VÀNG SON MỘT THUỞ

VÀNG SON MỘT THUỞ

 

Đã từ lúc nào ta xa nhau, rồi anh chợt nhận ra trong cõi tình muôn vạn lối, em chính là người đã luôn bên cạnh anh, sẻ chia những nồng nàn có cả đắng cay. Em đứng bên cạnh cuộc đời anh vậy mà anh nỡ lòng buông tay đánh mất. Anh lạc bước, em khóc thầm, đôi ta tan vỡ. Anh ra đi để lại vàng son một thuở trong em, anh tiếc nuối và ước gì ngày đó anh giữ em lại, để trái tim anh không phải thổn thức trong những đêm trắng không em sau này.

Ta yêu nhau trong những ngày tháng khó khăn nhất của thời sinh viên. Em là cô gái Văn khoa nhẹ nhàng và trầm tính. Anh học Công nghệ, tính hay rụt rè nên chẳng có được một mảnh tình vắt vai. Rồi anh gặp em trong một chuyến giao lưu của trường. Cũng bởi anh yêu đôi mắt đẹp cùng nụ cười tỏa nắng của em nên anh đánh liều làm quen khi em ra về.

Em bảo yêu anh bởi anh thật thà chất phác, anh cũng thổ lộ yêu em là do em biết quan tâm đến anh và gia đình. Thế là đôi ta cùng đi qua những chuỗi ngày đầy kỉ niệm, chiếc xe đạp cồng kềnh chưa bao giờ làm em ngại, em luôn đòi anh chở đi khắp phố phường qua những ngày đầy mưa và nắng gió.

Sài Gòn những năm cuối giảng đường là cả một miền ký ức của đôi ta, của thanh xuân, của cả những bộn bề lo toan cho cuộc sống. Em nắm chặt tay anh ủi an, động viên, cùng anh đi qua thuở hàn vi mà không một chút chạnh lòng hay trách móc. Anh ước gì anh có đủ tiền để cưới em, để cho em một danh phận rỡ ràng trước hai họ.

Ngày ấy cũng đến sau 3 năm chúng ta vất vả làm việc kiếm đủ tiền để xây dựng một mái ấm cho riêng mình. Em vẫn không thay đổi, vẫn vẹn nguyên tình yêu dành cho anh, chưa bao giờ em so sánh hay thay lòng đổi dạ. Còn anh thì bắt đầu quen dần với sự có mặt của em trong cuộc sống. Với anh điều đó là đương nhiên, là vĩnh cửu; với anh “đàn bà” thì chẳng khó kiếm nhưng tìm được một người con gái một lòng như em, anh thấy mình thật may mắn.

Ngày cưới em in dấu những ngày tháng vàng son của chúng ta. Em nghẹn ngào nhìn anh mà rưng rưng khóe mắt. Anh hạnh phúc ngập tràn vì cuối cùng anh cũng cưới được em. Rồi đây ái ân sẽ giăng đầy lối mộng, hạnh phúc của anh là tất cả trong mắt em. Lời hứa vẹn nguyên đến trăm năm đầu bạc, răng mòn ta vẫn còn có nhau.

Hỡi ơi! Chẳng gì như bóng với hình, huống gì đôi ta chỉ vừa lạ thành quen. Sau khi cưới, anh được nhận học bổng đi tu nghiệp 2 năm ở Nhật. Em lặng lẽ ở nhà sinh một bé trai bụ bẫm cho anh. Ngày anh đi em “mỏi gối chồn chân” mà chẳng biết làm gì để giữ anh lại. Anh đi vì sự nghiệp, công danh; em ở nhà phận bạc với cô đơn chỉ mong anh về cùng gia đình sum họp.

