HIỂU RÕ CÔ NÀNG “KINH NGUYỆT” CỦA BẠN

HIỂU RÕ CÔ NÀNG “KINH NGUYỆT” CỦA BẠN

 

Kinh nguyệt có lẽ là vấn đề thường tình nhưng đôi khi lại bí ẩn đối với chị em phụ nữ. Trong thế giới hoàn hảo, thời kỳ kinh nguyệt chỉ là một đốm nhỏ trong cuộc sống hàng ngày của bạn.

Khoảng thời gian “đèn đỏ” sẽ đến mỗi tháng một lần vào cùng một thời điểm và chỉ khiến bạn hơi khó chịu một chút trong khoảng một tuần. Sau đó thì bạn tiếp tục 21 ngày còn lại của tháng hoàn toàn nhẹ nhõm và không bị quấy rầy.

Nhưng tôi sẽ nhắc bạn nhớ rằng thế giới này không có khái niệm “hoàn hảo”. Cho nên thời kỳ kinh nguyệt chính là thứ không thể đoán trước được, lộn xộn và hoàn toàn phiền phức và còn có thể thay đổi cuộc sống của chúng ta. Thêm vào đó, nó khác nhau đối với tất cả phụ nữ, vì vậy khái niệm “bình thường” không hề tồn tại khi nói đến vấn đề kinh nguyệt.

Đó là lý do tại sao việc biết điều gì là bình thường đối với bản thân mình lại rất quan trọng – và trước tiên là biết chuyện gì đang thực sự diễn ra trong thời kỳ kinh nguyệt. Vì vậy, bài viết này rất quan trọng để kiểm tra kiến ​​thức của bạn và chắc chắn giúp bạn học thêm được vài điều mới mẻ.

Chủ đề mà nhiều người quan tâm nhất khi nói đến kinh nguyệt có thể kể đến khả năng mang thai khi quan hệ tình dục trong thời kỳ kinh nguyệt. Không chắc là bạn sẽ mang thai khi quan hệ tình dục trong “ngày đèn đỏ”, nhưng không thể loại trừ hoàn toàn khả năng đó. Về mặt lý thuyết, nếu bạn rụng trứng trong vòng vài ngày kể từ khi quan hệ tình dục không an toàn, có khả năng tinh trùng (có thể sống trong âm đạo trong tối đa 5 ngày) sẽ thụ tinh với trứng và bạn biết kết quả rồi đấy.

Theo Diana Hoppe, một bác sĩ phụ khoa ở Encinitas, California, trừ khi bạn muốn tăng khả năng mắc hội chứng sốc độc tố (TSS), bạn cần phải thay băng vệ sinh ít nhất 8 giờ một lần. Đúng là khả năng mắc chứng TSS là siêu hiếm, nhưng nếu bạn đang trong thời kỳ kinh nguyệt và không thể nhớ lần cuối mình thay băng vệ sinh là khi nào, và bắt đầu cảm thấy bất kỳ triệu chứng giống cảm cúm nào (sốt, nôn mửa, tiêu chảy, phát ban), hãy đến gặp bác sĩ CÀNG SỚM CÀNG TỐT.

Theo Lauren Streicher, Phó Giáo sư lâm sàng về sản phụ khoa tại Đại học Tây Bắc của Feinberg School of Medicine, máu mà bạn thấy trong thời gian dùng thuốc ngừa thai không thực sự là của thời kỳ kinh nguyệt thông thường mà thực ra là do quá trình rút bớt hormone trong cơ thể do tác dụng của thuốc. Vì vậy, bạn đã bỏ qua chu kỳ kinh nguyệt khi sử dụng biện pháp ngừa thai. Nhưng đúng là bạn có thể ngưng dùng thuốc ngừa thai nếu muốn thời kỳ kinh nguyệt đến trước.

Ngày đầu tiên của thời gian hành kinh cũng là ngày thứ nhất trong một chu kỳ kinh nguyệt kéo dài 28 ngày. Thời gian hành kinh thường kéo dài khoảng 4 đến 8 ngày. Sau đó khoảng một tuần, ngày thứ 14 là thời điểm bắt đầu rụng trứng (đó là thời điểm nhiều khả năng thụ thai). Vào ngày 15-24, trứng mới được giải phóng và bắt đầu đi xuống các ống dẫn trứng đến tử cung, nếu trứng không được thụ tinh vào ngày thứ 28, nó sẽ bong ra và rời khỏi cơ thể (cùng với lớp lót tử cung). Sau đó, quá trình này quay trở lại ngày đầu tiên.

