9 BÍ MẬT GIÚP NÂNG CAO TUỔI THỌ

9 BÍ MẬT GIÚP NÂNG CAO TUỔI THỌ

 

Khoa học nghiên cứu bí quyết tuổi thọ ngày càng nhận được nhiều sự ưu ái hơn. Nhưng cho đến khi các nhà nghiên cứu tìm ra cách để làm chậm quá trình lão hóa của các tế bào trong cơ thể chúng ta, dưới đây là những gì ta biết được đến thời điểm này.

1. Tính cách của bạn ảnh hưởng đến tuổi thọ

Trong một dự án nghiên cứu tuổi thọ con người kéo dài tám thập kỷ, các nhà nghiên cứu Stanford, Howard S. Friedman và Leslie R. Martin nhận thấy rằng sự tận tâm là tính cách hàng đầu khi nói đến tuổi thọ.

“Phẩm chất thận trọng, kiên trì, có tính tổ chức tốt, tận tụy” là những phẩm chất nâng cao tuổi thọ. Nhiều người trong chúng ta cho rằng những người sống vô tư, thoải mái hơn sẽ có tuổi thọ cao hơn, nhưng không hẳn như vậy.

Tại sao vậy ? Hành vi có ý thức ảnh hưởng đến các hành vi khác. Những người tận tâm có xu hướng lựa chọn lành mạnh hơn, bao gồm đối tượng kết hôn, nơi làm việc, thói quen tốt cho sức khỏe.

2. Chế độ ăn uống của bạn tác động rất nhiều đến tuổi thọ

Trong nhiều nghiên cứu ở những người sống đến cả trăm tuổi, họ có chế độ ăn uống lành mạnh với rất nhiều trái cây, rau, quả hạch và chất béo lành mạnh như dầu ô liu. Ăn nhiều rau quả giúp giảm tỉ lệ đau tim, đột quỵ, ung thư và tử vong sớm. Các nhà nghiên cứu ước tính, nếu mọi người ăn đủ 10 phần rau, quả mỗi ngày có thể phòng ngừa 7,8 triệu ca tử vong sớm mỗi năm trên toàn thế giới.

Chế độ ăn uống từ lâu đã có quan hệ mật thiết với một tuổi già khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, và thậm chí chống lại bệnh mất trí nhớ . Friedman và Martin cũng thấy rằng các yếu tố lối sống như chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao tuổi thọ.

3. Tất nhiên, di truyền học cũng là một yếu tố ảnh hưởng tuổi thọ 

Nếu cha mẹ bạn sống thọ, điều đó không nhất thiết có nghĩa là bạn cũng vậy, nhưng có thể có một số yếu tố sinh học khi chơi. Mới tuần trước, trong một nghiên cứu cơ thể của người phụ nữ sống thọ đến 115 tuổi, các nhà khoa học phát hiện thấy sự tê liệt của tế bào gốc có thể là một trong những nguyên nhân gây tử vong cho những người khỏe mạnh. 

Điều đó có nghĩa là các tế bào bị bào mòn và tê liệt. Tương tự như vậy, các nghiên cứu khác cho thấy một số người có thể ít nguy cơ mắc bệnh hơn, hoặc có thể có lượng hóa chất khác nhau trong não, như serotonin hoặc dopamine giúp họ khỏe mạnh hơn bằng cách điều chỉnh các chức năng của cơ thể.

4. Học cao hơn sẽ sống thọ thêm một vài năm

Giáo dục tương quan với cuộc sống thọ hơn. Một báo cáo năm 2012 từ Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia của CDC cho thấy những người có bằng cử nhân hoặc cao hơn sống thọ hơn khoảng 9 năm so với những người không tốt nghiệp trung học. 

James Smith, một nhà kinh tế học sức khỏe tại RAND Corporation, cũng là người đề xuất tranh luận về mối liên hệ giữa trình độ giáo dục và tuổi thọ. Phát hiện của ông cho thấy giáo dục có thể là một yếu tố tác động đến tuổi thọ nhiều hơn cả chủng tộc và thu nhập. 

