CÂY ĐỔ VỀ NƠI KHÔNG CÓ VẾT RÌU

CÂY ĐỔ VỀ NƠI KHÔNG CÓ VẾT RÌU

 

“Ta đâu có đề phòng từ phía người yêu

Cây đổ về nơi không có vết rìu”

(Thơ Hữu Thỉnh)

Quả thật sẽ chẳng có sự sụp đổ nào đau đớn bằng sự sụp đổ được tạo bởi chính những người mình yêu thương nhất cuộc đời, những người tưởng rằng sẽ không bao giờ bỏ rơi mình.

Cầm lấy chỗ trứng gà này rồi đi đi, đừng để ba mày nhìn thấy, má sẽ gọi cho mày”.

Đó là câu nói cuối cùng mà mẹ con nó nói chuyện với nhau. Nó ăn hết chỗ trứng ấy như là sự cứu đói cuối cùng mà mẹ nó có thể làm. Tám năm trôi qua rồi, nó vẫn chưa dám về nhà.

Nó chờ một cuộc gọi từ má suốt ba năm trời nhưng bặt vô âm tín, nó gọi về thì không ai bắt máy. Nó đã chính thức bị bỏ rơi và lạc loài giữa xã hội. Vào một ngày mưa tầm tã, nó lặng lẽ thay số điện thoại, chính thức buông bỏ hy vọng về vòng tay ấm áp của gia đình.

Khi quyết định bước sang trang đời mới, với người khác, cuộc sống có lẽ đã nở hoa. Nhưng với nó, vào thời khắc này của tám năm về trước, cuộc đời đã gần như bế tắc.

Gia đình chìm ngập trong không khí ngột ngạt một lần nữa.

Mẹ sinh bốn người con, ba người đầu là con gái, nó là đứa con trai cầu khẩn mà thành – mẹ nó bảo vậy.

Vậy mà, cuộc đời trớ trêu, tính nữ trong con người nó ngày càng mạnh mẽ khi dần lớn lên. Nó cố gắng giấu đi, không dám bộc lộ khi ở nhà vì sợ bị ba đánh.

Nhưng giấy không gói được lửa, bạn bè cùng lớp chọc ghẹo, cô chủ nhiệm nhân buổi họp phụ huynh đã mời cả ba và mẹ nó lên. Và sự kém tế nhị của cô khi nói với ba mẹ về chuyện của nó trước mặt những phụ huynh khác đã khiến nó bị trận đòn nhừ tử từ ba, trong tiếng khóc bất lực của mẹ.

Mẹ bị ba chì chiết la mắng thậm tệ. Nó khóc, mẹ nó khóc. Chuỗi ngày ngẩn không nổi mặt lên nhìn mọi người của mẹ với họ hàng đặc biệt là bà nội đã bắt đầu như vậy. Chuỗi ngày đến thở cũng phải gồng người cho nam tính của nó cũng bắt đầu như vậy.

Nó thu mình lại, không chơi với ai, tỏ ra hung dữ để tự bảo vệ mình vì sợ kẻ khác ức hiếp. 16 tuổi, nó không hiểu vì sao ba mẹ lại sinh nó ra trên đời này để cứ sống trong nỗi sợ hãi.

Sợ đang lúc soi gương, lén tô son trong phòng bị ba bắt gặp, sợ mỗi lần đi vệ sinh, ba lại rình xem nó đứng hay ngồi. Sợ mỗi lần họp phụ huynh, cô giáo lại mách lại điều gì đó. Sợ mỗi Tết đến, tụ tập gia đình, nó lại bị nói bóng gió, làm sắc mặt ba tái đi và mẹ thì lên cơn mệt tim.

Nó biết, mẹ đã rất mỏi mệt và đau khổ, nhưng mẹ không la rầy nó tiếng nào, vì có lẽ những lời lẽ chửi rủa nặng nề nhất ba nó đã nói hết rồi. Nó biết nó đã từng là niềm kiêu hãnh của ba, đứa con trai học giỏi, ngoan ngoãn, chưa bao giờ làm ba phải nhắc nhở việc học hành. Thế nên “sự thật” này như một cái tát giáng thẳng vào mặt ba nó. Nó gồng vì mẹ, vì sợ ba, vì không biết nên sống như thế nào.