Em nhận ra trong cuộc đời mỗi người, không bao giờ là đủ. Ai cũng muốn đi tìm và phiêu lưu với tình ái nhân gian vì trong lòng ta luôn cảm thấy thiếu vắng một cái gì đó giữa bộn bề hối hả, ngay cả khi tưởng là ta đã thuộc về nhau. Lẩn quẩn, rã rời, âu lo, bám víu đến khi sức đã cùng, lực đã kiệt thì mới nhận ra rằng ái tình cũng chỉ đủ ngọt đôi môi mà không làm ấm được trái tim ta mỗi ngày.

Anh đi biền biệt không về, chỉ còn lại là những dòng tin vội vã. Anh muốn ở lại và xây dựng sự nghiệp ở Nhật, rồi anh hứa sẽ đón hai mẹ con qua với anh. Em cứ tin là vậy nhưng rồi một ngày chính anh đã thú nhận những ngày xa xứ anh đã “lỡ làng” với người con gái khác mất rồi.

Vàng son một thuở nay còn đâu? Anh thay lòng mà cái dạ em vẫn vậy. Nước mắt em cứ tuôn dài không nói được thành lời. Em thu xếp để ra đi khỏi cuộc đời anh nhưng sao kỷ niệm xưa vẫn níu chân em mãi. Em chẳng thể làm gì được với nó, với những nghĩ suy, anh phụ em rồi thì em có níu kéo cũng chẳng được gì phải không anh?

Con chúng ta nay đã là một cậu bé 15 tuổi, rất giống anh. Ngày anh đi con còn đỏ hỏn, nay con đã lớn khôn nên người. Em cố gắng vun đầy tình cảm cho con, cho gia đình nhỏ của mình. Em chẳng dám đi thêm bước nữa dù rằng có nhiều người đón đưa theo đuổi. Em sợ lỡ làng, em sợ bị phản bội, em sợ những kí ức ùa về và hơn hết em sợ để con lại một mình.

Chiều Sài Gòn trở gió, em nghẹn ngào khi đọc được những dòng thư tâm sự của anh. Anh nói rằng anh đã nợ em lời xin lỗi, anh bảo rằng mình đã sai khi chạy theo danh vọng sự nghiệp nơi xứ người để phụ bạc em, anh thú nhận rằng anh chưa bao giờ hạnh phúc với cuộc tình mới. Anh muốn quay về bên em, để bù đắp cho hai mẹ con và để anh được tạ lỗi cùng em.

Đi qua những bão giông, em thấy lòng mình bình yên đến lạ. Em vẫn yêu anh và chưa bao giờ em thôi nghĩ về anh nhưng chắc gì em hạnh phúc khi quay trở lại với người đã từng làm tổn thương trái tim mình. Em đã học được cách tự đứng lên, sống cho mình và những người mình trân quý.

Em đã đi một quãng đường dài không có anh và anh cũng vậy. Vàng son là thuở ta có nhau, nhạt phai là lúc anh đã vội quên ước thề…

Sài Gòn ngày trở gió!

MIA

Đã từ lúc nào ta xa nhau, rồi anh chợt nhận ra trong cõi tình muôn vạn lối, em chính là người đã luôn bên cạnh anh, sẻ chia những nồng nàn có cả đắng cay. Em đứng bên cạnh cuộc đời anh vậy mà anh nỡ lòng buông tay đánh mất. Anh lạc bước, em khóc thầm, đôi ta tan vỡ. Anh ra đi để lại vàng son một thuở trong em, anh tiếc nuối và ước gì ngày đó anh giữ em lại, để trái tim anh không phải thổn thức trong những đêm trắng không em sau này.

Ta yêu nhau trong những ngày tháng khó khăn nhất của thời sinh viên. Em là cô gái Văn khoa nhẹ nhàng và trầm tính. Anh học Công nghệ, tính hay rụt rè nên chẳng có được một mảnh tình vắt vai. Rồi anh gặp em trong một chuyến giao lưu của trường. Cũng bởi anh yêu đôi mắt đẹp cùng nụ cười tỏa nắng của em nên anh đánh liều làm quen khi em ra về.