Lý do là những người học vấn cao có nhiều khả năng tìm được việc làm tốt hơn, lên kế hoạch cho tương lai và đưa ra những lựa chọn về lối sống lành mạnh hơn.

5. Áp lực công việc không nhất thiết luôn luôn có hại

Là một nhân viên chăm chỉ không nhất thiết đi đôi với việc bạn sẽ bị stress nhấn chìm. Nghiên cứu tuổi thọ cho thấy nhiều công nhân làm việc dưới cường độ áp lực cao vẫn sống rất thọ. Nhiều người có thể tự hỏi liệu những người lao động cật lực có thực sự tận hưởng cuộc sống hay không.

Chúng tôi thấy rằng những người làm việc hiệu quả, chăm chỉ (ngay cả ở tuổi già) không bị căng thẳng và khổ sở, mà ngược lại có xu hướng hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn và kết nối xã hội tốt hơn những người đồng nghiệp làm việc kém hiệu quả hơn.

6. Sự tận tâm thì luôn hữu ích

Có một số phát hiện cho thấy rằng sự tận tâm có thể thực sự tác động đến tuổi thọ. Một nghiên cứu như vậy đã xem xét những người tham dự một kỳ nghỉ 3 tháng tại một khóa tu thiền định.

Nghiên cứu này tìm ra rằng sau 3 tháng những người tham gia thiền có lượng enzyme telomerase cao hơn khoảng 30% so với nhóm đối chứng, làm chậm tiến trình lão hóa. Những phát hiện này tuy rất sơ bộ, nhưng cho thấy yếu tố tinh thần cũng có ảnh hưởng đến sự lão hóa cơ thể.

7. Bạn không cần lúc nào cũng lạc quan

Mặc dù tư duy tích cực giúp mọi người hạn chế sự căng thẳng bằng cách luôn đem lại cảm giác dễ chịu (từ đó khiến họ khỏe mạnh hơn), các nhà nghiên cứu tuổi thọ nói rằng “suy nghĩ tích cực” không nhất thiết lúc nào cũng hữu ích.

“Nếu bạn… lúc nào cũng lạc quan, đặc biệt là khi đối mặt với bệnh tật, và phớt lờ các khả năng thì các trở ngại mà bạn đối mặt có thể sẽ khó giải quyết hơn”.

8. Giao tiếp xã hội rất quan trọng

Có các mối quan hệ xã hội mạnh mẽ gắn liền với cuộc sống thọ hơn. Phụ nữ có khuynh hướng giao tiếp xã hội tốt hơn, và đó có thể là một phần của lý do phụ nữ thường sống thọ hơn nam giới. 

Chúng ta thường tìm sự hỗ trợ từ bạn bè và gia đình, và một số bằng chứng cho thấy việc chăm sóc những người thân yêu có thể giúp ta chăm sóc bản thân tốt hơn. Một số nghiên cứu thậm chí còn gợi ý rằng việc ở cùng bạn bè có thể giúp cải thiện chức năng miễn dịch của cơ thể và giảm stress.

9. Ngồi nhiều có lẽ là điều tệ hại nhất

Nghiên cứu cho thấy rằng việc ngồi trong một khoảng thời gian dài khiến mọi người có nguy cơ giảm tuổi thọ cũng như dẫn đến các rủi ro khác đối với sức khỏe. Một nghiên cứu năm 2011 cho thấy rằng mỗi giờ mọi người ngồi xuống và xem TV sau 25 tuổi sẽ rút ngắn 22 phút tuổi thọ chung của họ.

LILA

Khoa học nghiên cứu bí quyết tuổi thọ ngày càng nhận được nhiều sự ưu ái hơn. Nhưng cho đến khi các nhà nghiên cứu tìm ra cách để làm chậm quá trình lão hóa của các tế bào trong cơ thể chúng ta, dưới đây là những gì ta biết được đến thời điểm này.

1. Tính cách của bạn ảnh hưởng đến tuổi thọ

Trong một dự án nghiên cứu tuổi thọ con người kéo dài tám thập kỷ, các nhà nghiên cứu Stanford, Howard S. Friedman và Leslie R. Martin nhận thấy rằng sự tận tâm là tính cách hàng đầu khi nói đến tuổi thọ.

