MƯA LẠNH TÀN CANH

MƯA LẠNH TÀN CANH

 

Phải có đêm mưa để biết tình thương và lòng nhân ái vẫn ngự trị và lan tỏa, thậm chí bao dung cả những lọc lừa.

Mưa lại rơi. Mưa rơi miệt mài, phủ phục những con đường.

Mặt đất âm u, co ro trong dòng nước khi dập dồn, khi thưa thớt.

Ngày thu mình lại.

Đêm nhạt nhoà trong tiếng gió, tiếng sấm sét và tiếng mưa tỉ tê.

Đêm mưa, tôi vẫn thường tắt hết những ánh đèn trong phòng, thắp một ngọn nến, làm ấm một bình trà và ngồi lặng nghe. Mưa trong lòng tôi vốn dĩ là thanh âm trong trẻo nhất của đất trời, vậy mà khi mưa rơi xuống nhân thế này, lại mang vác quá nhiều tâm trạng. 

Trong đêm mưa, chiếc đàn bầu ngân lên thanh âm nức nở làm đau thắt ruột người mẹ khóc ngất vì đứa con vô phước bị xe đâm chết trong đêm mưa tầm tã.

Trong đêm mưa, thổn thức tiếng nức nở của người con gái, bao mùa không quên được mối tình đã kết thúc từ lâu, những kí ức cứ hỗn hào tua đi tua lại, quay quắt trong lồng ngực mỗi bận mưa về. 

Trong đêm mưa, vọng lại tiếng thở dài của người đàn ông bất lực nhìn mùa màng của mình bị vùi dập, ngập chìm trong cơn mưa bão không dứt, ám ảnh tiếng réo gọi của chủ nợ trên từng muỗng cơm.

 Trong tiếng mưa rơi, bà mẹ già ngóng con về thăm trong cơn ho húng hắng từ chiều. Mùa gió trở đã về rồi, chưa thấy đứa nào về qua. Mà Tết thì… vẫn còn thật xa…

Trong những đêm mưa, vang ầm tiếng những con mèo con bị bỏ rơi, ướt nhèm, khát sữa mẹ. Tiếng mèo mẹ gào khản đặc tìm con và cả tiếng bước chân bình thản đến lạnh lùng của kẻ vừa bước vào nhà sau cái thẳng tay bất nhẫn đối với những sinh linh đáng thương. 

Những âm thanh của ký ức, của cuộc mưu sinh, của ác nghiệp chẳng hiểu vì sao chứ chực chờ nhằm vào mưa để tuôn ứa, để thở than. Có bất công chăng khi người ta cứ nói rằng: “Cho dù hôm nay trời có mưa, chỉ cần lòng thấy vui thì đó luôn là một ngày nắng”. 

Ngày nắng chắc gì đã là một ngày vui.

Sự bất công cố hữu dành cho những đêm mưa luôn khiến tôi không thoải mái. 

Bởi luôn có những đêm mưa ấm áp vô cùng.

Đó là đêm của lòng người đầy trắc ẩn. Những con người chẳng ngại mưa gió ôm những đứa trẻ đang khát sữa ở những góc bùng binh, thùng rác… hong khô bộ lông trên thân thể mèo con đang run rẩy, yếu ớt của chúng, giành lại hơi thở cho những sinh linh đẹp đẽ ấy. 

Là đêm mà ông cụ giật mình thức dậy chỉ để đắp lại cho bà cụ tấm chăn và ủi an bà rằng “Con ở xa nhưng có tui vẫn ở đây cùng bà”. 

Là đêm mà một người anh chăm chú đọc bức thư tâm tình của cô em gái xa lạ, những dòng hối hận vì lầm lỗi trong quá khứ. Anh chia sẻ với một lòng bao dung, không phán xét, không trách móc bởi anh cho rằng cô đã tự trách móc bản thân mình quá nhiều rồi. Vì tình người nên mưa đêm như đang ấm dần cho lòng biết ơn nảy nở. 

Là đêm mà những “bàn tay thiên thần” đã đến và trao cho những mảnh đời đang phải nương náu ở mái hiên nhà người một tô cháo nóng, một chiếc áo mưa. Phải có đêm mưa để biết tình thương và lòng nhân ái vẫn ngự trị và lan tỏa, thậm chí bao dung cả những lọc lừa.