Nó không nghĩ rằng cuộc sống của những người yêu thương nó và nó yêu thương lại ra đến nông nỗi này.

Sự sụp đổ của tình cảm gia đình một lần nữa lặp lại khi nó quyết định sống thật với giới tính nữ của mình.

Nó chính thức bị bỏ rơi.

Người ta bảo dù giông gió cuộc đời có tàn khốc đến đâu, thì gia đình vẫn là nơi ẩn trú an toàn nhất. Nhưng với nó thì ngược lại, giông gió từ lời dèm pha, kì thị từ xã hội không quật ngã được nó, mà chính gia đình mà nó yêu thương lại khiến nó chông chênh giữa cuộc đời.

Nó biết hận ai? Nó biết trách ai? Câu hỏi tại sao mẹ lại sinh nó ra cứ đeo bám lấy nó. Nó đã từng gào lên, thét vào mặt mẹ như vậy, bất chấp lời nói ấy đã cứa vào lòng mẹ nỗi đau khôn cùng.

Vào lúc tuyệt vọng nhất, nó đã đứng trên chiếc cầu vào một ngày mưa. Nó đứng đó và nhìn vào mặt nước bên dưới, những xoáy nước hung ác chực chờ bên dưới mặt nước tưởng chừng hiền hòa, yên ắng ấy.

Nó đã chuẩn bị tinh thần để nhảy xuống, nhưng khi nó thực sự đối diện với nỗi sợ trong tâm trí để tìm đến cái chết, nó bỗng dưng thấy mình yếu đuối và tệ hại hẳn đi. Tự trong lòng nó trào dâng lên nỗi ấm ức, tại sao nó lại phải tự dồn mình đến bước này?

Nó nghĩ đến việc sau khi nó đi, có lẽ cũng chẳng ai biết nó là ai, hoặc giả người ta biết, có lẽ họ lại râm ran những câu nói thương hại cuộc đời nó.

Nhưng, nó không cần sự thương hại. Vì ý nghĩ cay cú ấy mà nó trở lại và khao khát chứng minh bản thân. Nó vứt bỏ xuống dòng xoáy hun hút ấy những tháng năm là một đứa con trai ngoan, những tháng năm được ba mẹ yêu thương và cả những vết thương tuổi mới lớn.

Nó quyết định rằng bản thân nó phải giỏi hơn người ta ở cái lĩnh vực mà nó theo đuổi. Sau những thăng trầm, vì tất nhiên chẳng có con đường nào bằng phẳng, nó đã có những thành công chân chính bằng sức lực của bản thân.

Và nó bước vào những cuộc phẫu thuật nối tiếp nhau trong hành trình tìm lại và khiến cho dáng vóc phụ nữ trong con người mình được thoát ra ngoài. Những cột mốc và nỗi đau đớn lẫn sợ hãi trong chuỗi ngày đó, nhớ lại nó vẫn còn rùng mình.

Mùi thuốc sát trùng, màu trắng toát của những chiếc băng ca và gạc y tế, mùi của cái chết rình rập trên bàn mổ lạnh toát với những dụng cụ phẫu thuật và máy móc y tế. Mùi của nỗi sợ và đơn độc. Mùi của máu tanh nồng và của nước mắt mặn môi.

Thực sự với nó, tám năm là một khoảng thời gian rất ngắn mà nó tìm về được chính mình, may mắn hơn rất nhiều bạn bè đồng cảnh ngộ khác.

Thế nhưng, nó không thành công ở một điểm. Một điểm duy nhất làm trái tim nó không thể nào bình yên được. Nó dũng cảm trong hành trình khó khăn suốt tám năm ấy, dũng cảm đối mặt với cái chết để sống trọn vẹn. Vậy mà nó lại không đủ dũng khí để về gặp ba mẹ dù đôi lần nó đã len lén về nhìn lại căn nhà mà nó đã lớn lên, nhìn ba mẹ và các chị từ xa xa.

