SỐNG THẬT

SỐNG THẬT

 

Hôm nay tôi thực sự rất vui, vì vô tình kết nối lại được với cả đám bạn tiểu học gần 20 năm trời mất liên lạc. Tất cả nhờ sự thần thánh của Facebook. Chưa bao giờ một cuộc hẹn cà phê với một nhỏ bạn lại khiến tôi háo hức và sung sướng đến vậy (tựa như cảm giác hẹn hò với anh bạn trai nào đó vào những ngày đầu).

Hồi tiểu học, nhà chúng tôi san sát nhau trong bán kính 1-2km, nên có cảm giác như tất cả biết về nhau nhiều hơn so với những bạn học sau này, cũng vì vậy mà quãng thời gian 5 năm tiểu học thực sự rất vui vẻ và nhiều kỉ niệm đáng nhớ. Hơn nữa, nhỏ bạn này có thể xem là chị dâu họ của tôi, vì nó kết hôn với thằng anh họ cũng học chung tiểu học với chúng tôi. Mối quan hệ ngót nghét 20 năm của tụi nó tựa như cổ tích giữa đời thực vậy. Vậy nên tôi rất háo hức hội ngộ để tán gẫu và cập nhật về cuộc sống của nhau.

Trái với mong đợi của tôi, sau những nụ cười ánh mắt mừng vui dành cho nhau lúc đầu, nhỏ bạn tôi bắt đầu lôi cái iphone bự chảng ra và dán mắt vào đó, lâu lâu ngước mắt lên nhìn tôi, ít lâu thêm vài câu vô thưởng vô phạt, cuộc hội ngộ sau 2 thập kỷ thoáng chốc tan vỡ trong lòng tôi. Lẽ thường tôi có thể bỏ về giữa chừng, nhưng vì lâu ngày không gặp nên tôi mới dành chút hy vọng còn sót lại mà hỏi nhỏ bạn:

  • Tao nói chuyện dở lắm hả?
  • Đâu có.
  • Vậy sao mày không nói chuyện với tao mà chơi game miết vậy?
  • À tại tao không biết nói gì thôi. Nhưng tao thích nghe mày nói lắm, mày nói hay mà, mày cứ nói tiếp đi.

Sau đó tình cờ tôi có gặp một đứa bạn tiểu học khác cũng chơi thân với hai vợ chồng nhỏ này, nghe tôi kể về cuộc hội ngộ “vỡ mộng” hôm trước, nó xua tay cười hề hề ra vẻ chuyện đó là bình thường, kể rằng vợ chồng nhỏ đó mỗi lần hẹn cà phê dù là riêng tư hay đi chung với nhóm bạn thì đều mỗi người một cái điện thoại bấm lấy bấm để, chả quan tâm đến chuyện trò gì cả.

Từ bao giờ mà một cặp tình nhân ngồi hờ hững bấm điện thoại bên cạnh nhau lại được xem là hình ảnh bình thường, và một cặp đôi trò chuyện hào hứng vui vẻ thì người ta lại nghĩ là chắc đang trong giai đoạn tán tỉnh nhau thôi.

Từ bao giờ mà con người lại tập luyện được thói quen đa nhiệm liên quan đến công nghệ tốt đến thế, vừa đi vừa trả lời tin nhắn, vừa ăn vừa xem clip youtube, vừa chạy xe vừa tán gẫu điện thoại…những hình ảnh này tràn ngập trong nhà ngoài phố, khiến đôi khi người ta cũng quên mất việc hít thở sâu quan trọng như thế nào, quên mất việc thưởng thức cảnh đẹp xung quanh, quên giao tiếp bằng mắt, quên nở một nụ cười vì mình ngày càng ít cười với người khác hơn nên dần dà gen vui vẻ cũng trở nên mai một.

