GÁNH CON – GÁNH NẶNG MỘT ĐỜI

GÁNH CON – GÁNH NẶNG MỘT ĐỜI

 

“Một người mẹ mất con vì tai nạn và một người mẹ “mất con”vì bị chính những đứa con của mình bỏ rơi, ruồng rẫy thì ai đau khổ hơn ai?”

Tôi tình cờ đọc được câu hỏi này trên mạng xã hội của một người bạn. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều. Tôi là người chưa làm mẹ, nên thật khó để tôi có thể hình dung và trả lời ngay được.

Trong một đêm lang thang trên con phố cũ, tôi nhớ đến bà cụ nhặt ve chai nọ trên xóm nhà trọ tôi từng ở trước đây. Lúc ấy, bà đã trên 80 tuổi. Đều đặn mỗi ngày, bà đi qua các con đường quanh co trong khu phố lượm lặt, mưu sinh. Bà nhỏ người, hôm nào được người ta cho nhiều đồ đạc, chất đầy lên xe, bóng dáng bà sẽ khuất sau núi đồ đạc ấy, chiếc xe sẽ nhích thật chậm, thật nhọc trên đường, xiêu vẹo như cái tuổi già lam lũ của bà. 

Có lần tôi tìm bà để gửi phần bánh trung thu, nhưng chờ mãi không thấy bà đâu. Cô bán hàng trên con đường ấy bảo tôi rằng bà đi lên thăm thằng con trai trên trại rồi. Người ta kêu con trai bà bị điên. Bà chắt chiu từng đồng tiền bán ve chai gửi lên đó để người ta lo cho con. Bà sống cả một đời dài này cũng chỉ vì mỗi mục đích ấy thôi. 

Bẵng đi một thời gian quay trở lại con đường ấy, tôi không còn nhìn thấy bà nữa. Người ta bảo bà mất rồi. Bà ra đi vì quá đau buồn khi mất đi động lực duy nhất có thể bám víu để cố gắng. Bà đã vin vào con mà giữ gìn hơi thở lâu nhất có thể để lắng lo. Con trai bà đã mất trước bà cách đó không lâu trong một cơn suyễn đột ngột…

Bà là một người mẹ cả một đời không có lấy được một ngày thảnh thơi. Cuộc mưu sinh và “gánh con” như một tảng đá đè lên ngực. Nhưng có lẽ những khổ nhọc ấy không thể nặng nề và đau đớn bằng nỗi đau khi bà nhận được tin báo con mất. Bà đã phải trải qua những ngày khủng hoảng nhất trong suốt bao nhiêu năm qua. Ngày trút được “gánh con” cũng là ngày bà phải trút đi mục đích của cuộc hành trình mang tên đời người. 

Và cũng trên con phố cũ đó, tôi nhớ đến chị. Chị dừng lại thanh xuân của mình mãi mãi ở tuổi 22 sau một chuyến thử thách bản thân với trò nhảy dù đầy mạo hiểm. 

Mẹ chị chết nửa con người vào ngày nhận hung tin. Sáu năm sau sự ra đi của chị, mẹ chị vẫn chưa thể hoàn toàn gượng dậy được. Có lẽ người con trai duy nhất còn lại là động lực níu kéo bà quay lại với cuộc sống này. 

Chúng tôi không dám nhắc về chị, không dám đến nhà chị vì sợ bà nhìn thấy lại đau lòng thêm. Bà thường hỏi năm nay chúng tôi bao nhiêu tuổi và rồi lại khóc. Tuổi 22 của chúng tôi cách chị cả một cuộc đời. Tuổi 22 của chúng tôi khác chị ở hạnh phúc của một người mẹ được nhìn thấy con tốt nghiệp ra trường, tìm được bạn đồng hành. 

Tuổi 22 của chúng tôi đã chứng kiến nỗi đau của một người mẹ mất con.

Sự nhớ nhung, bi thương ấy có lẽ sẽ còn đeo đẳng bà suốt một chặng đời dài dằng dặc phía trước. Tôi chợt nghĩ, nếu không có anh trai chị, mẹ chị có lẽ đã không thể trụ lại được. Dáng vóc, hình hài, hơi ấm, tiếng nói cười thân thuộc hai mươi hai năm, nói biến mất là mất một cách dễ dàng như thể chưa từng hiện diện qua… 

Nỗi đau ấy không gì có thể bù đắp cho bằng hết được. 

