SỐNG THẬT

SỐNG THẬT

 

Hôm nay tôi thực sự rất vui, vì vô tình kết nối lại được với cả đám bạn tiểu học gần 20 năm trời mất liên lạc. Tất cả nhờ sự thần thánh của Facebook. Chưa bao giờ một cuộc hẹn cà phê với một nhỏ bạn lại khiến tôi háo hức và sung sướng đến vậy (tựa như cảm giác hẹn hò với anh bạn trai nào đó vào những ngày đầu).

Hồi tiểu học, nhà chúng tôi san sát nhau trong bán kính 1-2km, nên có cảm giác như tất cả biết về nhau nhiều hơn so với những bạn học sau này, cũng vì vậy mà quãng thời gian 5 năm tiểu học thực sự rất vui vẻ và nhiều kỉ niệm đáng nhớ. Hơn nữa, nhỏ bạn này có thể xem là chị dâu họ của tôi, vì nó kết hôn với thằng anh họ cũng học chung tiểu học với chúng tôi. Mối quan hệ ngót nghét 20 năm của tụi nó tựa như cổ tích giữa đời thực vậy. Vậy nên tôi rất háo hức hội ngộ để tán gẫu và cập nhật về cuộc sống của nhau.

Trái với mong đợi của tôi, sau những nụ cười ánh mắt mừng vui dành cho nhau lúc đầu, nhỏ bạn tôi bắt đầu lôi cái iphone bự chảng ra và dán mắt vào đó, lâu lâu ngước mắt lên nhìn tôi, ít lâu thêm vài câu vô thưởng vô phạt, cuộc hội ngộ sau 2 thập kỷ thoáng chốc tan vỡ trong lòng tôi. Lẽ thường tôi có thể bỏ về giữa chừng, nhưng vì lâu ngày không gặp nên tôi mới dành chút hy vọng còn sót lại mà hỏi nhỏ bạn:

  • Tao nói chuyện dở lắm hả?
  • Đâu có.
  • Vậy sao mày không nói chuyện với tao mà chơi game miết vậy?
  • À tại tao không biết nói gì thôi. Nhưng tao thích nghe mày nói lắm, mày nói hay mà, mày cứ nói tiếp đi.

Sau đó tình cờ tôi có gặp một đứa bạn tiểu học khác cũng chơi thân với hai vợ chồng nhỏ này, nghe tôi kể về cuộc hội ngộ “vỡ mộng” hôm trước, nó xua tay cười hề hề ra vẻ chuyện đó là bình thường, kể rằng vợ chồng nhỏ đó mỗi lần hẹn cà phê dù là riêng tư hay đi chung với nhóm bạn thì đều mỗi người một cái điện thoại bấm lấy bấm để, chả quan tâm đến chuyện trò gì cả.

Từ bao giờ mà một cặp tình nhân ngồi hờ hững bấm điện thoại bên cạnh nhau lại được xem là hình ảnh bình thường, và một cặp đôi trò chuyện hào hứng vui vẻ thì người ta lại nghĩ là chắc đang trong giai đoạn tán tỉnh nhau thôi.

Từ bao giờ mà con người lại tập luyện được thói quen đa nhiệm liên quan đến công nghệ tốt đến thế, vừa đi vừa trả lời tin nhắn, vừa ăn vừa xem clip youtube, vừa chạy xe vừa tán gẫu điện thoại…những hình ảnh này tràn ngập trong nhà ngoài phố, khiến đôi khi người ta cũng quên mất việc hít thở sâu quan trọng như thế nào, quên mất việc thưởng thức cảnh đẹp xung quanh, quên giao tiếp bằng mắt, quên nở một nụ cười vì mình ngày càng ít cười với người khác hơn nên dần dà gen vui vẻ cũng trở nên mai một.

Tôi có một người chị họ vô cùng sâu sắc và quyến rũ. Tôi trân trọng Q vì tâm hồn nhân hậu của chị với những hoàn cảnh khó khăn trong cuộc đời, tôi ngưỡng mộ Q vì khả năng giải quyết sắp xếp công việc ở vị trí cấp cao trong một tập đoàn đa quốc gia, tôi yêu quý Q vì sự tự tin, lạc quan, óc hài hước, tư duy cấp tiến và cá tính nổi trội. Tuy rất lâu mới có thể gặp nhau một lần do ai cũng bận rộn với cuộc sống riêng, nhưng tôi luôn ưu tiên sắp xếp thời gian cho các cuộc hẹn với chị. Nhưng Q có một thói quen xấu mà chắc rằng chính chị ấy cũng không nhận ra.

