DẠY CON CHIA SẺ VIỆC NHÀ

DẠY CON CHIA SẺ VIỆC NHÀ

 

Chắc hẳn ai trong chúng ta sinh ra và lớn lên ở vùng quê vào những năm 80-90 khi đất nước còn khó khăn thì đều hiểu cảnh lam lũ, vừa làm vừa lo của từng gia đình. Bản thân tôi cũng vậy, chứng kiến cảnh mẹ phải lo quán xuyến hết gia đình, chị em tôi mỗi đứa đều tự ý thức phải làm gì đó giúp mẹ như chia sẻ việc nhà chẳng hạn.

Chúng tôi phụ mẹ từ việc lội sông bắt cá, đến thổi lửa nấu cơm, đi chợ, giặt đồ, rửa chén và cả giữ nhà, trông em. Chúng tôi cực mà rất vui, mạnh đứa nào đứa nấy bày trò ra chơi để tạo ra tiếng cười và niềm vui trong gia đình. Thời đó sao ai cũng hạnh phúc, cũng dễ cười và dễ cảm thông cho cuộc sống của nhau hơn là ở thời điểm hiện tại.

Tôi nhớ có lần qua nhà chú hàng xóm giúp thổi lửa nấu cơm vì chú là thương binh ở chân nên không đi lại được. Lúc đó tôi khoảng 4-5 tuổi, người nhỏ xíu phải khom người thổi bó lá dừa để mồi lửa trong bếp, lửa bừng cháy làm xém hết mái tóc bum bê của tôi và gương mặt thì lem luốt lọ nồi. Vậy mà ai cũng được một phen cười ra tiếng vì trông tôi rất dễ thương và đáng yêu.

Với chúng tôi, những anh chị em giờ cũng đã là cha, là mẹ thì chia sẻ việc nhà là việc chung của tất cả mọi người, chẳng ai được phép quên hay lãng tránh. Trên hết là khát khao của con trẻ được giúp đỡ cha mẹ, được thấy mình có ích trong mắt gia đình và thích nhất là được khen làm tốt công việc. Chúng tôi học được tính tự lập, đoàn kết và yêu của cải, thành quả lao động do sức mình tạo ra.

Tôi có một bé gái năm nay 13 tuổi, mặc dù bé có cuộc sống đủ đầy nhưng tôi chưa bao giờ dạy bé ỷ lại vào gia đình. Từ nhỏ tôi luôn bên cạnh, chia sẻ, giúp đỡ và dạy bé hiểu nên quý trọng cuộc sống của mình như thế nào. Tôi dạy bé nhặt rau, quét nhà và lớn thêm chút nữa thì dọn phòng, xếp chăn mền và rửa chén, những công việc trong khả năng của bé.

Có một điều tôi ý thức được là trẻ em rất ham học hỏi và luôn muốn gần gũi cha mẹ. Chính vì vậy, chúng tôi luôn nói cho bé biết lý do tại sao cha mẹ muốn bé phụ giúp việc nhà vì những lúc như vậy gia đình sẽ có thời gian ở bên nhau nhiều hơn. Ngoài ra, bé có thể học hỏi được những kỹ năng như tự sắp xếp, quản lý công việc, tự lập, cầu tiến, có trách nhiệm với cuộc sống của mình từ nhỏ.

Chính vì giao việc cho con nên tôi hay bị mẹ tôi cằn nhằn, bà cho rằng trẻ con biết gì mà làm, làm sai hay làm không tốt thì người lớn phải mất thêm công dọn dẹp lại. Tôi ra sức giải thích cho bà hiểu nhưng bà thương cháu nên không muốn bé cực. Cứ thế, tôi và bà xảy ra mâu thuẫn trong việc nuôi dạy con cái.

Người xưa có câu “Tiên trách kỷ, hậu trách nhân”, có thể hiểu rằng với việc nhiều con trẻ không biết làm việc nhà, không biết tự lo cho bản thân là do lỗi của người lớn. Do người lớn quá bao bọc, nuông chiều, tạo cho con thói quen ỷ lại, trông chờ. Nhiều bậc cha mẹ còn lo ngại khi trẻ còn nhỏ tuổi mà phải làm việc sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng hay ít ra là khiến đồ vật đổ vỡ, hỏng hóc, hay phải làm lại.

