9 ĐIỀU MỌI PHỤ NỮ NÊN BIẾT VỀ HORMONE

9 ĐIỀU MỌI PHỤ NỮ NÊN BIẾT VỀ HORMONE

 

Hormone là một vấn đề rất phức tạp và có thể đem đến sự cân bằng đáng kinh ngạc hoặc tàn phá hoàn toàn cơ thể. Hormone thực sự có khả năng kích hoạt hoặc ức chế các tế bào và cơ quan, gây ảnh hưởng lớn đến cơ thể và thường không thể đoán trước. Nhưng như vậy không có nghĩa là ta không thể làm gì để kiểm soát được. Có nhiều thứ như chế độ ăn kiêng có thể ảnh hưởng tốt lẫn xấu đến sự cân bằng hormone.

Tôi đã trở nên quá quen thuộc với chủ đề này từ những năm học cấp hai khi bác sĩ chẩn đoán tôi bị chứng rối loạn chức năng tiền kinh nguyệt (PMDD), nghĩa là hormone trong cơ thể tôi rối loạn điên cuồng trong vòng 7 đến 10 ngày trước ngày “đèn đỏ”. Nhìn chung, tôi là một người lạc quan, cởi mở, hòa đồng. Nhưng cứ đến gần thời kỳ kinh nguyệt là tôi khó chịu kinh khủng và thường xuyên cảm thấy đói một cách phi lý.

Về cơ bản, nếu tôi không ăn được một miếng bánh là tôi đã phát điên rồi. Một đêm nọ sau khi ăn tới tô kem thứ 3 (thực lòng tôi thậm chí còn không muốn ăn), tôi bị đau dạ dày và khó ở trong người, tôi quyết định tìm kiếm trên Google: “Hormone ảnh hưởng đến tình trạng đói bụng của bạn như thế nào?” Kết quả đã dẫn tôi vào một trang web nghiên cứu và tìm hiểu một vấn đề đã mãi mãi thay đổi cuộc sống của tôi.

Dưới đây là 9 điều bạn nên biết về tác động của hormone đối với cơ thể.

1. Hormone ảnh hưởng đến mọi thứ

Hormon hình thành trong các tuyến nội tiết và được bơm vào máu cho mô và các cơ quan trong cơ thể. Chúng ảnh hưởng đến mọi quá trình của cơ thể, bao gồm tăng trưởng, tâm trạng, tình dục, sinh sản, đói, ngủ, cảm xúc và trao đổi chất. Hormone đóng vai trò điều khiển cách mà cơ thể hoạt động. Khi hormone rối loạn, một loạt các vấn đề sức khỏe có thể xảy ra. 

2. Bạn nên xem hormone là bạn thân

Nhiều người chỉ gieo tiếng xấu cho hormone, phàn nàn về việc nó có thể khiến chúng ta cảm thấy khủng khiếp đến mức nào. Nhưng sự thật là chúng ta nên trân trọng nó. Khi hormone trong cơ thể cân bằng, con người hoạt động ở trạng thái đỉnh cao: sự trao đổi chất diễn ra nhanh chóng và ta dễ dàng có giấc ngủ sâu.

Hãy bắt đầu học ngôn ngữ của hormone bằng cách làm quen với việc chú ý đến những thay đổi của cơ thể theo tâm trạng và khi cảm thấy đói. Hãy uống nhiều nước, thêm chất xơ trong chế độ ăn uống, đi ngủ đúng giờ và cười nhiều hơn! Tất cả những điều này giúp cân bằng hormone và điều chỉnh thế giới bên trong của bạn.

3. Hormone có thể đánh lừa bạn

Đôi khi cảm giác đói có thể không đơn giản chỉ báo hiệu nhu cầu cung cấp thức ăn cho cơ thể. Những thông điệp từ hormone khuấy động trong cơ thể có thể gây ra cảm giác thèm ăn. Bạn cảm thấy luôn thèm sữa vào thời kỳ kinh nguyệt? Hóa ra, trong sữa có chứa chất casomorphin thuộc nhóm opioid gây nghiện.

Bằng cách ý thức chú ý quan sát cảm giác mà thức ăn đem lại, bạn có thể xác định đó là cơn đói thực sự hay chỉ đơn thuần là cảm xúc thèm muốn mà não bộ đang tìm cách thỏa mãn.