Về nhà đi con“. Nó luôn mơ màng nghe thấy mẹ gọi nó về nhưng khi tỉnh mộng rồi, nó lại đau xót nhận ra mình chỉ là một cái cây đã bị “đổ về nơi không có vết rìu”.

Giá như một lần ba nghe con nói

Giá như một lần mẹ đứng về phía con

Giá như mẹ ba nhìn thấy những héo hon

Thì trái tim con cũng đã vẹn tròn như người khác

 

Ba mẹ ơi! Con không lầm đường đi lạc

Mà bởi tạo hóa đã sai một hình hài

Con đã phải đi một con đường rất dài

Với bao tủi hổ, đớn đau và đơn độc

 

Con chỉ thèm một lần được khóc

Và được vỗ về “không sao cả con ơi”

Con chỉ thèm dẫu một lần duy nhất trong đời

Ba mẹ đón con về và rộng lòng dung thứ

Có được không?

LẠC NHIÊN

“Ta đâu có đề phòng từ phía người yêu

Cây đổ về nơi không có vết rìu”

(Thơ Hữu Thỉnh)

Quả thật sẽ chẳng có sự sụp đổ nào đau đớn bằng sự sụp đổ được tạo bởi chính những người mình yêu thương nhất cuộc đời, những người tưởng rằng sẽ không bao giờ bỏ rơi mình.

Cầm lấy chỗ trứng gà này rồi đi đi, đừng để ba mày nhìn thấy, má sẽ gọi cho mày”.

Đó là câu nói cuối cùng mà mẹ con nó nói chuyện với nhau. Nó ăn hết chỗ trứng ấy như là sự cứu đói cuối cùng mà mẹ nó có thể làm. Tám năm trôi qua rồi, nó vẫn chưa dám về nhà.

Nó chờ một cuộc gọi từ má suốt ba năm trời nhưng bặt vô âm tín, nó gọi về thì không ai bắt máy. Nó đã chính thức bị bỏ rơi và lạc loài giữa xã hội. Vào một ngày mưa tầm tã, nó lặng lẽ thay số điện thoại, chính thức buông bỏ hy vọng về vòng tay ấm áp của gia đình.

Khi quyết định bước sang trang đời mới, với người khác, cuộc sống có lẽ đã nở hoa. Nhưng với nó, vào thời khắc này của tám năm về trước, cuộc đời đã gần như bế tắc.

Gia đình chìm ngập trong không khí ngột ngạt một lần nữa.

Mẹ sinh bốn người con, ba người đầu là con gái, nó là đứa con trai cầu khẩn mà thành – mẹ nó bảo vậy.

Vậy mà, cuộc đời trớ trêu, tính nữ trong con người nó ngày càng mạnh mẽ khi dần lớn lên. Nó cố gắng giấu đi, không dám bộc lộ khi ở nhà vì sợ bị ba đánh.

Nhưng giấy không gói được lửa, bạn bè cùng lớp chọc ghẹo, cô chủ nhiệm nhân buổi họp phụ huynh đã mời cả ba và mẹ nó lên. Và sự kém tế nhị của cô khi nói với ba mẹ về chuyện của nó trước mặt những phụ huynh khác đã khiến nó bị trận đòn nhừ tử từ ba, trong tiếng khóc bất lực của mẹ.

Mẹ bị ba chì chiết la mắng thậm tệ. Nó khóc, mẹ nó khóc. Chuỗi ngày ngẩn không nổi mặt lên nhìn mọi người của mẹ với họ hàng đặc biệt là bà nội đã bắt đầu như vậy. Chuỗi ngày đến thở cũng phải gồng người cho nam tính của nó cũng bắt đầu như vậy.

Nó thu mình lại, không chơi với ai, tỏ ra hung dữ để tự bảo vệ mình vì sợ kẻ khác ức hiếp. 16 tuổi, nó không hiểu vì sao ba mẹ lại sinh nó ra trên đời này để cứ sống trong nỗi sợ hãi.

Sợ đang lúc soi gương, lén tô son trong phòng bị ba bắt gặp, sợ mỗi lần đi vệ sinh, ba lại rình xem nó đứng hay ngồi. Sợ mỗi lần họp phụ huynh, cô giáo lại mách lại điều gì đó. Sợ mỗi Tết đến, tụ tập gia đình, nó lại bị nói bóng gió, làm sắc mặt ba tái đi và mẹ thì lên cơn mệt tim.

