MƯA SÀI GÒN! TẦM TÃ NHỮNG MẢNH ĐỜI

MƯA SÀI GÒN! TẦM TÃ NHỮNG MẢNH ĐỜI

 

Trời Sài Gòn bước vào những ngày ướt đẫm, mưa tháng 10 sao cứ dằn dặt, rả rích, không dứt đi kèm theo là những cơn giông như muốn cuốn phăng những vội vàng, hối hả. Mưa làm cho đêm Sài Gòn chợt tĩnh lặng, ngày như ngắn lại, ai cũng muốn tìm cho mình một con đường ngắn nhất để về nhà, để nâng niu những phút giây ấm áp cho riêng mình bên gia đình. Ẩn trong màn sương mờ ảo giăng đầy bởi màn mưa phủ vàng hoe dưới ánh đèn đường là những mảnh đời lẻ loi, bơ vơ không nơi đi về.

Lặng lẽ nhìn mưa, ánh mắt ai cũng thấy hun hút một nỗi niềm, cảnh mưu sinh bị nhấn chìm dưới những cơn mưa tầm tã. Ai đi, ai về hay ở lại để chờ cơn mưa tạnh, chẳng ai nói với ai một lời nào. Cái hơi lạnh như làm con người thu mình lại, chẳng thể mở lòng với ai vì những khoảng lặng làm gợi cho ta nhớ đến một miền ký ức đã qua.

Tôi thích ngắm mưa, và chơi trốn tìm dưới mưa. Lớn lên cũng vậy, có lần tan giờ làm, tôi vội vã phóng xe ra về để tránh cảnh ùn tắc trên các giao lộ. Chợt tôi nhận ra phía trước có những làn hơi lạnh ùa về, và một khoảng không mờ ảo báo hiệu một cơn mưa đến gần. Vậy là thay vì đi thẳng để đối mặt với cơn mưa như bao người đang làm, tôi chọn đi vòng lại phía sau, chọn một con đường khác xa hơn để trốn mưa.

Được một vài ngã ba thì tôi bị mưa bắt kịp, mưa vội đến như trút nước khiến tôi ướt sũng chẳng kịp làm gì để che chắn. Tôi cười và ngẫm lại, lần tới mình hãy thong thả đón mưa, tận hưởng những giọt mưa mát rượi len vào từng thớ thịt bởi dù có vội vã, dù cố trốn thì phía trước cơn mưa cũng sẽ tìm về.   

Trong mưa, người Sài Gòn như được bay bổng với những khúc nhạc ngày xưa “Đêm chưa ngủ nghe ngoài trời đổ mưa từng hạt rơi, gác nhỏ đèn le lói bóng dáng in trên tường loang. Anh gối tay tôi để nghe chuyện xưa cũ, gói trọn trong tuổi nhớ”.

Những vệt khói thuốc cứ theo nhau bay lên quyện với sương đêm sưởi ấm lòng những người bán hàng rong, đến lượt những hành khất bất chợt phải nghỉ chân để đợi mưa qua, tiếng nhạc dìu dặt cũng đủ xua tan phần nào nỗi vất vả ngược xuôi bởi ai cũng nghỉ chân, cũng bận mân mê với những phần kí ức của một thời còn sót lại.

Mưa về, tôi thường hay ngồi ngắm người qua lại, một chút lo lắng, một chút bâng khuâng, một chút thương cho những phận người tần tảo ngược xuôi bỗng dưng bị cơn mưa làm rớt lại. Mỗi lần mưa qua là một lần người bán hàng âu lo sợ ế ẩm, ai cũng co ro trong những vạt áo mưa, khép nép dưới hiên những mái nhà mà ước gì cho mưa mau tạnh. Mưa đi làm tan tác buổi chợ chiều, mưa làm phiền lòng những con người cơ cực nhưng mưa cũng mang về những nỗi nhớ không nguôi.

