KIỂM SOÁT CẢM XÚC KHI YÊU

KIỂM SOÁT CẢM XÚC KHI YÊU

 

Tất nhiên rồi, kiểm soát cảm xúc và hành động của bản thân là một chuyện nói dễ hơn làm. Trong suốt cuộc đời, chúng ta mang theo quá nhiều thứ áp lực và gánh nặng khiến bản thân đôi khi phản ứng quá nhanh và quá mức.

Điều này chỉ khiến các mối quan hệ của chúng ta trở nên tồi tệ hơn. Bạn biết rồi đấy, chuyện bé xé ra to. Một chuyện hiểu lầm nho nhỏ có thể trở thành vấn đề to tát đối với các cặp vợ chồng. Những gì lẽ ra có thể thảo luận và giải quyết bằng sự sáng suốt lại vượt khỏi tầm kiểm soát và biến mối quan hệ trở nên kịch tính hơn cả đoạn cao trào trong một vở kịch opera.

Việc này không phải lúc nào cũng là lỗi của cả hai người, đôi khi vấn đề khởi xướng từ một người nhưng người còn lại thiếu khả năng kiểm soát cảm xúc và khiến ngọn núi lửa phun trào. Bạn không thể kiểm soát cảm xúc và hành động một mình được, cả hai bên phải cố gắng để có thể ở bên nhau một cách thoải mái, hòa hợp.

Rất khó để hành động như một người lớn khi người bạn yêu lại cư xử như một đứa trẻ hư hỏng không ngừng giậm chân, giãy nảy khi tức giận. Những lúc như vậy, điều quan trọng nhất là bạn không “châm thêm dầu vào lửa” bằng cách “bộc phát” cơn giận của mình.

Không có ích gì khi làm vậy, điều duy nhất bạn nhận được là bị đổ lỗi một phần cho những gì tồi tệ sắp xảy ra. Chắc chắn, trong mọi tình huống, đối phương vẫn có thể cố gắng đổ lỗi cho bạn, nhưng ít nhất bạn biết rằng mình không có gì phải xin lỗi và không cần phải xấu hổ về điều gì. Hãy chừa việc đó lại cho họ.

Nhưng làm thế nào để có thể kiểm soát cảm xúc và phản ứng của bạn? Bạn có thể áp dụng ba phương pháp hữu ích sau.

Thứ nhất, hãy lên kế hoạch trước. Bạn thậm chí có thể nói trước với người bạn đời của mình về điều này. Hãy nói rằng khi bạn tức giận, bạn có xu hướng xúc phạm đối phương và la hét ầm ĩ. Việc trao đổi trước như vậy có thể giúp người bạn đời của bạn thấu hiểu phần nào và chuẩn bị sẵn tâm lý cho những xung đột không mong muốn.

Lần sau khi cảm thấy giận dữ, hãy đi dạo xung quanh khu phố hoặc ngồi ở một nơi yên tĩnh và cố gắng thư giãn, hít thở thật sâu. Hãy dành thời gian để làm tâm trạng dịu lại, từ đó bạn có thể bình tĩnh hơn. Hãy đến phòng gym, hoặc dành thời gian làm bất cứ việc gì khác mà bạn thích để thoát khỏi cảm giác tiêu cực và giải phóng tâm trí.

Thứ hai, hãy tự hỏi bản thân rằng liệu vấn đề đang khiến bạn tức giận có đáng để ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ của bạn hay không? Điều này có đáng để gây ra nỗi đau và vết thương lòng cho người bạn yêu và có thể là cho chính mình hay không?

Hãy tự hỏi bản thân rằng bạn có thực sự tin rằng họ đã làm hoặc nói bất cứ điều gì khiến bạn rất khó chịu đó hay không. Họ có thực sự làm điều đó hay chỉ là bạn đang cáo buộc họ? Đây có phải là một sự hiểu lầm hay là do quan điểm của cả hai khác nhau? Mục đích thực sự của bạn trong việc này là gì và bạn muốn đạt được điều gì hơn nữa?

Khi bắt đầu nghĩ về hậu quả trong tương lai, bạn có thể buông bỏ những cảm xúc tiêu cực và thay vào đó là tập trung vào vận dụng lối tư duy hợp lý hơn.