Đó là mỗi khi gặp mặt hay đi chơi chung với tôi, Q lúc nào cũng dành một phần tâm trí của mình để ý tới chiếc điện thoại. Thậm chí khi chúng tôi đang đi shopping, chị ấy vẫn có thể vừa rảo bước vừa chat với một người bạn khác, vài bước lại va phải người khác rồi rối rít xin lỗi. Khi chúng tôi đang ăn uống, chị ấy vẫn lướt Facebook để xem những clip vui về chó mèo hay bật cười trước một đoạn status ngớ ngẩn của một người không quen nào đó. Q không hề biết rằng tập trung vào thời điểm hiện tại chính là sự tôn trọng tốt nhất dành cho một người, cũng tạo ra sự tôn trọng tốt nhất của người khác đối với bản thân. Q cũng không ý thức được rằng, một điểm nhỏ nhoi như vậy khiến chị ấy mất đi rất nhiều điểm cộng trong mắt người khác, và cũng khiến cho sức hút của chị giảm đáng kể.

Khi bạn trai tôi trông thấy một cặp đôi mà cô gái ngồi dán mắt vào điện thoại, chỉ dành rất ít thời gian và năng lượng cho người đàn ông đối diện, anh ấy bảo tôi rằng: “Em nhìn xem, nhìn là biết ông đó nói chuyện tẻ nhạt rồi đó”. Lúc bấy giờ tôi lập tức nhớ tới nhỏ bạn tiểu học và câu nói của nó: “Mày nói hay mà, tao thích nghe mày nói lắm, mày cứ nói tiếp đi”. Nghĩ tới đó tôi thực sự cảm thấy buồn cười. Chợt cảm thấy có lẽ những mối quan hệ như thế không thể phát triển được nữa, không phải vì tôi quan tâm đến lời ra tiếng vào của người ngoài cuộc, mà chính vì bản thân tôi cảm thấy tổn thương và thiếu tôn trọng.

Xã hội càng chìm đắm vào sự phát triển của công nghệ, sự cần thiết phải hiện diện trong thời điểm hiện tại càng bức thiết hơn. Hiện tại chính là tất cả những gì đang tồn tại, và nếu chúng ta không thực sự ở đây trong hiện tại, tức là chúng ta không phải đang sống thật. Nếu có thể lập ra một điều luật bất thành văn nào đó, tôi mong rằng đó là hãy cất điện thoại sang một bên khi gặp gỡ người khác, và dành ánh mắt, nụ cười, sự tập trung cũng như năng lượng tốt nhất cho thời điểm hiện tại.

LILA

Hôm nay tôi thực sự rất vui, vì vô tình kết nối lại được với cả đám bạn tiểu học gần 20 năm trời mất liên lạc. Tất cả nhờ sự thần thánh của Facebook. Chưa bao giờ một cuộc hẹn cà phê với một nhỏ bạn lại khiến tôi háo hức và sung sướng đến vậy (tựa như cảm giác hẹn hò với anh bạn trai nào đó vào những ngày đầu).

Hồi tiểu học, nhà chúng tôi san sát nhau trong bán kính 1-2km, nên có cảm giác như tất cả biết về nhau nhiều hơn so với những bạn học sau này, cũng vì vậy mà quãng thời gian 5 năm tiểu học thực sự rất vui vẻ và nhiều kỉ niệm đáng nhớ. Hơn nữa, nhỏ bạn này có thể xem là chị dâu họ của tôi, vì nó kết hôn với thằng anh họ cũng học chung tiểu học với chúng tôi. Mối quan hệ ngót nghét 20 năm của tụi nó tựa như cổ tích giữa đời thực vậy. Vậy nên tôi rất háo hức hội ngộ để tán gẫu và cập nhật về cuộc sống của nhau.

Trái với mong đợi của tôi, sau những nụ cười ánh mắt mừng vui dành cho nhau lúc đầu, nhỏ bạn tôi bắt đầu lôi cái iphone bự chảng ra và dán mắt vào đó, lâu lâu ngước mắt lên nhìn tôi, ít lâu thêm vài câu vô thưởng vô phạt, cuộc hội ngộ sau 2 thập kỷ thoáng chốc tan vỡ trong lòng tôi. Lẽ thường tôi có thể bỏ về giữa chừng, nhưng vì lâu ngày không gặp nên tôi mới dành chút hy vọng còn sót lại mà hỏi nhỏ bạn:

  • Tao nói chuyện dở lắm hả?
  • Đâu có.
  • Vậy sao mày không nói chuyện với tao mà chơi game miết vậy?
  • À tại tao không biết nói gì thôi. Nhưng tao thích nghe mày nói lắm, mày nói hay mà, mày cứ nói tiếp đi.

Sau đó tình cờ tôi có gặp một đứa bạn tiểu học khác cũng chơi thân với hai vợ chồng nhỏ này, nghe tôi kể về cuộc hội ngộ “vỡ mộng” hôm trước, nó xua tay cười hề hề ra vẻ chuyện đó là bình thường, kể rằng vợ chồng nhỏ đó mỗi lần hẹn cà phê dù là riêng tư hay đi chung với nhóm bạn thì đều mỗi người một cái điện thoại bấm lấy bấm để, chả quan tâm đến chuyện trò gì cả.

Từ bao giờ mà một cặp tình nhân ngồi hờ hững bấm điện thoại bên cạnh nhau lại được xem là hình ảnh bình thường, và một cặp đôi trò chuyện hào hứng vui vẻ thì người ta lại nghĩ là chắc đang trong giai đoạn tán tỉnh nhau thôi.

