5 GIAI ĐOẠN TÌNH YÊU

5 GIAI ĐOẠN TÌNH YÊU

 

Tất cả chúng ta đều muốn có một tình yêu thực sự, lâu dài, cho dù đang ở độ tuổi 20, 30, 40, 50, hay xa hơn nữa, nhưng hầu như không có nhiều hiểu biết về các giai đoạn tình yêu. Trên thực tế, có quá nhiều cuộc hôn nhân tan vỡ và hầu hết mọi người không biết tại sao. Họ nhầm tưởng rằng họ đã chọn sai người. Sau khi trải qua quá trình đổ vỡ đầy đau thương, họ bắt đầu nhìn lại. 

Nhưng các chuyên gia thấy rằng hầu hết mọi người không hiểu rõ các giai đoạn tình yêu. Họ không hiểu rằng Giai đoạn 3 không phải là kết thúc mà là khởi đầu thực sự để có được một tình yêu đích thực, bền vững.

Giai đoạn 1: Rơi vào lưới tình

Cạm bẫy tình yêu chính là chiêu trò của tự nhiên để con người lựa chọn một người bạn đời để duy trì nòi giống. Giai đoạn tình yêu này đem đến cảm giác tuyệt vời như vậy bởi vì cơ thể chúng ta ngập tràn các hormone như dopamine, oxytocin, serotonin, testosterone và estrogen. Rơi vào lưới tình cũng khiến chúng ta cảm thấy tuyệt vời bởi vì ta dự đoán tất cả hy vọng và ước mơ của mình về người mình yêu. 

Ta những tưởng rằng họ sẽ thực hiện những mong muốn của mình, đem đến cho chúng ta tất cả những gì mà ta không nhận được khi còn bé, thực hiện tất cả những lời hứa mà hội những người yêu cũ của chúng ta không thực hiện được. Ta chắc chắn rằng cả hai sẽ mãi mãi yêu nhau . Và bởi vì chúng ta bị bao phủ bởi vô vàn “hormone tình yêu”, ta không nhận thức được điều này.

Khi chúng ta đang yêu, chúng ta bỏ ngoài tai tất cả mọi điều cảnh báo như George Bernard Shaw từng nói: “Khi hai người đắm chìm trong niềm đam mê điên rồ nhất, khó hiểu nhất và chóng vánh nhất, họ nguyện thề rằng mình sẽ duy trì trạng thái vui sướng, bất thường và kiệt quệ đó cho đến khi cái chết chia lìa đôi lứa”.

Giai đoạn 2: Trở thành vợ chồng

Ở giai đoạn này, tình yêu trở nên sâu sắc hơn và cả hai thêm gắn kết với nhau. Đây là lúc sinh con đẻ cái và cùng nhau nuôi dạy chúng. Nếu vượt qua giai đoạn nuôi dạy con cái, mối quan hệ đôi lứa sẽ trở nên sâu sắc và phát triển hơn. Đó là thời gian của sự vui vẻ và hạnh phúc. Ta tìm hiểu những gì người bạn đời của mình thích và mở rộng cuộc sống cá nhân để bắt đầu phát triển cuộc sống vợ chồng.

Trong giai đoạn tình yêu này, cảm xúc yêu điên cuồng sẽ giảm đi và thay bằng cảm giác gắn bó hơn với đối phương. Ta cảm thấy ấm áp và gần gũi. Tình dục có thể không hoang dã như trước nhưng lại rất thỏa mãn. Ta cảm thấy an toàn, được chăm sóc, nâng niu và trân trọng. Ta thường nghĩ rằng đây là đỉnh điểm tình yêu và hy vọng nó sẽ tiếp tục mãi mãi. Và tất nhiên rồi, đa số mọi người thường không nhìn thấy sự hiện diện của giai đoạn tình yêu thứ ba.

Giai đoạn 3: Thất vọng

Không ai nói với chúng ta về Giai đoạn 3 trong tình yêu và hôn nhân. Đối với rất nhiều mối quan hệ, đây chính là sự khởi đầu của những đổ vỡ, là lúc mà mọi thứ bắt đầu tệ đi. Nó có thể xảy ra chậm hoặc có thể chớp nhoáng như thể bật công tắc và rồi mọi thứ đều chệch hướng. Ta cảm thấy phiền muộn cả với những điều nhỏ nhặt nhất và cảm thấy ít được yêu thương, chăm sóc như xưa. Ta thấy mình bị mắc kẹt trong mối quan hệ đã từng rất tuyệt diệu ấy và muốn trốn thoát.