Thứ ba, thay vì tập trung vào suy nghĩ những gì nên nói tiếp theo hoặc cái tôi của bản thân, bạn chỉ cần dành thời gian để lắng nghe. Đừng nói về chính mình, ngay cả khi họ đang nói về bạn. Nếu đối phương góp ý rằng họ muốn bạn hạn chế việc cười đùa vì họ cảm thấy bạn không đủ nghiêm túc, đừng bỏ ngoài tai điều này.

Tại sao bạn lại làm như vậy? Nếu người yêu của bạn nói rằng có điều gì đó ở bạn khiến họ cảm thấy không dễ chịu thì ít nhất bạn cũng phải lắng nghe cảm xúc của họ, đúng không? Bạn có thể không như vậy, nhưng cho dù bạn có làm hay không thì họ vẫn đã có cảm giác khó chịu về bạn.

Chẳng phải việc điều chỉnh một chút để đem lại cảm giác dễ chịu cho đối phương sẽ giúp ích hơn rất nhiều sao? Thực ra cảm giác chiến thắng thực sự trong một cuộc tranh luận không phải là phân định rạch ròi ai đúng ai sai, mà chính là cả hai người đều cảm thấy tâm trạng tốt hơn và giải quyết được vấn đề.

Thành thật mà nói, trong một vài tình huống, cảm xúc có thể lấn át cả lý trí, không loại trừ bất cứ ai kể cả những chuyên gia tâm lý với nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu về hành vi, cảm xúc của con người. Nhưng nếu bạn không ngừng học hỏi và cố gắng luyện tập, bạn có thể nắm vững kỹ năng kiểm soát cảm xúc và phản ứng của mình. Điều này đem lại lợi ích cho bạn ở nhiều mặt trong cuộc sống chứ không chỉ trong mối quan hệ lứa đôi.

LILA

Tất nhiên rồi, kiểm soát cảm xúc và hành động của bản thân là một chuyện nói dễ hơn làm. Trong suốt cuộc đời, chúng ta mang theo quá nhiều thứ áp lực và gánh nặng khiến bản thân đôi khi phản ứng quá nhanh và quá mức.

Điều này chỉ khiến các mối quan hệ của chúng ta trở nên tồi tệ hơn. Bạn biết rồi đấy, chuyện bé xé ra to. Một chuyện hiểu lầm nho nhỏ có thể trở thành vấn đề to tát đối với các cặp vợ chồng. Những gì lẽ ra có thể thảo luận và giải quyết bằng sự sáng suốt lại vượt khỏi tầm kiểm soát và biến mối quan hệ trở nên kịch tính hơn cả đoạn cao trào trong một vở kịch opera.

Việc này không phải lúc nào cũng là lỗi của cả hai người, đôi khi vấn đề khởi xướng từ một người nhưng người còn lại thiếu khả năng kiểm soát cảm xúc và khiến ngọn núi lửa phun trào. Bạn không thể kiểm soát cảm xúc và hành động một mình được, cả hai bên phải cố gắng để có thể ở bên nhau một cách thoải mái, hòa hợp.

Rất khó để hành động như một người lớn khi người bạn yêu lại cư xử như một đứa trẻ hư hỏng không ngừng giậm chân, giãy nảy khi tức giận. Những lúc như vậy, điều quan trọng nhất là bạn không “châm thêm dầu vào lửa” bằng cách “bộc phát” cơn giận của mình.

Không có ích gì khi làm vậy, điều duy nhất bạn nhận được là bị đổ lỗi một phần cho những gì tồi tệ sắp xảy ra. Chắc chắn, trong mọi tình huống, đối phương vẫn có thể cố gắng đổ lỗi cho bạn, nhưng ít nhất bạn biết rằng mình không có gì phải xin lỗi và không cần phải xấu hổ về điều gì. Hãy chừa việc đó lại cho họ.

Nhưng làm thế nào để có thể kiểm soát cảm xúc và phản ứng của bạn? Bạn có thể áp dụng ba phương pháp hữu ích sau.

Thứ nhất, hãy lên kế hoạch trước. Bạn thậm chí có thể nói trước với người bạn đời của mình về điều này. Hãy nói rằng khi bạn tức giận, bạn có xu hướng xúc phạm đối phương và la hét ầm ĩ. Việc trao đổi trước như vậy có thể giúp người bạn đời của bạn thấu hiểu phần nào và chuẩn bị sẵn tâm lý cho những xung đột không mong muốn.