Tôi có một người chị họ vô cùng sâu sắc và quyến rũ. Tôi trân trọng Q vì tâm hồn nhân hậu của chị với những hoàn cảnh khó khăn trong cuộc đời, tôi ngưỡng mộ Q vì khả năng giải quyết sắp xếp công việc ở vị trí cấp cao trong một tập đoàn đa quốc gia, tôi yêu quý Q vì sự tự tin, lạc quan, óc hài hước, tư duy cấp tiến và cá tính nổi trội. Tuy rất lâu mới có thể gặp nhau một lần do ai cũng bận rộn với cuộc sống riêng, nhưng tôi luôn ưu tiên sắp xếp thời gian cho các cuộc hẹn với chị. Nhưng Q có một thói quen xấu mà chắc rằng chính chị ấy cũng không nhận ra.

Đó là mỗi khi gặp mặt hay đi chơi chung với tôi, Q lúc nào cũng dành một phần tâm trí của mình để ý tới chiếc điện thoại. Thậm chí khi chúng tôi đang đi shopping, chị ấy vẫn có thể vừa rảo bước vừa chat với một người bạn khác, vài bước lại va phải người khác rồi rối rít xin lỗi. Khi chúng tôi đang ăn uống, chị ấy vẫn lướt Facebook để xem những clip vui về chó mèo hay bật cười trước một đoạn status ngớ ngẩn của một người không quen nào đó. Q không hề biết rằng tập trung vào thời điểm hiện tại chính là sự tôn trọng tốt nhất dành cho một người, cũng tạo ra sự tôn trọng tốt nhất của người khác đối với bản thân. Q cũng không ý thức được rằng, một điểm nhỏ nhoi như vậy khiến chị ấy mất đi rất nhiều điểm cộng trong mắt người khác, và cũng khiến cho sức hút của chị giảm đáng kể.

Khi bạn trai tôi trông thấy một cặp đôi mà cô gái ngồi dán mắt vào điện thoại, chỉ dành rất ít thời gian và năng lượng cho người đàn ông đối diện, anh ấy bảo tôi rằng: “Em nhìn xem, nhìn là biết ông đó nói chuyện tẻ nhạt rồi đó”. Lúc bấy giờ tôi lập tức nhớ tới nhỏ bạn tiểu học và câu nói của nó: “Mày nói hay mà, tao thích nghe mày nói lắm, mày cứ nói tiếp đi”. Nghĩ tới đó tôi thực sự cảm thấy buồn cười. Chợt cảm thấy có lẽ những mối quan hệ như thế không thể phát triển được nữa, không phải vì tôi quan tâm đến lời ra tiếng vào của người ngoài cuộc, mà chính vì bản thân tôi cảm thấy tổn thương và thiếu tôn trọng.

Xã hội càng chìm đắm vào sự phát triển của công nghệ, sự cần thiết phải hiện diện trong thời điểm hiện tại càng bức thiết hơn. Hiện tại chính là tất cả những gì đang tồn tại, và nếu chúng ta không thực sự ở đây trong hiện tại, tức là chúng ta không phải đang sống thật. Nếu có thể lập ra một điều luật bất thành văn nào đó, tôi mong rằng đó là hãy cất điện thoại sang một bên khi gặp gỡ người khác, và dành ánh mắt, nụ cười, sự tập trung cũng như năng lượng tốt nhất cho thời điểm hiện tại.

LILA

Hôm nay tôi thực sự rất vui, vì vô tình kết nối lại được với cả đám bạn tiểu học gần 20 năm trời mất liên lạc. Tất cả nhờ sự thần thánh của Facebook. Chưa bao giờ một cuộc hẹn cà phê với một nhỏ bạn lại khiến tôi háo hức và sung sướng đến vậy (tựa như cảm giác hẹn hò với anh bạn trai nào đó vào những ngày đầu).

Hồi tiểu học, nhà chúng tôi san sát nhau trong bán kính 1-2km, nên có cảm giác như tất cả biết về nhau nhiều hơn so với những bạn học sau này, cũng vì vậy mà quãng thời gian 5 năm tiểu học thực sự rất vui vẻ và nhiều kỉ niệm đáng nhớ. Hơn nữa, nhỏ bạn này có thể xem là chị dâu họ của tôi, vì nó kết hôn với thằng anh họ cũng học chung tiểu học với chúng tôi. Mối quan hệ ngót nghét 20 năm của tụi nó tựa như cổ tích giữa đời thực vậy. Vậy nên tôi rất háo hức hội ngộ để tán gẫu và cập nhật về cuộc sống của nhau.