Trước khi tắt đèn đi ngủ sớm, tôi hay nhìn qua khe cửa trước nhà có cụ bà gần 70 tuổi vẫn oằn lưng bán từng chén ốc, con nghêu và cọng rau để kiếm sống qua ngày. Mưa làm bà vất vả hơn để nuôi hai  cháu trai mồ côi đi học. Mưa làm bà gục đầu bên quán hàng, nước mắt lưng tròng vì chẳng đủ tiền cho buổi chợ mai. Mưa sao nặng lòng tê tái và tầm tã những mảnh đời cơ cực đang cố gắng mưu sinh giữa một Sài Gòn hoa lệ.

Tôi yêu mưa Sài Gòn, những hoa mưa lất phất rơi chất chứa trong tôi bao nỗi niềm nhưng cũng không ít lần chạnh lòng cầu cho mưa mau tạnh để sớm được ôm anh và con vào lòng sau những buổi tan tầm.

Những chuyến công tác xa nhà cuốn tôi xa Sài Gòn, dù là mưa ở Paris, Sydney cũng không làm trái tim tôi thổn thức bằng những cơn mưa Sài Gòn tháng 10 nặng trĩu. Mưa trên phố xá cao tầng, mưa ướt đẫm những chiếc xe hơi bóng loáng, mưa trên những con đường tráng lệ, thành phố như rạng rỡ xa hoa sau những trận mưa dài nhưng sao chẳng thể đọng lại nhiều trong tiềm thức của tôi một nỗi nhớ nào bằng nỗi nhớ những cơn mưa quê nhà.

Bạn tôi đã từng ví von, họ phải trả thật nhiều tiền để mua một vé vào các bảo tàng tại Los Angeles hay New York để xem những buổi triển lãm nghệ thuật đương đại, chẳng bằng ở Sài Gòn thì nơi đâu cũng là những phòng trưng bày đầy màu sắc, sống động đánh thức tất cả những giác quan nhạy cảm nhất của con người. Cảnh trí thay đổi liên tục, đi qua những miền tối mới quý cái sáng, cái lãng mạn rất hào sảng của Sài Gòn.

Thế nên, mỗi lần vào mùa mưa, Sài Gòn lại được vẽ lên một cảnh sắc khác, rất đời, rất thiết tha và sâu lắng để ai đã từng đặt chân đến nơi này cũng cảm thấy quyến luyến, không nguôi…

MIA

Trời Sài Gòn bước vào những ngày ướt đẫm, mưa tháng 10 sao cứ dằn dặt, rả rích, không dứt đi kèm theo là những cơn giông như muốn cuốn phăng những vội vàng, hối hả. Mưa làm cho đêm Sài Gòn chợt tĩnh lặng, ngày như ngắn lại, ai cũng muốn tìm cho mình một con đường ngắn nhất để về nhà, để nâng niu những phút giây ấm áp cho riêng mình bên gia đình. Ẩn trong màn sương mờ ảo giăng đầy bởi màn mưa phủ vàng hoe dưới ánh đèn đường là những mảnh đời lẻ loi, bơ vơ không nơi đi về.

Lặng lẽ nhìn mưa, ánh mắt ai cũng thấy hun hút một nỗi niềm, cảnh mưu sinh bị nhấn chìm dưới những cơn mưa tầm tã. Ai đi, ai về hay ở lại để chờ cơn mưa tạnh, chẳng ai nói với ai một lời nào. Cái hơi lạnh như làm con người thu mình lại, chẳng thể mở lòng với ai vì những khoảng lặng làm gợi cho ta nhớ đến một miền ký ức đã qua.

Tôi thích ngắm mưa, và chơi trốn tìm dưới mưa. Lớn lên cũng vậy, có lần tan giờ làm, tôi vội vã phóng xe ra về để tránh cảnh ùn tắc trên các giao lộ. Chợt tôi nhận ra phía trước có những làn hơi lạnh ùa về, và một khoảng không mờ ảo báo hiệu một cơn mưa đến gần. Vậy là thay vì đi thẳng để đối mặt với cơn mưa như bao người đang làm, tôi chọn đi vòng lại phía sau, chọn một con đường khác xa hơn để trốn mưa.

