ĐÊM GIAO THỪA CỦA MẸ

ĐÊM GIAO THỪA CỦA MẸ

 

23h Ba mươi Tết.

Tiếng xe ôtô thắng kịt trước cửa nhà bà cụ hàng xóm khi cả nhà tôi đang quây quần trước sân chờ bánh tét chín để cúng giao thừa. Mẹ tôi nói: “chắc thằng Hưng về, cả năm trời không thấy mặt nó”. Bà Sáu đi từ trong nhà ra, mừng rỡ và đon đả đón con trai về chơi Tết. Tôi nghe loáng thoáng tiếng bà nói: “Ăn cơm nghen con”.

Mẹ tôi bảo sáng nghe thằng Hưng điện bảo tối nay sẽ về, bà Sáu chạy qua khoe với mẹ rồi vội đi chợ cả buổi sáng để làm cơm tối. Bà vội vội vàng vàng mua hai chậu cúc cuối ngày 30 đã nở toe toét chưng trước nhà cho con nó vui. Năm ngoái khi tôi sang biếu bà cặp bánh Tét ăn tết, nhà chẳng có gì ngoài ấm trà và mấy cục kẹo thèo lèo trong câu nói buồn rũ rượi “Bày biện nhiều cũng chẳng có ai ngó”. Chân bước ra về mà lòng tôi cứ nấn ná mãi ở chiếc bàn đơn điệu ngày Tết ấy vì ánh mắt xa xăm đầy cô đơn của bà. Gió tết lay lay mái tóc bạc trắng hơn nửa ấy, lùa cay lòng đôi mắt già nua in bóng gốc mai già chẳng có lấy một nụ hoa vì chẳng có người tuốt lá hôm rằm tháng Chạp.

Ở những vùng nông thôn như quê tôi, thế hệ trẻ lớn lên hầu hết đều rời gia đình lên các thành phố lớn để học hành hoặc làm ăn. Những xóm nhìn quanh quẩn chỉ thấy người già chẳng biết tự bao giờ mà “mọc” lên nhiều dần. Mỗi đợt lễ, tết, tôi về thăm nhà, có đôi khi tôi bắt gặp nhiều gương mặt đượm buồn vì đợi chờ, mà không dám gọi cho con vì sợ chúng đều đang bận rộn hoặc chúng cũng chẳng dư dả nhiều để về. Cuộc sống thật chẳng dễ dàng gì.

Có rất nhiều ngày ba mươi như ngày hôm nay, nhiều bà mẹ không có được may mắn mỗi năm sum vầy cùng đầy đủ con cái. Những cơn gió chướng ùa về lạnh cả cái nắng lưa thưa ngoài phố, trời trở mùa, tiếng ho đêm đôi khi lại trở thành thanh âm thường trực nhất trong Tết.

Dẫu biết rằng mỗi đứa trẻ sinh ra, lớn lên, rời xa vòng tay gia đình là quy luật kiến tạo cuộc sống con người, nhưng vẫn không khỏi chạnh lòng khi nghĩ về những cái Tết thế này.

Cuộc sống cứ cuốn chúng ta đi về muôn phương ngàn hướng, mỗi người chúng ta lớn lên có gia đình nhỏ, sống với nhiều vai trò và bận rộn hơn, nhiều mối quan tâm hơn. Khoảng thời gian chúng ta dành cho ba mẹ cũng trở nên hạn hẹp dần. Có thể chúng ta không để ý đến thời gian, nhưng chắc chắn đã hơn một lần dự định gọi về nhà nhưng rồi lại bị cuốn vào công việc mà trôi tuột đi vài tháng.

Tết đến, khi niềm háo hức của tuổi trẻ, tuổi nhỏ với một cái tết náo nhiệt, ồn ào đã qua đi, có lẽ chúng ta chẳng cầu mong điều gì to tát, chỉ ước sẽ có nhiều thời gian để quay về làm đứa trẻ chẳng vương vấn phiền lo của mẹ. Một mâm cơm nhỏ, một đêm ngon giấc ở căn nhà của ba mẹ sẽ ru êm những nếp nhăn trên vầng trán, sẽ dịu đi bao khắc khoải đợi chờ.

