CUỘC CHIẾN ĐÀN BÀ

CUỘC CHIẾN ĐÀN BÀ

 

Ngày đó, gia đình tôi sống cạnh một khách sạn lớn của tỉnh. Hằng ngày, khi trời vừa chập tối, những cánh đàn ông – đủ mọi thành phần với nét mặt luôn rạng rỡ khệ nệ bước vào nhà hàng trong khách sạn với bàn ăn và dàn âm thanh đã đặt sẵn.

Tiếng hát cất lên cùng tiếng cười khúc khích của các cô tiếp viên khiến bầu không khí của cả xóm thêm náo nhiệt. Lúc đó, chúng tôi còn rất trẻ, chẳng biết chuyện gì đang xảy ra, chỉ biết mỗi lần khách đến là một lần xóm tôi được rộn ràng, mở hội.

Có lần, dượng tôi ở cùng nhà cũng qua tham gia vì có các sếp ở trên mời. Tôi đứng lặng ở một góc nhà nhìn dì lặng lẽ khóc, dì khóc vì chồng mình cũng giống như người ta, khóc vì không cản ông lại được, khóc cho đứa con còn đỏ hỏn trên tay và khóc cho những phận đời phụ nữ lang bạt, kiếm tiềm trong niềm vui của kẻ khác.

Không biết bao lần tôi chứng kiến những trận cãi vã, đánh ghen với các cô tiếp viên không an phận. Son phấn nhòe nhoẹt, tóc rối và tiếng chửi bới vang vọng cả một xóm lao động nghèo, ai nhìn cũng xót cho những người đàn bà, chẳng ai để ý đến các ông chồng đang vội vã lên xe ra về từ lúc nào không hay. Chỉ có những người đàn bà là bận tâm đổ lỗi cho nhau như một lẽ thường tình. Họ ra sức giành lại gia đình, trơ gan để chống chọi kẻ xấu, và để dằn mặt những người đàn bà khác tránh xa đàn ông có vợ.

Hình ảnh đó khiến tôi liên tưởng đến những thủ môn trong các trận đấu bóng đá – người mất nhiều công sức để bảo vệ khung thành của đội mình. Họ ra sức bảo vệ cầu môn hết lần này đến lần khác, có lần bị thủng lưới trong vô vọng, có khi thì may mắn giữ được khung thành, có khi bị ghi bàn nhưng chung cuộc vẫn làm nên chiến thắng. Chẳng ai biết tỉ số là bao nhiêu cho đến khi hồi banh kết thúc.

Mấy hôm trước, tôi gặp lại một người chị từng học nấu ăn chung. Chị bảo đã nhờ thám tử tìm ra được cô bồ của chồng. Chị nắm trong tay tất cả bằng chứng và sẽ đến chỗ làm của cô ấy để nói cho mọi người biết nếu cô ấy không chấp nhận buông tay. Đây là lần thứ 4 trong vòng 2 năm chị đối phó với những cô bồ nhí của chồng mình. Chị trở thành thủ môn không phải trên sân bóng mà trong chính cuộc hôn nhân không trọn vẹn của mình. Chị bảo chị hạnh phúc vì giữ được chồng nhưng lại luôn sống trong lo sợ, ám ảnh, không có lúc nào chị yên tâm.

Giữa một xã hội hiện đại văn minh, chúng ta vẫn ai nấy không khỏi khiếp sợ, rùng mình trước những trận đòn ghen giống như thời phong kiến. Bởi ngày nay không thiếu những người đàn bà như chị, chấp nhận sống trong khổ sở, tìm kiếm hy vọng là chồng sẽ quay về, dù không còn tình yêu thì cũng còn tình nghĩa, “của bà thì không ai được lấy” nên các chị nhất quyết lập kế đánh ghen, bắt tại trận rồi quay phim chụp ảnh, ép chồng chia tay với bồ hay dằn mặt cả hai để không còn ai dám tái phạm.

Tình yêu từ khi nào lại trở thành trò chơi may rủi, trốn tìm. Anh hờ hững chẳng màng đến vợ con ở nhà đang mòn mỏi đợi cơm. Tự khi nào hai tiếng gia đình hay hôn nhân trở nên mặn đắng. Sao ta không vì chút trân quý để yêu thương, thắm tình đậm nghĩa mà lại dày vò nhau trong biển khổ của cuộc đời?