Theo Susan Wysocki, một chuyên viên y tá và thành viên hội đồng của Hiệp hội Y tế tình dục Mỹ, không phải mọi phụ nữ đều thấy xuất hiện cục máu đông trong thời gian hành kinh, nhưng nếu bạn bắt gặp vài cục máu đông thì cũng không có gì bất thường cả. Cô nói thêm: “Cơ thể con người được cấu tạo theo cách mà cùng với sự giúp đỡ của một số chất trong cơ thể, máu sẽ đông lại để chúng ta không bị chảy máu đến chết”.

Một số “cục máu đông” cũng có thể là mô tử cung không được chia nhỏ. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên thấy cục máu đông có kích thước quá to thì đó cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn như u xơ tử cung, các vấn đề liên quan đến nội tiết tố hoặc các bệnh khác. Lúc này bạn nên đi khám bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và được chẩn đoán chính xác.

Ngoài ra, bạn cũng có thể phải đối mặt với một số cơn đau co thắt ​​trong thời gian hành kinh (do prostaglandin – chất kích thích tử cung co thắt để giúp đẩy lớp niêm mạc ra ngoài). Nhưng cảm giác co thắt vô cùng đau đớn này làm ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn mỗi tháng có thể là một dấu hiệu của một chứng bệnh nghiêm trọng hơn như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, xơ gan, hoặc bệnh viêm vùng chậu.

Không có bất cứ nguyên tắc đúng sai nào ở đây, nhưng một số nghiên cứu (tiêu biểu là một nghiên cứu năm 1971 được công bố trên tạp chí Nature) cho thấy thời kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ có thể được đồng bộ hóa nhờ các hóa chất không mùi gọi là kích thích tố. Một lý do khác mà bạn có thể có thời kỳ kinh nguyệt tương tự với cô bạn sống cùng nhà với mình là vì những người sống gần nhau có thể có chế độ ăn tương tự, thói quen tập thể dục, chu kỳ ngủ / thức và những căng thẳng chung có thể ảnh hưởng đến kinh nguyệt.

Cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan trọng, cần nhớ rằng có rất nhiều lý do khiến bạn bị trễ hoặc mất kinh bao gồm: sụt cân nặng hoặc tập thể dục quá mức, căng thẳng, bất thường tuyến giáp, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), kiểm soát sinh sản, mãn kinh sớm và các bệnh mãn tính khác như bệnh celiac (chứng không dung nạp gluten). Hãy đi khám bác sỹ sớm khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

LILA

Kinh nguyệt có lẽ là vấn đề thường tình nhưng đôi khi lại bí ẩn đối với chị em phụ nữ. Trong thế giới hoàn hảo, thời kỳ kinh nguyệt chỉ là một đốm nhỏ trong cuộc sống hàng ngày của bạn.

Khoảng thời gian “đèn đỏ” sẽ đến mỗi tháng một lần vào cùng một thời điểm và chỉ khiến bạn hơi khó chịu một chút trong khoảng một tuần. Sau đó thì bạn tiếp tục 21 ngày còn lại của tháng hoàn toàn nhẹ nhõm và không bị quấy rầy.

Nhưng tôi sẽ nhắc bạn nhớ rằng thế giới này không có khái niệm “hoàn hảo”. Cho nên thời kỳ kinh nguyệt chính là thứ không thể đoán trước được, lộn xộn và hoàn toàn phiền phức và còn có thể thay đổi cuộc sống của chúng ta. Thêm vào đó, nó khác nhau đối với tất cả phụ nữ, vì vậy khái niệm “bình thường” không hề tồn tại khi nói đến vấn đề kinh nguyệt.

Đó là lý do tại sao việc biết điều gì là bình thường đối với bản thân mình lại rất quan trọng – và trước tiên là biết chuyện gì đang thực sự diễn ra trong thời kỳ kinh nguyệt. Vì vậy, bài viết này rất quan trọng để kiểm tra kiến ​​thức của bạn và chắc chắn giúp bạn học thêm được vài điều mới mẻ.