Tôi có nhiều bạn bè cũng có con cái và thấy chạnh lòng khi các bé rất được nuông chiều và ỷ lại vào cha mẹ. Các bé đi học từ sáng sớm đến chiều tối mới về, cả ngày chịu sự quan tâm, chăm sóc của các thầy cô. Tối về nhà thì được cha mẹ bù đắp lại nên chẳng phải lo gì đến việc nhà. Đi học có khi được cha mẹ, thầy cô lo lắng về điểm số. Dần dần, các bé quen với cuộc sống phụ thuộc vào người lớn nên rất khó tự lập khi trưởng thành.

Theo Tiến sỹ Gary Chapman: “Những phụ huynh bận rộn đến mức không có thời gian dạy con giặt giũ quần áo, hay quá cầu toàn đến mức không muốn con làm những việc này đều là những người không biết yêu thương con đúng cách và đã phần nào làm mai một khả năng của con trẻ”.

Tôi thích vào bếp nấu cơm cho gia đình, nên tôi luôn hỏi ý con mình muốn ăn gì vào ngày hôm đó. Tôi đưa con mình đi siêu thị, hoặc đi chợ để con tự chọn nguyên vật liệu, rồi về thì con giúp mẹ nhặt rau, chồng tôi cũng phải lo việc băm hành tỏi.

Mỗi người một công việc vậy mà gia đình rất vui. Tôi không cảm thấy quá mệt mỏi một mình trong bếp với ông Táo mà luôn thấy ấm lòng khi gia đình luôn ở bên cạnh. Bé còn nhỏ nên không tự nấu những món chính trong gia đình nhưng bé ở bên cạnh để học và giúp tôi hoàn thành món ăn. Từ đó bé sẽ ý thức được công việc mình làm, cảm thấy bản thân được cha mẹ tôn trọng và đặc biệt là cảm giác gia đình luôn gắn bó trong tâm hồn của bé.

Dạy con làm việc nhà, tự phục vụ bản thân là giúp cho trẻ hiểu được giá trị của lao động, hình thành những kỹ năng sống cần thiết. Do đó, hãy giao những công việc phù hợp với trẻ, động viên, khuyến khích mỗi khi con thành công, uốn nắn mỗi khi con thiết sót.

Và quan trọng hơn, cha mẹ hãy dành nhiều thời gian, sự kiên nhẫn để dạy trẻ từ những việc làm đơn giản nhất. Đừng cứ quá bao bọc và lo cho con mình tất cả vì mỗi đứa trẻ sẽ có những mong muốn khác nhau, cha mẹ sẽ rất khó hiểu được tâm tư tình cảm của con nếu không gần gũi, chia sẻ và dành thời gian cho bé.

Mỗi gia đình sẽ có cách nuôi dạy con khác nhau. Một số bạn bè tôi nói rằng tôi hơi hà khắc và cổ lỗ sỉ nên mới lo cho con theo cách đó. Tôi thì lại nghĩ khác, trẻ em có quyền học hỏi, tiếp thu kiến thức và tự quyết định việc mình làm.

Bản thân tôi là cha mẹ, chỉ có quyền giúp con mình hiểu những sự vật công việc xung quanh, giúp con mình học được những kỹ năng phân tích, khả năng hòa nhập với cuộc sống để đưa ra những lựa chọn phù hợp cho bản thân. Tuyệt đối tôi không cho phép con mình ỷ lại vào cha mẹ vì con hoàn toàn có khả năng làm tốt hơn cha mẹ rất nhiều.

Vợ chồng tôi dù cuộc sống rất bận rộn, nhưng chưa bao giờ có ý định thuê người bảo mẫu hay giúp việc vì nếu gia đình cùng đồng lòng chia sẻ việc nhà, cùng chung tay thì chẳng có việc gì là quá khó. Tôi muốn con mình cũng biết quan tâm đến thành quả mà bản thân mình và những người xung quanh tạo ra để bé hiểu giá trị của lao động và không quên cảm ơn cuộc sống mỗi ngày.

