4 LÝ DO BẠN KHÔNG NÊN ĐA NHIỆM

4 LÝ DO BẠN KHÔNG NÊN ĐA NHIỆM

  Trong nhịp sống hối hả, ắt hẳn ai trong chúng ta cũng từng rơi vào chiếc bẫy đa nhiệm. Con người hiện đại càng ngày càng cảm thấy ao ước 1 ngày có nhiều hơn 24 tiếng đồng hồ, quay cuồng hết việc này sang việc khác và rồi cuối cùng kiệt sức mà cảm thấy chẳng đâu vào đâu cả. Để tôi kể bạn nghe một buổi sáng kinh điển của tôi diễn ra như thế này. Tôi trả lời một vài email trước khi bắt đầu bỏ mẻ quần áo đầu tiên vào máy giặt. Sau đó, tôi trả lời một email khác, ghi chú vài ý tưởng cho bản thảo tác phẩm mới của tôi, lướt Instagram, và rồi lại trả lời thêm một vài email nữa. Tôi giặt một mẻ quần áo khác trong lúc gọi điện thoại cho đối tác và rồi quay trở lại với việc bản thảo tác phẩm mà tôi đã tự hứa sẽ hoàn thành muộn nhất trong sáng hôm đó. Đó là một buổi sáng kinh điển của tôi – và tôi cá là nhiều người cũng rơi vào tình huống tương tự nhiều lần trong đời. Khi những việc cần phải thực hiện dường như kéo dài vô tận mỗi ngày, đa nhiệm là một trào lưu mới dần trở nên phổ biến trong cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, trong trường hợp bạn chưa từng nghe nói đến khái niệm đa nhiệm và cái bẫy khó cưỡng lại của nó, những lý do sau đó chứng tỏ đa nhiệm thực sự không phải là cách hiệu quả nhất để bạn hoàn thành công việc của mình. 1. Đa nhiệm khiến bạn làm việc kém hiệu quả hơn Điều này thoạt đầu nghe có vẻ phản trực giác. Tại sao làm 2 việc cùng một lúc lại có thể khiến bạn làm việc kém hiệu quả hơn? Đối với những người mới bắt đầu hình thành thói quen đa nhiệm, bạn không thực sự có thể làm 2 việc cùng một lúc. Các nhà khoa học nói rằng hầu như con người không thể làm tốt cùng lúc 2 việc (đó là lý do tại sao lại có màn thách đố bạn có thể dùng một tay xoa bụng và tay còn lại gõ đầu cùng một lúc). Những gì bạn đang làm là chuyển đổi nhanh qua lại hai việc. Bạn nhảy từ email này sang dự án khác, v.v. Nghe cũng không hẳn là tệ, phải không? Hãy xem xét điều này: Việc chuyển đổi liên tục được xem là yếu tố gây gián đoạn. Bạn đang làm gián đoạn sự tập trung của mình đối với một công việc bằng cách phân tán tư tưởng cho một công việc khác. Và những gián đoạn liên tục này gây ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất làm việc của bạn. Nghiên cứu cho thấy rằng phải mất trung bình 23 phút và 15 giây để tập trung trở lại vào nhiệm vụ ban đầu đã bị gián đoạn. Vì vậy, nếu bạn cứ chuyển đổi tác vụ 4 lần mỗi ngày (nói thật đi, bạn đang đa nhiệm nhiều hơn thế), bạn sẽ mất gần 1 giờ đồng hồ để cố gắng bắt kịp trở lại với tiến độ của dự án đang thực hiện. Thấy chưa? Rốt cuộc thì đa nhiệm đâu có hiệu quả như bạn tưởng. 2. Đa nhiệm gây khó khăn cho bộ nhớ của bạn Ngày hôm kia, trong lúc đang xử lý email công việc thì mẹ tôi gọi điện nhắc về một cuộc hẹn quan trọng ở nhà bà dì vào cuối tuần. Đúng rồi, mãi lu bu nhiều việc mà tôi đã quên béng đi cái hẹn này và tôi vẫn còn lẩm bẩm điều này trong khi cúp điện thoại. Nhưng rồi khi quay trở lại với mớ email thì tôi đã hoàn toàn quên mất mình đã nghĩ ra cách xử lý như thế nào trước khi nghe điện thoại của mẹ. Tình cảnh này có vẻ dễ bắt gặp ở nhiều