút một khả năng yêu thương lành mạnh của cả một gia đình.

MIA NGUYỄN

 

Có những người mẹ không bao giờ nhìn thấy con gái mình như một con người độc lập.

Họ chỉ nhìn thấy bản thân mình – phản chiếu qua đôi mắt đứa con. Trong những mối quan hệ như thế, người mẹ mang đặc điểm ái kỷ thường coi con gái là phần kéo dài của chính mình: không phải một cá thể, mà là một món đồ cần được điều khiển, tô điểm, và trình diễn với thế giới.

Tình yêu thương, nếu có, luôn đi kèm điều kiện: con phải ngoan, phải đẹp, phải thành công – nhưng theo tiêu chuẩn của mẹ. Bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy sự độc lập đều bị xem là phản kháng, là vô ơn. Con gái lớn lên trong sự giám sát tinh vi và kỳ vọng ngột ngạt, chưa từng có cảm giác an toàn khi được là chính mình. Mọi hành động, mọi lựa chọn, đều phải tính đến ánh mắt và tiếng nói của mẹ.

Ngay cả khi đã trưởng thành, lập gia đình, chuỗi ràng buộc ấy vẫn không buông tha. Một ánh nhìn không hài lòng, một lời nhắc nhẹ nhàng của mẹ cũng đủ khiến người con gái ấy chùn bước, hoài nghi chính mình. Họ sống trong vai người vợ, người mẹ, nhưng sâu bên trong vẫn là đứa trẻ chưa từng được trưởng thành, luôn tìm kiếm sự công nhận từ một người chưa bao giờ thật sự chấp nhận họ.

Phục tùng trở thành phản xạ. Cảm giác tội lỗi, bất an, trở thành nền tảng cảm xúc. Trong bóng tối của mối quan hệ ấy, con gái dần đánh mất bản sắc. Họ quên mất mình là ai, quên cả quyền được hạnh phúc. Dù đôi lúc họ thấy bất công, thấy nghẹt thở, nhưng ý nghĩ thoát ra lại bị đè nén bởi nỗi sợ – sợ bị từ chối, bị ghét bỏ, sợ trở thành “đứa con tồi”.

Bi kịch không chỉ dừng ở một thế hệ. Đứa con gái ấy, giờ đây là người mẹ, cũng truyền lại sự trống rỗng ấy cho con mình – dù vô tình hay không. Những đứa trẻ lớn lên trong sự lạnh nhạt và mệt mỏi tinh thần của mẹ chúng sẽ cảm nhận được điều gì đó sai lệch, thiếu vắng. Chúng khao khát mẹ có thể sống thật, có thể yêu thương một cách lành mạnh, nhưng thứ chúng nhận lại là sự thất vọng và khoảng cách.

Cái bóng của người mẹ ái kỷ không chỉ phủ lên cuộc đời con gái, mà còn lan đến cả những thế hệ sau. Nếu không có sự nhận thức, thấu hiểu và chữa lành, vòng lặp ấy sẽ tiếp tục – lặng lẽ nhưng đầy sức nặng, hủy hoại từng chút một khả năng yêu thương lành mạnh của cả một gia đình.

MIA NGUYỄN

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP

Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa đơn giản, mà thường là những cá nhân mang trong...

HỘI CHỨNG MUNCHAUSEN BY PROXY

  Hội chứng Munchausen by proxy (MBP) là một rối loạn tâm thần hiếm gặp nhưng nguy hiểm, trong đó người chăm sóc – thường là mẹ – cố ý gây tổn thương thể chất hoặc tinh thần cho con cái nhằm thu hút sự quan tâm, lòng thương xót và sự ngưỡng mộ từ người khác. Hành...

LIỆU PHÁP HỆ THỐNG GIA ĐÌNH BÊN TRONG

Liệu pháp Hệ thống Gia đình Bên trong (Internal Family Systems – IFS) là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi tiến sĩ Richard Schwartz vào đầu những năm 1980. Khi làm việc với thân chủ, ông nhận thấy rằng trong mỗi người không chỉ có một "cái tôi" thống...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NGHIỆN CỜ BẠC – HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI IM LẶNG

Nghiện cờ bạc không đơn thuần là một thói quen xấu hay biểu hiện của sự “yếu đuối”. Nó là một dạng rối loạn hành vi, có cơ chế thần kinh và tâm lý tương tự như nghiện chất kích thích. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết và nhiều định kiến xã hội, cờ bạc vẫn thường bị coi là...

NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP

Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa đơn giản, mà thường là những cá nhân mang trong...

HỘI CHỨNG MUNCHAUSEN BY PROXY

  Hội chứng Munchausen by proxy (MBP) là một rối loạn tâm thần hiếm gặp nhưng nguy hiểm, trong đó người chăm sóc – thường là mẹ – cố ý gây tổn thương thể chất hoặc tinh thần cho con cái nhằm thu hút sự quan tâm, lòng thương xót và sự ngưỡng mộ từ người khác. Hành...

LIỆU PHÁP HỆ THỐNG GIA ĐÌNH BÊN TRONG

Liệu pháp Hệ thống Gia đình Bên trong (Internal Family Systems – IFS) là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi tiến sĩ Richard Schwartz vào đầu những năm 1980. Khi làm việc với thân chủ, ông nhận thấy rằng trong mỗi người không chỉ có một "cái tôi" thống...

CĂNG THẲNG CẤP TÍNH

  Căng thẳng cấp tính là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối diện với nguy hiểm hoặc sự kiện gây sang chấn. Ở giai đoạn này, hệ thần kinh tự động kích hoạt phản ứng chiến đấu, bỏ chạy hoặc đóng băng (fight, flight, freeze), với sự tham gia sâu của vùng PAG...

NGƯỜI LỚN ADHD VỚI CĂNG THẲNG, SANG CHẤN

Người lớn ADHD: Căng thẳng, Sang chấn và Hành trình phục hồi Người lớn có rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) thường phải đối mặt với mức căng thẳng cao hơn người điển hình và khi trải qua sang chấn, quá trình hồi phục của họ cũng phức tạp và kéo dài hơn. Điều này...

SANG CHẤN THAY ĐỔI CHÚNG TA THẾ NÀO?

Khi an toàn và là chính mình lại trở thành điều nguy hiểm Sang chấn không chỉ là những ký ức về một sự kiện đau thương; nó là cách mà toàn bộ hệ thần kinh của chúng ta học cách tồn tại trong một thế giới từng không an toàn. Với những người từng trải qua sang chấn —...

NGƯỜI THÔNG MINH CHỐNG LẠI MÌNH KHI TRẦM CẢM

Tại sao người thông minh lại tự chống lại bản thân khi bị trầm cảm, lo âu, và có nguy cơ tự hại cao hơn? Nhiều người cho rằng có trí thông minh cao (IQ cao) sẽ giúp con người dễ vượt qua các vấn đề tâm lý như trầm cảm hay lo âu. Thế nhưng thực tế lại cho thấy điều...