Trái với mong đợi của tôi, sau những nụ cười ánh mắt mừng vui dành cho nhau lúc đầu, nhỏ bạn tôi bắt đầu lôi cái iphone bự chảng ra và dán mắt vào đó, lâu lâu ngước mắt lên nhìn tôi, ít lâu thêm vài câu vô thưởng vô phạt, cuộc hội ngộ sau 2 thập kỷ thoáng chốc tan vỡ trong lòng tôi. Lẽ thường tôi có thể bỏ về giữa chừng, nhưng vì lâu ngày không gặp nên tôi mới dành chút hy vọng còn sót lại mà hỏi nhỏ bạn:

  • Tao nói chuyện dở lắm hả?
  • Đâu có.
  • Vậy sao mày không nói chuyện với tao mà chơi game miết vậy?
  • À tại tao không biết nói gì thôi. Nhưng tao thích nghe mày nói lắm, mày nói hay mà, mày cứ nói tiếp đi.

Sau đó tình cờ tôi có gặp một đứa bạn tiểu học khác cũng chơi thân với hai vợ chồng nhỏ này, nghe tôi kể về cuộc hội ngộ “vỡ mộng” hôm trước, nó xua tay cười hề hề ra vẻ chuyện đó là bình thường, kể rằng vợ chồng nhỏ đó mỗi lần hẹn cà phê dù là riêng tư hay đi chung với nhóm bạn thì đều mỗi người một cái điện thoại bấm lấy bấm để, chả quan tâm đến chuyện trò gì cả.

Từ bao giờ mà một cặp tình nhân ngồi hờ hững bấm điện thoại bên cạnh nhau lại được xem là hình ảnh bình thường, và một cặp đôi trò chuyện hào hứng vui vẻ thì người ta lại nghĩ là chắc đang trong giai đoạn tán tỉnh nhau thôi.

Từ bao giờ mà con người lại tập luyện được thói quen đa nhiệm liên quan đến công nghệ tốt đến thế, vừa đi vừa trả lời tin nhắn, vừa ăn vừa xem clip youtube, vừa chạy xe vừa tán gẫu điện thoại…những hình ảnh này tràn ngập trong nhà ngoài phố, khiến đôi khi người ta cũng quên mất việc hít thở sâu quan trọng như thế nào, quên mất việc thưởng thức cảnh đẹp xung quanh, quên giao tiếp bằng mắt, quên nở một nụ cười vì mình ngày càng ít cười với người khác hơn nên dần dà gen vui vẻ cũng trở nên mai một.

Tôi có một người chị họ vô cùng sâu sắc và quyến rũ. Tôi trân trọng Q vì tâm hồn nhân hậu của chị với những hoàn cảnh khó khăn trong cuộc đời, tôi ngưỡng mộ Q vì khả năng giải quyết sắp xếp công việc ở vị trí cấp cao trong một tập đoàn đa quốc gia, tôi yêu quý Q vì sự tự tin, lạc quan, óc hài hước, tư duy cấp tiến và cá tính nổi trội. Tuy rất lâu mới có thể gặp nhau một lần do ai cũng bận rộn với cuộc sống riêng, nhưng tôi luôn ưu tiên sắp xếp thời gian cho các cuộc hẹn với chị. Nhưng Q có một thói quen xấu mà chắc rằng chính chị ấy cũng không nhận ra.

Đó là mỗi khi gặp mặt hay đi chơi chung với tôi, Q lúc nào cũng dành một phần tâm trí của mình để ý tới chiếc điện thoại. Thậm chí khi chúng tôi đang đi shopping, chị ấy vẫn có thể vừa rảo bước vừa chat với một người bạn khác, vài bước lại va phải người khác rồi rối rít xin lỗi. Khi chúng tôi đang ăn uống, chị ấy vẫn lướt Facebook để xem những clip vui về chó mèo hay bật cười trước một đoạn status ngớ ngẩn của một người không quen nào đó. Q không hề biết rằng tập trung vào thời điểm hiện tại chính là sự tôn trọng tốt nhất dành cho một người, cũng tạo ra sự tôn trọng tốt nhất của người khác đối với bản thân. Q cũng không ý thức được rằng, một điểm nhỏ nhoi như vậy khiến chị ấy mất đi rất nhiều điểm cộng trong mắt người khác, và cũng khiến cho sức hút của chị giảm đáng kể.

