HIỂU RÕ CÔ NÀNG “KINH NGUYỆT” CỦA BẠN

HIỂU RÕ CÔ NÀNG “KINH NGUYỆT” CỦA BẠN

 

Kinh nguyệt có lẽ là vấn đề thường tình nhưng đôi khi lại bí ẩn đối với chị em phụ nữ. Trong thế giới hoàn hảo, thời kỳ kinh nguyệt chỉ là một đốm nhỏ trong cuộc sống hàng ngày của bạn.

Khoảng thời gian “đèn đỏ” sẽ đến mỗi tháng một lần vào cùng một thời điểm và chỉ khiến bạn hơi khó chịu một chút trong khoảng một tuần. Sau đó thì bạn tiếp tục 21 ngày còn lại của tháng hoàn toàn nhẹ nhõm và không bị quấy rầy.

Nhưng tôi sẽ nhắc bạn nhớ rằng thế giới này không có khái niệm “hoàn hảo”. Cho nên thời kỳ kinh nguyệt chính là thứ không thể đoán trước được, lộn xộn và hoàn toàn phiền phức và còn có thể thay đổi cuộc sống của chúng ta. Thêm vào đó, nó khác nhau đối với tất cả phụ nữ, vì vậy khái niệm “bình thường” không hề tồn tại khi nói đến vấn đề kinh nguyệt.

Đó là lý do tại sao việc biết điều gì là bình thường đối với bản thân mình lại rất quan trọng – và trước tiên là biết chuyện gì đang thực sự diễn ra trong thời kỳ kinh nguyệt. Vì vậy, bài viết này rất quan trọng để kiểm tra kiến ​​thức của bạn và chắc chắn giúp bạn học thêm được vài điều mới mẻ.

Chủ đề mà nhiều người quan tâm nhất khi nói đến kinh nguyệt có thể kể đến khả năng mang thai khi quan hệ tình dục trong thời kỳ kinh nguyệt. Không chắc là bạn sẽ mang thai khi quan hệ tình dục trong “ngày đèn đỏ”, nhưng không thể loại trừ hoàn toàn khả năng đó. Về mặt lý thuyết, nếu bạn rụng trứng trong vòng vài ngày kể từ khi quan hệ tình dục không an toàn, có khả năng tinh trùng (có thể sống trong âm đạo trong tối đa 5 ngày) sẽ thụ tinh với trứng và bạn biết kết quả rồi đấy.

Theo Diana Hoppe, một bác sĩ phụ khoa ở Encinitas, California, trừ khi bạn muốn tăng khả năng mắc hội chứng sốc độc tố (TSS), bạn cần phải thay băng vệ sinh ít nhất 8 giờ một lần. Đúng là khả năng mắc chứng TSS là siêu hiếm, nhưng nếu bạn đang trong thời kỳ kinh nguyệt và không thể nhớ lần cuối mình thay băng vệ sinh là khi nào, và bắt đầu cảm thấy bất kỳ triệu chứng giống cảm cúm nào (sốt, nôn mửa, tiêu chảy, phát ban), hãy đến gặp bác sĩ CÀNG SỚM CÀNG TỐT.

Theo Lauren Streicher, Phó Giáo sư lâm sàng về sản phụ khoa tại Đại học Tây Bắc của Feinberg School of Medicine, máu mà bạn thấy trong thời gian dùng thuốc ngừa thai không thực sự là của thời kỳ kinh nguyệt thông thường mà thực ra là do quá trình rút bớt hormone trong cơ thể do tác dụng của thuốc. Vì vậy, bạn đã bỏ qua chu kỳ kinh nguyệt khi sử dụng biện pháp ngừa thai. Nhưng đúng là bạn có thể ngưng dùng thuốc ngừa thai nếu muốn thời kỳ kinh nguyệt đến trước.

Ngày đầu tiên của thời gian hành kinh cũng là ngày thứ nhất trong một chu kỳ kinh nguyệt kéo dài 28 ngày. Thời gian hành kinh thường kéo dài khoảng 4 đến 8 ngày. Sau đó khoảng một tuần, ngày thứ 14 là thời điểm bắt đầu rụng trứng (đó là thời điểm nhiều khả năng thụ thai). Vào ngày 15-24, trứng mới được giải phóng và bắt đầu đi xuống các ống dẫn trứng đến tử cung, nếu trứng không được thụ tinh vào ngày thứ 28, nó sẽ bong ra và rời khỏi cơ thể (cùng với lớp lót tử cung). Sau đó, quá trình này quay trở lại ngày đầu tiên.

Theo Susan Wysocki, một chuyên viên y tá và thành viên hội đồng của Hiệp hội Y tế tình dục Mỹ, không phải mọi phụ nữ đều thấy xuất hiện cục máu đông trong thời gian hành kinh, nhưng nếu bạn bắt gặp vài cục máu đông thì cũng không có gì bất thường cả. Cô nói thêm: “Cơ thể con người được cấu tạo theo cách mà cùng với sự giúp đỡ của một số chất trong cơ thể, máu sẽ đông lại để chúng ta không bị chảy máu đến chết”.