Được một vài ngã ba thì tôi bị mưa bắt kịp, mưa vội đến như trút nước khiến tôi ướt sũng chẳng kịp làm gì để che chắn. Tôi cười và ngẫm lại, lần tới mình hãy thong thả đón mưa, tận hưởng những giọt mưa mát rượi len vào từng thớ thịt bởi dù có vội vã, dù cố trốn thì phía trước cơn mưa cũng sẽ tìm về.   

Trong mưa, người Sài Gòn như được bay bổng với những khúc nhạc ngày xưa “Đêm chưa ngủ nghe ngoài trời đổ mưa từng hạt rơi, gác nhỏ đèn le lói bóng dáng in trên tường loang. Anh gối tay tôi để nghe chuyện xưa cũ, gói trọn trong tuổi nhớ”.

Những vệt khói thuốc cứ theo nhau bay lên quyện với sương đêm sưởi ấm lòng những người bán hàng rong, đến lượt những hành khất bất chợt phải nghỉ chân để đợi mưa qua, tiếng nhạc dìu dặt cũng đủ xua tan phần nào nỗi vất vả ngược xuôi bởi ai cũng nghỉ chân, cũng bận mân mê với những phần kí ức của một thời còn sót lại.

Mưa về, tôi thường hay ngồi ngắm người qua lại, một chút lo lắng, một chút bâng khuâng, một chút thương cho những phận người tần tảo ngược xuôi bỗng dưng bị cơn mưa làm rớt lại. Mỗi lần mưa qua là một lần người bán hàng âu lo sợ ế ẩm, ai cũng co ro trong những vạt áo mưa, khép nép dưới hiên những mái nhà mà ước gì cho mưa mau tạnh. Mưa đi làm tan tác buổi chợ chiều, mưa làm phiền lòng những con người cơ cực nhưng mưa cũng mang về những nỗi nhớ không nguôi.

Trước khi tắt đèn đi ngủ sớm, tôi hay nhìn qua khe cửa trước nhà có cụ bà gần 70 tuổi vẫn oằn lưng bán từng chén ốc, con nghêu và cọng rau để kiếm sống qua ngày. Mưa làm bà vất vả hơn để nuôi hai  cháu trai mồ côi đi học. Mưa làm bà gục đầu bên quán hàng, nước mắt lưng tròng vì chẳng đủ tiền cho buổi chợ mai. Mưa sao nặng lòng tê tái và tầm tã những mảnh đời cơ cực đang cố gắng mưu sinh giữa một Sài Gòn hoa lệ.

Tôi yêu mưa Sài Gòn, những hoa mưa lất phất rơi chất chứa trong tôi bao nỗi niềm nhưng cũng không ít lần chạnh lòng cầu cho mưa mau tạnh để sớm được ôm anh và con vào lòng sau những buổi tan tầm.

Những chuyến công tác xa nhà cuốn tôi xa Sài Gòn, dù là mưa ở Paris, Sydney cũng không làm trái tim tôi thổn thức bằng những cơn mưa Sài Gòn tháng 10 nặng trĩu. Mưa trên phố xá cao tầng, mưa ướt đẫm những chiếc xe hơi bóng loáng, mưa trên những con đường tráng lệ, thành phố như rạng rỡ xa hoa sau những trận mưa dài nhưng sao chẳng thể đọng lại nhiều trong tiềm thức của tôi một nỗi nhớ nào bằng nỗi nhớ những cơn mưa quê nhà.

Bạn tôi đã từng ví von, họ phải trả thật nhiều tiền để mua một vé vào các bảo tàng tại Los Angeles hay New York để xem những buổi triển lãm nghệ thuật đương đại, chẳng bằng ở Sài Gòn thì nơi đâu cũng là những phòng trưng bày đầy màu sắc, sống động đánh thức tất cả những giác quan nhạy cảm nhất của con người. Cảnh trí thay đổi liên tục, đi qua những miền tối mới quý cái sáng, cái lãng mạn rất hào sảng của Sài Gòn.