Tôi đã từng chứng kiến nhiều sự ra đi của những người con, để lại những khoảng trống trong lòng đấng sinh thành. Sự thẫn thờ, đờ đẫn, ngây dại của những người mẹ tiễn con ra đi khi tóc còn xanh khiến cho bầu trời những ngày đó u ám hơn bao giờ. 

Thời gian dẫu có phủ mờ lên năm tháng nhưng mỗi khi tết đến, viếng mộ con, lau bụi lên nụ cười mà thân xác đã vĩnh viễn nằm sâu dưới lòng đất lạnh thì vết thương năm cũ lại được thế trở mình đau nhức. 

Vì thế, những đứa con có ngỗ nghịch, có ruồng rẫy và phụ bạc mẹ cha thì với những người làm cha mẹ ấy, miễn là chúng còn hiện diện trên đời này thì nỗi khổ tâm ấy chẳng đáng là bao. “Chỉ cần còn nhìn thấy là còn thấy vui, nếu nó mất rồi bỗng mình thành cô độc”. 

Tôi đã từng uất ức dùm những người mẹ bạc phận có những đứa con lớn lên chỉ biết mang vác nợ nần về. “Gánh con” cả mười tám, hai mươi năm nặng nhọc, giờ lại gánh cháu, gánh nợ thay con. Nhưng lòng mẹ bao la, có giận cách mấy thì nước mắt cũng chỉ chảy xuôi. Rồi lại mủi lòng kéo chúng về bao bọc những sai lầm, nông nỗi, ngỗ ngược của con. “Con dại, cái mang” là vậy. 

Gánh con – mẹ gánh một đời

Gánh mẹ – con gánh (sao) buông lời thở than!

LẠC NHIÊN

“Một người mẹ mất con vì tai nạn và một người mẹ “mất con”vì bị chính những đứa con của mình bỏ rơi, ruồng rẫy thì ai đau khổ hơn ai?”

Tôi tình cờ đọc được câu hỏi này trên mạng xã hội của một người bạn. Tôi đã suy nghĩ rất nhiều. Tôi là người chưa làm mẹ, nên thật khó để tôi có thể hình dung và trả lời ngay được.

Trong một đêm lang thang trên con phố cũ, tôi nhớ đến bà cụ nhặt ve chai nọ trên xóm nhà trọ tôi từng ở trước đây. Lúc ấy, bà đã trên 80 tuổi. Đều đặn mỗi ngày, bà đi qua các con đường quanh co trong khu phố lượm lặt, mưu sinh. Bà nhỏ người, hôm nào được người ta cho nhiều đồ đạc, chất đầy lên xe, bóng dáng bà sẽ khuất sau núi đồ đạc ấy, chiếc xe sẽ nhích thật chậm, thật nhọc trên đường, xiêu vẹo như cái tuổi già lam lũ của bà. 

Có lần tôi tìm bà để gửi phần bánh trung thu, nhưng chờ mãi không thấy bà đâu. Cô bán hàng trên con đường ấy bảo tôi rằng bà đi lên thăm thằng con trai trên trại rồi. Người ta kêu con trai bà bị điên. Bà chắt chiu từng đồng tiền bán ve chai gửi lên đó để người ta lo cho con. Bà sống cả một đời dài này cũng chỉ vì mỗi mục đích ấy thôi. 

Bẵng đi một thời gian quay trở lại con đường ấy, tôi không còn nhìn thấy bà nữa. Người ta bảo bà mất rồi. Bà ra đi vì quá đau buồn khi mất đi động lực duy nhất có thể bám víu để cố gắng. Bà đã vin vào con mà giữ gìn hơi thở lâu nhất có thể để lắng lo. Con trai bà đã mất trước bà cách đó không lâu trong một cơn suyễn đột ngột…

Bà là một người mẹ cả một đời không có lấy được một ngày thảnh thơi. Cuộc mưu sinh và “gánh con” như một tảng đá đè lên ngực. Nhưng có lẽ những khổ nhọc ấy không thể nặng nề và đau đớn bằng nỗi đau khi bà nhận được tin báo con mất. Bà đã phải trải qua những ngày khủng hoảng nhất trong suốt bao nhiêu năm qua. Ngày trút được “gánh con” cũng là ngày bà phải trút đi mục đích của cuộc hành trình mang tên đời người. 