Tết giản đơn vậy thôi là đã đủ đầy hạnh phúc.

Khi những nụ mai đầu tiên đón nắng nở vàng ươm, khi tiếng còi xe trên khắp nẻo đường kêu rát thúc giục bước chân người về, cũng là lúc có vô vàn ánh mắt đầy hi vọng ở các xóm “người già” chớp nháy long lanh…

 

Nắng chiều vàng vọt bên hiên

Mẹ đưa mắt ngóng xa xăm phía cổng

Tết đang về trong những ngày gió lộng

Có đứa con nào ghé thăm không?

 

Về đi con, mẹ làm mâm cơm nóng

Rau luộc, thịt kho món con thích còn gì

Về đi con, chẳng cần lo nghĩ

Chỉ ngồi ăn thôi mẹ gánh cả bầu trời

 

Về đi con, mẹ quặn lòng mong đợi

Đôi ba ngày chẳng lâu mấy đâu con

Về đi con, căn phòng mẹ đã dọn

Thay chiếu mền, thay gối mới thơm tho

 

Về đi con, mẹ chẳng muốn nằm co

Căn nhà trống đói hơi người lạnh lắm

Về đi con, vỗ giấc mơ nồng ấm

Tết chỉ vậy thôi mà mắt mẹ cười…

(Tết rồi, về đi con – thơ Lạc Nhiên)

LẠC NHIÊN

23h Ba mươi Tết.

Tiếng xe ôtô thắng kịt trước cửa nhà bà cụ hàng xóm khi cả nhà tôi đang quây quần trước sân chờ bánh tét chín để cúng giao thừa. Mẹ tôi nói: “chắc thằng Hưng về, cả năm trời không thấy mặt nó”. Bà Sáu đi từ trong nhà ra, mừng rỡ và đon đả đón con trai về chơi Tết. Tôi nghe loáng thoáng tiếng bà nói: “Ăn cơm nghen con”.

Mẹ tôi bảo sáng nghe thằng Hưng điện bảo tối nay sẽ về, bà Sáu chạy qua khoe với mẹ rồi vội đi chợ cả buổi sáng để làm cơm tối. Bà vội vội vàng vàng mua hai chậu cúc cuối ngày 30 đã nở toe toét chưng trước nhà cho con nó vui. Năm ngoái khi tôi sang biếu bà cặp bánh Tét ăn tết, nhà chẳng có gì ngoài ấm trà và mấy cục kẹo thèo lèo trong câu nói buồn rũ rượi “Bày biện nhiều cũng chẳng có ai ngó”. Chân bước ra về mà lòng tôi cứ nấn ná mãi ở chiếc bàn đơn điệu ngày Tết ấy vì ánh mắt xa xăm đầy cô đơn của bà. Gió tết lay lay mái tóc bạc trắng hơn nửa ấy, lùa cay lòng đôi mắt già nua in bóng gốc mai già chẳng có lấy một nụ hoa vì chẳng có người tuốt lá hôm rằm tháng Chạp.

Ở những vùng nông thôn như quê tôi, thế hệ trẻ lớn lên hầu hết đều rời gia đình lên các thành phố lớn để học hành hoặc làm ăn. Những xóm nhìn quanh quẩn chỉ thấy người già chẳng biết tự bao giờ mà “mọc” lên nhiều dần. Mỗi đợt lễ, tết, tôi về thăm nhà, có đôi khi tôi bắt gặp nhiều gương mặt đượm buồn vì đợi chờ, mà không dám gọi cho con vì sợ chúng đều đang bận rộn hoặc chúng cũng chẳng dư dả nhiều để về. Cuộc sống thật chẳng dễ dàng gì.

Có rất nhiều ngày ba mươi như ngày hôm nay, nhiều bà mẹ không có được may mắn mỗi năm sum vầy cùng đầy đủ con cái. Những cơn gió chướng ùa về lạnh cả cái nắng lưa thưa ngoài phố, trời trở mùa, tiếng ho đêm đôi khi lại trở thành thanh âm thường trực nhất trong Tết.