“Phẩm chất thận trọng, kiên trì, có tính tổ chức tốt, tận tụy” là những phẩm chất nâng cao tuổi thọ. Nhiều người trong chúng ta cho rằng những người sống vô tư, thoải mái hơn sẽ có tuổi thọ cao hơn, nhưng không hẳn như vậy.

Tại sao vậy ? Hành vi có ý thức ảnh hưởng đến các hành vi khác. Những người tận tâm có xu hướng lựa chọn lành mạnh hơn, bao gồm đối tượng kết hôn, nơi làm việc, thói quen tốt cho sức khỏe.

2. Chế độ ăn uống của bạn tác động rất nhiều đến tuổi thọ

Trong nhiều nghiên cứu ở những người sống đến cả trăm tuổi, họ có chế độ ăn uống lành mạnh với rất nhiều trái cây, rau, quả hạch và chất béo lành mạnh như dầu ô liu. Ăn nhiều rau quả giúp giảm tỉ lệ đau tim, đột quỵ, ung thư và tử vong sớm. Các nhà nghiên cứu ước tính, nếu mọi người ăn đủ 10 phần rau, quả mỗi ngày có thể phòng ngừa 7,8 triệu ca tử vong sớm mỗi năm trên toàn thế giới.

Chế độ ăn uống từ lâu đã có quan hệ mật thiết với một tuổi già khỏe mạnh hơn, giảm nguy cơ mắc bệnh tim, và thậm chí chống lại bệnh mất trí nhớ . Friedman và Martin cũng thấy rằng các yếu tố lối sống như chế độ ăn uống đóng một vai trò quan trọng trong việc nâng cao tuổi thọ.

3. Tất nhiên, di truyền học cũng là một yếu tố ảnh hưởng tuổi thọ 

Nếu cha mẹ bạn sống thọ, điều đó không nhất thiết có nghĩa là bạn cũng vậy, nhưng có thể có một số yếu tố sinh học khi chơi. Mới tuần trước, trong một nghiên cứu cơ thể của người phụ nữ sống thọ đến 115 tuổi, các nhà khoa học phát hiện thấy sự tê liệt của tế bào gốc có thể là một trong những nguyên nhân gây tử vong cho những người khỏe mạnh. 

Điều đó có nghĩa là các tế bào bị bào mòn và tê liệt. Tương tự như vậy, các nghiên cứu khác cho thấy một số người có thể ít nguy cơ mắc bệnh hơn, hoặc có thể có lượng hóa chất khác nhau trong não, như serotonin hoặc dopamine giúp họ khỏe mạnh hơn bằng cách điều chỉnh các chức năng của cơ thể.

4. Học cao hơn sẽ sống thọ thêm một vài năm

Giáo dục tương quan với cuộc sống thọ hơn. Một báo cáo năm 2012 từ Trung tâm Thống kê Y tế Quốc gia của CDC cho thấy những người có bằng cử nhân hoặc cao hơn sống thọ hơn khoảng 9 năm so với những người không tốt nghiệp trung học. 

James Smith, một nhà kinh tế học sức khỏe tại RAND Corporation, cũng là người đề xuất tranh luận về mối liên hệ giữa trình độ giáo dục và tuổi thọ. Phát hiện của ông cho thấy giáo dục có thể là một yếu tố tác động đến tuổi thọ nhiều hơn cả chủng tộc và thu nhập. 

Lý do là những người học vấn cao có nhiều khả năng tìm được việc làm tốt hơn, lên kế hoạch cho tương lai và đưa ra những lựa chọn về lối sống lành mạnh hơn.

5. Áp lực công việc không nhất thiết luôn luôn có hại

Là một nhân viên chăm chỉ không nhất thiết đi đôi với việc bạn sẽ bị stress nhấn chìm. Nghiên cứu tuổi thọ cho thấy nhiều công nhân làm việc dưới cường độ áp lực cao vẫn sống rất thọ. Nhiều người có thể tự hỏi liệu những người lao động cật lực có thực sự tận hưởng cuộc sống hay không.

