HÃY CỨ LÀ TÌNH NHÂN!

HÃY CỨ LÀ TÌNH NHÂN!

 

Trong cuộc đời mỗi con người chắc gì ai dám nói rằng mình hoàn hảo và vô tư lự trước thế thái nhân tình. Đọc lướt qua những câu chuyện tình yêu được gửi đến cho các chuyên mục “tâm sự”, tôi nhận ra rằng cuộc đời là một vòng xoay bất tận và chữ “tình” vận vào đời nhau như một trò chơi may rủi. Có lựa chọn nên mới có oán than và đổ lỗi.

Có người ly hôn vì một kẻ thứ ba lầm lỡ xen ngang vào mối quan hệ vợ chồng, chưa kịp nguôi ngoai, nửa muốn trốn chạy khỏi những đớn đau rồi chẳng lâu sau chính bản thân mình lại vô tình trở thành kẻ thứ ba nghẹn đắng.

Thế nhưng, trong một mối quan hệ tình cảm một khi đã xem nhau là tình nhân thì chưa hẳn đã là yêu đương nhập nhằng, đó có thể là vợ chồng nhưng luôn tôn trọng và đối đãi “tương kính như tân”, hoặc đơn thuần tình nhân là những anh chàng cô nàng độc thân say mê nhau nhiều như thế.

Tình nhân ví trong hôn nhân cần sự cố gắng, nỗ lực rất lớn giữa hai người. Chưa hẳn yêu nhau nhiều thì mới là tình nhân mà quan trọng nhất đó là cách suy nghĩ, hành động mà cả hai đều hướng về nhau. Biết sẻ chia những được mất, vui buồn và những thăng trầm trong cuộc sống mà chẳng chút muộn phiền vì ai cùng vững tin rằng ta luôn có nhau bên cạnh cuộc đời.

Trong cuộc sống dài dằng dặc với những thăng trầm, vợ chồng trẻ hẳn cũng sẽ có lúc cảm thấy thân thể mệt mỏi rã rời và tâm trí bất an, khi ấy cần lắm là sự thấu hiểu và cảm thông dành cho nhau để thấy cả hai cần nhau đến thế nào.   

Nếu khi vật đổi sao dời mà ta chẳng thể xem vợ chồng mình như “ tình nhân” để nâng niu, chìu chuộng và khát khao được có nhau như thuở nào thì chắc hẳn rằng chẳng ai thiết tha chi một ánh mắt nuông chìu và đắm say gì với điều ta đã quá quen thuộc.

Lãng mạn đôi khi là một đặc ân chỉ tình nhân mới có, còn khi ta đã cưới nhau về thì nghĩa tình chồng vợ cao dày nên chẳng ai còn dám nghĩ đến lãng mạn. Hãy thử tưởng tượng xem hôn nhân cả đời mà hương vị của món ăn chỉ là từng ấy thì chán ngán là chuyện rất bình thường.

Tình yêu trong hôn nhân cần được nuôi dưỡng, và chỉ có thể hãy cứ xem nhau là tình nhân thì ta mới không ỷ lại, mới thấy mình cần cố gắng để có nhau như những tri kỷ không thể thiếu trong đời.

Khi trở thành những nhân tình trong hôn nhân của chính mình là lúc ta biết tôn trọng những sở thích cá nhân của nhau, cho nhau những khoảng không gian yên tĩnh để làm mới cảm xúc của mình. Một chiếc hôn vụng trộm ngay bãi đậu xe, một cái vuốt ve khẽ khàng trong lúc đợi chờ thang máy, một chút và một chút cố gắng nghĩ về nhau như lúc đầu tiên ta mới yêu thì chẳng bao giờ tình yêu kia vơi cạn.

Trong hôn nhân, cũng lắm lúc tôi vô tâm không nghĩ đến những cảm xúc của chồng mình. Cũng có lúc anh làm tôi giận đến rơi nước mắt. Cãi vã là chuyện thường tình trong một cuộc hôn nhân, thế nhưng ta học được gì, tôn trọng nhau như thế nào trong những khoảng lặng đó mới là điều quan trọng.