Dẫu biết rằng mỗi đứa trẻ sinh ra, lớn lên, rời xa vòng tay gia đình là quy luật kiến tạo cuộc sống con người, nhưng vẫn không khỏi chạnh lòng khi nghĩ về những cái Tết thế này.

Cuộc sống cứ cuốn chúng ta đi về muôn phương ngàn hướng, mỗi người chúng ta lớn lên có gia đình nhỏ, sống với nhiều vai trò và bận rộn hơn, nhiều mối quan tâm hơn. Khoảng thời gian chúng ta dành cho ba mẹ cũng trở nên hạn hẹp dần. Có thể chúng ta không để ý đến thời gian, nhưng chắc chắn đã hơn một lần dự định gọi về nhà nhưng rồi lại bị cuốn vào công việc mà trôi tuột đi vài tháng.

Tết đến, khi niềm háo hức của tuổi trẻ, tuổi nhỏ với một cái tết náo nhiệt, ồn ào đã qua đi, có lẽ chúng ta chẳng cầu mong điều gì to tát, chỉ ước sẽ có nhiều thời gian để quay về làm đứa trẻ chẳng vương vấn phiền lo của mẹ. Một mâm cơm nhỏ, một đêm ngon giấc ở căn nhà của ba mẹ sẽ ru êm những nếp nhăn trên vầng trán, sẽ dịu đi bao khắc khoải đợi chờ.

Tết giản đơn vậy thôi là đã đủ đầy hạnh phúc.

Khi những nụ mai đầu tiên đón nắng nở vàng ươm, khi tiếng còi xe trên khắp nẻo đường kêu rát thúc giục bước chân người về, cũng là lúc có vô vàn ánh mắt đầy hi vọng ở các xóm “người già” chớp nháy long lanh…

 

Nắng chiều vàng vọt bên hiên

Mẹ đưa mắt ngóng xa xăm phía cổng

Tết đang về trong những ngày gió lộng

Có đứa con nào ghé thăm không?

 

Về đi con, mẹ làm mâm cơm nóng

Rau luộc, thịt kho món con thích còn gì

Về đi con, chẳng cần lo nghĩ

Chỉ ngồi ăn thôi mẹ gánh cả bầu trời

 

Về đi con, mẹ quặn lòng mong đợi

Đôi ba ngày chẳng lâu mấy đâu con

Về đi con, căn phòng mẹ đã dọn

Thay chiếu mền, thay gối mới thơm tho

 

Về đi con, mẹ chẳng muốn nằm co

Căn nhà trống đói hơi người lạnh lắm

Về đi con, vỗ giấc mơ nồng ấm

Tết chỉ vậy thôi mà mắt mẹ cười…

(Tết rồi, về đi con – thơ Lạc Nhiên)

LẠC NHIÊN

PHỤ NỮ YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

​ Một trong những nghịch lý đau lòng trong tâm lý học là: không ít phụ nữ tử tế, thông minh, sống có trách nhiệm và đầy cảm thông lại rơi vào những mối quan hệ độc hại với người có rối loạn nhân cách, như rối loạn nhân cách chống đối xã hội (psychopath) hoặc rối loạn...

ĐÀN ÔNG “THẲNG” THÍCH LÀM BOTTOM

Trong xã hội hiện đại, các khái niệm về tính dục đang ngày càng được nhìn nhận một cách linh hoạt và đa chiều hơn. Câu nói “đàn ông thẳng thích làm bottom” – tức là những người đàn ông có xu hướng dị tính nhưng lại thích vai trò tiếp nhận trong quan hệ tình dục –...

KHI TRỊ LIỆU TRỞ THÀNH SÂN KHẤU “NÂNG ĐỠ”

  Không phải ai làm nghề trị liệu cũng thật sự chữa lành. Có những người bước vào nghề này với trái tim từng tổn thương, khao khát hiểu người khác, và ước mong được hiện diện cho ai đó – như điều họ từng cần nhưng không có. Nhưng cũng có những người chọn nghề trị...