Một số “cục máu đông” cũng có thể là mô tử cung không được chia nhỏ. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên thấy cục máu đông có kích thước quá to thì đó cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn như u xơ tử cung, các vấn đề liên quan đến nội tiết tố hoặc các bệnh khác. Lúc này bạn nên đi khám bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và được chẩn đoán chính xác.

Ngoài ra, bạn cũng có thể phải đối mặt với một số cơn đau co thắt ​​trong thời gian hành kinh (do prostaglandin – chất kích thích tử cung co thắt để giúp đẩy lớp niêm mạc ra ngoài). Nhưng cảm giác co thắt vô cùng đau đớn này làm ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn mỗi tháng có thể là một dấu hiệu của một chứng bệnh nghiêm trọng hơn như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, xơ gan, hoặc bệnh viêm vùng chậu.

Không có bất cứ nguyên tắc đúng sai nào ở đây, nhưng một số nghiên cứu (tiêu biểu là một nghiên cứu năm 1971 được công bố trên tạp chí Nature) cho thấy thời kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ có thể được đồng bộ hóa nhờ các hóa chất không mùi gọi là kích thích tố. Một lý do khác mà bạn có thể có thời kỳ kinh nguyệt tương tự với cô bạn sống cùng nhà với mình là vì những người sống gần nhau có thể có chế độ ăn tương tự, thói quen tập thể dục, chu kỳ ngủ / thức và những căng thẳng chung có thể ảnh hưởng đến kinh nguyệt.

Cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan trọng, cần nhớ rằng có rất nhiều lý do khiến bạn bị trễ hoặc mất kinh bao gồm: sụt cân nặng hoặc tập thể dục quá mức, căng thẳng, bất thường tuyến giáp, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), kiểm soát sinh sản, mãn kinh sớm và các bệnh mãn tính khác như bệnh celiac (chứng không dung nạp gluten). Hãy đi khám bác sỹ sớm khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

LILA

Kinh nguyệt có lẽ là vấn đề thường tình nhưng đôi khi lại bí ẩn đối với chị em phụ nữ. Trong thế giới hoàn hảo, thời kỳ kinh nguyệt chỉ là một đốm nhỏ trong cuộc sống hàng ngày của bạn.

Khoảng thời gian “đèn đỏ” sẽ đến mỗi tháng một lần vào cùng một thời điểm và chỉ khiến bạn hơi khó chịu một chút trong khoảng một tuần. Sau đó thì bạn tiếp tục 21 ngày còn lại của tháng hoàn toàn nhẹ nhõm và không bị quấy rầy.

Nhưng tôi sẽ nhắc bạn nhớ rằng thế giới này không có khái niệm “hoàn hảo”. Cho nên thời kỳ kinh nguyệt chính là thứ không thể đoán trước được, lộn xộn và hoàn toàn phiền phức và còn có thể thay đổi cuộc sống của chúng ta. Thêm vào đó, nó khác nhau đối với tất cả phụ nữ, vì vậy khái niệm “bình thường” không hề tồn tại khi nói đến vấn đề kinh nguyệt.

Đó là lý do tại sao việc biết điều gì là bình thường đối với bản thân mình lại rất quan trọng – và trước tiên là biết chuyện gì đang thực sự diễn ra trong thời kỳ kinh nguyệt. Vì vậy, bài viết này rất quan trọng để kiểm tra kiến ​​thức của bạn và chắc chắn giúp bạn học thêm được vài điều mới mẻ.

Chủ đề mà nhiều người quan tâm nhất khi nói đến kinh nguyệt có thể kể đến khả năng mang thai khi quan hệ tình dục trong thời kỳ kinh nguyệt. Không chắc là bạn sẽ mang thai khi quan hệ tình dục trong “ngày đèn đỏ”, nhưng không thể loại trừ hoàn toàn khả năng đó. Về mặt lý thuyết, nếu bạn rụng trứng trong vòng vài ngày kể từ khi quan hệ tình dục không an toàn, có khả năng tinh trùng (có thể sống trong âm đạo trong tối đa 5 ngày) sẽ thụ tinh với trứng và bạn biết kết quả rồi đấy.

Theo Diana Hoppe, một bác sĩ phụ khoa ở Encinitas, California, trừ khi bạn muốn tăng khả năng mắc hội chứng sốc độc tố (TSS), bạn cần phải thay băng vệ sinh ít nhất 8 giờ một lần. Đúng là khả năng mắc chứng TSS là siêu hiếm, nhưng nếu bạn đang trong thời kỳ kinh nguyệt và không thể nhớ lần cuối mình thay băng vệ sinh là khi nào, và bắt đầu cảm thấy bất kỳ triệu chứng giống cảm cúm nào (sốt, nôn mửa, tiêu chảy, phát ban), hãy đến gặp bác sĩ CÀNG SỚM CÀNG TỐT.