MIA

Chắc hẳn ai trong chúng ta sinh ra và lớn lên ở vùng quê vào những năm 80-90 khi đất nước còn khó khăn thì đều hiểu cảnh lam lũ, vừa làm vừa lo của từng gia đình. Bản thân tôi cũng vậy, chứng kiến cảnh mẹ phải lo quán xuyến hết gia đình, chị em tôi mỗi đứa đều tự ý thức phải làm gì đó giúp mẹ như chia sẻ việc nhà chẳng hạn.

Chúng tôi phụ mẹ từ việc lội sông bắt cá, đến thổi lửa nấu cơm, đi chợ, giặt đồ, rửa chén và cả giữ nhà, trông em. Chúng tôi cực mà rất vui, mạnh đứa nào đứa nấy bày trò ra chơi để tạo ra tiếng cười và niềm vui trong gia đình. Thời đó sao ai cũng hạnh phúc, cũng dễ cười và dễ cảm thông cho cuộc sống của nhau hơn là ở thời điểm hiện tại.

Tôi nhớ có lần qua nhà chú hàng xóm giúp thổi lửa nấu cơm vì chú là thương binh ở chân nên không đi lại được. Lúc đó tôi khoảng 4-5 tuổi, người nhỏ xíu phải khom người thổi bó lá dừa để mồi lửa trong bếp, lửa bừng cháy làm xém hết mái tóc bum bê của tôi và gương mặt thì lem luốt lọ nồi. Vậy mà ai cũng được một phen cười ra tiếng vì trông tôi rất dễ thương và đáng yêu.

Với chúng tôi, những anh chị em giờ cũng đã là cha, là mẹ thì chia sẻ việc nhà là việc chung của tất cả mọi người, chẳng ai được phép quên hay lãng tránh. Trên hết là khát khao của con trẻ được giúp đỡ cha mẹ, được thấy mình có ích trong mắt gia đình và thích nhất là được khen làm tốt công việc. Chúng tôi học được tính tự lập, đoàn kết và yêu của cải, thành quả lao động do sức mình tạo ra.

Tôi có một bé gái năm nay 13 tuổi, mặc dù bé có cuộc sống đủ đầy nhưng tôi chưa bao giờ dạy bé ỷ lại vào gia đình. Từ nhỏ tôi luôn bên cạnh, chia sẻ, giúp đỡ và dạy bé hiểu nên quý trọng cuộc sống của mình như thế nào. Tôi dạy bé nhặt rau, quét nhà và lớn thêm chút nữa thì dọn phòng, xếp chăn mền và rửa chén, những công việc trong khả năng của bé.

Có một điều tôi ý thức được là trẻ em rất ham học hỏi và luôn muốn gần gũi cha mẹ. Chính vì vậy, chúng tôi luôn nói cho bé biết lý do tại sao cha mẹ muốn bé phụ giúp việc nhà vì những lúc như vậy gia đình sẽ có thời gian ở bên nhau nhiều hơn. Ngoài ra, bé có thể học hỏi được những kỹ năng như tự sắp xếp, quản lý công việc, tự lập, cầu tiến, có trách nhiệm với cuộc sống của mình từ nhỏ.

Chính vì giao việc cho con nên tôi hay bị mẹ tôi cằn nhằn, bà cho rằng trẻ con biết gì mà làm, làm sai hay làm không tốt thì người lớn phải mất thêm công dọn dẹp lại. Tôi ra sức giải thích cho bà hiểu nhưng bà thương cháu nên không muốn bé cực. Cứ thế, tôi và bà xảy ra mâu thuẫn trong việc nuôi dạy con cái.

Người xưa có câu “Tiên trách kỷ, hậu trách nhân”, có thể hiểu rằng với việc nhiều con trẻ không biết làm việc nhà, không biết tự lo cho bản thân là do lỗi của người lớn. Do người lớn quá bao bọc, nuông chiều, tạo cho con thói quen ỷ lại, trông chờ. Nhiều bậc cha mẹ còn lo ngại khi trẻ còn nhỏ tuổi mà phải làm việc sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng hay ít ra là khiến đồ vật đổ vỡ, hỏng hóc, hay phải làm lại.