Thế nên, mỗi lần vào mùa mưa, Sài Gòn lại được vẽ lên một cảnh sắc khác, rất đời, rất thiết tha và sâu lắng để ai đã từng đặt chân đến nơi này cũng cảm thấy quyến luyến, không nguôi…

MIA

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi, hoặc...

“THIẾU HIỂU BIẾT” NUÔI DƯỠNG XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM

Ở Việt Nam, nhiều hành vi được xem là yêu thương hay chăm sóc trẻ – như thay đồ, tắm chung, đùa giỡn vùng kín, xoa bụng, nựng má, hôn môi, dọa nạt hay để trẻ đi vệ sinh nơi công cộng – thực chất đang xâm phạm ranh giới thân thể của trẻ. Sự thiếu hiểu biết của người...

KHI YÊU LÀ MUỐN LO GIỮ VÀ SỢ MẤT

Rối loạn gắn bó lo âu (anxious attachment) không phải là một tính cách yếu đuối hay yêu sai cách, mà là một chiến lược sinh tồn hình thành từ những sang chấn gắn bó đầu đời. Những người có kiểu gắn bó này thường yêu rất sâu, rất thật, nhưng cũng luôn thấy bất an, lo...

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

  Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi,...

RỐI LOẠN GẮN BÓ, SANG CHẤN VÀ SINH HỌC THẦN KINH

Rối loạn gắn bó, sang chấn và sinh học thần kinh: Khi hệ thần kinh học cách sống mà không cần kết nối Gắn bó là một trong những nhu cầu cơ bản và bẩm sinh của con người. Ngay từ khi mới sinh, não bộ và hệ thần kinh đã được lập trình để tìm kiếm sự an toàn thông qua...

CƠ THỂ, NÃO BỘ VÀ SỰ GỢI NHỚ HAM MUỐN

  Phản ứng tình dục là một quá trình tinh vi, không chỉ diễn ra ở cơ quan sinh dục mà là sự cộng hưởng giữa thân thể, cảm xúc, ký ức và nhận thức. Trong nhiều trường hợp, người trưởng thành – đặc biệt là những ai từng trải qua sang chấn, trầm cảm, căng thẳng kéo...

HỘI CHỨNG JEREMY – KHI TÌNH BẠN TRỞ NÊN ĐE DỌA

  Trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là giữa bạn bè, chúng ta thường tin rằng tình cảm chân thành sẽ là nguồn hỗ trợ lớn lao trên hành trình phát triển cá nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chính bạn thân – người tưởng như luôn đồng hành – lại trở thành...

KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA

  Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi một người thân mà còn mất đi điểm tựa đầu tiên để...

KHI ĐÀN ÔNG MÊ MASSAGE HƠN VỢ

  Trong một số mối quan hệ hôn nhân, không ít người vợ đau đớn khi phát hiện chồng mình có thói quen tìm đến các dịch vụ massage "happy ending". Điều này không chỉ là sự phản bội về mặt thể xác, mà còn mang đến cảm giác bị chối bỏ ở mức sâu sắc hơn: “Tại sao anh...

NHỮNG ĐỨA EM GÁI BỊ NGƯỢC ĐÃI TỪ ANH TRAI

Trong nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình Á Đông đặt nặng vai trò giới tính và thứ bậc, không ít cô gái lớn lên trong bóng tối của người anh trai – người được xem là “trụ cột tương lai” và thường được bênh vực vô điều kiện. Trong khi đó, những đứa em gái lại...

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi, hoặc...

“THIẾU HIỂU BIẾT” NUÔI DƯỠNG XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM

Ở Việt Nam, nhiều hành vi được xem là yêu thương hay chăm sóc trẻ – như thay đồ, tắm chung, đùa giỡn vùng kín, xoa bụng, nựng má, hôn môi, dọa nạt hay để trẻ đi vệ sinh nơi công cộng – thực chất đang xâm phạm ranh giới thân thể của trẻ. Sự thiếu hiểu biết của người...