người. Đó là bởi vì áp lực đa nhiệm thực sự tàn phá trí nhớ của chúng ta. Nghiên cứu từ Đại học California San Francisco thấy rằng đa nhiệm ảnh hưởng xấu đến bộ nhớ ngắn hạn vốn có liên quan đến những kí ức trong công việc. Bộ nhớ ngắn hạn cho phép bạn ghi nhớ những cuộc hẹn quan trọng, những deadline, những việc cấp thiết cần phải làm. Vì vậy, nếu bạn gặp tình trạng bỏ quên bữa trưa đã chuẩn bị sẵn trong tủ lạnh mặc dù đã tự nhắc bản thân 8 lần trước khi đi làm hoặc không thể nhớ số điện thoại của một người bạn ngay khi cô ấy vừa nói xong, đó có thể là do thói quen đa nhiệm đã gây ảnh hưởng đến trí nhớ của bạn. 3. Đa nhiệm dẫn đến công việc kém Một hạn chế khác của việc không thể cam kết tập trung vào một thứ nhất định chính là tăng nguy cơ mắc sai lầm. Đa nhiệm làm tăng khả năng mắc sai lầm của bạn hoặc thậm chí khiến bạn bỏ lỡ những thông tin và bối cảnh quan trọng. Điều này cũng hợp lý. Bạn sẽ dễ mắc lỗi đánh máy khi vừa soạn một email quan trọng vừa xem TV hoặc nói chuyện với một người bạn. Mặc dù sự thôi thúc chuyển đổi nhanh chóng giữa các tác vụ có thể khiến bạn cảm thấy mình như một nhân vật kiệt xuất, nó thực sự có thể gây giảm chất lượng công việc so với khả năng thực sự của bạn. 4. Đa nhiệm khiến bạn kiệt sức Bạn cảm thấy như thế nào khi phải liên tục nhảy qua nhảy lại giữa các email và các nhiệm vụ khác nhau trong công việc? Riêng tôi thì cảm thấy hoàn toàn căng thẳng, mắt tôi hoa hết cả lên, nhịp tim tăng nhanh, và tôi thường cảm thấy mình chẳng gặt hái được giá trị thực sự nào vào cuối một ngày quay cuồng như thế. So với việc dành hẳn ra vài tiếng đồng hồ tập trung đẩy nhanh tiến độ của một dự án lớn, bạn cảm thấy thế nào khi kết thúc ngày làm việc đó? Có lẽ khác nhau rất nhiều đấy. Đa nhiệm được chứng minh là làm tăng mức độ căng thẳng. Khi cố gắng thực hiện một loạt các nhiệm vụ đặc biệt quan trọng cùng một lúc, bộ não của bạn phản ứng với những đòi hỏi có vẻ bất khả thi đó bằng cách giải phóng một lượng lớn adrenaline và các kích thích tố căng thẳng khác. Điều tệ hơn là gì? Về lâu dài nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, các loại kích thích tố này có thể đe dọa sức khỏe của bạn. Điều đó có nghĩa là đa nhiệm ảnh hưởng đến cơ thể bạn cả về thể chất lẫn tinh thần. Bài viết này chỉ đào sâu tìm hiểu tất cả các cạm bẫy tiềm năng liên quan đến đa nhiệm. Từ ngăn cản tính sáng tạo đến tác động tiêu cực đến các mối quan hệ của bạn, thói quen đa nhiệm vốn buộc chúng ta phải nhồi nhét càng nhiều nhiệm vụ càng tốt trong cùng một thời gian không đem lại nhiều lợi ích như nhiều người vẫn tưởng. Tuy nhiên, điều đáng nói là ngăn chặn khuynh hướng tự nhiên này có thể khó khăn, đặc biệt là khi bạn đang bị mắc kẹt với một danh sách dài đằng đẵng những việc cần làm mỗi ngày. Lần sau, khi có cảm giác thôi thúc phải đa nhiệm, hãy thử thách bản thân tập trung vào nhiệm vụ trước mặt bạn. Bạn cũng có thể thử các mẹo quản lý thời gian khác nhau – chẳng hạn như gom nhóm công việc hoặc Kỹ thuật Pomodoro để xem phương pháp nào hiệu quả nhất đối với bạn. Dù bạn thử cách nào thì nó chắc chắn sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn so với đa nhiệm. LILA