Ta trở nên cáu kỉnh hơn, dễ tức giận hay bị tổn thương và thu mình lại. Sự bất mãn cứ tăng dần. Nhiều lần ta tự hỏi người mà mình từng yêu thương cuồng dại ngày xưa đã biến đi đâu mất rồi. Ta nhớ quay quắt những năm tháng yêu đương mà mình từng có nhưng không biết làm cách nào để tìm lại được. Một trong hai muốn thoát khỏi mối quan hệ hoặc đôi khi cả hai tiếp tục bên nhau nhưng không thực sự cảm thấy thân mật.

Đây là lúc chúng ta thường cảm thấy cơ thể yếu đi cả về thể chất, tâm trí và tâm hồn. Thành thật mà nói, có những lúc bạn đau khổ đến mức nghĩ rằng từ bỏ dễ dàng hơn tiếp tục. Nhưng có một câu ngạn ngữ nổi tiếng rằng: “Khi bạn đang đi qua địa ngục, đừng dừng lại.” Điều này có vẻ đúng với giai đoạn này của cuộc sống lứa đôi. 

Mặt tích cực của Giai đoạn 3 là sức nóng của giai đoạn này đốt cháy rất nhiều ảo tưởng của chúng ta về bản thân và đối phương. Ta có cơ hội để thực sự yêu thương và trân trọng người bạn đời “bằng xương bằng thịt” bên cạnh, chứ không phải “người bạn đời lý tưởng mà mình từng vẽ ra”.

Giai đoạn 4: Tạo ra tình yêu đích thực, lâu dài

Một trong những món quà của việc đối mặt với sự bất hạnh ở Giai đoạn 3 là ta có thể nhìn sâu vào những gì gây ra nỗi đau và xung đột. Nghiên cứu cho thấy chắc chắn rằng những tổn thương thời thơ ấu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tình cảm và mối quan hệ của chúng ta. 

Tôi tin rằng mỗi người trong cuộc đời ít nhiều đều có những vết thương lòng. Khi cả hai học được cách để trở thành đồng minh trong việc giúp đỡ lẫn nhau hiểu và chữa lành những vết thương lòng ấy, tình yêu và tiếng cười mà ta nghĩ rằng đã mất sẽ bắt đầu tuôn chảy trở lại. Cả hai bắt đầu nhìn thấy nhau như những người tuyệt vời đã chịu đựng rất nhiều nỗi đau trong quá khứ và tìm đến với nhau để yêu thương và giúp nhau chữa lành vết thương cũ thời thơ ấu.

Không có gì thỏa mãn hơn là ở bên cạnh một người nhìn bạn và yêu bạn vì chính con người bạn. Họ hiểu rằng hành vi gây tổn thương của bạn không phải vì bạn cố ý và không yêu thương họ, mà bởi vì bạn đã từng tổn thương trong quá khứ và quá khứ ấy vẫn chưa ngủ yên trong lòng bạn. Một khi có thể hiểu rõ hơn và chấp nhận người bạn đời của mình, chúng ta có thể học cách yêu bản thân mình sâu sắc hơn bao giờ hết.

Giai đoạn 5: Cùng nhau thay đổi thế giới

Không cần ai nhắc nhở chúng ta cũng biết rằng thế giới còn nhiều điều chưa tốt. Vẫn còn đó nhiều cuộc chiến tranh, khủng bố và xung đột liên tục. Bạo lực chủng tộc dường như xuất hiện ở khắp mọi nơi. Ta tự hỏi liệu rằng con người có thể sống sót thêm bao lâu nữa. Tôi cũng thường tự hỏi bản thân: “Nếu hai người yêu nhau còn không thể chung sống hòa bình với nhau, làm thế nào tạo ra một thế giới yên bình cho tất thảy mọi người được?”

Tôi tin rằng mỗi cặp vợ chồng có cơ hội sử dụng “sức mạnh chung” để giải quyết một số vấn đề của thế giới có tác động đến cuộc sống của họ. Nếu chúng ta có thể học cách vượt qua những khác biệt và tìm thấy tình yêu đích thực, lâu dài trong các mối quan hệ, có lẽ ta có thể cùng nhau hợp sức để tìm thấy tình yêu đích thực, lâu dài trên thế giới.

