LẰN RANH YÊU THƯƠNG VÀ THÙ HẬN

LẰN RANH YÊU THƯƠNG VÀ THÙ HẬN

 

Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD) là một trong những dạng rối loạn cảm xúc phức tạp và dễ gây hiểu lầm nhất.

Những người mang đặc điểm này thường sống trong trạng thái cảm xúc cực đoan, nơi yêu và ghét, gắn bó và ruồng bỏ, luôn thay phiên nhau trỗi dậy một cách mãnh liệt và bất ngờ. Trong tâm lý học, hiện tượng này được gọi là “phân cực cảm xúc” (splitting) – khi người bệnh nhìn thế giới chỉ qua hai gam màu đen – trắng, không có chỗ cho sắc xám trung tính.

Họ có thể lý tưởng hóa một người chỉ trong khoảnh khắc – đặt niềm tin tuyệt đối, trao đi tình yêu trọn vẹn, tin rằng người kia là nguồn sống, là nơi an toàn duy nhất trên đời.

Mối quan hệ trở nên cuốn hút, sâu sắc, gắn bó đến mức tưởng chừng không thể tách rời. Nhưng chỉ một biểu hiện nhỏ của sự xa cách, một cảm giác bị lãng quên hay phản bội – dù đôi khi chỉ là suy diễn – cũng có thể khiến người mắc BPD quay ngoắt 180 độ: từ yêu sang ghét, từ tin tưởng sang tuyệt vọng, từ nâng niu sang công kích.

Ẩn sâu bên trong những cảm xúc dữ dội đó là một nỗi trống rỗng triền miên – thứ cảm giác như một hố sâu không đáy. Người mắc BPD thường không biết mình là ai, không biết mình cần gì, và cũng chẳng biết dựa vào đâu để ổn định. Họ mang theo cảm giác bị bỏ rơi ngay cả khi đang ở cạnh người thân yêu nhất. Sự cô đơn này không đơn thuần là không có ai bên cạnh, mà là cảm giác bị tách rời khỏi thế giới, không thể thuộc về, không thể được thấu hiểu.

Nỗi đau ấy lớn đến mức, nhiều khi, họ chỉ muốn dừng lại – để thoát khỏi sự hỗn loạn đang gào thét bên trong. Việc tìm đến những hành vi tự gây tổn thương, hay thậm chí có ý định kết thúc cuộc sống, không phải vì họ muốn chết, mà là vì họ không biết phải sống sao với cơn đau quá sức chịu đựng ấy.

Người mắc BPD không xấu, không yếu đuối – họ chỉ đang mắc kẹt trong những cơn bão cảm xúc mà chính họ cũng không kiểm soát được.

Điều họ cần không phải là sự phán xét, mà là một không gian an toàn – nơi họ được nhìn thấy, được cảm thông, và được dẫn dắt từ từ thoát khỏi vòng xoáy yêu – hận khôn cùng.

MIA NGUYỄN

 

Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD) là một trong những dạng rối loạn cảm xúc phức tạp và dễ gây hiểu lầm nhất.

Những người mang đặc điểm này thường sống trong trạng thái cảm xúc cực đoan, nơi yêu và ghét, gắn bó và ruồng bỏ, luôn thay phiên nhau trỗi dậy một cách mãnh liệt và bất ngờ. Trong tâm lý học, hiện tượng này được gọi là “phân cực cảm xúc” (splitting) – khi người bệnh nhìn thế giới chỉ qua hai gam màu đen – trắng, không có chỗ cho sắc xám trung tính.

Họ có thể lý tưởng hóa một người chỉ trong khoảnh khắc – đặt niềm tin tuyệt đối, trao đi tình yêu trọn vẹn, tin rằng người kia là nguồn sống, là nơi an toàn duy nhất trên đời.

Mối quan hệ trở nên cuốn hút, sâu sắc, gắn bó đến mức tưởng chừng không thể tách rời. Nhưng chỉ một biểu hiện nhỏ của sự xa cách, một cảm giác bị lãng quên hay phản bội – dù đôi khi chỉ là suy diễn – cũng có thể khiến người mắc BPD quay ngoắt 180 độ: từ yêu sang ghét, từ tin tưởng sang tuyệt vọng, từ nâng niu sang công kích.