MASTER – BIỂU TƯỢNG QUYỀN LỰC TUYỆT ĐỐI

  Khi con người rơi vào trạng thái mất kiểm soát – cảm xúc, cơ thể, hay các mối quan hệ – một số người không tìm đến con người, mà tìm đến một biểu tượng quyền lực tuyệt đối: “master”. Đó có thể là một đấng tâm linh, một vị thầy, một hình tượng cha lý tưởng hóa,...

RONG KINH, CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ SANG CHẤN

Rong kinh – hiện tượng kinh nguyệt kéo dài bất thường trên 7 ngày hoặc ra máu nhiều hơn bình thường – không chỉ là vấn đề phụ khoa thuần túy mà còn có liên hệ chặt chẽ với trạng thái căng thẳng mãn tính, đặc biệt ở những người có tiền sử sang chấn tâm lý. Trong nhiều...

VAI DIỄN XÃ HỘI DÀNH CHO NAM GIỚI

  Trong nhiều nền văn hóa, đặc biệt là các xã hội Á Đông truyền thống, nam giới thường được đặt vào một vai diễn xã hội định sẵn: trụ cột, mạnh mẽ, lý trí, thành công và không được phép yếu đuối. Vai diễn này không chỉ là một mong đợi văn hóa, mà còn được củng cố...

HIỆU ỨNG DÂY THUN TRONG TRỊ LIỆU

Trong trị liệu sang chấn, người trị liệu thường chứng kiến hiện tượng "rubber band effect" – hiệu ứng dây thun – khi thân chủ tạm thời tiến vào trạng thái mới (an toàn hơn, kết nối hơn, điều tiết hơn), rồi sau đó bất ngờ "co lại" về mô thức cũ như thể bị bật trở lại....

HỌC TÂM LÝ CÓ THẬT SỰ GIÚP TA ỔN HƠN?

  Nhiều bạn trẻ chọn học ngành tâm lý với một mong muốn rất chân thành: “Mình muốn hiểu bản thân hơn, muốn chữa lành những tổn thương của chính mình.” Điều đó không sai. Trong một thế giới nhiều biến động, nơi cảm xúc dễ bị bỏ qua và tổn thương thường bị xem nhẹ,...

TRỊ LIỆU TÂM LÝ – MỘT TIẾN TRÌNH ĐAU ĐỚN, TRIỂN NỞ VÀ THĂNG HOA

Trị liệu tâm lý không phải là nơi để ai đó “dỗ dành” bạn vượt qua nỗi buồn, cũng không phải nơi đưa ra lời khuyên nhanh chóng để “suy nghĩ tích cực hơn”. Trị liệu là một tiến trình – dài hơi, nhiều lớp, và đôi khi vô cùng đau đớn. Đó là hành trình trở về đối diện với...

“ĐƠ” MÃN TÍNH

Khi im lặng không phải là bình yên, mà là tê liệt thần kinh Có những đứa trẻ dường như “ngoan ngoãn”, “ít phiền hà”, ngồi yên một mình hàng giờ liền, không đòi hỏi, không khóc, không phản kháng. Trong mắt người lớn, đó là một đứa trẻ “dễ nuôi”. Nhưng đằng sau sự lặng...

PHỤ NỮ YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

​ Một trong những nghịch lý đau lòng trong tâm lý học là: không ít phụ nữ tử tế, thông minh, sống có trách nhiệm và đầy cảm thông lại rơi vào những mối quan hệ độc hại với người có rối loạn nhân cách, như rối loạn nhân cách chống đối xã hội (psychopath) hoặc rối loạn...

BẠO LỰC TÌNH DỤC TRONG CỘNG ĐỒNG LGBT+

Khi nhắc đến bạo lực tình dục, công chúng thường hình dung đến những tình huống dị nguyên – đàn ông dị tính tấn công người yếu thế, phụ nữ hoặc trẻ em. Nhưng trong cộng đồng LGBT+, bạo lực tình dục và thể lý lại tồn tại một cách thầm lặng, dai dẳng và thường bị che...