Hãy thử kìm chế cảm giác đói một lúc. Hãy hỏi cơ thể của bạn: “Mình có thực sự muốn ăn kem hay không, hay chỉ là mình đang cố gắng đối phó với một cảm giác nào đó?” Đôi khi điều bạn thực sự muốn chỉ là một bát bột nhào bánh quy! Nhưng đôi khi bạn sẽ nhận ra mình cần một cái ôm, cần đi dạo hoặc một điều gì khác giúp bạn cảm thấy thỏa mãn.

4. Hormone tốt cần phải được hấp thu từ bên ngoài

Văn hóa sinh hoạt trong thời hiện đại tràn ngập các loại chất hóa học, chất tẩy rửa, và đôi khi thật tuyệt vời để cơ thể bạn được tái cơ cấu trở lại, nhưng sự cân bằng cho cơ thể có được là nhờ vào chế độ ăn uống hợp lý. Chế độ dinh dưỡng sạch, hữu cơ, chú trọng thực vật giúp ổn định và duy trì lượng hormone tốt cho cơ thể.

5. Say xỉn có thể ném hormone

Tất nhiên bài viết này không nhằm mục đích đả kích những người thích nhậu nhẹt. Nhưng uống rượu bia càng nhiều thì cơ thể càng cần nghỉ ngơi thường xuyên hơn. Một nghiên cứu của Viện quốc gia Mĩ về lạm dụng rượu và nghiện rượu cho thấy rượu có thể tác động đến nồng độ estrogen, lượng đường trong máu, tăng cảm giác đói và ảnh hưởng đến mật độ xương.

Theo Trung tâm chữa bệnh toàn cầu, ăn protein nạc (trứng và cá là lựa chọn tuyệt vời) cũng có thể giúp loại bỏ estrogen không mong muốn và cân bằng gan. Cà rốt, củ nghệ và bưởi cũng là chất kích thích gan được nhiều người biết đến. 

6. Đường gây tác động lớn

Ai cũng có thể đồng ý rằng đường gây ảnh hưởng khủng khiếp đối với cơ thể. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đó là một loại thuốc gây nghiện và thường khiến chúng ta cảm thấy khó chịu và thờ ơ. Insulin quyết định cách lấy năng lượng từ các loại thực phẩm nạp vào cơ thể và cách xử lý năng lượng đó.

Khi chúng ta nạp quá nhiều đường vào cơ thể, insulin có thể chuyển từ bạn thành thù, từ công cụ đốt cháy chất béo thành trữ chất béo trong cơ thể. Đáng tiếc, đường kích hoạt trung tâm khen thưởng của não bộ và làm giảm lượng dopamine (chất đem lại cảm giác dễ chịu).

Khi lạm dụng đường liên tục, cơ thể chúng ta bắt đầu muốn nhiều hơn để đạt được mức năng lượng cao như vậy, dẫn đến sự mất cân bằng hormone vốn có thể kích thích ăn quá nhiều và tạo cảm giác xấu hổ và tội lỗi. Thực ra đó có thể đơn giản chỉ là sự mất cân bằng hormone mà thôi.

7. Thịt đỏ ảnh hưởng tiêu cực đến hormone

Estrogen là hormone sinh dục nữ, giúp đem lại sự nữ tính trên cơ thể phụ nữ. Nhưng quá nhiều estrogen có thể gây tăng cân, giữ nước và các vấn đề sức khỏe khác. Một trong những nguyên nhân thừa estrogen chính là do ăn nhiều thịt đỏ.

Thật vậy, đó là sự thật. Chẳng hạn như một cái bánh burger bò ngon lành có thể đầu độc estrogen trong cơ thể bạn. Trong hệ thống thực phẩm hiện nay, thịt thường chứa đầy hormone steroid, có thể ảnh hưởng mạnh đến estrogen.

Ngoài ra, chế độ ăn nhiều thịt thường thiếu chất xơ – công cụ để ổn định estrogen. Vi khuẩn cần thiết trong ruột để tiêu hóa một lượng lớn thịt cũng có thể là thủ phạm, vì estrogen giảm ở những người không ăn thịt. Vì vậy, nếu bạn đang gặp vấn đề tăng cân, đầy hơi, thay đổi tâm trạng hoặc đau đầu, hãy cân nhắc việc giảm lượng thịt đỏ trong chế độ ăn uống.

8. Hormone không thích caffein

Nhiều người trong chúng ta dùng cà phê như một liều thuốc đem lại cảm giác tươi tỉnh, phấn khởi, nhưng caffeine cũng làm tăng cortisol – một loại hormone quan trọng để dự trữ chất béo.