Đàn bà lấy cớ đánh ghen để giữ chồng, giữ cha cho con. Còn đàn ông thì lẽ thường tình ít người chịu buông bỏ gia đình, dù anh đi ngược về xuôi thì gia đình cũng là lựa chọn an toàn. Trăm ngã đi ta biết chọn ngã nào cho vẹn tròn hạnh phúc? Một khi lòng người đổi thay thì chỉ một lối đi về cũng không dễ dàng. Một khi đàn bà chịu thỏa hiệp thì chẳng anh đàn ông nào muốn ly hôn, vì được nhiều hơn mất. Có điều chúng ta không chỉ cần hôn nhân mà còn cần một cuộc hôn nhân hạnh phúc, nhưng dường như điều đó quá phù phiếm một khi người kia còn chưa chịu tu tâm dưỡng tính.

Có chị gửi thư cho tôi và tâm sự, đã nhiều lần chị cố tha thứ cho anh nhưng hết lần này đến lần khác anh lừa dối chị. Chị bị “thủng lưới” quá nhiều lần nên chẳng còn sức để làm thủ môn cho cuộc hôn nhân mình chọn, đành buông xuôi tới đâu thì tới. Chị cũng chẳng muốn ly hôn vì nghĩ đàn ông trên đời này làm gì có người chung thủy, rằng chồng chị cũng không ngoại lệ.

Tôi hiểu vì sao phần lớn phụ nữ bị chồng phản bội lại không làm gì chồng mình, giống như dì tôi chỉ biết khóc, chỉ biết tự trách mình, còn có người không thể kiềm chế thì đánh ghen giống như những gì xã hội nhìn thấy. Bởi vì làm vậy họ mới có thể tha thứ cho chồng, cũng chỉ khi đánh đồng tất cả đàn ông với nhau thì phụ nữ mới tìm được cảm giác cân bằng hay đúng hơn là không còn quá mặc cảm đau khổ vì được đồng cảm cũng bởi “đàn ông nào chẳng vậy ”!!!

Thật ra ngoại tình không phải là bản tính đặc quyền của đàn ông bởi nếu đúng vậy thì tại sao chúng ta phải cấm, phải giữ mà không để các anh cứ thoải mái với tình ngoài? Xin đừng đổ lỗi, hay định tội cho đàn ông như kiểu đã rồi, vì làm vậy chẳng khác nào bạn cho rằng tất cả đàn ông đều có quyền làm tổn thương bạn.

Đừng tìm bất kỳ lý do gì để ngụy biện cho hành động của người đang làm mình tổn thương vì lâu ngày cảm xúc sẽ bị chai sạn, bạn sẽ không còn tin vào giá trị của bản thân, nó âm ỉ, dai dẳng như bóng ma bao trùm lên cuộc đời bạn.

Dì tôi không chịu được cảnh đi về sớm tối của dượng nên đã ly hôn khi vừa bước qua tuổi 37, rồi dì ở vậy đến khi chọn gửi gắm đời mình ở chốn thiền môn. Những bạn bè của tôi có đứa vẫn còn đang vật vã trước khung thành hôn nhân, cũng có đứa đã bỏ cuộc, nhưng nỗi đau thì chẳng thể nào phai nhạt.

Phụ nữ sẽ không bao giờ có thể quản thức được một người đàn ông và ngược lại. Một khi anh ta muốn, anh ta sẽ luôn tìm cơ hội. Một khi ai đó không còn quý trọng hôn nhân thì bạn có cố sức bảo vệ cũng chỉ được “tày gang”. Vậy có đáng chăng khi bạn cứ giữ chặt cái khung thành hôn nhân trong khi bản thân mình lại đớn đau trong bất hạnh?

Đừng hô biến bản thân thành “cô thủ môn tội nghiệp” chỉ lo giữ khung thành, có chăng bạn nên giữ lấy lòng tự trọng của chính mình để khi hôn nhân vấp ngã bạn còn biết cách đứng lên, đối mặt và bước tiếp.

MIA

Ngày đó, gia đình tôi sống cạnh một khách sạn lớn của tỉnh. Hằng ngày, khi trời vừa chập tối, những cánh đàn ông – đủ mọi thành phần với nét mặt luôn rạng rỡ khệ nệ bước vào nhà hàng trong khách sạn với bàn ăn và dàn âm thanh đã đặt sẵn.

Tiếng hát cất lên cùng tiếng cười khúc khích của các cô tiếp viên khiến bầu không khí của cả xóm thêm náo nhiệt. Lúc đó, chúng tôi còn rất trẻ, chẳng biết chuyện gì đang xảy ra, chỉ biết mỗi lần khách đến là một lần xóm tôi được rộn ràng, mở hội.