Tôi có nhiều bạn bè cũng có con cái và thấy chạnh lòng khi các bé rất được nuông chiều và ỷ lại vào cha mẹ. Các bé đi học từ sáng sớm đến chiều tối mới về, cả ngày chịu sự quan tâm, chăm sóc của các thầy cô. Tối về nhà thì được cha mẹ bù đắp lại nên chẳng phải lo gì đến việc nhà. Đi học có khi được cha mẹ, thầy cô lo lắng về điểm số. Dần dần, các bé quen với cuộc sống phụ thuộc vào người lớn nên rất khó tự lập khi trưởng thành.

Theo Tiến sỹ Gary Chapman: “Những phụ huynh bận rộn đến mức không có thời gian dạy con giặt giũ quần áo, hay quá cầu toàn đến mức không muốn con làm những việc này đều là những người không biết yêu thương con đúng cách và đã phần nào làm mai một khả năng của con trẻ”.

Tôi thích vào bếp nấu cơm cho gia đình, nên tôi luôn hỏi ý con mình muốn ăn gì vào ngày hôm đó. Tôi đưa con mình đi siêu thị, hoặc đi chợ để con tự chọn nguyên vật liệu, rồi về thì con giúp mẹ nhặt rau, chồng tôi cũng phải lo việc băm hành tỏi.

Mỗi người một công việc vậy mà gia đình rất vui. Tôi không cảm thấy quá mệt mỏi một mình trong bếp với ông Táo mà luôn thấy ấm lòng khi gia đình luôn ở bên cạnh. Bé còn nhỏ nên không tự nấu những món chính trong gia đình nhưng bé ở bên cạnh để học và giúp tôi hoàn thành món ăn. Từ đó bé sẽ ý thức được công việc mình làm, cảm thấy bản thân được cha mẹ tôn trọng và đặc biệt là cảm giác gia đình luôn gắn bó trong tâm hồn của bé.

Dạy con làm việc nhà, tự phục vụ bản thân là giúp cho trẻ hiểu được giá trị của lao động, hình thành những kỹ năng sống cần thiết. Do đó, hãy giao những công việc phù hợp với trẻ, động viên, khuyến khích mỗi khi con thành công, uốn nắn mỗi khi con thiết sót.

Và quan trọng hơn, cha mẹ hãy dành nhiều thời gian, sự kiên nhẫn để dạy trẻ từ những việc làm đơn giản nhất. Đừng cứ quá bao bọc và lo cho con mình tất cả vì mỗi đứa trẻ sẽ có những mong muốn khác nhau, cha mẹ sẽ rất khó hiểu được tâm tư tình cảm của con nếu không gần gũi, chia sẻ và dành thời gian cho bé.

Mỗi gia đình sẽ có cách nuôi dạy con khác nhau. Một số bạn bè tôi nói rằng tôi hơi hà khắc và cổ lỗ sỉ nên mới lo cho con theo cách đó. Tôi thì lại nghĩ khác, trẻ em có quyền học hỏi, tiếp thu kiến thức và tự quyết định việc mình làm.

Bản thân tôi là cha mẹ, chỉ có quyền giúp con mình hiểu những sự vật công việc xung quanh, giúp con mình học được những kỹ năng phân tích, khả năng hòa nhập với cuộc sống để đưa ra những lựa chọn phù hợp cho bản thân. Tuyệt đối tôi không cho phép con mình ỷ lại vào cha mẹ vì con hoàn toàn có khả năng làm tốt hơn cha mẹ rất nhiều.

Vợ chồng tôi dù cuộc sống rất bận rộn, nhưng chưa bao giờ có ý định thuê người bảo mẫu hay giúp việc vì nếu gia đình cùng đồng lòng chia sẻ việc nhà, cùng chung tay thì chẳng có việc gì là quá khó. Tôi muốn con mình cũng biết quan tâm đến thành quả mà bản thân mình và những người xung quanh tạo ra để bé hiểu giá trị của lao động và không quên cảm ơn cuộc sống mỗi ngày.

MIA

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

  Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi,...