Cortisol đôi khi được gọi là hormone căng thẳng, bởi vì khi lượng hormone này tăng quá cao sẽ khiến bạn chán nản, gây mất ngủ và làm tăng trọng lượng cơ thể. Nếu bạn thường xuyên bị stress, cà phê nên là điều cuối cùng bạn nghĩ đến. Thay vào đó, hãy lựa chọn nhâm nhi trà hoặc nước chanh. 

9. Cơ thể luôn muốn nói chuyện với bạn

Hãy thực hành kỹ năng lắng nghe cơ thể. Bạn có thể đặt nhiều câu hỏi cho cơ thể của mình như: “Dạ dày, sao mày lại cảm thấy khó chịu?” Nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng việc này khiến bạn chậm lại để chú ý hơn đến những gì có thể xảy ra trong cơ thể. Tập thể dục và thậm chí là tiếng cười được xem là yếu tố giúp ổn định hormone và tạo ra nhiều endorphin hơn, từ đó đem lại cảm giác tuyệt vời cho cơ thể.

LILA

 

Hormone là một vấn đề rất phức tạp và có thể đem đến sự cân bằng đáng kinh ngạc hoặc tàn phá hoàn toàn cơ thể. Hormone thực sự có khả năng kích hoạt hoặc ức chế các tế bào và cơ quan, gây ảnh hưởng lớn đến cơ thể và thường không thể đoán trước. Nhưng như vậy không có nghĩa là ta không thể làm gì để kiểm soát được. Có nhiều thứ như chế độ ăn kiêng có thể ảnh hưởng tốt lẫn xấu đến sự cân bằng hormone.

Tôi đã trở nên quá quen thuộc với chủ đề này từ những năm học cấp hai khi bác sĩ chẩn đoán tôi bị chứng rối loạn chức năng tiền kinh nguyệt (PMDD), nghĩa là hormone trong cơ thể tôi rối loạn điên cuồng trong vòng 7 đến 10 ngày trước ngày “đèn đỏ”. Nhìn chung, tôi là một người lạc quan, cởi mở, hòa đồng. Nhưng cứ đến gần thời kỳ kinh nguyệt là tôi khó chịu kinh khủng và thường xuyên cảm thấy đói một cách phi lý.

Về cơ bản, nếu tôi không ăn được một miếng bánh là tôi đã phát điên rồi. Một đêm nọ sau khi ăn tới tô kem thứ 3 (thực lòng tôi thậm chí còn không muốn ăn), tôi bị đau dạ dày và khó ở trong người, tôi quyết định tìm kiếm trên Google: “Hormone ảnh hưởng đến tình trạng đói bụng của bạn như thế nào?” Kết quả đã dẫn tôi vào một trang web nghiên cứu và tìm hiểu một vấn đề đã mãi mãi thay đổi cuộc sống của tôi.

Dưới đây là 9 điều bạn nên biết về tác động của hormone đối với cơ thể.

1. Hormone ảnh hưởng đến mọi thứ

Hormon hình thành trong các tuyến nội tiết và được bơm vào máu cho mô và các cơ quan trong cơ thể. Chúng ảnh hưởng đến mọi quá trình của cơ thể, bao gồm tăng trưởng, tâm trạng, tình dục, sinh sản, đói, ngủ, cảm xúc và trao đổi chất. Hormone đóng vai trò điều khiển cách mà cơ thể hoạt động. Khi hormone rối loạn, một loạt các vấn đề sức khỏe có thể xảy ra. 

2. Bạn nên xem hormone là bạn thân

Nhiều người chỉ gieo tiếng xấu cho hormone, phàn nàn về việc nó có thể khiến chúng ta cảm thấy khủng khiếp đến mức nào. Nhưng sự thật là chúng ta nên trân trọng nó. Khi hormone trong cơ thể cân bằng, con người hoạt động ở trạng thái đỉnh cao: sự trao đổi chất diễn ra nhanh chóng và ta dễ dàng có giấc ngủ sâu.

Hãy bắt đầu học ngôn ngữ của hormone bằng cách làm quen với việc chú ý đến những thay đổi của cơ thể theo tâm trạng và khi cảm thấy đói. Hãy uống nhiều nước, thêm chất xơ trong chế độ ăn uống, đi ngủ đúng giờ và cười nhiều hơn! Tất cả những điều này giúp cân bằng hormone và điều chỉnh thế giới bên trong của bạn.

