NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

 

Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ cá nhân thường bất ổn. Một trong những hành vi thường gặp và gây tổn thương sâu sắc trong nhóm này là ngoại tình. Đây không chỉ là sai lầm tình cảm, mà còn phản ánh những đặc điểm cốt lõi khó thay đổi trong cấu trúc nhân cách.

Ở người ái kỷ, ngoại tình thường gắn với nhu cầu khẳng định cái tôi và tìm kiếm sự ngưỡng mộ mới. Họ nhanh chóng chán nản với mối quan hệ ổn định, coi đó là không đủ để duy trì cảm giác đặc biệt của mình. Ngoại tình trở thành cách chứng minh quyền lực và sự hấp dẫn, trong khi thiếu đồng cảm khiến họ ít quan tâm đến hậu quả với bạn đời.

Ở người ranh giới, ngoại tình xuất phát từ nỗi sợ bị bỏ rơi và sự trống rỗng triền miên. Khi cảm xúc căng thẳng, họ dễ bốc đồng tìm kiếm một mối quan hệ thay thế, vừa để trốn chạy cảm giác cô đơn, vừa như một hành vi trả thù bạn đời. Chu kỳ lý tưởng hóa rồi nhanh chóng thất vọng khiến họ dễ lặp lại hành vi này, bất chấp hối hận nhất thời.

Ở nhân cách chống đối xã hội, ngoại tình đơn giản là một phần trong lối sống coi thường chuẩn mực và luật lệ. Họ tìm kiếm sự kích thích, thoả mãn nhu cầu bản thân, không bận tâm đến sự tổn thương của người khác. Sự thiếu đồng cảm và xu hướng thao túng khiến họ có thể duy trì nhiều mối quan hệ song song, coi ngoại tình là đương nhiên.

Người kịch tính lại ngoại tình vì khao khát thu hút sự chú ý. Họ dễ sa vào sự lãng mạn thoáng qua, cần liên tục được công nhận và thấy mình hấp dẫn. Mối quan hệ ổn định khó đáp ứng nhu cầu đó, nên họ tìm kiếm sự xác nhận từ người ngoài, dẫn đến vòng xoáy phản bội và kịch tính lặp lại.

Điểm chung của cả bốn dạng là khó thay đổi. Vì những hành vi này bắt nguồn từ cấu trúc nhân cách bền chặt, được hình thành từ sớm và duy trì qua nhiều năm, việc thay đổi đòi hỏi trị liệu dài hạn, động lực mạnh và sự tự nhận thức cao – điều vốn thiếu vắng ở phần lớn cá nhân nhóm B. Kỳ vọng rằng họ sẽ tự ngừng ngoại tình thường dẫn đến thất vọng.

Tóm lại, trong rối loạn nhân cách nhóm B, ngoại tình không chỉ là biểu hiện bề mặt, mà là hệ quả tất yếu của sự bốc đồng, thiếu đồng cảm và nhu cầu khẳng định bản thân. Chính vì vậy, hành vi này thường khó thay đổi, để lại hậu quả nặng nề cho bạn đời, con cái và mối quan hệ gia đình.

MIA NGUYỄN

 

Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ cá nhân thường bất ổn. Một trong những hành vi thường gặp và gây tổn thương sâu sắc trong nhóm này là ngoại tình. Đây không chỉ là sai lầm tình cảm, mà còn phản ánh những đặc điểm cốt lõi khó thay đổi trong cấu trúc nhân cách.

Ở người ái kỷ, ngoại tình thường gắn với nhu cầu khẳng định cái tôi và tìm kiếm sự ngưỡng mộ mới. Họ nhanh chóng chán nản với mối quan hệ ổn định, coi đó là không đủ để duy trì cảm giác đặc biệt của mình. Ngoại tình trở thành cách chứng minh quyền lực và sự hấp dẫn, trong khi thiếu đồng cảm khiến họ ít quan tâm đến hậu quả với bạn đời.

Ở người ranh giới, ngoại tình xuất phát từ nỗi sợ bị bỏ rơi và sự trống rỗng triền miên. Khi cảm xúc căng thẳng, họ dễ bốc đồng tìm kiếm một mối quan hệ thay thế, vừa để trốn chạy cảm giác cô đơn, vừa như một hành vi trả thù bạn đời. Chu kỳ lý tưởng hóa rồi nhanh chóng thất vọng khiến họ dễ lặp lại hành vi này, bất chấp hối hận nhất thời.

Ở nhân cách chống đối xã hội, ngoại tình đơn giản là một phần trong lối sống coi thường chuẩn mực và luật lệ. Họ tìm kiếm sự kích thích, thoả mãn nhu cầu bản thân, không bận tâm đến sự tổn thương của người khác. Sự thiếu đồng cảm và xu hướng thao túng khiến họ có thể duy trì nhiều mối quan hệ song song, coi ngoại tình là đương nhiên.

Người kịch tính lại ngoại tình vì khao khát thu hút sự chú ý. Họ dễ sa vào sự lãng mạn thoáng qua, cần liên tục được công nhận và thấy mình hấp dẫn. Mối quan hệ ổn định khó đáp ứng nhu cầu đó, nên họ tìm kiếm sự xác nhận từ người ngoài, dẫn đến vòng xoáy phản bội và kịch tính lặp lại.

Điểm chung của cả bốn dạng là khó thay đổi. Vì những hành vi này bắt nguồn từ cấu trúc nhân cách bền chặt, được hình thành từ sớm và duy trì qua nhiều năm, việc thay đổi đòi hỏi trị liệu dài hạn, động lực mạnh và sự tự nhận thức cao – điều vốn thiếu vắng ở phần lớn cá nhân nhóm B. Kỳ vọng rằng họ sẽ tự ngừng ngoại tình thường dẫn đến thất vọng.