RỐI LOẠN GẮN BÓ, SANG CHẤN VÀ SINH HỌC THẦN KINH

Rối loạn gắn bó, sang chấn và sinh học thần kinh: Khi hệ thần kinh học cách sống mà không cần kết nối Gắn bó là một trong những nhu cầu cơ bản và bẩm sinh của con người. Ngay từ khi mới sinh, não bộ và hệ thần kinh đã được lập trình để tìm kiếm sự an toàn thông qua...

CƠ THỂ, NÃO BỘ VÀ SỰ GỢI NHỚ HAM MUỐN

  Phản ứng tình dục là một quá trình tinh vi, không chỉ diễn ra ở cơ quan sinh dục mà là sự cộng hưởng giữa thân thể, cảm xúc, ký ức và nhận thức. Trong nhiều trường hợp, người trưởng thành – đặc biệt là những ai từng trải qua sang chấn, trầm cảm, căng thẳng kéo...

KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

  Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc...

KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA

  Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi một người thân mà còn mất đi điểm tựa đầu tiên để...

KHI ĐÀN ÔNG MÊ MASSAGE HƠN VỢ

  Trong một số mối quan hệ hôn nhân, không ít người vợ đau đớn khi phát hiện chồng mình có thói quen tìm đến các dịch vụ massage "happy ending". Điều này không chỉ là sự phản bội về mặt thể xác, mà còn mang đến cảm giác bị chối bỏ ở mức sâu sắc hơn: “Tại sao anh...

NHỮNG ĐỨA EM GÁI BỊ NGƯỢC ĐÃI TỪ ANH TRAI

Trong nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình Á Đông đặt nặng vai trò giới tính và thứ bậc, không ít cô gái lớn lên trong bóng tối của người anh trai – người được xem là “trụ cột tương lai” và thường được bênh vực vô điều kiện. Trong khi đó, những đứa em gái lại...

LIỆU PHÁP HYPNOSIS VISUALISATION TRONG TRỊ LIỆU TÂM LÝ

Hypnosis Visualisation (gợi hình trong trạng thái thôi miên) là một phương pháp trị liệu sử dụng trí tưởng tượng có hướng dẫn trong trạng thái thư giãn sâu hoặc trạng thái thôi miên nhẹ. Trong quá trình này, thân chủ được dẫn dắt tập trung vào các hình ảnh tích cực,...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NGHIỆN CỜ BẠC – HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI IM LẶNG

Nghiện cờ bạc không đơn thuần là một thói quen xấu hay biểu hiện của sự “yếu đuối”. Nó là một dạng rối loạn hành vi, có cơ chế thần kinh và tâm lý tương tự như nghiện chất kích thích. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết và nhiều định kiến xã hội, cờ bạc vẫn thường bị coi là...

HỘI CHỨNG MUNCHAUSEN BY PROXY

  Hội chứng Munchausen by proxy (MBP) là một rối loạn tâm thần hiếm gặp nhưng nguy hiểm, trong đó người chăm sóc – thường là mẹ – cố ý gây tổn thương thể chất hoặc tinh thần cho con cái nhằm thu hút sự quan tâm, lòng thương xót và sự ngưỡng mộ từ người khác. Hành...

CĂNG THẲNG CẤP TÍNH

  Căng thẳng cấp tính là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối diện với nguy hiểm hoặc sự kiện gây sang chấn. Ở giai đoạn này, hệ thần kinh tự động kích hoạt phản ứng chiến đấu, bỏ chạy hoặc đóng băng (fight, flight, freeze), với sự tham gia sâu của vùng PAG...

NGƯỜI LỚN ADHD VỚI CĂNG THẲNG, SANG CHẤN

Người lớn ADHD: Căng thẳng, Sang chấn và Hành trình phục hồi Người lớn có rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) thường phải đối mặt với mức căng thẳng cao hơn người điển hình và khi trải qua sang chấn, quá trình hồi phục của họ cũng phức tạp và kéo dài hơn. Điều này...

SANG CHẤN THAY ĐỔI CHÚNG TA THẾ NÀO?

Khi an toàn và là chính mình lại trở thành điều nguy hiểm Sang chấn không chỉ là những ký ức về một sự kiện đau thương; nó là cách mà toàn bộ hệ thần kinh của chúng ta học cách tồn tại trong một thế giới từng không an toàn. Với những người từng trải qua sang chấn —...