LILA

Tất cả chúng ta đều muốn có một tình yêu thực sự, lâu dài, cho dù đang ở độ tuổi 20, 30, 40, 50, hay xa hơn nữa, nhưng hầu như không có nhiều hiểu biết về các giai đoạn tình yêu. Trên thực tế, có quá nhiều cuộc hôn nhân tan vỡ và hầu hết mọi người không biết tại sao. Họ nhầm tưởng rằng họ đã chọn sai người. Sau khi trải qua quá trình đổ vỡ đầy đau thương, họ bắt đầu nhìn lại. 

Nhưng các chuyên gia thấy rằng hầu hết mọi người không hiểu rõ các giai đoạn tình yêu. Họ không hiểu rằng Giai đoạn 3 không phải là kết thúc mà là khởi đầu thực sự để có được một tình yêu đích thực, bền vững.

Giai đoạn 1: Rơi vào lưới tình

Cạm bẫy tình yêu chính là chiêu trò của tự nhiên để con người lựa chọn một người bạn đời để duy trì nòi giống. Giai đoạn tình yêu này đem đến cảm giác tuyệt vời như vậy bởi vì cơ thể chúng ta ngập tràn các hormone như dopamine, oxytocin, serotonin, testosterone và estrogen. Rơi vào lưới tình cũng khiến chúng ta cảm thấy tuyệt vời bởi vì ta dự đoán tất cả hy vọng và ước mơ của mình về người mình yêu. 

Ta những tưởng rằng họ sẽ thực hiện những mong muốn của mình, đem đến cho chúng ta tất cả những gì mà ta không nhận được khi còn bé, thực hiện tất cả những lời hứa mà hội những người yêu cũ của chúng ta không thực hiện được. Ta chắc chắn rằng cả hai sẽ mãi mãi yêu nhau . Và bởi vì chúng ta bị bao phủ bởi vô vàn “hormone tình yêu”, ta không nhận thức được điều này.

Khi chúng ta đang yêu, chúng ta bỏ ngoài tai tất cả mọi điều cảnh báo như George Bernard Shaw từng nói: “Khi hai người đắm chìm trong niềm đam mê điên rồ nhất, khó hiểu nhất và chóng vánh nhất, họ nguyện thề rằng mình sẽ duy trì trạng thái vui sướng, bất thường và kiệt quệ đó cho đến khi cái chết chia lìa đôi lứa”.

Giai đoạn 2: Trở thành vợ chồng

Ở giai đoạn này, tình yêu trở nên sâu sắc hơn và cả hai thêm gắn kết với nhau. Đây là lúc sinh con đẻ cái và cùng nhau nuôi dạy chúng. Nếu vượt qua giai đoạn nuôi dạy con cái, mối quan hệ đôi lứa sẽ trở nên sâu sắc và phát triển hơn. Đó là thời gian của sự vui vẻ và hạnh phúc. Ta tìm hiểu những gì người bạn đời của mình thích và mở rộng cuộc sống cá nhân để bắt đầu phát triển cuộc sống vợ chồng.

Trong giai đoạn tình yêu này, cảm xúc yêu điên cuồng sẽ giảm đi và thay bằng cảm giác gắn bó hơn với đối phương. Ta cảm thấy ấm áp và gần gũi. Tình dục có thể không hoang dã như trước nhưng lại rất thỏa mãn. Ta cảm thấy an toàn, được chăm sóc, nâng niu và trân trọng. Ta thường nghĩ rằng đây là đỉnh điểm tình yêu và hy vọng nó sẽ tiếp tục mãi mãi. Và tất nhiên rồi, đa số mọi người thường không nhìn thấy sự hiện diện của giai đoạn tình yêu thứ ba.

Giai đoạn 3: Thất vọng

Không ai nói với chúng ta về Giai đoạn 3 trong tình yêu và hôn nhân. Đối với rất nhiều mối quan hệ, đây chính là sự khởi đầu của những đổ vỡ, là lúc mà mọi thứ bắt đầu tệ đi. Nó có thể xảy ra chậm hoặc có thể chớp nhoáng như thể bật công tắc và rồi mọi thứ đều chệch hướng. Ta cảm thấy phiền muộn cả với những điều nhỏ nhặt nhất và cảm thấy ít được yêu thương, chăm sóc như xưa. Ta thấy mình bị mắc kẹt trong mối quan hệ đã từng rất tuyệt diệu ấy và muốn trốn thoát.