KHI YÊU LÀ MUỐN LO GIỮ VÀ SỢ MẤT

Rối loạn gắn bó lo âu (anxious attachment) không phải là một tính cách yếu đuối hay yêu sai cách, mà là một chiến lược sinh tồn hình thành từ những sang chấn gắn bó đầu đời. Những người có kiểu gắn bó này thường yêu rất sâu, rất thật, nhưng cũng luôn thấy bất an, lo...

NGƯỜI YÊU DỰ BỊ

Không ai sinh ra đã muốn làm “người yêu dự bị”, nhưng nhiều người lại rơi vào vai trò ấy một cách vô thức, thậm chí lặp lại nó trong nhiều mối quan hệ khác nhau. Họ không chủ đích yêu người có đôi, cũng chẳng mưu cầu việc mãi đứng phía sau, chịu đựng, nhường nhịn và...

RỐI LOẠN GẮN BÓ LO ÂU

  Gắn bó (attachment) là nhu cầu sinh tồn cốt lõi của con người, hình thành từ những năm đầu đời khi trẻ tương tác với người chăm sóc chính. Tuy nhiên, khi mối gắn bó này bị gián đoạn hoặc tổn thương – như trong trường hợp trẻ bị cha mẹ bỏ mặc cho ông bà nuôi,...

RỐI LOẠN GẮN BÓ, SANG CHẤN VÀ SINH HỌC THẦN KINH

Rối loạn gắn bó, sang chấn và sinh học thần kinh: Khi hệ thần kinh học cách sống mà không cần kết nối Gắn bó là một trong những nhu cầu cơ bản và bẩm sinh của con người. Ngay từ khi mới sinh, não bộ và hệ thần kinh đã được lập trình để tìm kiếm sự an toàn thông qua...

CƠ THỂ, NÃO BỘ VÀ SỰ GỢI NHỚ HAM MUỐN

  Phản ứng tình dục là một quá trình tinh vi, không chỉ diễn ra ở cơ quan sinh dục mà là sự cộng hưởng giữa thân thể, cảm xúc, ký ức và nhận thức. Trong nhiều trường hợp, người trưởng thành – đặc biệt là những ai từng trải qua sang chấn, trầm cảm, căng thẳng kéo...

KHI TÌNH YÊU, SỰ TÔN TRỌNG KHÔNG LÀM TA HAM MUỐN

  Tính dục không đơn thuần là phản ứng sinh học, mà là một cấu trúc tâm lý phức tạp được định hình bởi cảm xúc, trải nghiệm cá nhân, chuẩn mực xã hội và các tầng sâu của vô thức. Một hiện tượng thường bị hiểu lầm là: vì sao nhiều nam giới gặp khó khăn trong việc...

HỘI CHỨNG JEREMY – KHI TÌNH BẠN TRỞ NÊN ĐE DỌA

  Trong các mối quan hệ xã hội, đặc biệt là giữa bạn bè, chúng ta thường tin rằng tình cảm chân thành sẽ là nguồn hỗ trợ lớn lao trên hành trình phát triển cá nhân. Tuy nhiên, có những trường hợp mà chính bạn thân – người tưởng như luôn đồng hành – lại trở thành...

KHI CON GÁI LỚN LÊN THIẾU VẮNG CHA

  Đối với nhiều cô gái, hình ảnh người cha là hình mẫu đầu tiên về sự an toàn, nâng đỡ và giới hạn. Khi sự hiện diện ấy bị thiếu vắng – do cha bỏ đi, nghiện ngập, thờ ơ, hoặc chết sớm – đứa trẻ không chỉ mất đi một người thân mà còn mất đi điểm tựa đầu tiên để...

KHI ĐÀN ÔNG MÊ MASSAGE HƠN VỢ

  Trong một số mối quan hệ hôn nhân, không ít người vợ đau đớn khi phát hiện chồng mình có thói quen tìm đến các dịch vụ massage "happy ending". Điều này không chỉ là sự phản bội về mặt thể xác, mà còn mang đến cảm giác bị chối bỏ ở mức sâu sắc hơn: “Tại sao anh...