Chủ đề mà nhiều người quan tâm nhất khi nói đến kinh nguyệt có thể kể đến khả năng mang thai khi quan hệ tình dục trong thời kỳ kinh nguyệt. Không chắc là bạn sẽ mang thai khi quan hệ tình dục trong “ngày đèn đỏ”, nhưng không thể loại trừ hoàn toàn khả năng đó. Về mặt lý thuyết, nếu bạn rụng trứng trong vòng vài ngày kể từ khi quan hệ tình dục không an toàn, có khả năng tinh trùng (có thể sống trong âm đạo trong tối đa 5 ngày) sẽ thụ tinh với trứng và bạn biết kết quả rồi đấy.

Theo Diana Hoppe, một bác sĩ phụ khoa ở Encinitas, California, trừ khi bạn muốn tăng khả năng mắc hội chứng sốc độc tố (TSS), bạn cần phải thay băng vệ sinh ít nhất 8 giờ một lần. Đúng là khả năng mắc chứng TSS là siêu hiếm, nhưng nếu bạn đang trong thời kỳ kinh nguyệt và không thể nhớ lần cuối mình thay băng vệ sinh là khi nào, và bắt đầu cảm thấy bất kỳ triệu chứng giống cảm cúm nào (sốt, nôn mửa, tiêu chảy, phát ban), hãy đến gặp bác sĩ CÀNG SỚM CÀNG TỐT.

Theo Lauren Streicher, Phó Giáo sư lâm sàng về sản phụ khoa tại Đại học Tây Bắc của Feinberg School of Medicine, máu mà bạn thấy trong thời gian dùng thuốc ngừa thai không thực sự là của thời kỳ kinh nguyệt thông thường mà thực ra là do quá trình rút bớt hormone trong cơ thể do tác dụng của thuốc. Vì vậy, bạn đã bỏ qua chu kỳ kinh nguyệt khi sử dụng biện pháp ngừa thai. Nhưng đúng là bạn có thể ngưng dùng thuốc ngừa thai nếu muốn thời kỳ kinh nguyệt đến trước.

Ngày đầu tiên của thời gian hành kinh cũng là ngày thứ nhất trong một chu kỳ kinh nguyệt kéo dài 28 ngày. Thời gian hành kinh thường kéo dài khoảng 4 đến 8 ngày. Sau đó khoảng một tuần, ngày thứ 14 là thời điểm bắt đầu rụng trứng (đó là thời điểm nhiều khả năng thụ thai). Vào ngày 15-24, trứng mới được giải phóng và bắt đầu đi xuống các ống dẫn trứng đến tử cung, nếu trứng không được thụ tinh vào ngày thứ 28, nó sẽ bong ra và rời khỏi cơ thể (cùng với lớp lót tử cung). Sau đó, quá trình này quay trở lại ngày đầu tiên.

Theo Susan Wysocki, một chuyên viên y tá và thành viên hội đồng của Hiệp hội Y tế tình dục Mỹ, không phải mọi phụ nữ đều thấy xuất hiện cục máu đông trong thời gian hành kinh, nhưng nếu bạn bắt gặp vài cục máu đông thì cũng không có gì bất thường cả. Cô nói thêm: “Cơ thể con người được cấu tạo theo cách mà cùng với sự giúp đỡ của một số chất trong cơ thể, máu sẽ đông lại để chúng ta không bị chảy máu đến chết”.

Một số “cục máu đông” cũng có thể là mô tử cung không được chia nhỏ. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên thấy cục máu đông có kích thước quá to thì đó cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn như u xơ tử cung, các vấn đề liên quan đến nội tiết tố hoặc các bệnh khác. Lúc này bạn nên đi khám bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và được chẩn đoán chính xác.

Ngoài ra, bạn cũng có thể phải đối mặt với một số cơn đau co thắt ​​trong thời gian hành kinh (do prostaglandin – chất kích thích tử cung co thắt để giúp đẩy lớp niêm mạc ra ngoài). Nhưng cảm giác co thắt vô cùng đau đớn này làm ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn mỗi tháng có thể là một dấu hiệu của một chứng bệnh nghiêm trọng hơn như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, xơ gan, hoặc bệnh viêm vùng chậu.