Chúng tôi thấy rằng những người làm việc hiệu quả, chăm chỉ (ngay cả ở tuổi già) không bị căng thẳng và khổ sở, mà ngược lại có xu hướng hạnh phúc hơn, khỏe mạnh hơn và kết nối xã hội tốt hơn những người đồng nghiệp làm việc kém hiệu quả hơn.

6. Sự tận tâm thì luôn hữu ích

Có một số phát hiện cho thấy rằng sự tận tâm có thể thực sự tác động đến tuổi thọ. Một nghiên cứu như vậy đã xem xét những người tham dự một kỳ nghỉ 3 tháng tại một khóa tu thiền định.

Nghiên cứu này tìm ra rằng sau 3 tháng những người tham gia thiền có lượng enzyme telomerase cao hơn khoảng 30% so với nhóm đối chứng, làm chậm tiến trình lão hóa. Những phát hiện này tuy rất sơ bộ, nhưng cho thấy yếu tố tinh thần cũng có ảnh hưởng đến sự lão hóa cơ thể.

7. Bạn không cần lúc nào cũng lạc quan

Mặc dù tư duy tích cực giúp mọi người hạn chế sự căng thẳng bằng cách luôn đem lại cảm giác dễ chịu (từ đó khiến họ khỏe mạnh hơn), các nhà nghiên cứu tuổi thọ nói rằng “suy nghĩ tích cực” không nhất thiết lúc nào cũng hữu ích.

“Nếu bạn… lúc nào cũng lạc quan, đặc biệt là khi đối mặt với bệnh tật, và phớt lờ các khả năng thì các trở ngại mà bạn đối mặt có thể sẽ khó giải quyết hơn”.

8. Giao tiếp xã hội rất quan trọng

Có các mối quan hệ xã hội mạnh mẽ gắn liền với cuộc sống thọ hơn. Phụ nữ có khuynh hướng giao tiếp xã hội tốt hơn, và đó có thể là một phần của lý do phụ nữ thường sống thọ hơn nam giới. 

Chúng ta thường tìm sự hỗ trợ từ bạn bè và gia đình, và một số bằng chứng cho thấy việc chăm sóc những người thân yêu có thể giúp ta chăm sóc bản thân tốt hơn. Một số nghiên cứu thậm chí còn gợi ý rằng việc ở cùng bạn bè có thể giúp cải thiện chức năng miễn dịch của cơ thể và giảm stress.

9. Ngồi nhiều có lẽ là điều tệ hại nhất

Nghiên cứu cho thấy rằng việc ngồi trong một khoảng thời gian dài khiến mọi người có nguy cơ giảm tuổi thọ cũng như dẫn đến các rủi ro khác đối với sức khỏe. Một nghiên cứu năm 2011 cho thấy rằng mỗi giờ mọi người ngồi xuống và xem TV sau 25 tuổi sẽ rút ngắn 22 phút tuổi thọ chung của họ.

LILA

TRẦM CẢM CƯỜI Ở NGƯỜI TRẺ

  Khi nụ cười che giấu tổn thương Trầm cảm cười (smiling depression) là một hiện tượng tâm lý đặc biệt, khi người mắc trầm cảm vẫn thể hiện ra ngoài một vẻ mặt vui vẻ, lạc quan, năng động. Họ mỉm cười, làm việc, giao tiếp như một người “ổn” – nhưng sâu bên trong...

EMDR – LIỆU PHÁP GIẢI MẪN CẢM VÀ TÁI XỬ LÝ THÔNG QUA CHUYỂN ĐỘNG NHÃN CẦU

  EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) là gì? Tâm trí con người thường có khả năng tự chữa lành một cách tự nhiên, tương tự như cách cơ thể tự hồi phục. Phần lớn cơ chế ứng phó tự nhiên này diễn ra trong giấc ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn...