  Trong nhịp sống hối hả, ắt hẳn ai trong chúng ta cũng từng rơi vào chiếc bẫy đa nhiệm. Con người hiện đại càng ngày càng cảm thấy ao ước 1 ngày có nhiều hơn 24 tiếng đồng hồ, quay cuồng hết việc này sang việc khác và rồi cuối cùng kiệt sức mà cảm thấy chẳng đâu vào đâu cả. Để tôi kể bạn nghe một buổi sáng kinh điển của tôi diễn ra như thế này. Tôi trả lời một vài email trước khi bắt đầu bỏ mẻ quần áo đầu tiên vào máy giặt. Sau đó, tôi trả lời một email khác, ghi chú vài ý tưởng cho bản thảo tác phẩm mới của tôi, lướt Instagram, và rồi lại trả lời thêm một vài email nữa. Tôi giặt một mẻ quần áo khác trong lúc gọi điện thoại cho đối tác và rồi quay trở lại với việc bản thảo tác phẩm mà tôi đã tự hứa sẽ hoàn thành muộn nhất trong sáng hôm đó. Đó là một buổi sáng kinh điển của tôi – và tôi cá là nhiều người cũng rơi vào tình huống tương tự nhiều lần trong đời. Khi những việc cần phải thực hiện dường như kéo dài vô tận mỗi ngày, đa nhiệm là một trào lưu mới dần trở nên phổ biến trong cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, trong trường hợp bạn chưa từng nghe nói đến khái niệm đa nhiệm và cái bẫy khó cưỡng lại của nó, những lý do sau đó chứng tỏ đa nhiệm thực sự không phải là cách hiệu quả nhất để bạn hoàn thành công việc của mình. 1. Đa nhiệm khiến bạn làm việc kém hiệu quả hơn Điều này thoạt đầu nghe có vẻ phản trực giác. Tại sao làm 2 việc cùng một lúc lại có thể khiến bạn làm việc kém hiệu quả hơn? Đối với những người mới bắt đầu hình thành thói quen đa nhiệm, bạn không thực sự có thể làm 2 việc cùng một lúc. Các nhà khoa học nói rằng hầu như con người không thể làm tốt cùng lúc 2 việc (đó là lý do tại sao lại có màn thách đố bạn có thể dùng một tay xoa bụng và tay còn lại gõ đầu cùng một lúc). Những gì bạn đang làm là chuyển đổi nhanh qua lại hai việc. Bạn nhảy từ email này sang dự án khác, v.v. Nghe cũng không hẳn là tệ, phải không? Hãy xem xét điều này: Việc chuyển đổi liên tục được xem là yếu tố gây gián đoạn. Bạn đang làm gián đoạn sự tập trung của mình đối với một công việc bằng cách phân tán tư tưởng cho một công việc khác. Và những gián đoạn liên tục này gây ảnh hưởng không nhỏ đến năng suất làm việc của bạn. Nghiên cứu cho thấy rằng phải mất trung bình 23 phút và 15 giây để tập trung trở lại vào nhiệm vụ ban đầu đã bị gián đoạn. Vì vậy, nếu bạn cứ chuyển đổi tác vụ 4 lần mỗi ngày (nói thật đi, bạn đang đa nhiệm nhiều hơn thế), bạn sẽ mất gần 1 giờ đồng hồ để cố gắng bắt kịp trở lại với tiến độ của dự án đang thực hiện. Thấy chưa? Rốt cuộc thì đa nhiệm đâu có hiệu quả như bạn tưởng. 2. Đa nhiệm gây khó khăn cho bộ nhớ của bạn Ngày hôm kia, trong lúc đang xử lý email công việc thì mẹ tôi gọi điện nhắc về một cuộc hẹn quan trọng ở nhà bà dì vào cuối tuần. Đúng rồi, mãi lu bu nhiều việc mà tôi đã quên béng đi cái hẹn này và tôi vẫn còn lẩm bẩm điều này trong khi cúp điện thoại. Nhưng rồi khi quay trở lại với mớ email thì tôi đã hoàn toàn quên mất mình đã nghĩ ra cách xử lý như thế nào trước khi nghe điện thoại của mẹ. Tình cảnh này có vẻ dễ bắt gặp ở nhiều người. Đó là bởi vì áp lực đa nhiệm thực sự tàn phá trí nhớ của chúng