Từ bao giờ mà con người lại tập luyện được thói quen đa nhiệm liên quan đến công nghệ tốt đến thế, vừa đi vừa trả lời tin nhắn, vừa ăn vừa xem clip youtube, vừa chạy xe vừa tán gẫu điện thoại…những hình ảnh này tràn ngập trong nhà ngoài phố, khiến đôi khi người ta cũng quên mất việc hít thở sâu quan trọng như thế nào, quên mất việc thưởng thức cảnh đẹp xung quanh, quên giao tiếp bằng mắt, quên nở một nụ cười vì mình ngày càng ít cười với người khác hơn nên dần dà gen vui vẻ cũng trở nên mai một.

Tôi có một người chị họ vô cùng sâu sắc và quyến rũ. Tôi trân trọng Q vì tâm hồn nhân hậu của chị với những hoàn cảnh khó khăn trong cuộc đời, tôi ngưỡng mộ Q vì khả năng giải quyết sắp xếp công việc ở vị trí cấp cao trong một tập đoàn đa quốc gia, tôi yêu quý Q vì sự tự tin, lạc quan, óc hài hước, tư duy cấp tiến và cá tính nổi trội. Tuy rất lâu mới có thể gặp nhau một lần do ai cũng bận rộn với cuộc sống riêng, nhưng tôi luôn ưu tiên sắp xếp thời gian cho các cuộc hẹn với chị. Nhưng Q có một thói quen xấu mà chắc rằng chính chị ấy cũng không nhận ra.

Đó là mỗi khi gặp mặt hay đi chơi chung với tôi, Q lúc nào cũng dành một phần tâm trí của mình để ý tới chiếc điện thoại. Thậm chí khi chúng tôi đang đi shopping, chị ấy vẫn có thể vừa rảo bước vừa chat với một người bạn khác, vài bước lại va phải người khác rồi rối rít xin lỗi. Khi chúng tôi đang ăn uống, chị ấy vẫn lướt Facebook để xem những clip vui về chó mèo hay bật cười trước một đoạn status ngớ ngẩn của một người không quen nào đó. Q không hề biết rằng tập trung vào thời điểm hiện tại chính là sự tôn trọng tốt nhất dành cho một người, cũng tạo ra sự tôn trọng tốt nhất của người khác đối với bản thân. Q cũng không ý thức được rằng, một điểm nhỏ nhoi như vậy khiến chị ấy mất đi rất nhiều điểm cộng trong mắt người khác, và cũng khiến cho sức hút của chị giảm đáng kể.

Khi bạn trai tôi trông thấy một cặp đôi mà cô gái ngồi dán mắt vào điện thoại, chỉ dành rất ít thời gian và năng lượng cho người đàn ông đối diện, anh ấy bảo tôi rằng: “Em nhìn xem, nhìn là biết ông đó nói chuyện tẻ nhạt rồi đó”. Lúc bấy giờ tôi lập tức nhớ tới nhỏ bạn tiểu học và câu nói của nó: “Mày nói hay mà, tao thích nghe mày nói lắm, mày cứ nói tiếp đi”. Nghĩ tới đó tôi thực sự cảm thấy buồn cười. Chợt cảm thấy có lẽ những mối quan hệ như thế không thể phát triển được nữa, không phải vì tôi quan tâm đến lời ra tiếng vào của người ngoài cuộc, mà chính vì bản thân tôi cảm thấy tổn thương và thiếu tôn trọng.

Xã hội càng chìm đắm vào sự phát triển của công nghệ, sự cần thiết phải hiện diện trong thời điểm hiện tại càng bức thiết hơn. Hiện tại chính là tất cả những gì đang tồn tại, và nếu chúng ta không thực sự ở đây trong hiện tại, tức là chúng ta không phải đang sống thật. Nếu có thể lập ra một điều luật bất thành văn nào đó, tôi mong rằng đó là hãy cất điện thoại sang một bên khi gặp gỡ người khác, và dành ánh mắt, nụ cười, sự tập trung cũng như năng lượng tốt nhất cho thời điểm hiện tại.

LILA

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...

STRESS ĐỘC HẠI VÀ UNG THƯ – MỐI LIÊN HỆ THẦM LẶNG

Ung thư là một bệnh lý phức tạp, hình thành từ sự kết hợp của nhiều yếu tố như di truyền, môi trường, lối sống, miễn dịch và cả tâm lý. Một trong những khía cạnh được nghiên cứu nhiều hơn trong những năm gần đây là mối liên hệ giữa sang chấn, stress kéo dài và sự phát...

KẺ YÊU ĐƯƠNG TRÊN CAO TỐC ĐỘC HÀNH

Limerence là trạng thái ám ảnh cảm xúc mãnh liệt với một người, đặc trưng bởi suy nghĩ xâm chiếm, lý tưởng hóa và khao khát được đáp lại. Ngay cả khi đối phương không hề bày tỏ tình cảm, hoặc thậm chí tỏ ra thờ ơ, người đang limerence vẫn dễ lý tưởng hóa, diễn giải...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...