NGƯỜI THÔNG MINH CHỐNG LẠI MÌNH KHI TRẦM CẢM

Tại sao người thông minh lại tự chống lại bản thân khi bị trầm cảm, lo âu, và có nguy cơ tự hại cao hơn? Nhiều người cho rằng có trí thông minh cao (IQ cao) sẽ giúp con người dễ vượt qua các vấn đề tâm lý như trầm cảm hay lo âu. Thế nhưng thực tế lại cho thấy điều...

NAM GIỚI VÀ CĂNG THẲNG MÃN TÍNH

  Ai trong chúng ta cũng từng trải qua căng thẳng, nhưng với nam giới, cách họ đối mặt với căng thẳng kéo dài (căng thẳng mãn tính) lại rất khác biệt — và đôi khi khá âm thầm. Thay vì nói ra cảm xúc hoặc tìm kiếm sự hỗ trợ, nhiều người đàn ông lại chọn cách im...

NAM GIỚI VÀ HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI MÌNH

  Căng thẳng và sang chấn là hai trạng thái có khả năng âm thầm định hình hành vi, đặc biệt là ở những người mang trong mình nhiều niềm tin tiêu cực về bản thân. Ở nhiều nam giới, khi đối mặt với áp lực quá mức từ công việc, mối quan hệ, hoặc sự kỳ vọng xã hội về...

CĂNG CƠ CẢM XÚC TỪ CĂNG THẲNG VÀ SANG CHẤN

  Căng cơ cảm xúc là hiện tượng phổ biến ở nhiều người, đặc biệt trong các bối cảnh căng thẳng kéo dài, sang chấn hoặc rối loạn điều hòa cảm xúc. Khi cảm xúc bị kìm nén hoặc không thể giải phóng đúng cách, cơ thể thường "giữ" lại cảm xúc dưới dạng căng cơ, co...

TẠI SAO TA ĐÔNG CỨNG

  Tại sao ta “đông cứng” và cố làm hài lòng người khác khi lớn lên trong môi trường không an toàn Khi chúng ta sống trong một môi trường đầy căng thẳng như gia đình có bạo hành, la mắng, kiểm soát hoặc bị bỏ mặc, cơ thể và não bộ sẽ dần hình thành những cách đặc...

KHI YÊU LÀ MUỐN LO GIỮ VÀ SỢ MẤT

Rối loạn gắn bó lo âu (anxious attachment) không phải là một tính cách yếu đuối hay yêu sai cách, mà là một chiến lược sinh tồn hình thành từ những sang chấn gắn bó đầu đời. Những người có kiểu gắn bó này thường yêu rất sâu, rất thật, nhưng cũng luôn thấy bất an, lo...

NGƯỜI YÊU DỰ BỊ

Không ai sinh ra đã muốn làm “người yêu dự bị”, nhưng nhiều người lại rơi vào vai trò ấy một cách vô thức, thậm chí lặp lại nó trong nhiều mối quan hệ khác nhau. Họ không chủ đích yêu người có đôi, cũng chẳng mưu cầu việc mãi đứng phía sau, chịu đựng, nhường nhịn và...

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

  Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi,...

RỐI LOẠN GẮN BÓ, SANG CHẤN VÀ SINH HỌC THẦN KINH

Rối loạn gắn bó, sang chấn và sinh học thần kinh: Khi hệ thần kinh học cách sống mà không cần kết nối Gắn bó là một trong những nhu cầu cơ bản và bẩm sinh của con người. Ngay từ khi mới sinh, não bộ và hệ thần kinh đã được lập trình để tìm kiếm sự an toàn thông qua...

CƠ THỂ, NÃO BỘ VÀ SỰ GỢI NHỚ HAM MUỐN

  Phản ứng tình dục là một quá trình tinh vi, không chỉ diễn ra ở cơ quan sinh dục mà là sự cộng hưởng giữa thân thể, cảm xúc, ký ức và nhận thức. Trong nhiều trường hợp, người trưởng thành – đặc biệt là những ai từng trải qua sang chấn, trầm cảm, căng thẳng kéo...

KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

  Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc...