Lần sau khi cảm thấy giận dữ, hãy đi dạo xung quanh khu phố hoặc ngồi ở một nơi yên tĩnh và cố gắng thư giãn, hít thở thật sâu. Hãy dành thời gian để làm tâm trạng dịu lại, từ đó bạn có thể bình tĩnh hơn. Hãy đến phòng gym, hoặc dành thời gian làm bất cứ việc gì khác mà bạn thích để thoát khỏi cảm giác tiêu cực và giải phóng tâm trí.

Thứ hai, hãy tự hỏi bản thân rằng liệu vấn đề đang khiến bạn tức giận có đáng để ảnh hưởng xấu đến mối quan hệ của bạn hay không? Điều này có đáng để gây ra nỗi đau và vết thương lòng cho người bạn yêu và có thể là cho chính mình hay không?

Hãy tự hỏi bản thân rằng bạn có thực sự tin rằng họ đã làm hoặc nói bất cứ điều gì khiến bạn rất khó chịu đó hay không. Họ có thực sự làm điều đó hay chỉ là bạn đang cáo buộc họ? Đây có phải là một sự hiểu lầm hay là do quan điểm của cả hai khác nhau? Mục đích thực sự của bạn trong việc này là gì và bạn muốn đạt được điều gì hơn nữa?

Khi bắt đầu nghĩ về hậu quả trong tương lai, bạn có thể buông bỏ những cảm xúc tiêu cực và thay vào đó là tập trung vào vận dụng lối tư duy hợp lý hơn.

Thứ ba, thay vì tập trung vào suy nghĩ những gì nên nói tiếp theo hoặc cái tôi của bản thân, bạn chỉ cần dành thời gian để lắng nghe. Đừng nói về chính mình, ngay cả khi họ đang nói về bạn. Nếu đối phương góp ý rằng họ muốn bạn hạn chế việc cười đùa vì họ cảm thấy bạn không đủ nghiêm túc, đừng bỏ ngoài tai điều này.

Tại sao bạn lại làm như vậy? Nếu người yêu của bạn nói rằng có điều gì đó ở bạn khiến họ cảm thấy không dễ chịu thì ít nhất bạn cũng phải lắng nghe cảm xúc của họ, đúng không? Bạn có thể không như vậy, nhưng cho dù bạn có làm hay không thì họ vẫn đã có cảm giác khó chịu về bạn.

Chẳng phải việc điều chỉnh một chút để đem lại cảm giác dễ chịu cho đối phương sẽ giúp ích hơn rất nhiều sao? Thực ra cảm giác chiến thắng thực sự trong một cuộc tranh luận không phải là phân định rạch ròi ai đúng ai sai, mà chính là cả hai người đều cảm thấy tâm trạng tốt hơn và giải quyết được vấn đề.

Thành thật mà nói, trong một vài tình huống, cảm xúc có thể lấn át cả lý trí, không loại trừ bất cứ ai kể cả những chuyên gia tâm lý với nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu về hành vi, cảm xúc của con người. Nhưng nếu bạn không ngừng học hỏi và cố gắng luyện tập, bạn có thể nắm vững kỹ năng kiểm soát cảm xúc và phản ứng của mình. Điều này đem lại lợi ích cho bạn ở nhiều mặt trong cuộc sống chứ không chỉ trong mối quan hệ lứa đôi.

LILA

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...

GIẢM TRIỆU CHỨNG VÀ BỎ TRỊ LIỆU

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, không hiếm gặp những thân chủ bước vào trị liệu trong trạng thái khủng hoảng — có thể do mất mát, xung đột, hoặc một biến cố bất ngờ — rồi rời bỏ trị liệu ngay khi triệu chứng cảm xúc đã giảm bớt. Hiện tượng này thường bắt nguồn từ sự...

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

CAN THIỆP BẮT BUỘC VỚI NGƯỜI GÂY RA BẠO HÀNH

  Can thiệp bắt buộc (Batterer Intervention Program – BIP) là một chiến lược cần thiết nhằm đối phó với hành vi bạo lực gia đình, đặc biệt ở nhóm nam giới bạo hành. Khác với các hình thức hòa giải hoặc xử phạt đơn thuần, BIP yêu cầu người bạo hành phải tham gia...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...