ĐÀN ÔNG “THẲNG” THÍCH LÀM BOTTOM

Trong xã hội hiện đại, các khái niệm về tính dục đang ngày càng được nhìn nhận một cách linh hoạt và đa chiều hơn. Câu nói “đàn ông thẳng thích làm bottom” – tức là những người đàn ông có xu hướng dị tính nhưng lại thích vai trò tiếp nhận trong quan hệ tình dục –...

KHI TRỊ LIỆU TRỞ THÀNH SÂN KHẤU “NÂNG ĐỠ”

  Không phải ai làm nghề trị liệu cũng thật sự chữa lành. Có những người bước vào nghề này với trái tim từng tổn thương, khao khát hiểu người khác, và ước mong được hiện diện cho ai đó – như điều họ từng cần nhưng không có. Nhưng cũng có những người chọn nghề trị...

MASTER – BIỂU TƯỢNG QUYỀN LỰC TUYỆT ĐỐI

  Khi con người rơi vào trạng thái mất kiểm soát – cảm xúc, cơ thể, hay các mối quan hệ – một số người không tìm đến con người, mà tìm đến một biểu tượng quyền lực tuyệt đối: “master”. Đó có thể là một đấng tâm linh, một vị thầy, một hình tượng cha lý tưởng hóa,...

RONG KINH, CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ SANG CHẤN

Rong kinh – hiện tượng kinh nguyệt kéo dài bất thường trên 7 ngày hoặc ra máu nhiều hơn bình thường – không chỉ là vấn đề phụ khoa thuần túy mà còn có liên hệ chặt chẽ với trạng thái căng thẳng mãn tính, đặc biệt ở những người có tiền sử sang chấn tâm lý. Trong nhiều...

VAI DIỄN XÃ HỘI DÀNH CHO NAM GIỚI

  Trong nhiều nền văn hóa, đặc biệt là các xã hội Á Đông truyền thống, nam giới thường được đặt vào một vai diễn xã hội định sẵn: trụ cột, mạnh mẽ, lý trí, thành công và không được phép yếu đuối. Vai diễn này không chỉ là một mong đợi văn hóa, mà còn được củng cố...

HIỆU ỨNG DÂY THUN TRONG TRỊ LIỆU

Trong trị liệu sang chấn, người trị liệu thường chứng kiến hiện tượng "rubber band effect" – hiệu ứng dây thun – khi thân chủ tạm thời tiến vào trạng thái mới (an toàn hơn, kết nối hơn, điều tiết hơn), rồi sau đó bất ngờ "co lại" về mô thức cũ như thể bị bật trở lại....

ĐÀN BÀ HẤP DẪN VÌ HỌ RỰC RỠ, KHÁC BIỆT

Có những người phụ nữ mang trong mình thứ khí chất rất riêng: trí tuệ, độc lập, đầy nội lực. Họ bước vào một căn phòng và lập tức khiến không khí thay đổi – không phải vì ngoại hình, mà vì sự sắc bén, bình thản và không dễ nắm bắt. Đối với nhiều người đàn ông, họ là...

HỌC TÂM LÝ CÓ THẬT SỰ GIÚP TA ỔN HƠN?

  Nhiều bạn trẻ chọn học ngành tâm lý với một mong muốn rất chân thành: “Mình muốn hiểu bản thân hơn, muốn chữa lành những tổn thương của chính mình.” Điều đó không sai. Trong một thế giới nhiều biến động, nơi cảm xúc dễ bị bỏ qua và tổn thương thường bị xem nhẹ,...

TRỊ LIỆU TÂM LÝ – MỘT TIẾN TRÌNH ĐAU ĐỚN, TRIỂN NỞ VÀ THĂNG HOA

Trị liệu tâm lý không phải là nơi để ai đó “dỗ dành” bạn vượt qua nỗi buồn, cũng không phải nơi đưa ra lời khuyên nhanh chóng để “suy nghĩ tích cực hơn”. Trị liệu là một tiến trình – dài hơi, nhiều lớp, và đôi khi vô cùng đau đớn. Đó là hành trình trở về đối diện với...