BỆNH LÝ CỦA SỰ XẤU HỔ

  Xấu hổ là một trong những cảm xúc con người thường né tránh, nhưng lại hiện diện âm thầm trong rất nhiều trải nghiệm đời sống. Khác với cảm giác tội lỗi – thường xuất hiện khi ta làm điều gì đó sai – xấu hổ lại mang một thông điệp sâu hơn: "Tôi sai trái. Tôi...

HỘI CHỨNG VIÊM ĐA RỄ DÂY THẦN KINH NGOẠI BIÊN

Một góc nhìn thần kinh – miễn dịch – tâm lý Viêm đa rễ dây thần kinh ngoại biên (như CIDP – Chronic Inflammatory Demyelinating Polyneuropathy) là một rối loạn tự miễn dịch, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào lớp vỏ myelin bao quanh các dây thần kinh ngoại biên....

ADHD VÀ PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) và Phổ Tự kỷ (Autism Spectrum Disorder – ASD) thường được xem là những chẩn đoán dành cho trẻ em, nhưng trên thực tế, đây là những khác biệt thần kinh tồn tại suốt đời. Ở người trưởng thành, ADHD và tự kỷ có thể tiếp tục ảnh...

PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  Rối loạn phổ tự kỷ (Autism Spectrum Disorder - ASD) là một tình trạng phát triển thần kinh tồn tại suốt đời, ảnh hưởng đến cách cá nhân cảm nhận, tương tác xã hội, giao tiếp và xử lý thông tin. Khi nói đến người lớn trong phổ tự kỷ, chúng ta cần vượt qua các...

NHỮNG NGƯỜI LÍNH TRỞ VỀ SAU CUỘC CHIẾN

Rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PTSD) là một trong những hậu quả tâm lý nặng nề nhất mà những người lính phải đối mặt sau chiến tranh. Khi trở về từ chiến trường, họ không chỉ mang theo vết thương trên cơ thể mà còn là những ký ức kinh hoàng ám ảnh dai dẳng: tiếng...

CẬN THỊ TƯƠNG LAI

  Trong thế giới hiện đại đầy áp lực và nhiệm vụ chồng chất, kỹ năng quản lý thời gian và kiểm soát bản thân là yếu tố then chốt để thành công. Tuy nhiên, với người lớn mắc ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý), những kỹ năng này không chỉ đơn giản là vấn đề thiếu...

SANG CHẤN VÀ NỖI ĐAU LIÊN THẾ HỆ

Sang chấn và nỗi đau liên thế hệ là những hiện tượng tâm lý tinh vi, âm ỉ và vô hình, nhưng lại có sức ảnh hưởng sâu rộng đến đời sống của nhiều cá nhân và cộng đồng. Dưới góc nhìn của khoa học thần kinh, sang chấn tâm lý không đơn thuần chỉ là phản ứng nhất thời...

EMDR – HÀNH TRÌNH CHỮA LÀNH SAU SANG CHẤN

Đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục, đặc biệt là cưỡng hiếp, ký ức không chỉ tồn tại trong tâm trí như một đoạn phim kinh hoàng, mà còn khắc sâu vào cơ thể như một phản xạ sinh tồn. Họ không đơn giản chỉ là “nạn nhân” – họ là những con người đang vật...

KIỂM SOÁT GIẤC NGỦ, LÀM CHỦ CUỘC SỐNG

  Chu kỳ giấc ngủ Một chu kỳ giấc ngủ kéo dài khoảng 90 phút và trong thời gian đó, chúng ta trải qua 5 giai đoạn của giấc ngủ. 4 giai đoạn đầu tạo nên giấc ngủ mắt không chuyển động nhanh (NREM) và giai đoạn 5 là giấc ngủ mắt chuyển động nhanh (REM). Giấc ngủ...

SƠ CỨU CẢM XÚC?

Kể từ khi còn bé, chúng ta đã luôn được dạy cách chăm sóc cơ thể. Chẳng hạn như đánh răng sau mỗi bữa ăn, rửa tay sạch trước khi ăn hoặc dán băng cá nhân vào những vết thương. Thế nhưng, chẳng có ai dạy dỗ tường tận chúng ta cách chăm sóc cảm xúc. Hầu hết mọi người...