Chẳng lẽ sau mỗi lần hờn giận ta lại buông bỏ nhau ra như thể chẳng ai là gì của nhau. Vậy nên chúng tôi luôn có một nguyên tắc, dù giận nhau thế nào cũng phải ngủ cùng nhau, rồi qua hôm sau sẽ ngồi lại để cùng nói về vấn đề mình không vừa ý. Chẳng bao giờ chúng tôi hời hợt với cảm xúc và tình yêu của chính mình.

Chẳng có tình yêu nào là vĩnh cửu, và cũng chẳng thể nào mong đợi tình yêu chỉ đầy những mật ngọt mà không tồn tại những đắng cay. Biết hưởng thụ cuộc sống, biết cùng nhau nếm trải những vị cay nồng mà đời sống hôn nhân mang lại thì ta mới thấy vòng tay qua nhau chưa bao giờ ngột ngạt vì tình mãi dạt dào khi ta có nhau.

Tình nhân trong hôn nhân là thế! Vậy tình nhân bên lề của một cuộc hôn nhân thì sao? Lúc này “tình nhân” mà chúng ta đang đề cập bỗng chốc trở thành hai từ cực kỳ nguy hiểm, chứa đầy những tổn thương. Có khi chẳng cần phải có quan hệ thể xác, chẳng màng đến hứa hẹn trăm năm, quay mặt đi ta lại trở thành tình nhân trong tâm trí của nhau. Những câu chuyện đời thường được kể để xoa dịu nỗi cô đơn quạnh quẽ, hay bằng một ánh mắt cảm thông ta lại nuôi dưỡng một bóng hình rồi chôn chân mình trong vũng bùn của tuyệt vọng.

“Đừng là vợ là chồng, rồi nhìn nhau chán ngán. Hãy cứ lá tình nhân, để tình ta mênh mông”  lời bài hát du dương trong một góc quán quen thuộc. Những đôi tình nhân đang say sưa, mà chắc gì là phải bởi có khi họ chỉ vội vàng trao nhau chút tình thừa để thấy mình còn tồn tại, để tiếp tục hơi thở của cuộc hôn nhân còn sót lại.

Mà tình nhân thì chẳng cần đòi hỏi, chẳng bao giờ có thể sở hữu được nhau nên họ mới nâng niu. Tình nhân đến tình nhân đi, chỉ còn ta ở lại với nồng nàn, với cõi lòng trống vắng, cứ như vậy mãi mãi không bao giờ dừng lại ở bên nhau.

Bởi thế mới có nhiều người cho rằng lấy vợ làm tình nhân chứ mấy ai lấy tình nhân làm vợ do những rạch ròi giữa tình yêu và sự chiếm hữu. Có nhau rồi thì chẳng còn cái cảm giác nhớ nhung cuồng dại, chẳng còn tha thiết, đắm say. Chính sự ích kỷ có khi lại là nguyên nhân đưa đường dẫn lối, đưa đẩy những tâm hồn mộng mị, cô đơn tìm đến bên nhau.

Nhưng sao tôi lại thương cái người ở lại, bởi không ai khác hơn chính họ lại là người gặm nhấm tàn tro của nỗi cô đơn vụng dại. Có trăm đường và muôn hướng để đi tìm hạnh phúc sao lại chọn con đường tình chông chênh vô lối.

Cuộc đời luôn là thế, có một tình nhân luôn được cưng chiều và danh chính bên chồng, bên vợ nhưng rồi cũng có một dạng tình nhân mãi chỉ đứng ở phía sau, lặng lẽ, âm thầm đến khàn cả giọng mà nhìn người ta quay lưng ngoảnh bước. Chuyện đời vẫn luôn mang nhiều những chông chênh nên tình nhân thì muôn dạng và nỗi đau thì không cùng.

MIA

Trong cuộc đời mỗi con người chắc gì ai dám nói rằng mình hoàn hảo và vô tư lự trước thế thái nhân tình. Đọc lướt qua những câu chuyện tình yêu được gửi đến cho các chuyên mục “tâm sự”, tôi nhận ra rằng cuộc đời là một vòng xoay bất tận và chữ “tình” vận vào đời nhau như một trò chơi may rủi. Có lựa chọn nên mới có oán than và đổ lỗi.