Là đêm mà đứa trẻ lau nước mắt cho bà mẹ đang khóc ròng vì mất một đứa con, bảo rằng con sẽ thay phần của anh bảo vệ và yêu thương mẹ. Đêm mưa nhưng hy vọng sẽ chẳng bao giờ bị dập tắt. Chỉ trong đêm mưa, cái ôm mới nồng ấm hơn bao giờ.

Là đêm mà người con gái nhận được chiếc ô từ một người lạ khi cô dầm mình trong mưa bước thất thểu về nhà.

Là đêm mà người nông dân ấy nghe vợ bảo ngày mai sẽ đi nhặt nhạnh lại những gì còn lại sau mùa bão, quanh đây ai cũng cần phải cố gắng, rồi mình sẽ ổn cả thôi. Chỉ cần bên cạnh luôn có một người bước cùng thì ta sẽ chẳng bao giờ sợ hãi những khó khăn. 

Luôn có những bình yên trong đêm mưa nhưng ta đã vì sự cố chấp và u uất trong nỗi buồn mà không muốn mở lòng để nhìn thấu. Cúi xuống, ta nhìn thấy bình yên sẽ như cách một đóa hoa vẫn nở dù rằng giông bão đang đổ ập xuống. Bình yên như cách giọt sương vẫn buông mình xuống lá dù biết lúc mặt trời lên sẽ vĩnh viễn lìa xa.

“Bình yên không có nghĩa là một nơi không có tiếng ồn ào, không khó khăn, không cực nhọc. Bình yên có nghĩa ngay chính khi đang ở trong phong ba bão táp ta vẫn cảm nhận những tia hy vọng trong tình thương giữa người với người, để xoa dịu những vết thương”.

Tàn canh, mưa vẫn lạnh. 

Tàn canh, nước mắt vẫn rơi. 

Nhưng tàn canh, bình yên rồi sẽ lại đến.

LẠC NHIÊN

Phải có đêm mưa để biết tình thương và lòng nhân ái vẫn ngự trị và lan tỏa, thậm chí bao dung cả những lọc lừa.

Mưa lại rơi. Mưa rơi miệt mài, phủ phục những con đường.

Mặt đất âm u, co ro trong dòng nước khi dập dồn, khi thưa thớt.

Ngày thu mình lại.

Đêm nhạt nhoà trong tiếng gió, tiếng sấm sét và tiếng mưa tỉ tê.

Đêm mưa, tôi vẫn thường tắt hết những ánh đèn trong phòng, thắp một ngọn nến, làm ấm một bình trà và ngồi lặng nghe. Mưa trong lòng tôi vốn dĩ là thanh âm trong trẻo nhất của đất trời, vậy mà khi mưa rơi xuống nhân thế này, lại mang vác quá nhiều tâm trạng. 

Trong đêm mưa, chiếc đàn bầu ngân lên thanh âm nức nở làm đau thắt ruột người mẹ khóc ngất vì đứa con vô phước bị xe đâm chết trong đêm mưa tầm tã.

Trong đêm mưa, thổn thức tiếng nức nở của người con gái, bao mùa không quên được mối tình đã kết thúc từ lâu, những kí ức cứ hỗn hào tua đi tua lại, quay quắt trong lồng ngực mỗi bận mưa về. 

Trong đêm mưa, vọng lại tiếng thở dài của người đàn ông bất lực nhìn mùa màng của mình bị vùi dập, ngập chìm trong cơn mưa bão không dứt, ám ảnh tiếng réo gọi của chủ nợ trên từng muỗng cơm.

 Trong tiếng mưa rơi, bà mẹ già ngóng con về thăm trong cơn ho húng hắng từ chiều. Mùa gió trở đã về rồi, chưa thấy đứa nào về qua. Mà Tết thì… vẫn còn thật xa…

Trong những đêm mưa, vang ầm tiếng những con mèo con bị bỏ rơi, ướt nhèm, khát sữa mẹ. Tiếng mèo mẹ gào khản đặc tìm con và cả tiếng bước chân bình thản đến lạnh lùng của kẻ vừa bước vào nhà sau cái thẳng tay bất nhẫn đối với những sinh linh đáng thương. 

Những âm thanh của ký ức, của cuộc mưu sinh, của ác nghiệp chẳng hiểu vì sao chứ chực chờ nhằm vào mưa để tuôn ứa, để thở than. Có bất công chăng khi người ta cứ nói rằng: “Cho dù hôm nay trời có mưa, chỉ cần lòng thấy vui thì đó luôn là một ngày nắng”. 