Em bảo yêu anh bởi anh thật thà chất phác, anh cũng thổ lộ yêu em là do em biết quan tâm đến anh và gia đình. Thế là đôi ta cùng đi qua những chuỗi ngày đầy kỉ niệm, chiếc xe đạp cồng kềnh chưa bao giờ làm em ngại, em luôn đòi anh chở đi khắp phố phường qua những ngày đầy mưa và nắng gió.

Sài Gòn những năm cuối giảng đường là cả một miền ký ức của đôi ta, của thanh xuân, của cả những bộn bề lo toan cho cuộc sống. Em nắm chặt tay anh ủi an, động viên, cùng anh đi qua thuở hàn vi mà không một chút chạnh lòng hay trách móc. Anh ước gì anh có đủ tiền để cưới em, để cho em một danh phận rỡ ràng trước hai họ.

Ngày ấy cũng đến sau 3 năm chúng ta vất vả làm việc kiếm đủ tiền để xây dựng một mái ấm cho riêng mình. Em vẫn không thay đổi, vẫn vẹn nguyên tình yêu dành cho anh, chưa bao giờ em so sánh hay thay lòng đổi dạ. Còn anh thì bắt đầu quen dần với sự có mặt của em trong cuộc sống. Với anh điều đó là đương nhiên, là vĩnh cửu; với anh “đàn bà” thì chẳng khó kiếm nhưng tìm được một người con gái một lòng như em, anh thấy mình thật may mắn.

Ngày cưới em in dấu những ngày tháng vàng son của chúng ta. Em nghẹn ngào nhìn anh mà rưng rưng khóe mắt. Anh hạnh phúc ngập tràn vì cuối cùng anh cũng cưới được em. Rồi đây ái ân sẽ giăng đầy lối mộng, hạnh phúc của anh là tất cả trong mắt em. Lời hứa vẹn nguyên đến trăm năm đầu bạc, răng mòn ta vẫn còn có nhau.

Hỡi ơi! Chẳng gì như bóng với hình, huống gì đôi ta chỉ vừa lạ thành quen. Sau khi cưới, anh được nhận học bổng đi tu nghiệp 2 năm ở Nhật. Em lặng lẽ ở nhà sinh một bé trai bụ bẫm cho anh. Ngày anh đi em “mỏi gối chồn chân” mà chẳng biết làm gì để giữ anh lại. Anh đi vì sự nghiệp, công danh; em ở nhà phận bạc với cô đơn chỉ mong anh về cùng gia đình sum họp.

Em nhận ra trong cuộc đời mỗi người, không bao giờ là đủ. Ai cũng muốn đi tìm và phiêu lưu với tình ái nhân gian vì trong lòng ta luôn cảm thấy thiếu vắng một cái gì đó giữa bộn bề hối hả, ngay cả khi tưởng là ta đã thuộc về nhau. Lẩn quẩn, rã rời, âu lo, bám víu đến khi sức đã cùng, lực đã kiệt thì mới nhận ra rằng ái tình cũng chỉ đủ ngọt đôi môi mà không làm ấm được trái tim ta mỗi ngày.

Anh đi biền biệt không về, chỉ còn lại là những dòng tin vội vã. Anh muốn ở lại và xây dựng sự nghiệp ở Nhật, rồi anh hứa sẽ đón hai mẹ con qua với anh. Em cứ tin là vậy nhưng rồi một ngày chính anh đã thú nhận những ngày xa xứ anh đã “lỡ làng” với người con gái khác mất rồi.

Vàng son một thuở nay còn đâu? Anh thay lòng mà cái dạ em vẫn vậy. Nước mắt em cứ tuôn dài không nói được thành lời. Em thu xếp để ra đi khỏi cuộc đời anh nhưng sao kỷ niệm xưa vẫn níu chân em mãi. Em chẳng thể làm gì được với nó, với những nghĩ suy, anh phụ em rồi thì em có níu kéo cũng chẳng được gì phải không anh?