Ẩn sâu bên trong những cảm xúc dữ dội đó là một nỗi trống rỗng triền miên – thứ cảm giác như một hố sâu không đáy. Người mắc BPD thường không biết mình là ai, không biết mình cần gì, và cũng chẳng biết dựa vào đâu để ổn định. Họ mang theo cảm giác bị bỏ rơi ngay cả khi đang ở cạnh người thân yêu nhất. Sự cô đơn này không đơn thuần là không có ai bên cạnh, mà là cảm giác bị tách rời khỏi thế giới, không thể thuộc về, không thể được thấu hiểu.

Nỗi đau ấy lớn đến mức, nhiều khi, họ chỉ muốn dừng lại – để thoát khỏi sự hỗn loạn đang gào thét bên trong. Việc tìm đến những hành vi tự gây tổn thương, hay thậm chí có ý định kết thúc cuộc sống, không phải vì họ muốn chết, mà là vì họ không biết phải sống sao với cơn đau quá sức chịu đựng ấy.

Người mắc BPD không xấu, không yếu đuối – họ chỉ đang mắc kẹt trong những cơn bão cảm xúc mà chính họ cũng không kiểm soát được.

Điều họ cần không phải là sự phán xét, mà là một không gian an toàn – nơi họ được nhìn thấy, được cảm thông, và được dẫn dắt từ từ thoát khỏi vòng xoáy yêu – hận khôn cùng.

MIA NGUYỄN

KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

  Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc...

KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA

  Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi một người thân mà còn mất đi điểm tựa đầu tiên để...

KHI ĐÀN ÔNG MÊ MASSAGE HƠN VỢ

  Trong một số mối quan hệ hôn nhân, không ít người vợ đau đớn khi phát hiện chồng mình có thói quen tìm đến các dịch vụ massage "happy ending". Điều này không chỉ là sự phản bội về mặt thể xác, mà còn mang đến cảm giác bị chối bỏ ở mức sâu sắc hơn: “Tại sao anh...

NHỮNG ĐỨA EM GÁI BỊ NGƯỢC ĐÃI TỪ ANH TRAI

Trong nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình Á Đông đặt nặng vai trò giới tính và thứ bậc, không ít cô gái lớn lên trong bóng tối của người anh trai – người được xem là “trụ cột tương lai” và thường được bênh vực vô điều kiện. Trong khi đó, những đứa em gái lại...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

  Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc...

HỘI CHỨNG JEREMY – KHI TÌNH BẠN TRỞ NÊN ĐE DỌA

  Trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là giữa bạn bè, chúng ta thường tin rằng tình cảm chân thành sẽ là nguồn hỗ trợ lớn lao trên hành trình phát triển cá nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chính bạn thân – người tưởng như luôn đồng hành – lại trở thành...

KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA

  Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi một người thân mà còn mất đi điểm tựa đầu tiên để...

KHI ĐÀN ÔNG MÊ MASSAGE HƠN VỢ

  Trong một số mối quan hệ hôn nhân, không ít người vợ đau đớn khi phát hiện chồng mình có thói quen tìm đến các dịch vụ massage "happy ending". Điều này không chỉ là sự phản bội về mặt thể xác, mà còn mang đến cảm giác bị chối bỏ ở mức sâu sắc hơn: “Tại sao anh...

NHỮNG ĐỨA EM GÁI BỊ NGƯỢC ĐÃI TỪ ANH TRAI

Trong nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình Á Đông đặt nặng vai trò giới tính và thứ bậc, không ít cô gái lớn lên trong bóng tối của người anh trai – người được xem là “trụ cột tương lai” và thường được bênh vực vô điều kiện. Trong khi đó, những đứa em gái lại...

LIỆU PHÁP HYPNOSIS VISUALISATION TRONG TRỊ LIỆU TÂM LÝ

Hypnosis Visualisation (gợi hình trong trạng thái thôi miên) là một phương pháp trị liệu sử dụng trí tưởng tượng có hướng dẫn trong trạng thái thư giãn sâu hoặc trạng thái thôi miên nhẹ. Trong quá trình này, thân chủ được dẫn dắt tập trung vào các hình ảnh tích cực,...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NGHIỆN CỜ BẠC – HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI IM LẶNG

Nghiện cờ bạc không đơn thuần là một thói quen xấu hay biểu hiện của sự “yếu đuối”. Nó là một dạng rối loạn hành vi, có cơ chế thần kinh và tâm lý tương tự như nghiện chất kích thích. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết và nhiều định kiến xã hội, cờ bạc vẫn thường bị coi là...

NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP

Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa đơn giản, mà thường là những cá nhân mang trong...