BA CÁCH TRÁNH XUNG ĐỘT TÌNH CẢM

  Xung đột chính là thứ không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày. Đây là thời buổi mà thế giới không ngừng biến đổi. Những vấn đề phức tạp trong chính trị và tính chất ẩn danh của phương tiện truyền thông xã hội khiến cho các cuộc tranh luận vượt quá giới hạn...

CÁCH GIẢI TỎA CĂNG THẲNG

  Trạng thái căng thẳng trong cuộc sống chính là “kẻ thù không đội trời chung” đối với mọi người. Ngay khi cảm giác này xuất hiện, nhiều người sa lầy vào mục tiêu loại bỏ nó nhưng lại không nhận ra rằng chính điều này lại khiến tâm trạng của mình tồi tệ hơn. Thật...

PHÍA SAU MỘT ĐỨA TRẺ “NGOAN”

  Ngày bé, mỗi dịp lễ Tết, sinh nhật, câu chúc mà tôi nhận được nhiều nhất – từ cả người lớn và những bạn bè đồng trang lứa, chính là “ngoan ngoãn, biết vâng lời cha mẹ”. Đây có lẽ cũng là một trong những mong muốn lớn nhất của nhiều người làm cha mẹ trong quá...

NGÔN NGỮ TÌNH YÊU

  Bạn có biết ngôn ngữ tình yêu của mình là gì không? Được thiết kế nhằm giúp bạn và người ấy yêu nhau tốt hơn, ngôn ngữ tình yêu chính là chìa khóa để giữ cho mối quan hệ của hai bạn luôn được nồng đượm. Nghe giống như một lớp học mà bạn muốn đăng ký tham gia,...

NỖI SỢ BỊ BỎ LỠ

FOMO (Fear of Missing Out) hay nỗi sợ bị bỏ lỡ là một hiện tượng tâm lý do con người tự tạo ra, thể hiện qua việc luôn lo lắng, sợ hãi rằng mình sắp bị lãng quên hoặc bỏ lỡ một thứ gì đó.  Cùng với sự phát triển của mạng xã hội, nỗi sợ bị bỏ lỡ ngày càng gia tăng mạnh...

SỨC MẠNH CỦA LÒNG BIẾT ƠN

Đã bao giờ bạn cảm thấy cuộc sống hiện đại thật bận rộn và mệt mỏi? Đã bao giờ bạn bị giằng xé, bủa vây bởi đủ loại stress mỗi ngày, nào là công việc, sự nghiệp, sức khỏe và các mối quan hệ, đến mức bạn chỉ muốn buông bỏ tất cả cho xong? Từng có một khoảng thời gian...

TÁI TẠO NĂNG LƯỢNG ĐỂ HẠNH PHÚC

Chị lại vừa đánh con vì nó chẳng chịu ngủ mà cứ ngọa nguậy rồi khóc thét. Con khóc, chị bất lực bỏ mặc nó và trốn vào toilet. Được một lúc, chị lại chạy ra, ôm con vào lòng, chị khóc, con khóc. Đứa trẻ khóc mệt, lăn ra ngủ còn chị cứ thế ngồi nhìn con mà đờ đẫn, rã...

LỬA TÌNH TÀN LỤI SAU KHI CÓ CON

Đi kèm với niềm hạnh phúc khi một sinh linh bé bỏng chào đời có thể là những tàn tro của một cuộc hôn nhân dần lụi tàn nếu cả hai thiếu đi những kiến thức và kỹ năng cần thiết trong việc giữ lửa tình yêu.  Một nghiên cứu cho thấy 92% các cặp vợ chồng gia tăng xung đột...

TRẦM CẢM CƯỜI Ở NGƯỜI TRẺ

  Khi nụ cười che giấu tổn thương Trầm cảm cười (smiling depression) là một hiện tượng tâm lý đặc biệt, khi người mắc trầm cảm vẫn thể hiện ra ngoài một vẻ mặt vui vẻ, lạc quan, năng động. Họ mỉm cười, làm việc, giao tiếp như một người “ổn” – nhưng sâu bên trong...