Khi bạn trai tôi trông thấy một cặp đôi mà cô gái ngồi dán mắt vào điện thoại, chỉ dành rất ít thời gian và năng lượng cho người đàn ông đối diện, anh ấy bảo tôi rằng: “Em nhìn xem, nhìn là biết ông đó nói chuyện tẻ nhạt rồi đó”. Lúc bấy giờ tôi lập tức nhớ tới nhỏ bạn tiểu học và câu nói của nó: “Mày nói hay mà, tao thích nghe mày nói lắm, mày cứ nói tiếp đi”. Nghĩ tới đó tôi thực sự cảm thấy buồn cười. Chợt cảm thấy có lẽ những mối quan hệ như thế không thể phát triển được nữa, không phải vì tôi quan tâm đến lời ra tiếng vào của người ngoài cuộc, mà chính vì bản thân tôi cảm thấy tổn thương và thiếu tôn trọng.

Xã hội càng chìm đắm vào sự phát triển của công nghệ, sự cần thiết phải hiện diện trong thời điểm hiện tại càng bức thiết hơn. Hiện tại chính là tất cả những gì đang tồn tại, và nếu chúng ta không thực sự ở đây trong hiện tại, tức là chúng ta không phải đang sống thật. Nếu có thể lập ra một điều luật bất thành văn nào đó, tôi mong rằng đó là hãy cất điện thoại sang một bên khi gặp gỡ người khác, và dành ánh mắt, nụ cười, sự tập trung cũng như năng lượng tốt nhất cho thời điểm hiện tại.

LILA

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...

GIẢM TRIỆU CHỨNG VÀ BỎ TRỊ LIỆU

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, không hiếm gặp những thân chủ bước vào trị liệu trong trạng thái khủng hoảng — có thể do mất mát, xung đột, hoặc một biến cố bất ngờ — rồi rời bỏ trị liệu ngay khi triệu chứng cảm xúc đã giảm bớt. Hiện tượng này thường bắt nguồn từ sự...

KHI ĐIỆN THOẠI TRỞ THÀNH “PHỤ HUYNH”

Ở nhiều gia đình hiện đại, chiếc điện thoại thông minh hay iPad đã trở thành “người giữ trẻ” bất đắc dĩ. Từ rất sớm, trẻ được trao vào tay một thiết bị phát sáng để giữ yên, không quấy khóc, giúp cha mẹ “rảnh tay” làm việc. Nhưng khi quá trình này lặp lại ngày qua...

NHỮNG ĐỨA TRẺ NGẮT KẾT NỐI NỖI SỢ

Có những đứa trẻ lớn lên mà dường như không biết sợ. Chúng không né tránh nguy hiểm, không rút lui khi bị đe dọa, thậm chí vẫn tìm đến những người từng gây tổn thương cho mình. Người lớn thường gán cho chúng những nhãn như “vô cảm”, “bướng bỉnh” hay “ngây thơ quá...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

CAN THIỆP BẮT BUỘC VỚI NGƯỜI GÂY RA BẠO HÀNH

  Can thiệp bắt buộc (Batterer Intervention Program – BIP) là một chiến lược cần thiết nhằm đối phó với hành vi bạo lực gia đình, đặc biệt ở nhóm nam giới bạo hành. Khác với các hình thức hòa giải hoặc xử phạt đơn thuần, BIP yêu cầu người bạo hành phải tham gia...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...

GIẢM TRIỆU CHỨNG VÀ BỎ TRỊ LIỆU

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, không hiếm gặp những thân chủ bước vào trị liệu trong trạng thái khủng hoảng — có thể do mất mát, xung đột, hoặc một biến cố bất ngờ — rồi rời bỏ trị liệu ngay khi triệu chứng cảm xúc đã giảm bớt. Hiện tượng này thường bắt nguồn từ sự...