Có lần, dượng tôi ở cùng nhà cũng qua tham gia vì có các sếp ở trên mời. Tôi đứng lặng ở một góc nhà nhìn dì lặng lẽ khóc, dì khóc vì chồng mình cũng giống như người ta, khóc vì không cản ông lại được, khóc cho đứa con còn đỏ hỏn trên tay và khóc cho những phận đời phụ nữ lang bạt, kiếm tiềm trong niềm vui của kẻ khác.

Không biết bao lần tôi chứng kiến những trận cãi vã, đánh ghen với các cô tiếp viên không an phận. Son phấn nhòe nhoẹt, tóc rối và tiếng chửi bới vang vọng cả một xóm lao động nghèo, ai nhìn cũng xót cho những người đàn bà, chẳng ai để ý đến các ông chồng đang vội vã lên xe ra về từ lúc nào không hay. Chỉ có những người đàn bà là bận tâm đổ lỗi cho nhau như một lẽ thường tình. Họ ra sức giành lại gia đình, trơ gan để chống chọi kẻ xấu, và để dằn mặt những người đàn bà khác tránh xa đàn ông có vợ.

Hình ảnh đó khiến tôi liên tưởng đến những thủ môn trong các trận đấu bóng đá – người mất nhiều công sức để bảo vệ khung thành của đội mình. Họ ra sức bảo vệ cầu môn hết lần này đến lần khác, có lần bị thủng lưới trong vô vọng, có khi thì may mắn giữ được khung thành, có khi bị ghi bàn nhưng chung cuộc vẫn làm nên chiến thắng. Chẳng ai biết tỉ số là bao nhiêu cho đến khi hồi banh kết thúc.

Mấy hôm trước, tôi gặp lại một người chị từng học nấu ăn chung. Chị bảo đã nhờ thám tử tìm ra được cô bồ của chồng. Chị nắm trong tay tất cả bằng chứng và sẽ đến chỗ làm của cô ấy để nói cho mọi người biết nếu cô ấy không chấp nhận buông tay. Đây là lần thứ 4 trong vòng 2 năm chị đối phó với những cô bồ nhí của chồng mình. Chị trở thành thủ môn không phải trên sân bóng mà trong chính cuộc hôn nhân không trọn vẹn của mình. Chị bảo chị hạnh phúc vì giữ được chồng nhưng lại luôn sống trong lo sợ, ám ảnh, không có lúc nào chị yên tâm.

Giữa một xã hội hiện đại văn minh, chúng ta vẫn ai nấy không khỏi khiếp sợ, rùng mình trước những trận đòn ghen giống như thời phong kiến. Bởi ngày nay không thiếu những người đàn bà như chị, chấp nhận sống trong khổ sở, tìm kiếm hy vọng là chồng sẽ quay về, dù không còn tình yêu thì cũng còn tình nghĩa, “của bà thì không ai được lấy” nên các chị nhất quyết lập kế đánh ghen, bắt tại trận rồi quay phim chụp ảnh, ép chồng chia tay với bồ hay dằn mặt cả hai để không còn ai dám tái phạm.

Tình yêu từ khi nào lại trở thành trò chơi may rủi, trốn tìm. Anh hờ hững chẳng màng đến vợ con ở nhà đang mòn mỏi đợi cơm. Tự khi nào hai tiếng gia đình hay hôn nhân trở nên mặn đắng. Sao ta không vì chút trân quý để yêu thương, thắm tình đậm nghĩa mà lại dày vò nhau trong biển khổ của cuộc đời?

Đàn bà lấy cớ đánh ghen để giữ chồng, giữ cha cho con. Còn đàn ông thì lẽ thường tình ít người chịu buông bỏ gia đình, dù anh đi ngược về xuôi thì gia đình cũng là lựa chọn an toàn. Trăm ngã đi ta biết chọn ngã nào cho vẹn tròn hạnh phúc? Một khi lòng người đổi thay thì chỉ một lối đi về cũng không dễ dàng. Một khi đàn bà chịu thỏa hiệp thì chẳng anh đàn ông nào muốn ly hôn, vì được nhiều hơn mất. Có điều chúng ta không chỉ cần hôn nhân mà còn cần một cuộc hôn nhân hạnh phúc, nhưng dường như điều đó quá phù phiếm một khi người kia còn chưa chịu tu tâm dưỡng tính.