EMDR – LIỆU PHÁP GIẢI MẪN CẢM VÀ TÁI XỬ LÝ THÔNG QUA CHUYỂN ĐỘNG NHÃN CẦU

  EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) là gì? Tâm trí con người thường có khả năng tự chữa lành một cách tự nhiên, tương tự như cách cơ thể tự hồi phục. Phần lớn cơ chế ứng phó tự nhiên này diễn ra trong giấc ngủ, đặc biệt là trong giai đoạn...

BỆNH LÝ CỦA SỰ XẤU HỔ

  Xấu hổ là một trong những cảm xúc con người thường né tránh, nhưng lại hiện diện âm thầm trong rất nhiều trải nghiệm đời sống. Khác với cảm giác tội lỗi – thường xuất hiện khi ta làm điều gì đó sai – xấu hổ lại mang một thông điệp sâu hơn: "Tôi sai trái. Tôi...

HỘI CHỨNG VIÊM ĐA RỄ DÂY THẦN KINH NGOẠI BIÊN

Một góc nhìn thần kinh – miễn dịch – tâm lý Viêm đa rễ dây thần kinh ngoại biên (như CIDP – Chronic Inflammatory Demyelinating Polyneuropathy) là một rối loạn tự miễn dịch, trong đó hệ miễn dịch tấn công nhầm vào lớp vỏ myelin bao quanh các dây thần kinh ngoại biên....

ADHD VÀ PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý) và Phổ Tự kỷ (Autism Spectrum Disorder – ASD) thường được xem là những chẩn đoán dành cho trẻ em, nhưng trên thực tế, đây là những khác biệt thần kinh tồn tại suốt đời. Ở người trưởng thành, ADHD và tự kỷ có thể tiếp tục ảnh...

PHỔ TỰ KỶ Ở NGƯỜI TRƯỞNG THÀNH

  Rối loạn phổ tự kỷ (Autism Spectrum Disorder - ASD) là một tình trạng phát triển thần kinh tồn tại suốt đời, ảnh hưởng đến cách cá nhân cảm nhận, tương tác xã hội, giao tiếp và xử lý thông tin. Khi nói đến người lớn trong phổ tự kỷ, chúng ta cần vượt qua các...

NỖI ĐAU BỊ TỪ CHỐI

  Rejection Sensitivity Dysphoria (RSD) – là một trạng thái tâm lý đặc trưng bởi sự nhạy cảm cực độ với việc bị từ chối, chỉ trích hoặc cảm giác không được chấp nhận. Đối với những người mắc RSD, những tín hiệu xã hội nhỏ nhặt – như ánh mắt lơ đãng của người...

NHỮNG NGƯỜI LÍNH TRỞ VỀ SAU CUỘC CHIẾN

Rối loạn căng thẳng hậu sang chấn (PTSD) là một trong những hậu quả tâm lý nặng nề nhất mà những người lính phải đối mặt sau chiến tranh. Khi trở về từ chiến trường, họ không chỉ mang theo vết thương trên cơ thể mà còn là những ký ức kinh hoàng ám ảnh dai dẳng: tiếng...

HỦY HOẠI NGƯỜI TA YÊU THƯƠNG

  Có một nghịch lý đau lòng trong đời sống tâm lý: chúng ta đôi khi làm tổn thương chính những người mình yêu thương nhất. Không phải vì chúng ta không yêu họ, mà bởi vì những vết thương chưa lành trong ta chưa từng được thấu hiểu. Và trong cơn vô thức của đau...

CÁI BÓNG DƯỚNG ĐÔI MẮT MẸ

Có những người mẹ không bao giờ nhìn thấy con gái mình như một con người độc lập. Họ chỉ nhìn thấy bản thân mình – phản chiếu qua đôi mắt đứa con. Trong những mối quan hệ như thế, người mẹ mang đặc điểm ái kỷ thường coi con gái là phần kéo dài của chính mình: không...

MÌNH KHÔNG XỨNG ĐÁNG ĐƯỢC YÊU THƯƠNG

Cảm giác “mình không xứng đáng được yêu thương” không hình thành trong một sớm một chiều. Nó là hệ quả của một hành trình dài – một hành trình đầy im lặng, cô đơn và bị bỏ rơi từ thời thơ ấu. Với nhiều người, cảm giác ấy bắt nguồn từ việc lớn lên trong một môi trường...