Và cũng trên con phố cũ đó, tôi nhớ đến chị. Chị dừng lại thanh xuân của mình mãi mãi ở tuổi 22 sau một chuyến thử thách bản thân với trò nhảy dù đầy mạo hiểm. 

Mẹ chị chết nửa con người vào ngày nhận hung tin. Sáu năm sau sự ra đi của chị, mẹ chị vẫn chưa thể hoàn toàn gượng dậy được. Có lẽ người con trai duy nhất còn lại là động lực níu kéo bà quay lại với cuộc sống này. 

Chúng tôi không dám nhắc về chị, không dám đến nhà chị vì sợ bà nhìn thấy lại đau lòng thêm. Bà thường hỏi năm nay chúng tôi bao nhiêu tuổi và rồi lại khóc. Tuổi 22 của chúng tôi cách chị cả một cuộc đời. Tuổi 22 của chúng tôi khác chị ở hạnh phúc của một người mẹ được nhìn thấy con tốt nghiệp ra trường, tìm được bạn đồng hành. 

Tuổi 22 của chúng tôi đã chứng kiến nỗi đau của một người mẹ mất con.

Sự nhớ nhung, bi thương ấy có lẽ sẽ còn đeo đẳng bà suốt một chặng đời dài dằng dặc phía trước. Tôi chợt nghĩ, nếu không có anh trai chị, mẹ chị có lẽ đã không thể trụ lại được. Dáng vóc, hình hài, hơi ấm, tiếng nói cười thân thuộc hai mươi hai năm, nói biến mất là mất một cách dễ dàng như thể chưa từng hiện diện qua… 

Nỗi đau ấy không gì có thể bù đắp cho bằng hết được. 

Tôi đã từng chứng kiến nhiều sự ra đi của những người con, để lại những khoảng trống trong lòng đấng sinh thành. Sự thẫn thờ, đờ đẫn, ngây dại của những người mẹ tiễn con ra đi khi tóc còn xanh khiến cho bầu trời những ngày đó u ám hơn bao giờ. 

Thời gian dẫu có phủ mờ lên năm tháng nhưng mỗi khi tết đến, viếng mộ con, lau bụi lên nụ cười mà thân xác đã vĩnh viễn nằm sâu dưới lòng đất lạnh thì vết thương năm cũ lại được thế trở mình đau nhức. 

Vì thế, những đứa con có ngỗ nghịch, có ruồng rẫy và phụ bạc mẹ cha thì với những người làm cha mẹ ấy, miễn là chúng còn hiện diện trên đời này thì nỗi khổ tâm ấy chẳng đáng là bao. “Chỉ cần còn nhìn thấy là còn thấy vui, nếu nó mất rồi bỗng mình thành cô độc”. 

Tôi đã từng uất ức dùm những người mẹ bạc phận có những đứa con lớn lên chỉ biết mang vác nợ nần về. “Gánh con” cả mười tám, hai mươi năm nặng nhọc, giờ lại gánh cháu, gánh nợ thay con. Nhưng lòng mẹ bao la, có giận cách mấy thì nước mắt cũng chỉ chảy xuôi. Rồi lại mủi lòng kéo chúng về bao bọc những sai lầm, nông nỗi, ngỗ ngược của con. “Con dại, cái mang” là vậy. 

Gánh con – mẹ gánh một đời

Gánh mẹ – con gánh (sao) buông lời thở than!

LẠC NHIÊN

PHỤ NỮ YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

​ Một trong những nghịch lý đau lòng trong tâm lý học là: không ít phụ nữ tử tế, thông minh, sống có trách nhiệm và đầy cảm thông lại rơi vào những mối quan hệ độc hại với người có rối loạn nhân cách, như rối loạn nhân cách chống đối xã hội (psychopath) hoặc rối loạn...