Có chị gửi thư cho tôi và tâm sự, đã nhiều lần chị cố tha thứ cho anh nhưng hết lần này đến lần khác anh lừa dối chị. Chị bị “thủng lưới” quá nhiều lần nên chẳng còn sức để làm thủ môn cho cuộc hôn nhân mình chọn, đành buông xuôi tới đâu thì tới. Chị cũng chẳng muốn ly hôn vì nghĩ đàn ông trên đời này làm gì có người chung thủy, rằng chồng chị cũng không ngoại lệ.

Tôi hiểu vì sao phần lớn phụ nữ bị chồng phản bội lại không làm gì chồng mình, giống như dì tôi chỉ biết khóc, chỉ biết tự trách mình, còn có người không thể kiềm chế thì đánh ghen giống như những gì xã hội nhìn thấy. Bởi vì làm vậy họ mới có thể tha thứ cho chồng, cũng chỉ khi đánh đồng tất cả đàn ông với nhau thì phụ nữ mới tìm được cảm giác cân bằng hay đúng hơn là không còn quá mặc cảm đau khổ vì được đồng cảm cũng bởi “đàn ông nào chẳng vậy ”!!!

Thật ra ngoại tình không phải là bản tính đặc quyền của đàn ông bởi nếu đúng vậy thì tại sao chúng ta phải cấm, phải giữ mà không để các anh cứ thoải mái với tình ngoài? Xin đừng đổ lỗi, hay định tội cho đàn ông như kiểu đã rồi, vì làm vậy chẳng khác nào bạn cho rằng tất cả đàn ông đều có quyền làm tổn thương bạn.

Đừng tìm bất kỳ lý do gì để ngụy biện cho hành động của người đang làm mình tổn thương vì lâu ngày cảm xúc sẽ bị chai sạn, bạn sẽ không còn tin vào giá trị của bản thân, nó âm ỉ, dai dẳng như bóng ma bao trùm lên cuộc đời bạn.

Dì tôi không chịu được cảnh đi về sớm tối của dượng nên đã ly hôn khi vừa bước qua tuổi 37, rồi dì ở vậy đến khi chọn gửi gắm đời mình ở chốn thiền môn. Những bạn bè của tôi có đứa vẫn còn đang vật vã trước khung thành hôn nhân, cũng có đứa đã bỏ cuộc, nhưng nỗi đau thì chẳng thể nào phai nhạt.

Phụ nữ sẽ không bao giờ có thể quản thức được một người đàn ông và ngược lại. Một khi anh ta muốn, anh ta sẽ luôn tìm cơ hội. Một khi ai đó không còn quý trọng hôn nhân thì bạn có cố sức bảo vệ cũng chỉ được “tày gang”. Vậy có đáng chăng khi bạn cứ giữ chặt cái khung thành hôn nhân trong khi bản thân mình lại đớn đau trong bất hạnh?

Đừng hô biến bản thân thành “cô thủ môn tội nghiệp” chỉ lo giữ khung thành, có chăng bạn nên giữ lấy lòng tự trọng của chính mình để khi hôn nhân vấp ngã bạn còn biết cách đứng lên, đối mặt và bước tiếp.

MIA

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...

GIẢM TRIỆU CHỨNG VÀ BỎ TRỊ LIỆU

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, không hiếm gặp những thân chủ bước vào trị liệu trong trạng thái khủng hoảng — có thể do mất mát, xung đột, hoặc một biến cố bất ngờ — rồi rời bỏ trị liệu ngay khi triệu chứng cảm xúc đã giảm bớt. Hiện tượng này thường bắt nguồn từ sự...

KHI ĐIỆN THOẠI TRỞ THÀNH “PHỤ HUYNH”

Ở nhiều gia đình hiện đại, chiếc điện thoại thông minh hay iPad đã trở thành “người giữ trẻ” bất đắc dĩ. Từ rất sớm, trẻ được trao vào tay một thiết bị phát sáng để giữ yên, không quấy khóc, giúp cha mẹ “rảnh tay” làm việc. Nhưng khi quá trình này lặp lại ngày qua...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

CAN THIỆP BẮT BUỘC VỚI NGƯỜI GÂY RA BẠO HÀNH

  Can thiệp bắt buộc (Batterer Intervention Program – BIP) là một chiến lược cần thiết nhằm đối phó với hành vi bạo lực gia đình, đặc biệt ở nhóm nam giới bạo hành. Khác với các hình thức hòa giải hoặc xử phạt đơn thuần, BIP yêu cầu người bạo hành phải tham gia...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...