Ngày nắng chắc gì đã là một ngày vui.

Sự bất công cố hữu dành cho những đêm mưa luôn khiến tôi không thoải mái. 

Bởi luôn có những đêm mưa ấm áp vô cùng.

Đó là đêm của lòng người đầy trắc ẩn. Những con người chẳng ngại mưa gió ôm những đứa trẻ đang khát sữa ở những góc bùng binh, thùng rác… hong khô bộ lông trên thân thể mèo con đang run rẩy, yếu ớt của chúng, giành lại hơi thở cho những sinh linh đẹp đẽ ấy. 

Là đêm mà ông cụ giật mình thức dậy chỉ để đắp lại cho bà cụ tấm chăn và ủi an bà rằng “Con ở xa nhưng có tui vẫn ở đây cùng bà”. 

Là đêm mà một người anh chăm chú đọc bức thư tâm tình của cô em gái xa lạ, những dòng hối hận vì lầm lỗi trong quá khứ. Anh chia sẻ với một lòng bao dung, không phán xét, không trách móc bởi anh cho rằng cô đã tự trách móc bản thân mình quá nhiều rồi. Vì tình người nên mưa đêm như đang ấm dần cho lòng biết ơn nảy nở. 

Là đêm mà những “bàn tay thiên thần” đã đến và trao cho những mảnh đời đang phải nương náu ở mái hiên nhà người một tô cháo nóng, một chiếc áo mưa. Phải có đêm mưa để biết tình thương và lòng nhân ái vẫn ngự trị và lan tỏa, thậm chí bao dung cả những lọc lừa.

Là đêm mà đứa trẻ lau nước mắt cho bà mẹ đang khóc ròng vì mất một đứa con, bảo rằng con sẽ thay phần của anh bảo vệ và yêu thương mẹ. Đêm mưa nhưng hy vọng sẽ chẳng bao giờ bị dập tắt. Chỉ trong đêm mưa, cái ôm mới nồng ấm hơn bao giờ.

Là đêm mà người con gái nhận được chiếc ô từ một người lạ khi cô dầm mình trong mưa bước thất thểu về nhà.

Là đêm mà người nông dân ấy nghe vợ bảo ngày mai sẽ đi nhặt nhạnh lại những gì còn lại sau mùa bão, quanh đây ai cũng cần phải cố gắng, rồi mình sẽ ổn cả thôi. Chỉ cần bên cạnh luôn có một người bước cùng thì ta sẽ chẳng bao giờ sợ hãi những khó khăn. 

Luôn có những bình yên trong đêm mưa nhưng ta đã vì sự cố chấp và u uất trong nỗi buồn mà không muốn mở lòng để nhìn thấu. Cúi xuống, ta nhìn thấy bình yên sẽ như cách một đóa hoa vẫn nở dù rằng giông bão đang đổ ập xuống. Bình yên như cách giọt sương vẫn buông mình xuống lá dù biết lúc mặt trời lên sẽ vĩnh viễn lìa xa.

“Bình yên không có nghĩa là một nơi không có tiếng ồn ào, không khó khăn, không cực nhọc. Bình yên có nghĩa ngay chính khi đang ở trong phong ba bão táp ta vẫn cảm nhận những tia hy vọng trong tình thương giữa người với người, để xoa dịu những vết thương”.

Tàn canh, mưa vẫn lạnh. 

Tàn canh, nước mắt vẫn rơi. 

Nhưng tàn canh, bình yên rồi sẽ lại đến.

LẠC NHIÊN

KHI YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH NHÓM B

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm các kiểu nhân cách ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD). Những đặc điểm chung của nhóm này là cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, hành vi xung động, nhu cầu kiểm soát và thiếu khả năng...

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...

KHI YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH NHÓM B

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm các kiểu nhân cách ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD). Những đặc điểm chung của nhóm này là cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, hành vi xung động, nhu cầu kiểm soát và thiếu khả năng...

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

CAN THIỆP BẮT BUỘC VỚI NGƯỜI GÂY RA BẠO HÀNH

  Can thiệp bắt buộc (Batterer Intervention Program – BIP) là một chiến lược cần thiết nhằm đối phó với hành vi bạo lực gia đình, đặc biệt ở nhóm nam giới bạo hành. Khác với các hình thức hòa giải hoặc xử phạt đơn thuần, BIP yêu cầu người bạo hành phải tham gia...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...