ĐÀN ÔNG “THẲNG” THÍCH LÀM BOTTOM

Trong xã hội hiện đại, các khái niệm về tính dục đang ngày càng được nhìn nhận một cách linh hoạt và đa chiều hơn. Câu nói “đàn ông thẳng thích làm bottom” – tức là những người đàn ông có xu hướng dị tính nhưng lại thích vai trò tiếp nhận trong quan hệ tình dục –...

KHI TRỊ LIỆU TRỞ THÀNH SÂN KHẤU “NÂNG ĐỠ”

  Không phải ai làm nghề trị liệu cũng thật sự chữa lành. Có những người bước vào nghề này với trái tim từng tổn thương, khao khát hiểu người khác, và ước mong được hiện diện cho ai đó – như điều họ từng cần nhưng không có. Nhưng cũng có những người chọn nghề trị...

MASTER – BIỂU TƯỢNG QUYỀN LỰC TUYỆT ĐỐI

  Khi con người rơi vào trạng thái mất kiểm soát – cảm xúc, cơ thể, hay các mối quan hệ – một số người không tìm đến con người, mà tìm đến một biểu tượng quyền lực tuyệt đối: “master”. Đó có thể là một đấng tâm linh, một vị thầy, một hình tượng cha lý tưởng hóa,...

RONG KINH, CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ SANG CHẤN

Rong kinh – hiện tượng kinh nguyệt kéo dài bất thường trên 7 ngày hoặc ra máu nhiều hơn bình thường – không chỉ là vấn đề phụ khoa thuần túy mà còn có liên hệ chặt chẽ với trạng thái căng thẳng mãn tính, đặc biệt ở những người có tiền sử sang chấn tâm lý. Trong nhiều...

VAI DIỄN XÃ HỘI DÀNH CHO NAM GIỚI

  Trong nhiều nền văn hóa, đặc biệt là các xã hội Á Đông truyền thống, nam giới thường được đặt vào một vai diễn xã hội định sẵn: trụ cột, mạnh mẽ, lý trí, thành công và không được phép yếu đuối. Vai diễn này không chỉ là một mong đợi văn hóa, mà còn được củng cố...

HIỆU ỨNG DÂY THUN TRONG TRỊ LIỆU

Trong trị liệu sang chấn, người trị liệu thường chứng kiến hiện tượng "rubber band effect" – hiệu ứng dây thun – khi thân chủ tạm thời tiến vào trạng thái mới (an toàn hơn, kết nối hơn, điều tiết hơn), rồi sau đó bất ngờ "co lại" về mô thức cũ như thể bị bật trở lại....

HỌC TÂM LÝ CÓ THẬT SỰ GIÚP TA ỔN HƠN?

  Nhiều bạn trẻ chọn học ngành tâm lý với một mong muốn rất chân thành: “Mình muốn hiểu bản thân hơn, muốn chữa lành những tổn thương của chính mình.” Điều đó không sai. Trong một thế giới nhiều biến động, nơi cảm xúc dễ bị bỏ qua và tổn thương thường bị xem nhẹ,...

TRỊ LIỆU TÂM LÝ – MỘT TIẾN TRÌNH ĐAU ĐỚN, TRIỂN NỞ VÀ THĂNG HOA

Trị liệu tâm lý không phải là nơi để ai đó “dỗ dành” bạn vượt qua nỗi buồn, cũng không phải nơi đưa ra lời khuyên nhanh chóng để “suy nghĩ tích cực hơn”. Trị liệu là một tiến trình – dài hơi, nhiều lớp, và đôi khi vô cùng đau đớn. Đó là hành trình trở về đối diện với...

“ĐƠ” MÃN TÍNH

Khi im lặng không phải là bình yên, mà là tê liệt thần kinh Có những đứa trẻ dường như “ngoan ngoãn”, “ít phiền hà”, ngồi yên một mình hàng giờ liền, không đòi hỏi, không khóc, không phản kháng. Trong mắt người lớn, đó là một đứa trẻ “dễ nuôi”. Nhưng đằng sau sự lặng...