Có người ly hôn vì một kẻ thứ ba lầm lỡ xen ngang vào mối quan hệ vợ chồng, chưa kịp nguôi ngoai, nửa muốn trốn chạy khỏi những đớn đau rồi chẳng lâu sau chính bản thân mình lại vô tình trở thành kẻ thứ ba nghẹn đắng.

Thế nhưng, trong một mối quan hệ tình cảm một khi đã xem nhau là tình nhân thì chưa hẳn đã là yêu đương nhập nhằng, đó có thể là vợ chồng nhưng luôn tôn trọng và đối đãi “tương kính như tân”, hoặc đơn thuần tình nhân là những anh chàng cô nàng độc thân say mê nhau nhiều như thế.

Tình nhân ví trong hôn nhân cần sự cố gắng, nỗ lực rất lớn giữa hai người. Chưa hẳn yêu nhau nhiều thì mới là tình nhân mà quan trọng nhất đó là cách suy nghĩ, hành động mà cả hai đều hướng về nhau. Biết sẻ chia những được mất, vui buồn và những thăng trầm trong cuộc sống mà chẳng chút muộn phiền vì ai cùng vững tin rằng ta luôn có nhau bên cạnh cuộc đời.

Trong cuộc sống dài dằng dặc với những thăng trầm, vợ chồng trẻ hẳn cũng sẽ có lúc cảm thấy thân thể mệt mỏi rã rời và tâm trí bất an, khi ấy cần lắm là sự thấu hiểu và cảm thông dành cho nhau để thấy cả hai cần nhau đến thế nào.   

Nếu khi vật đổi sao dời mà ta chẳng thể xem vợ chồng mình như “ tình nhân” để nâng niu, chìu chuộng và khát khao được có nhau như thuở nào thì chắc hẳn rằng chẳng ai thiết tha chi một ánh mắt nuông chìu và đắm say gì với điều ta đã quá quen thuộc.

Lãng mạn đôi khi là một đặc ân chỉ tình nhân mới có, còn khi ta đã cưới nhau về thì nghĩa tình chồng vợ cao dày nên chẳng ai còn dám nghĩ đến lãng mạn. Hãy thử tưởng tượng xem hôn nhân cả đời mà hương vị của món ăn chỉ là từng ấy thì chán ngán là chuyện rất bình thường.

Tình yêu trong hôn nhân cần được nuôi dưỡng, và chỉ có thể hãy cứ xem nhau là tình nhân thì ta mới không ỷ lại, mới thấy mình cần cố gắng để có nhau như những tri kỷ không thể thiếu trong đời.

Khi trở thành những nhân tình trong hôn nhân của chính mình là lúc ta biết tôn trọng những sở thích cá nhân của nhau, cho nhau những khoảng không gian yên tĩnh để làm mới cảm xúc của mình. Một chiếc hôn vụng trộm ngay bãi đậu xe, một cái vuốt ve khẽ khàng trong lúc đợi chờ thang máy, một chút và một chút cố gắng nghĩ về nhau như lúc đầu tiên ta mới yêu thì chẳng bao giờ tình yêu kia vơi cạn.

Trong hôn nhân, cũng lắm lúc tôi vô tâm không nghĩ đến những cảm xúc của chồng mình. Cũng có lúc anh làm tôi giận đến rơi nước mắt. Cãi vã là chuyện thường tình trong một cuộc hôn nhân, thế nhưng ta học được gì, tôn trọng nhau như thế nào trong những khoảng lặng đó mới là điều quan trọng.

Chẳng lẽ sau mỗi lần hờn giận ta lại buông bỏ nhau ra như thể chẳng ai là gì của nhau. Vậy nên chúng tôi luôn có một nguyên tắc, dù giận nhau thế nào cũng phải ngủ cùng nhau, rồi qua hôm sau sẽ ngồi lại để cùng nói về vấn đề mình không vừa ý. Chẳng bao giờ chúng tôi hời hợt với cảm xúc và tình yêu của chính mình.

Chẳng có tình yêu nào là vĩnh cửu, và cũng chẳng thể nào mong đợi tình yêu chỉ đầy những mật ngọt mà không tồn tại những đắng cay. Biết hưởng thụ cuộc sống, biết cùng nhau nếm trải những vị cay nồng mà đời sống hôn nhân mang lại thì ta mới thấy vòng tay qua nhau chưa bao giờ ngột ngạt vì tình mãi dạt dào khi ta có nhau.