3. Hormone có thể đánh lừa bạn

Đôi khi cảm giác đói có thể không đơn giản chỉ báo hiệu nhu cầu cung cấp thức ăn cho cơ thể. Những thông điệp từ hormone khuấy động trong cơ thể có thể gây ra cảm giác thèm ăn. Bạn cảm thấy luôn thèm sữa vào thời kỳ kinh nguyệt? Hóa ra, trong sữa có chứa chất casomorphin thuộc nhóm opioid gây nghiện.

Bằng cách ý thức chú ý quan sát cảm giác mà thức ăn đem lại, bạn có thể xác định đó là cơn đói thực sự hay chỉ đơn thuần là cảm xúc thèm muốn mà não bộ đang tìm cách thỏa mãn.

Hãy thử kìm chế cảm giác đói một lúc. Hãy hỏi cơ thể của bạn: “Mình có thực sự muốn ăn kem hay không, hay chỉ là mình đang cố gắng đối phó với một cảm giác nào đó?” Đôi khi điều bạn thực sự muốn chỉ là một bát bột nhào bánh quy! Nhưng đôi khi bạn sẽ nhận ra mình cần một cái ôm, cần đi dạo hoặc một điều gì khác giúp bạn cảm thấy thỏa mãn.

4. Hormone tốt cần phải được hấp thu từ bên ngoài

Văn hóa sinh hoạt trong thời hiện đại tràn ngập các loại chất hóa học, chất tẩy rửa, và đôi khi thật tuyệt vời để cơ thể bạn được tái cơ cấu trở lại, nhưng sự cân bằng cho cơ thể có được là nhờ vào chế độ ăn uống hợp lý. Chế độ dinh dưỡng sạch, hữu cơ, chú trọng thực vật giúp ổn định và duy trì lượng hormone tốt cho cơ thể.

5. Say xỉn có thể ném hormone

Tất nhiên bài viết này không nhằm mục đích đả kích những người thích nhậu nhẹt. Nhưng uống rượu bia càng nhiều thì cơ thể càng cần nghỉ ngơi thường xuyên hơn. Một nghiên cứu của Viện quốc gia Mĩ về lạm dụng rượu và nghiện rượu cho thấy rượu có thể tác động đến nồng độ estrogen, lượng đường trong máu, tăng cảm giác đói và ảnh hưởng đến mật độ xương.

Theo Trung tâm chữa bệnh toàn cầu, ăn protein nạc (trứng và cá là lựa chọn tuyệt vời) cũng có thể giúp loại bỏ estrogen không mong muốn và cân bằng gan. Cà rốt, củ nghệ và bưởi cũng là chất kích thích gan được nhiều người biết đến. 

6. Đường gây tác động lớn

Ai cũng có thể đồng ý rằng đường gây ảnh hưởng khủng khiếp đối với cơ thể. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng đó là một loại thuốc gây nghiện và thường khiến chúng ta cảm thấy khó chịu và thờ ơ. Insulin quyết định cách lấy năng lượng từ các loại thực phẩm nạp vào cơ thể và cách xử lý năng lượng đó.

Khi chúng ta nạp quá nhiều đường vào cơ thể, insulin có thể chuyển từ bạn thành thù, từ công cụ đốt cháy chất béo thành trữ chất béo trong cơ thể. Đáng tiếc, đường kích hoạt trung tâm khen thưởng của não bộ và làm giảm lượng dopamine (chất đem lại cảm giác dễ chịu).

Khi lạm dụng đường liên tục, cơ thể chúng ta bắt đầu muốn nhiều hơn để đạt được mức năng lượng cao như vậy, dẫn đến sự mất cân bằng hormone vốn có thể kích thích ăn quá nhiều và tạo cảm giác xấu hổ và tội lỗi. Thực ra đó có thể đơn giản chỉ là sự mất cân bằng hormone mà thôi.

7. Thịt đỏ ảnh hưởng tiêu cực đến hormone

Estrogen là hormone sinh dục nữ, giúp đem lại sự nữ tính trên cơ thể phụ nữ. Nhưng quá nhiều estrogen có thể gây tăng cân, giữ nước và các vấn đề sức khỏe khác. Một trong những nguyên nhân thừa estrogen chính là do ăn nhiều thịt đỏ.

Thật vậy, đó là sự thật. Chẳng hạn như một cái bánh burger bò ngon lành có thể đầu độc estrogen trong cơ thể bạn. Trong hệ thống thực phẩm hiện nay, thịt thường chứa đầy hormone steroid, có thể ảnh hưởng mạnh đến estrogen.