PHỤ NỮ YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

​ Một trong những nghịch lý đau lòng trong tâm lý học là: không ít phụ nữ tử tế, thông minh, sống có trách nhiệm và đầy cảm thông lại rơi vào những mối quan hệ độc hại với người có rối loạn nhân cách, như rối loạn nhân cách chống đối xã hội (psychopath) hoặc rối loạn...

BẠO LỰC TÌNH DỤC TRONG CỘNG ĐỒNG LGBT+

Khi nhắc đến bạo lực tình dục, công chúng thường hình dung đến những tình huống dị nguyên – đàn ông dị tính tấn công người yếu thế, phụ nữ hoặc trẻ em. Nhưng trong cộng đồng LGBT+, bạo lực tình dục và thể lý lại tồn tại một cách thầm lặng, dai dẳng và thường bị che...

ĐÀN ÔNG “THẲNG” THÍCH LÀM BOTTOM

Trong xã hội hiện đại, các khái niệm về tính dục đang ngày càng được nhìn nhận một cách linh hoạt và đa chiều hơn. Câu nói “đàn ông thẳng thích làm bottom” – tức là những người đàn ông có xu hướng dị tính nhưng lại thích vai trò tiếp nhận trong quan hệ tình dục –...

KHI TRỊ LIỆU TRỞ THÀNH SÂN KHẤU “NÂNG ĐỠ”

  Không phải ai làm nghề trị liệu cũng thật sự chữa lành. Có những người bước vào nghề này với trái tim từng tổn thương, khao khát hiểu người khác, và ước mong được hiện diện cho ai đó – như điều họ từng cần nhưng không có. Nhưng cũng có những người chọn nghề trị...

MASTER – BIỂU TƯỢNG QUYỀN LỰC TUYỆT ĐỐI

  Khi con người rơi vào trạng thái mất kiểm soát – cảm xúc, cơ thể, hay các mối quan hệ – một số người không tìm đến con người, mà tìm đến một biểu tượng quyền lực tuyệt đối: “master”. Đó có thể là một đấng tâm linh, một vị thầy, một hình tượng cha lý tưởng hóa,...

RONG KINH, CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ SANG CHẤN

Rong kinh – hiện tượng kinh nguyệt kéo dài bất thường trên 7 ngày hoặc ra máu nhiều hơn bình thường – không chỉ là vấn đề phụ khoa thuần túy mà còn có liên hệ chặt chẽ với trạng thái căng thẳng mãn tính, đặc biệt ở những người có tiền sử sang chấn tâm lý. Trong nhiều...

VAI DIỄN XÃ HỘI DÀNH CHO NAM GIỚI

  Trong nhiều nền văn hóa, đặc biệt là các xã hội Á Đông truyền thống, nam giới thường được đặt vào một vai diễn xã hội định sẵn: trụ cột, mạnh mẽ, lý trí, thành công và không được phép yếu đuối. Vai diễn này không chỉ là một mong đợi văn hóa, mà còn được củng cố...

HIỆU ỨNG DÂY THUN TRONG TRỊ LIỆU

Trong trị liệu sang chấn, người trị liệu thường chứng kiến hiện tượng "rubber band effect" – hiệu ứng dây thun – khi thân chủ tạm thời tiến vào trạng thái mới (an toàn hơn, kết nối hơn, điều tiết hơn), rồi sau đó bất ngờ "co lại" về mô thức cũ như thể bị bật trở lại....

ĐÀN BÀ HẤP DẪN VÌ HỌ RỰC RỠ, KHÁC BIỆT

Có những người phụ nữ mang trong mình thứ khí chất rất riêng: trí tuệ, độc lập, đầy nội lực. Họ bước vào một căn phòng và lập tức khiến không khí thay đổi – không phải vì ngoại hình, mà vì sự sắc bén, bình thản và không dễ nắm bắt. Đối với nhiều người đàn ông, họ là...

HỌC TÂM LÝ CÓ THẬT SỰ GIÚP TA ỔN HƠN?

  Nhiều bạn trẻ chọn học ngành tâm lý với một mong muốn rất chân thành: “Mình muốn hiểu bản thân hơn, muốn chữa lành những tổn thương của chính mình.” Điều đó không sai. Trong một thế giới nhiều biến động, nơi cảm xúc dễ bị bỏ qua và tổn thương thường bị xem nhẹ,...