Con chúng ta nay đã là một cậu bé 15 tuổi, rất giống anh. Ngày anh đi con còn đỏ hỏn, nay con đã lớn khôn nên người. Em cố gắng vun đầy tình cảm cho con, cho gia đình nhỏ của mình. Em chẳng dám đi thêm bước nữa dù rằng có nhiều người đón đưa theo đuổi. Em sợ lỡ làng, em sợ bị phản bội, em sợ những kí ức ùa về và hơn hết em sợ để con lại một mình.

Chiều Sài Gòn trở gió, em nghẹn ngào khi đọc được những dòng thư tâm sự của anh. Anh nói rằng anh đã nợ em lời xin lỗi, anh bảo rằng mình đã sai khi chạy theo danh vọng sự nghiệp nơi xứ người để phụ bạc em, anh thú nhận rằng anh chưa bao giờ hạnh phúc với cuộc tình mới. Anh muốn quay về bên em, để bù đắp cho hai mẹ con và để anh được tạ lỗi cùng em.

Đi qua những bão giông, em thấy lòng mình bình yên đến lạ. Em vẫn yêu anh và chưa bao giờ em thôi nghĩ về anh nhưng chắc gì em hạnh phúc khi quay trở lại với người đã từng làm tổn thương trái tim mình. Em đã học được cách tự đứng lên, sống cho mình và những người mình trân quý.

Em đã đi một quãng đường dài không có anh và anh cũng vậy. Vàng son là thuở ta có nhau, nhạt phai là lúc anh đã vội quên ước thề…

Sài Gòn ngày trở gió!

MIA

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

PHÂN LY CƠ THỂ

  Phân ly cơ thể (somatic dissociation) là một dạng đặc biệt của phản ứng phân ly, trong đó sự tách rời không diễn ra ở cấp độ ý thức hay ký ức, mà biểu hiện trực tiếp thông qua cảm giác cơ thể, tri giác thân thể và các chức năng sinh học. Đây là một chiến lược...

PHÂN LY BẢN NGÃ

  Dissociative parts – hay các phần phân ly của bản ngã – là khái niệm trung tâm trong tâm lý học sang chấn hiện đại, mô tả hiện tượng tâm trí con người “tách ra” thành nhiều phần tương đối độc lập nhằm thích nghi với các trải nghiệm đau thương vượt quá khả năng...

NHỮNG ĐỨA TRẺ ĂN CẮP

Tiếng nói thầm lặng của nỗi đau Khi một đứa trẻ bị phát hiện ăn cắp, người lớn thường vội vàng quy kết đó là hành vi sai trái, vô đạo đức hay “mất dạy”. Thế nhưng, nếu ta dừng lại để lắng nghe phía sau hành vi ấy, ta sẽ nhận ra đó không chỉ là câu chuyện về một món đồ...

PHÂN LY, TÊ LIỆT, ĐÔNG CỨNG GÂY ĐAU KHI QUAN HỆ

  Hiện tượng tê liệt, đông cứng hoặc phân ly ở bộ phận sinh dục nữ là một chủ đề nhạy cảm nhưng rất quan trọng trong lĩnh vực trị liệu tình dục và sang chấn. Đây không phải là dấu hiệu của sự “lạnh lùng” hay “thiếu ham muốn” như nhiều người lầm tưởng, mà là phản...

RỐI LOẠN PHÂN LY

  Khi tâm trí tách rời để sinh tồn Rối loạn phân ly là một cơ chế tự bảo vệ phức tạp của tâm trí, xảy ra khi con người phải đối diện với những trải nghiệm quá sức chịu đựng, thường là sang chấn nghiêm trọng trong thời thơ ấu như bạo hành, xâm hại tình dục, bỏ...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...