Ngoài ra, chế độ ăn nhiều thịt thường thiếu chất xơ – công cụ để ổn định estrogen. Vi khuẩn cần thiết trong ruột để tiêu hóa một lượng lớn thịt cũng có thể là thủ phạm, vì estrogen giảm ở những người không ăn thịt. Vì vậy, nếu bạn đang gặp vấn đề tăng cân, đầy hơi, thay đổi tâm trạng hoặc đau đầu, hãy cân nhắc việc giảm lượng thịt đỏ trong chế độ ăn uống.

8. Hormone không thích caffein

Nhiều người trong chúng ta dùng cà phê như một liều thuốc đem lại cảm giác tươi tỉnh, phấn khởi, nhưng caffeine cũng làm tăng cortisol – một loại hormone quan trọng để dự trữ chất béo.

Cortisol đôi khi được gọi là hormone căng thẳng, bởi vì khi lượng hormone này tăng quá cao sẽ khiến bạn chán nản, gây mất ngủ và làm tăng trọng lượng cơ thể. Nếu bạn thường xuyên bị stress, cà phê nên là điều cuối cùng bạn nghĩ đến. Thay vào đó, hãy lựa chọn nhâm nhi trà hoặc nước chanh. 

9. Cơ thể luôn muốn nói chuyện với bạn

Hãy thực hành kỹ năng lắng nghe cơ thể. Bạn có thể đặt nhiều câu hỏi cho cơ thể của mình như: “Dạ dày, sao mày lại cảm thấy khó chịu?” Nghe có vẻ ngớ ngẩn, nhưng việc này khiến bạn chậm lại để chú ý hơn đến những gì có thể xảy ra trong cơ thể. Tập thể dục và thậm chí là tiếng cười được xem là yếu tố giúp ổn định hormone và tạo ra nhiều endorphin hơn, từ đó đem lại cảm giác tuyệt vời cho cơ thể.

LILA

BẠO HÀNH TINH THẦN TRONG TÌNH YÊU CỦA LGBT+

Trong nhiều mối quan hệ LGBT+, việc công khai hay giữ bí mật về danh tính và người yêu thường là vấn đề nhạy cảm. Không phải lúc nào sự giấu giếm cũng mang nghĩa tiêu cực, bởi đôi khi nó là lựa chọn để bảo vệ an toàn trong môi trường còn nhiều kỳ thị. Tuy nhiên, khi...

NGUY HIỂM KHI RỜI BỎ NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

  Rối loạn nhân cách nhóm B, gồm ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD), có những đặc điểm nổi bật như: cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, kiểm soát cao, xung động, không thấy bản thân sai, không hối hận và thiếu đồng cảm...

KHI YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH NHÓM B

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm các kiểu nhân cách ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD). Những đặc điểm chung của nhóm này là cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, hành vi xung động, nhu cầu kiểm soát và thiếu khả năng...

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

BẠO HÀNH TINH THẦN TRONG TÌNH YÊU CỦA LGBT+

Trong nhiều mối quan hệ LGBT+, việc công khai hay giữ bí mật về danh tính và người yêu thường là vấn đề nhạy cảm. Không phải lúc nào sự giấu giếm cũng mang nghĩa tiêu cực, bởi đôi khi nó là lựa chọn để bảo vệ an toàn trong môi trường còn nhiều kỳ thị. Tuy nhiên, khi...

NGUY HIỂM KHI RỜI BỎ NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

  Rối loạn nhân cách nhóm B, gồm ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD), có những đặc điểm nổi bật như: cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, kiểm soát cao, xung động, không thấy bản thân sai, không hối hận và thiếu đồng cảm...

KHI YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH NHÓM B

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm các kiểu nhân cách ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD). Những đặc điểm chung của nhóm này là cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, hành vi xung động, nhu cầu kiểm soát và thiếu khả năng...

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

CAN THIỆP BẮT BUỘC VỚI NGƯỜI GÂY RA BẠO HÀNH

  Can thiệp bắt buộc (Batterer Intervention Program – BIP) là một chiến lược cần thiết nhằm đối phó với hành vi bạo lực gia đình, đặc biệt ở nhóm nam giới bạo hành. Khác với các hình thức hòa giải hoặc xử phạt đơn thuần, BIP yêu cầu người bạo hành phải tham gia...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...