Tóm lại, trong rối loạn nhân cách nhóm B, ngoại tình không chỉ là biểu hiện bề mặt, mà là hệ quả tất yếu của sự bốc đồng, thiếu đồng cảm và nhu cầu khẳng định bản thân. Chính vì vậy, hành vi này thường khó thay đổi, để lại hậu quả nặng nề cho bạn đời, con cái và mối quan hệ gia đình.

MIA NGUYỄN

TẠI SAO VIỆT NAM ÍT NƠI ĐÀO TẠO TÂM LÝ TRỊ LIỆU?

Tâm lý trị liệu – hiểu như một ngành khoa học ứng dụng đòi hỏi đào tạo bài bản, giám sát lâm sàng và tiêu chuẩn đạo đức nghiêm ngặt – hiện còn khan hiếm tại Việt Nam. Sự thiếu hụt này không chỉ đến từ khó khăn trong hệ thống giáo dục mà còn bắt nguồn từ văn hóa, chính...

ĐỨA TRẺ VÀ NGƯỜI MẸ TRẦM CẢM

  Khi người mẹ rơi vào trầm cảm, đứa trẻ không chỉ mất đi nguồn chăm sóc thường xuyên mà còn thiếu vắng sự kết nối cảm xúc – yếu tố thiết yếu cho sự phát triển thần kinh và gắn bó. Trầm cảm khiến người mẹ trở nên rút lui, nét mặt ít biểu cảm, giọng nói phẳng, khả...

KHI NGƯỜI MẸ ĐE DỌA BỎ MẶT CON TRAI MÌNH…

  Khi một người mẹ đe dọa bỏ mặc, rời đi, hoặc “không cần con nữa”, trải nghiệm này gây ra một dạng sang chấn gắn bó đặc biệt nặng nề đối với đứa trẻ, kể cả khi lời đe dọa không trở thành sự thật. Đối với trẻ em, người mẹ đại diện cho sự sống còn, an toàn và ổn...

NỖI ĐAU MẤT NGƯỜI THÂN

Khi cơ thể và tâm trí cùng tan vỡ Mất người thân là một trong những trải nghiệm đau đớn nhất mà con người có thể trải qua. Nó không chỉ là việc một người rời khỏi cuộc đời ta, mà còn là sự sụp đổ của cảm giác gắn bó, an toàn và ý nghĩa sống. Với nhiều người, đây không...

SANG CHẤN ĐẠO ĐỨC – MORAL INJURY

Khi vết thương nằm ở tầng sâu của lương tâm Không phải mọi sang chấn đều đến từ sợ hãi hay bạo lực. Có những tổn thương không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng gặm nhấm con người từ bên trong – đó là sang chấn đạo đức (moral injury). Nó xuất hiện khi một người làm,...

TẠI SAO VIỆT NAM ÍT NƠI ĐÀO TẠO TÂM LÝ TRỊ LIỆU?

Tâm lý trị liệu – hiểu như một ngành khoa học ứng dụng đòi hỏi đào tạo bài bản, giám sát lâm sàng và tiêu chuẩn đạo đức nghiêm ngặt – hiện còn khan hiếm tại Việt Nam. Sự thiếu hụt này không chỉ đến từ khó khăn trong hệ thống giáo dục mà còn bắt nguồn từ văn hóa, chính...

ĐỨA TRẺ VÀ NGƯỜI MẸ TRẦM CẢM

  Khi người mẹ rơi vào trầm cảm, đứa trẻ không chỉ mất đi nguồn chăm sóc thường xuyên mà còn thiếu vắng sự kết nối cảm xúc – yếu tố thiết yếu cho sự phát triển thần kinh và gắn bó. Trầm cảm khiến người mẹ trở nên rút lui, nét mặt ít biểu cảm, giọng nói phẳng, khả...

KHI NGƯỜI MẸ ĐE DỌA BỎ MẶT CON TRAI MÌNH…

  Khi một người mẹ đe dọa bỏ mặc, rời đi, hoặc “không cần con nữa”, trải nghiệm này gây ra một dạng sang chấn gắn bó đặc biệt nặng nề đối với đứa trẻ, kể cả khi lời đe dọa không trở thành sự thật. Đối với trẻ em, người mẹ đại diện cho sự sống còn, an toàn và ổn...

NỖI ĐAU MẤT NGƯỜI THÂN

Khi cơ thể và tâm trí cùng tan vỡ Mất người thân là một trong những trải nghiệm đau đớn nhất mà con người có thể trải qua. Nó không chỉ là việc một người rời khỏi cuộc đời ta, mà còn là sự sụp đổ của cảm giác gắn bó, an toàn và ý nghĩa sống. Với nhiều người, đây không...

SANG CHẤN ĐẠO ĐỨC – MORAL INJURY

Khi vết thương nằm ở tầng sâu của lương tâm Không phải mọi sang chấn đều đến từ sợ hãi hay bạo lực. Có những tổn thương không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng gặm nhấm con người từ bên trong – đó là sang chấn đạo đức (moral injury). Nó xuất hiện khi một người làm,...

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

NHỮNG ĐỨA TRẺ ĂN CẮP

Tiếng nói thầm lặng của nỗi đau Khi một đứa trẻ bị phát hiện ăn cắp, người lớn thường vội vàng quy kết đó là hành vi sai trái, vô đạo đức hay “mất dạy”. Thế nhưng, nếu ta dừng lại để lắng nghe phía sau hành vi ấy, ta sẽ nhận ra đó không chỉ là câu chuyện về một món đồ...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...