LIMERENCE – TÌNH YÊU HOANG ĐƯỜNG

Limerence không phải là tình yêu – ít nhất không phải thứ tình yêu chín chắn, trưởng thành mà con người vẫn kiếm tìm trong những mối quan hệ sâu sắc. Đó là một trạng thái tâm lý đặc biệt, nơi cảm xúc không chỉ dâng cao mà còn trở nên ám ảnh. Người ta bị cuốn vào một...

NHỮNG KẺ NGOẠI TÌNH KHÔNG XẤU HỔ

  Không phải ai ngoại tình cũng hối hận. Có những người bước vào mối quan hệ ngoài luồng một cách ngang nhiên, không chút áy náy. Họ không cảm thấy có lỗi, cũng chẳng cho rằng mình làm điều gì sai trái. Thậm chí, họ còn tìm đủ lý do để biện minh, tự cho mình...

LẰN RANH YÊU THƯƠNG VÀ THÙ HẬN

  Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD) là một trong những dạng rối loạn cảm xúc phức tạp và dễ gây hiểu lầm nhất. Những người mang đặc điểm này thường sống trong trạng thái cảm xúc cực đoan, nơi yêu và ghét, gắn bó và ruồng bỏ,...

KẺ LẠC LOÀI TRONG THẾ GIỚI NHIỀU TIẾNG ĐỘNG

  Người mắc rối loạn nhân cách Schizoid là những cá thể trầm lặng, sống bên lề xã hội như những chiếc lá rơi ngoài cơn gió. Họ không mưu cầu danh vọng, cũng không khao khát được gắn kết trong các mối quan hệ. Với họ, thế giới riêng – yên tĩnh, khép kín và tự tại...

ÁI KỶ VÀ SỰ HỦY HOẠI CẢM XÚC

  Người mắc chứng ái kỷ thường khiến người khác bị cuốn vào một thế giới đầy hỗn loạn và tổn thương. Họ là những kẻ luôn khao khát được ngưỡng mộ, được xem là trung tâm của mọi sự chú ý. Đằng sau vẻ ngoài tự tin, quyến rũ và thành công là một cái tôi mong manh...

KHÉP LẠI GIẤC MƠ XƯA

  Có những người khi yêu, không chỉ đang yêu một người – mà đang yêu một giấc mơ. Giấc mơ về gia đình hoàn hảo, nơi có sự quan tâm, bảo bọc, dịu dàng và an toàn mà họ chưa từng có. Đó là những người lớn lên trong môi trường bạo hành, thiếu thốn tình cảm, bị phớt...

HÔN NHÂN – BIẾT ĐAU SAO VẪN BƯỚC VÀO

Có những người bước vào hôn nhân với một người mà họ biết rõ là không tốt. Họ thấy những lá cờ đỏ rực rỡ – sự không chung thủy, kiểm soát, bạo hành, dối trá – nhưng vẫn chọn nhắm mắt đưa chân. Từ bên ngoài nhìn vào, ai cũng ngạc nhiên: "Tại sao họ lại chọn điều đó?"...

BẠO LỰC GIA ĐÌNH – KHI CHA ĐÁNH MẸ

  Trong một số gia đình, người cha không chỉ là trụ cột mà còn là hiện thân của nỗi sợ hãi, đặc biệt khi cơn giận dữ của ông ta trút xuống những đứa con gái vô tội. Có những bé gái đã phải hứng chịu những cú đánh không phải vì lỗi lầm gì của mình, mà vì đứng ra...

CẬN THỊ TƯƠNG LAI

  Trong thế giới hiện đại đầy áp lực và nhiệm vụ chồng chất, kỹ năng quản lý thời gian và kiểm soát bản thân là yếu tố then chốt để thành công. Tuy nhiên, với người lớn mắc ADHD (Rối loạn tăng động giảm chú ý), những kỹ năng này không chỉ đơn giản là vấn đề thiếu...