Tình nhân trong hôn nhân là thế! Vậy tình nhân bên lề của một cuộc hôn nhân thì sao? Lúc này “tình nhân” mà chúng ta đang đề cập bỗng chốc trở thành hai từ cực kỳ nguy hiểm, chứa đầy những tổn thương. Có khi chẳng cần phải có quan hệ thể xác, chẳng màng đến hứa hẹn trăm năm, quay mặt đi ta lại trở thành tình nhân trong tâm trí của nhau. Những câu chuyện đời thường được kể để xoa dịu nỗi cô đơn quạnh quẽ, hay bằng một ánh mắt cảm thông ta lại nuôi dưỡng một bóng hình rồi chôn chân mình trong vũng bùn của tuyệt vọng.

“Đừng là vợ là chồng, rồi nhìn nhau chán ngán. Hãy cứ lá tình nhân, để tình ta mênh mông”  lời bài hát du dương trong một góc quán quen thuộc. Những đôi tình nhân đang say sưa, mà chắc gì là phải bởi có khi họ chỉ vội vàng trao nhau chút tình thừa để thấy mình còn tồn tại, để tiếp tục hơi thở của cuộc hôn nhân còn sót lại.

Mà tình nhân thì chẳng cần đòi hỏi, chẳng bao giờ có thể sở hữu được nhau nên họ mới nâng niu. Tình nhân đến tình nhân đi, chỉ còn ta ở lại với nồng nàn, với cõi lòng trống vắng, cứ như vậy mãi mãi không bao giờ dừng lại ở bên nhau.

Bởi thế mới có nhiều người cho rằng lấy vợ làm tình nhân chứ mấy ai lấy tình nhân làm vợ do những rạch ròi giữa tình yêu và sự chiếm hữu. Có nhau rồi thì chẳng còn cái cảm giác nhớ nhung cuồng dại, chẳng còn tha thiết, đắm say. Chính sự ích kỷ có khi lại là nguyên nhân đưa đường dẫn lối, đưa đẩy những tâm hồn mộng mị, cô đơn tìm đến bên nhau.

Nhưng sao tôi lại thương cái người ở lại, bởi không ai khác hơn chính họ lại là người gặm nhấm tàn tro của nỗi cô đơn vụng dại. Có trăm đường và muôn hướng để đi tìm hạnh phúc sao lại chọn con đường tình chông chênh vô lối.

Cuộc đời luôn là thế, có một tình nhân luôn được cưng chiều và danh chính bên chồng, bên vợ nhưng rồi cũng có một dạng tình nhân mãi chỉ đứng ở phía sau, lặng lẽ, âm thầm đến khàn cả giọng mà nhìn người ta quay lưng ngoảnh bước. Chuyện đời vẫn luôn mang nhiều những chông chênh nên tình nhân thì muôn dạng và nỗi đau thì không cùng.

MIA

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NỖI ĐAU MẤT NGƯỜI THÂN

Khi cơ thể và tâm trí cùng tan vỡ Mất người thân là một trong những trải nghiệm đau đớn nhất mà con người có thể trải qua. Nó không chỉ là việc một người rời khỏi cuộc đời ta, mà còn là sự sụp đổ của cảm giác gắn bó, an toàn và ý nghĩa sống. Với nhiều người, đây không...

SANG CHẤN ĐẠO ĐỨC – MORAL INJURY

Khi vết thương nằm ở tầng sâu của lương tâm Không phải mọi sang chấn đều đến từ sợ hãi hay bạo lực. Có những tổn thương không nhìn thấy bằng mắt thường, nhưng gặm nhấm con người từ bên trong – đó là sang chấn đạo đức (moral injury). Nó xuất hiện khi một người làm,...

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

NHỮNG ĐỨA TRẺ ĂN CẮP

Tiếng nói thầm lặng của nỗi đau Khi một đứa trẻ bị phát hiện ăn cắp, người lớn thường vội vàng quy kết đó là hành vi sai trái, vô đạo đức hay “mất dạy”. Thế nhưng, nếu ta dừng lại để lắng nghe phía sau hành vi ấy, ta sẽ nhận ra đó không chỉ là câu chuyện về một món đồ...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...