NHỮNG ĐỨA EM GÁI BỊ NGƯỢC ĐÃI TỪ ANH TRAI

Trong nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình Á Đông đặt nặng vai trò giới tính và thứ bậc, không ít cô gái lớn lên trong bóng tối của người anh trai – người được xem là “trụ cột tương lai” và thường được bênh vực vô điều kiện. Trong khi đó, những đứa em gái lại...

LIỆU PHÁP HYPNOSIS VISUALISATION TRONG TRỊ LIỆU TÂM LÝ

Hypnosis Visualisation (gợi hình trong trạng thái thôi miên) là một phương pháp trị liệu sử dụng trí tưởng tượng có hướng dẫn trong trạng thái thư giãn sâu hoặc trạng thái thôi miên nhẹ. Trong quá trình này, thân chủ được dẫn dắt tập trung vào các hình ảnh tích cực,...

NỖI SỢ Ở MỘT MÌNH

  Nỗi sợ ở một mình không đơn thuần là cảm giác cô đơn thoáng qua, mà với nhiều người trưởng thành, đó là một nỗi hoảng loạn hiện sinh – cảm giác như chính sự sống bị đe dọa khi không có ai bên cạnh. Những người sợ tách biệt khỏi gia đình, bạn đời hay người họ...

TẠI SAO KHÔNG THOÁT RA MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI?

  Trong những mối quan hệ có yếu tố thao túng và lạm dụng – dù là về cảm xúc hay thể xác – người mang đặc điểm ái kỷ thường sử dụng một chiến lược rất đặc trưng: trao rồi rút tình cảm một cách thất thường. Lúc thì vồ vập, yêu thương nồng nhiệt, khiến người kia...

NGHIỆN CỜ BẠC – HÀNH VI TỰ HỦY HOẠI IM LẶNG

Nghiện cờ bạc không đơn thuần là một thói quen xấu hay biểu hiện của sự “yếu đuối”. Nó là một dạng rối loạn hành vi, có cơ chế thần kinh và tâm lý tương tự như nghiện chất kích thích. Tuy nhiên, do thiếu hiểu biết và nhiều định kiến xã hội, cờ bạc vẫn thường bị coi là...

NHỮNG KẺ PHÁ HOẠI TỔ CHỨC CHUYÊN NGHIỆP

Trong môi trường làm việc, không khó để bắt gặp những người âm thầm hoặc công khai phá vỡ cấu trúc chung – chia rẽ nội bộ, lan truyền tin đồn, thụ động-aggressive trong công việc. Họ không hẳn là “người xấu” theo nghĩa đơn giản, mà thường là những cá nhân mang trong...

HỘI CHỨNG MUNCHAUSEN BY PROXY

  Hội chứng Munchausen by proxy (MBP) là một rối loạn tâm thần hiếm gặp nhưng nguy hiểm, trong đó người chăm sóc – thường là mẹ – cố ý gây tổn thương thể chất hoặc tinh thần cho con cái nhằm thu hút sự quan tâm, lòng thương xót và sự ngưỡng mộ từ người khác. Hành...

LIỆU PHÁP HỆ THỐNG GIA ĐÌNH BÊN TRONG

Liệu pháp Hệ thống Gia đình Bên trong (Internal Family Systems – IFS) là một phương pháp trị liệu tâm lý được phát triển bởi tiến sĩ Richard Schwartz vào đầu những năm 1980. Khi làm việc với thân chủ, ông nhận thấy rằng trong mỗi người không chỉ có một "cái tôi" thống...

CĂNG THẲNG CẤP TÍNH

  Căng thẳng cấp tính là phản ứng tự nhiên của cơ thể khi đối diện với nguy hiểm hoặc sự kiện gây sang chấn. Ở giai đoạn này, hệ thần kinh tự động kích hoạt phản ứng chiến đấu, bỏ chạy hoặc đóng băng (fight, flight, freeze), với sự tham gia sâu của vùng PAG...