Không có bất cứ nguyên tắc đúng sai nào ở đây, nhưng một số nghiên cứu (tiêu biểu là một nghiên cứu năm 1971 được công bố trên tạp chí Nature) cho thấy thời kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ có thể được đồng bộ hóa nhờ các hóa chất không mùi gọi là kích thích tố. Một lý do khác mà bạn có thể có thời kỳ kinh nguyệt tương tự với cô bạn sống cùng nhà với mình là vì những người sống gần nhau có thể có chế độ ăn tương tự, thói quen tập thể dục, chu kỳ ngủ / thức và những căng thẳng chung có thể ảnh hưởng đến kinh nguyệt.

Cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan trọng, cần nhớ rằng có rất nhiều lý do khiến bạn bị trễ hoặc mất kinh bao gồm: sụt cân nặng hoặc tập thể dục quá mức, căng thẳng, bất thường tuyến giáp, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), kiểm soát sinh sản, mãn kinh sớm và các bệnh mãn tính khác như bệnh celiac (chứng không dung nạp gluten). Hãy đi khám bác sỹ sớm khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

LILA

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...

GIẢM TRIỆU CHỨNG VÀ BỎ TRỊ LIỆU

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, không hiếm gặp những thân chủ bước vào trị liệu trong trạng thái khủng hoảng — có thể do mất mát, xung đột, hoặc một biến cố bất ngờ — rồi rời bỏ trị liệu ngay khi triệu chứng cảm xúc đã giảm bớt. Hiện tượng này thường bắt nguồn từ sự...

KHI ĐIỆN THOẠI TRỞ THÀNH “PHỤ HUYNH”

Ở nhiều gia đình hiện đại, chiếc điện thoại thông minh hay iPad đã trở thành “người giữ trẻ” bất đắc dĩ. Từ rất sớm, trẻ được trao vào tay một thiết bị phát sáng để giữ yên, không quấy khóc, giúp cha mẹ “rảnh tay” làm việc. Nhưng khi quá trình này lặp lại ngày qua...

NHỮNG ĐỨA TRẺ NGẮT KẾT NỐI NỖI SỢ

Có những đứa trẻ lớn lên mà dường như không biết sợ. Chúng không né tránh nguy hiểm, không rút lui khi bị đe dọa, thậm chí vẫn tìm đến những người từng gây tổn thương cho mình. Người lớn thường gán cho chúng những nhãn như “vô cảm”, “bướng bỉnh” hay “ngây thơ quá...

PHỤ NỮ YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

​ Một trong những nghịch lý đau lòng trong tâm lý học là: không ít phụ nữ tử tế, thông minh, sống có trách nhiệm và đầy cảm thông lại rơi vào những mối quan hệ độc hại với người có rối loạn nhân cách, như rối loạn nhân cách chống đối xã hội (psychopath) hoặc rối loạn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

CAN THIỆP BẮT BUỘC VỚI NGƯỜI GÂY RA BẠO HÀNH

  Can thiệp bắt buộc (Batterer Intervention Program – BIP) là một chiến lược cần thiết nhằm đối phó với hành vi bạo lực gia đình, đặc biệt ở nhóm nam giới bạo hành. Khác với các hình thức hòa giải hoặc xử phạt đơn thuần, BIP yêu cầu người bạo hành phải tham gia...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI

Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất lượng cuộc sống, chứ không chỉ để làm hài lòng...

BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số đặc điểm khiến việc duy trì trị liệu trở nên khó...

GIẢM TRIỆU CHỨNG VÀ BỎ TRỊ LIỆU

Trong thực hành tâm lý lâm sàng, không hiếm gặp những thân chủ bước vào trị liệu trong trạng thái khủng hoảng — có thể do mất mát, xung đột, hoặc một biến cố bất ngờ — rồi rời bỏ trị liệu ngay khi triệu chứng cảm xúc đã giảm bớt. Hiện tượng này thường bắt nguồn từ sự...

KHI ĐIỆN THOẠI TRỞ THÀNH “PHỤ HUYNH”

Ở nhiều gia đình hiện đại, chiếc điện thoại thông minh hay iPad đã trở thành “người giữ trẻ” bất đắc dĩ. Từ rất sớm, trẻ được trao vào tay một thiết bị phát sáng để giữ yên, không quấy khóc, giúp cha mẹ “rảnh tay” làm việc. Nhưng khi quá trình này lặp lại ngày qua...