ta. Nghiên cứu từ Đại học California San Francisco thấy rằng đa nhiệm ảnh hưởng xấu đến bộ nhớ ngắn hạn vốn có liên quan đến những kí ức trong công việc. Bộ nhớ ngắn hạn cho phép bạn ghi nhớ những cuộc hẹn quan trọng, những deadline, những việc cấp thiết cần phải làm. Vì vậy, nếu bạn gặp tình trạng bỏ quên bữa trưa đã chuẩn bị sẵn trong tủ lạnh mặc dù đã tự nhắc bản thân 8 lần trước khi đi làm hoặc không thể nhớ số điện thoại của một người bạn ngay khi cô ấy vừa nói xong, đó có thể là do thói quen đa nhiệm đã gây ảnh hưởng đến trí nhớ của bạn. 3. Đa nhiệm dẫn đến công việc kém Một hạn chế khác của việc không thể cam kết tập trung vào một thứ nhất định chính là tăng nguy cơ mắc sai lầm. Đa nhiệm làm tăng khả năng mắc sai lầm của bạn hoặc thậm chí khiến bạn bỏ lỡ những thông tin và bối cảnh quan trọng. Điều này cũng hợp lý. Bạn sẽ dễ mắc lỗi đánh máy khi vừa soạn một email quan trọng vừa xem TV hoặc nói chuyện với một người bạn. Mặc dù sự thôi thúc chuyển đổi nhanh chóng giữa các tác vụ có thể khiến bạn cảm thấy mình như một nhân vật kiệt xuất, nó thực sự có thể gây giảm chất lượng công việc so với khả năng thực sự của bạn. 4. Đa nhiệm khiến bạn kiệt sức Bạn cảm thấy như thế nào khi phải liên tục nhảy qua nhảy lại giữa các email và các nhiệm vụ khác nhau trong công việc? Riêng tôi thì cảm thấy hoàn toàn căng thẳng, mắt tôi hoa hết cả lên, nhịp tim tăng nhanh, và tôi thường cảm thấy mình chẳng gặt hái được giá trị thực sự nào vào cuối một ngày quay cuồng như thế. So với việc dành hẳn ra vài tiếng đồng hồ tập trung đẩy nhanh tiến độ của một dự án lớn, bạn cảm thấy thế nào khi kết thúc ngày làm việc đó? Có lẽ khác nhau rất nhiều đấy. Đa nhiệm được chứng minh là làm tăng mức độ căng thẳng. Khi cố gắng thực hiện một loạt các nhiệm vụ đặc biệt quan trọng cùng một lúc, bộ não của bạn phản ứng với những đòi hỏi có vẻ bất khả thi đó bằng cách giải phóng một lượng lớn adrenaline và các kích thích tố căng thẳng khác. Điều tệ hơn là gì? Về lâu dài nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, các loại kích thích tố này có thể đe dọa sức khỏe của bạn. Điều đó có nghĩa là đa nhiệm ảnh hưởng đến cơ thể bạn cả về thể chất lẫn tinh thần. Bài viết này chỉ đào sâu tìm hiểu tất cả các cạm bẫy tiềm năng liên quan đến đa nhiệm. Từ ngăn cản tính sáng tạo đến tác động tiêu cực đến các mối quan hệ của bạn, thói quen đa nhiệm vốn buộc chúng ta phải nhồi nhét càng nhiều nhiệm vụ càng tốt trong cùng một thời gian không đem lại nhiều lợi ích như nhiều người vẫn tưởng. Tuy nhiên, điều đáng nói là ngăn chặn khuynh hướng tự nhiên này có thể khó khăn, đặc biệt là khi bạn đang bị mắc kẹt với một danh sách dài đằng đẵng những việc cần làm mỗi ngày. Lần sau, khi có cảm giác thôi thúc phải đa nhiệm, hãy thử thách bản thân tập trung vào nhiệm vụ trước mặt bạn. Bạn cũng có thể thử các mẹo quản lý thời gian khác nhau – chẳng hạn như gom nhóm công việc hoặc Kỹ thuật Pomodoro để xem phương pháp nào hiệu quả nhất đối với bạn. Dù bạn thử cách nào thì nó chắc chắn sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn so với đa nhiệm. LILA

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...