Theo Lauren Streicher, Phó Giáo sư lâm sàng về sản phụ khoa tại Đại học Tây Bắc của Feinberg School of Medicine, máu mà bạn thấy trong thời gian dùng thuốc ngừa thai không thực sự là của thời kỳ kinh nguyệt thông thường mà thực ra là do quá trình rút bớt hormone trong cơ thể do tác dụng của thuốc. Vì vậy, bạn đã bỏ qua chu kỳ kinh nguyệt khi sử dụng biện pháp ngừa thai. Nhưng đúng là bạn có thể ngưng dùng thuốc ngừa thai nếu muốn thời kỳ kinh nguyệt đến trước.

Ngày đầu tiên của thời gian hành kinh cũng là ngày thứ nhất trong một chu kỳ kinh nguyệt kéo dài 28 ngày. Thời gian hành kinh thường kéo dài khoảng 4 đến 8 ngày. Sau đó khoảng một tuần, ngày thứ 14 là thời điểm bắt đầu rụng trứng (đó là thời điểm nhiều khả năng thụ thai). Vào ngày 15-24, trứng mới được giải phóng và bắt đầu đi xuống các ống dẫn trứng đến tử cung, nếu trứng không được thụ tinh vào ngày thứ 28, nó sẽ bong ra và rời khỏi cơ thể (cùng với lớp lót tử cung). Sau đó, quá trình này quay trở lại ngày đầu tiên.

Theo Susan Wysocki, một chuyên viên y tá và thành viên hội đồng của Hiệp hội Y tế tình dục Mỹ, không phải mọi phụ nữ đều thấy xuất hiện cục máu đông trong thời gian hành kinh, nhưng nếu bạn bắt gặp vài cục máu đông thì cũng không có gì bất thường cả. Cô nói thêm: “Cơ thể con người được cấu tạo theo cách mà cùng với sự giúp đỡ của một số chất trong cơ thể, máu sẽ đông lại để chúng ta không bị chảy máu đến chết”.

Một số “cục máu đông” cũng có thể là mô tử cung không được chia nhỏ. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên thấy cục máu đông có kích thước quá to thì đó cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn như u xơ tử cung, các vấn đề liên quan đến nội tiết tố hoặc các bệnh khác. Lúc này bạn nên đi khám bác sĩ để tìm hiểu nguyên nhân và được chẩn đoán chính xác.

Ngoài ra, bạn cũng có thể phải đối mặt với một số cơn đau co thắt ​​trong thời gian hành kinh (do prostaglandin – chất kích thích tử cung co thắt để giúp đẩy lớp niêm mạc ra ngoài). Nhưng cảm giác co thắt vô cùng đau đớn này làm ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn mỗi tháng có thể là một dấu hiệu của một chứng bệnh nghiêm trọng hơn như lạc nội mạc tử cung, u xơ tử cung, xơ gan, hoặc bệnh viêm vùng chậu.

Không có bất cứ nguyên tắc đúng sai nào ở đây, nhưng một số nghiên cứu (tiêu biểu là một nghiên cứu năm 1971 được công bố trên tạp chí Nature) cho thấy thời kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ có thể được đồng bộ hóa nhờ các hóa chất không mùi gọi là kích thích tố. Một lý do khác mà bạn có thể có thời kỳ kinh nguyệt tương tự với cô bạn sống cùng nhà với mình là vì những người sống gần nhau có thể có chế độ ăn tương tự, thói quen tập thể dục, chu kỳ ngủ / thức và những căng thẳng chung có thể ảnh hưởng đến kinh nguyệt.

Cuối cùng nhưng cũng không kém phần quan trọng, cần nhớ rằng có rất nhiều lý do khiến bạn bị trễ hoặc mất kinh bao gồm: sụt cân nặng hoặc tập thể dục quá mức, căng thẳng, bất thường tuyến giáp, hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS), kiểm soát sinh sản, mãn kinh sớm và các bệnh mãn tính khác như bệnh celiac (chứng không dung nạp gluten). Hãy đi khám bác sỹ sớm khi nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

LILA

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

CAN THIỆP BẮT BUỘC THỦ PHẠM GÂY BẠO HÀNH

  Bạo lực gia đình là một trong những nguyên nhân gây sang chấn tâm lý nghiêm trọng và kéo dài nhất. Nhiều nạn nhân, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, phải sống trong trạng thái sợ hãi, bất lực và bị “đông cứng” (freeze response) trong suốt thời gian dài. Khi bị dồn...

NỖI ĐAU BẤT LỰC CỦA NGƯỜI SỐNG SÓT SAU XÂM HẠI

Trầm cảm là một trong những hệ quả tâm lý phổ biến và nặng nề nhất đối với những người từng trải qua xâm hại tình dục. Trải nghiệm bị xâm phạm không chỉ để lại nỗi đau thể chất và tinh thần tức thời mà còn làm xói mòn niềm tin cơ bản của con người vào sự an toàn, giá...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...