Ta trở nên cáu kỉnh hơn, dễ tức giận hay bị tổn thương và thu mình lại. Sự bất mãn cứ tăng dần. Nhiều lần ta tự hỏi người mà mình từng yêu thương cuồng dại ngày xưa đã biến đi đâu mất rồi. Ta nhớ quay quắt những năm tháng yêu đương mà mình từng có nhưng không biết làm cách nào để tìm lại được. Một trong hai muốn thoát khỏi mối quan hệ hoặc đôi khi cả hai tiếp tục bên nhau nhưng không thực sự cảm thấy thân mật.

Đây là lúc chúng ta thường cảm thấy cơ thể yếu đi cả về thể chất, tâm trí và tâm hồn. Thành thật mà nói, có những lúc bạn đau khổ đến mức nghĩ rằng từ bỏ dễ dàng hơn tiếp tục. Nhưng có một câu ngạn ngữ nổi tiếng rằng: “Khi bạn đang đi qua địa ngục, đừng dừng lại.” Điều này có vẻ đúng với giai đoạn này của cuộc sống lứa đôi. 

Mặt tích cực của Giai đoạn 3 là sức nóng của giai đoạn này đốt cháy rất nhiều ảo tưởng của chúng ta về bản thân và đối phương. Ta có cơ hội để thực sự yêu thương và trân trọng người bạn đời “bằng xương bằng thịt” bên cạnh, chứ không phải “người bạn đời lý tưởng mà mình từng vẽ ra”.

Giai đoạn 4: Tạo ra tình yêu đích thực, lâu dài

Một trong những món quà của việc đối mặt với sự bất hạnh ở Giai đoạn 3 là ta có thể nhìn sâu vào những gì gây ra nỗi đau và xung đột. Nghiên cứu cho thấy chắc chắn rằng những tổn thương thời thơ ấu có thể ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, tình cảm và mối quan hệ của chúng ta. 

Tôi tin rằng mỗi người trong cuộc đời ít nhiều đều có những vết thương lòng. Khi cả hai học được cách để trở thành đồng minh trong việc giúp đỡ lẫn nhau hiểu và chữa lành những vết thương lòng ấy, tình yêu và tiếng cười mà ta nghĩ rằng đã mất sẽ bắt đầu tuôn chảy trở lại. Cả hai bắt đầu nhìn thấy nhau như những người tuyệt vời đã chịu đựng rất nhiều nỗi đau trong quá khứ và tìm đến với nhau để yêu thương và giúp nhau chữa lành vết thương cũ thời thơ ấu.

Không có gì thỏa mãn hơn là ở bên cạnh một người nhìn bạn và yêu bạn vì chính con người bạn. Họ hiểu rằng hành vi gây tổn thương của bạn không phải vì bạn cố ý và không yêu thương họ, mà bởi vì bạn đã từng tổn thương trong quá khứ và quá khứ ấy vẫn chưa ngủ yên trong lòng bạn. Một khi có thể hiểu rõ hơn và chấp nhận người bạn đời của mình, chúng ta có thể học cách yêu bản thân mình sâu sắc hơn bao giờ hết.

Giai đoạn 5: Cùng nhau thay đổi thế giới

Không cần ai nhắc nhở chúng ta cũng biết rằng thế giới còn nhiều điều chưa tốt. Vẫn còn đó nhiều cuộc chiến tranh, khủng bố và xung đột liên tục. Bạo lực chủng tộc dường như xuất hiện ở khắp mọi nơi. Ta tự hỏi liệu rằng con người có thể sống sót thêm bao lâu nữa. Tôi cũng thường tự hỏi bản thân: “Nếu hai người yêu nhau còn không thể chung sống hòa bình với nhau, làm thế nào tạo ra một thế giới yên bình cho tất thảy mọi người được?”

Tôi tin rằng mỗi cặp vợ chồng có cơ hội sử dụng “sức mạnh chung” để giải quyết một số vấn đề của thế giới có tác động đến cuộc sống của họ. Nếu chúng ta có thể học cách vượt qua những khác biệt và tìm thấy tình yêu đích thực, lâu dài trong các mối quan hệ, có lẽ ta có thể cùng nhau hợp sức để tìm thấy tình yêu đích thực, lâu dài trên thế giới.

LILA

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...