NGƯỜI ĐỒNG TÍNH NAM VÀ RỐI LOẠN CƯƠNG DƯƠNG TRONG GẮN BÓ

Với nhiều người đồng tính nam, rối loạn cương dương không đơn thuần là vấn đề thể chất, mà còn là tấm gương phản chiếu những tổn thương sâu kín về cảm xúc, sự xấu hổ và kiểu gắn bó không an toàn hình thành từ rất sớm. Lớn lên trong một xã hội nơi sự nam tính chuẩn mực...

VAI TRÒ TƯỞNG TƯỢNG, “OBJECTIFY” HOẶC PLAY TRONG TÌNH DỤC

Tình dục không chỉ là hành vi thể chất mà còn là trải nghiệm thần kinh – cảm xúc – tưởng tượng. Đôi khi, chính việc nghĩ đến tình dục, tưởng tượng về cơ thể người mình yêu trong một bối cảnh khiêu gợi, hay hóa thân vào những vai trò không thuộc “đời thật” lại khiến ta...

KÌM NÉN CẢM XÚC VÀ “BẤT LỰC” TRONG TÌNH DỤC

Nhiều người vẫn nghĩ tình dục chỉ liên quan đến cơ thể – rằng nếu có người yêu thương mình, nếu đủ hấp dẫn, đủ “kỹ thuật”, thì chắc chắn sẽ có ham muốn và khoái cảm. Thế nhưng, thực tế không đơn giản như vậy. Có những người rất yêu bạn đời của mình, rất muốn gần gũi,...

VÌ SAO PHỤ NỮ Ở LẠI VỚI NGƯỜI TỆ BẠC

Có nhiều người phụ nữ, dù ngoài xã hội thành công, giỏi giang, được người khác nể trọng, nhưng trong tình yêu lại trở nên nhỏ bé, nhún nhường, thậm chí cam chịu. Họ dành hết tâm sức chăm sóc cho người đàn ông chẳng xứng đáng – thờ ơ, ích kỷ, vô tâm, thậm chí có lúc...

NHỮNG ĐỨA TRẺ KHÔNG ĐƯỢC KHÓC

  Có những đứa trẻ lớn lên trong những ngôi nhà nơi tiếng khóc là điều cấm kỵ. Chúng không được phép thể hiện sự yếu đuối, không được “làm quá”, không được rơi lệ dù trong lòng đầy giông bão. Thay vì được ôm ấp khi đau buồn, chúng thường nghe những lời như “nín...

“ĐƠ” MÃN TÍNH

Khi im lặng không phải là bình yên, mà là tê liệt thần kinh Có những đứa trẻ dường như “ngoan ngoãn”, “ít phiền hà”, ngồi yên một mình hàng giờ liền, không đòi hỏi, không khóc, không phản kháng. Trong mắt người lớn, đó là một đứa trẻ “dễ nuôi”. Nhưng đằng sau sự lặng...

KHI CON GÁI KHÔNG ĐƯỢC ƯU TIÊN

  Trong nhiều gia đình, đặc biệt ở những nền văn hóa coi trọng nam giới, việc con trai được ưu tiên và con gái bị xem nhẹ không chỉ là một bất công xã hội mà còn là một trải nghiệm sang chấn sâu sắc, để lại dấu vết vô hình trong mối gắn bó, cảm nhận về cơ thể và...

CON GÁI KHÔNG QUAN TRỌNG BẰNG CON TRAI

Trong nhiều nền văn hóa, đặc biệt là các xã hội Á Đông truyền thống, việc sinh con trai thường được coi là một “thành tựu”, còn việc sinh con gái có thể bị xem là “kém giá trị”. Đối với một đứa bé gái, việc sinh ra đã là một nỗi thất vọng trong mắt cha mẹ không chỉ là...

LIỆU PHÁP EMDR- ĐIỀU TRỊ SANG CHẤN DO THIÊN TAI, NGHỊCH CẢNH

  Trong những năm gần đây, liệu pháp EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing – Tái xử lý và giải mẫn cảm qua chuyển động mắt) đã trở thành một trong những phương pháp điều trị sang chấn tâm lý được công nhận và ứng dụng rộng rãi. Phương pháp này được...