HỘI CHỨNG JEREMY – KHI TÌNH BẠN TRỞ NÊN ĐE DỌA

HỘI CHỨNG JEREMY – KHI TÌNH BẠN TRỞ NÊN ĐE DỌA

 

Trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là giữa bạn bè, chúng ta thường tin rằng tình cảm chân thành sẽ là nguồn hỗ trợ lớn lao trên hành trình phát triển cá nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chính bạn thân – người tưởng như luôn đồng hành – lại trở thành nguồn ghen tị, khiến chúng ta cảm thấy có lỗi vì sự thành công của chính mình. Đây chính là hiện tượng được gọi là Hội chứng Jeremy, hay Friends Envious – một kiểu quan hệ độc hại, đặc biệt dễ xuất hiện trong bối cảnh công việc và cuộc sống trưởng thành.

Trong môi trường nghề nghiệp, khi một người bắt đầu “vượt lên” – có cơ hội thăng tiến, được công nhận, hoặc tự tin hơn – thì người bạn gắn bó trước đó có thể phản ứng bằng sự im lặng lạnh lùng, mỉa mai ngầm, hoặc thậm chí là cạnh tranh không lành mạnh. Những biểu hiện như không chúc mừng thành công, thay đổi thái độ, hay tung tin tiêu cực sau lưng là những dấu hiệu đáng cảnh báo. Nếu không nhận diện kịp thời, người thành công dễ rơi vào trạng thái “tự làm nhỏ mình lại”, kìm hãm bản thân để giữ gìn mối quan hệ – một cái giá rất đắt trong dài hạn.

Từ góc nhìn sang chấn, cả hai phía đều có thể mang những “vết thương chưa lành”. Người ghen tị thường mang trong mình cảm giác thiếu thốn sự công nhận từ nhỏ, hình thành niềm tin rằng chỉ một người trong nhóm được “lên tiếng”, còn mình mãi phải ở lại phía sau. Trong khi đó, người đang phát triển lại dễ mang cảm giác tội lỗi sống sót (survivor’s guilt) – một dạng sang chấn tinh vi khiến họ không dám sống hết mình vì sợ bị bỏ rơi.

Đây là lúc cần thiết lập ranh giới lành mạnh. Không phải tình bạn nào cũng nên giữ lại. Nếu bạn nhận thấy mình thường xuyên phải “giải thích thành công”, thu mình lại để tránh ghen tị từ người khác, hoặc bị đổ lỗi khi bạn họ cảm thấy bất an – đó là lúc cần xem xét lại. Ranh giới không phải là cắt đứt vì giận dữ, mà là hành động bảo vệ lòng tự trọng và định hướng phát triển cá nhân. Hãy chọn những mối quan hệ nơi cả hai cùng có không gian để lớn lên – thay vì bị giữ lại trong lòng ghen tị âm thầm.

Hội chứng Jeremy là lời nhắc rằng không phải ai cũng đi cùng bạn suốt hành trình. Và đôi khi, buông tay một tình bạn độc hại lại là hành động tử tế nhất dành cho cả hai.

MIA NGUYỄN

Trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là giữa bạn bè, chúng ta thường tin rằng tình cảm chân thành sẽ là nguồn hỗ trợ lớn lao trên hành trình phát triển cá nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chính bạn thân – người tưởng như luôn đồng hành – lại trở thành nguồn ghen tị, khiến chúng ta cảm thấy có lỗi vì sự thành công của chính mình. Đây chính là hiện tượng được gọi là Hội chứng Jeremy, hay Friends Envious – một kiểu quan hệ độc hại, đặc biệt dễ xuất hiện trong bối cảnh công việc và cuộc sống trưởng thành.

Trong môi trường nghề nghiệp, khi một người bắt đầu “vượt lên” – có cơ hội thăng tiến, được công nhận, hoặc tự tin hơn – thì người bạn gắn bó trước đó có thể phản ứng bằng sự im lặng lạnh lùng, mỉa mai ngầm, hoặc thậm chí là cạnh tranh không lành mạnh. Những biểu hiện như không chúc mừng thành công, thay đổi thái độ, hay tung tin tiêu cực sau lưng là những dấu hiệu đáng cảnh báo. Nếu không nhận diện kịp thời, người thành công dễ rơi vào trạng thái “tự làm nhỏ mình lại”, kìm hãm bản thân để giữ gìn mối quan hệ – một cái giá rất đắt trong dài hạn.

Từ góc nhìn sang chấn, cả hai phía đều có thể mang những “vết thương chưa lành”. Người ghen tị thường mang trong mình cảm giác thiếu thốn sự công nhận từ nhỏ, hình thành niềm tin rằng chỉ một người trong nhóm được “lên tiếng”, còn mình mãi phải ở lại phía sau. Trong khi đó, người đang phát triển lại dễ mang cảm giác tội lỗi sống sót (survivor’s guilt) – một dạng sang chấn tinh vi khiến họ không dám sống hết mình vì sợ bị bỏ rơi.

Đây là lúc cần thiết lập ranh giới lành mạnh. Không phải tình bạn nào cũng nên giữ lại. Nếu bạn nhận thấy mình thường xuyên phải “giải thích thành công”, thu mình lại để tránh ghen tị từ người khác, hoặc bị đổ lỗi khi bạn họ cảm thấy bất an – đó là lúc cần xem xét lại. Ranh giới không phải là cắt đứt vì giận dữ, mà là hành động bảo vệ lòng tự trọng và định hướng phát triển cá nhân. Hãy chọn những mối quan hệ nơi cả hai cùng có không gian để lớn lên – thay vì bị giữ lại trong lòng ghen tị âm thầm.

Hội chứng Jeremy là lời nhắc rằng không phải ai cũng đi cùng bạn suốt hành trình. Và đôi khi, buông tay một tình bạn độc hại lại là hành động tử tế nhất dành cho cả hai.

MIA NGUYỄN

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...

GIẢM TRIỆU CHỨNG VÀ BỎ TRỊ LIỆU

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, không hiếm gặp những thân chủ bước vào trị liệu trong trạng thái khủng hoảng — có thể do mất mát, xung đột, hoặc một biến cố bất ngờ — rồi rời bỏ trị liệu ngay khi triệu chứng cảm xúc đã giảm bớt. Hiện tượng này thường bắt nguồn từ sự...

KHI ĐIỆN THOẠI TRỞ THÀNH “PHỤ HUYNH”

Ở nhiều gia đình hiện đại, chiếc điện thoại thông minh hay iPad đã trở thành “người giữ trẻ” bất đắc dĩ. Từ rất sớm, trẻ được trao vào tay một thiết bị phát sáng để giữ yên, không quấy khóc, giúp cha mẹ “rảnh tay” làm việc. Nhưng khi quá trình này lặp lại ngày qua...