HỘI CHỨNG JEREMY – KHI TÌNH BẠN TRỞ NÊN ĐE DỌA

  Trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là giữa bạn bè, chúng ta thường tin rằng tình cảm chân thành sẽ là nguồn hỗ trợ lớn lao trên hành trình phát triển cá nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chính bạn thân – người tưởng như luôn đồng hành – lại trở thành...

KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA

  Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi một người thân mà còn mất đi điểm tựa đầu tiên để...

KHI ĐÀN ÔNG MÊ MASSAGE HƠN VỢ

  Trong một số mối quan hệ hôn nhân, không ít người vợ đau đớn khi phát hiện chồng mình có thói quen tìm đến các dịch vụ massage "happy ending". Điều này không chỉ là sự phản bội về mặt thể xác, mà còn mang đến cảm giác bị chối bỏ ở mức sâu sắc hơn: “Tại sao anh...

NHỮNG ĐỨA EM GÁI BỊ NGƯỢC ĐÃI TỪ ANH TRAI

Trong nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình Á Đông đặt nặng vai trò giới tính và thứ bậc, không ít cô gái lớn lên trong bóng tối của người anh trai – người được xem là “trụ cột tương lai” và thường được bênh vực vô điều kiện. Trong khi đó, những đứa em gái lại...

LIỆU PHÁP HYPNOSIS VISUALISATION TRONG TRỊ LIỆU TÂM LÝ

Hypnosis Visualisation (gợi hình trong trạng thái thôi miên) là một phương pháp trị liệu sử dụng trí tưởng tượng có hướng dẫn trong trạng thái thư giãn sâu hoặc trạng thái thôi miên nhẹ. Trong quá trình này, thân chủ được dẫn dắt tập trung vào các hình ảnh tích cực,...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NGHIỆN CỜ BẠC – HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI IM LẶNG

Nghiện cờ bạc không đơn thuần là một thói quen xấu hay biểu hiện của sự “yếu đuối”. Nó là một dạng rối loạn hành vi, có cơ chế thần kinh và tâm lý tương tự như nghiện chất kích thích. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết và nhiều định kiến xã hội, cờ bạc vẫn thường bị coi là...

NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP

Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa đơn giản, mà thường là những cá nhân mang trong...

HỘI CHỨNG MUNCHAUSEN BY PROXY

  Hội chứng Munchausen by proxy (MBP) là một rối loạn tâm thần hiếm gặp nhưng nguy hiểm, trong đó người chăm sóc – thường là mẹ – cố ý gây tổn thương thể chất hoặc tinh thần cho con cái nhằm thu hút sự quan tâm, lòng thương xót và sự ngưỡng mộ từ người khác. Hành...

LIỆU PHÁP HỆ THỐNG GIA ĐÌNH BÊN TRONG

Liệu pháp Hệ thống Gia đình Bên trong (Internal Family Systems – IFS) là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi tiến sĩ Richard Schwartz vào đầu những năm 1980. Khi làm việc với thân chủ, ông nhận thấy rằng trong mỗi người không chỉ có một "cái tôi" thống...

CĂNG THẲNG CẤP TÍNH

  Căng thẳng cấp tính là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối diện với nguy hiểm hoặc sự kiện gây sang chấn. Ở giai đoạn này, hệ thần kinh tự động kích hoạt phản ứng chiến đấu, bỏ chạy hoặc đóng băng (fight, flight, freeze), với sự tham gia sâu của vùng PAG...

NGƯỜI LỚN ADHD VỚI CĂNG THẲNG, SANG CHẤN

Người lớn ADHD: Căng thẳng, Sang chấn và Hành trình phục hồi Người lớn có rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) thường phải đối mặt với mức căng thẳng cao hơn người điển hình và khi trải qua sang chấn, quá trình hồi phục của họ cũng phức tạp và kéo dài hơn. Điều này...

SANG CHẤN THAY ĐỔI CHÚNG TA THẾ NÀO?

Khi an toàn và là chính mình lại trở thành điều nguy hiểm Sang chấn không chỉ là những ký ức về một sự kiện đau thương; nó là cách mà toàn bộ hệ thần kinh của chúng ta học cách tồn tại trong một thế giới từng không an toàn. Với những người từng trải qua sang chấn —...