Nó biết, mẹ đã rất mỏi mệt và đau khổ, nhưng mẹ không la rầy nó tiếng nào, vì có lẽ những lời lẽ chửi rủa nặng nề nhất ba nó đã nói hết rồi. Nó biết nó đã từng là niềm kiêu hãnh của ba, đứa con trai học giỏi, ngoan ngoãn, chưa bao giờ làm ba phải nhắc nhở việc học hành. Thế nên “sự thật” này như một cái tát giáng thẳng vào mặt ba nó. Nó gồng vì mẹ, vì sợ ba, vì không biết nên sống như thế nào.

Nó không nghĩ rằng cuộc sống của những người yêu thương nó và nó yêu thương lại ra đến nông nỗi này.

Sự sụp đổ của tình cảm gia đình một lần nữa lặp lại khi nó quyết định sống thật với giới tính nữ của mình.

Nó chính thức bị bỏ rơi.

Người ta bảo dù giông gió cuộc đời có tàn khốc đến đâu, thì gia đình vẫn là nơi ẩn trú an toàn nhất. Nhưng với nó thì ngược lại, giông gió từ lời dèm pha, kì thị từ xã hội không quật ngã được nó, mà chính gia đình mà nó yêu thương lại khiến nó chông chênh giữa cuộc đời.

Nó biết hận ai? Nó biết trách ai? Câu hỏi tại sao mẹ lại sinh nó ra cứ đeo bám lấy nó. Nó đã từng gào lên, thét vào mặt mẹ như vậy, bất chấp lời nói ấy đã cứa vào lòng mẹ nỗi đau khôn cùng.

Vào lúc tuyệt vọng nhất, nó đã đứng trên chiếc cầu vào một ngày mưa. Nó đứng đó và nhìn vào mặt nước bên dưới, những xoáy nước hung ác chực chờ bên dưới mặt nước tưởng chừng hiền hòa, yên ắng ấy.

Nó đã chuẩn bị tinh thần để nhảy xuống, nhưng khi nó thực sự đối diện với nỗi sợ trong tâm trí để tìm đến cái chết, nó bỗng dưng thấy mình yếu đuối và tệ hại hẳn đi. Tự trong lòng nó trào dâng lên nỗi ấm ức, tại sao nó lại phải tự dồn mình đến bước này?

Nó nghĩ đến việc sau khi nó đi, có lẽ cũng chẳng ai biết nó là ai, hoặc giả người ta biết, có lẽ họ lại râm ran những câu nói thương hại cuộc đời nó.

Nhưng, nó không cần sự thương hại. Vì ý nghĩ cay cú ấy mà nó trở lại và khao khát chứng minh bản thân. Nó vứt bỏ xuống dòng xoáy hun hút ấy những tháng năm là một đứa con trai ngoan, những tháng năm được ba mẹ yêu thương và cả những vết thương tuổi mới lớn.

Nó quyết định rằng bản thân nó phải giỏi hơn người ta ở cái lĩnh vực mà nó theo đuổi. Sau những thăng trầm, vì tất nhiên chẳng có con đường nào bằng phẳng, nó đã có những thành công chân chính bằng sức lực của bản thân.

Và nó bước vào những cuộc phẫu thuật nối tiếp nhau trong hành trình tìm lại và khiến cho dáng vóc phụ nữ trong con người mình được thoát ra ngoài. Những cột mốc và nỗi đau đớn lẫn sợ hãi trong chuỗi ngày đó, nhớ lại nó vẫn còn rùng mình.

Mùi thuốc sát trùng, màu trắng toát của những chiếc băng ca và gạc y tế, mùi của cái chết rình rập trên bàn mổ lạnh toát với những dụng cụ phẫu thuật và máy móc y tế. Mùi của nỗi sợ và đơn độc. Mùi của máu tanh nồng và của nước mắt mặn môi.

Thực sự với nó, tám năm là một khoảng thời gian rất ngắn mà nó tìm về được chính mình, may mắn hơn rất nhiều bạn bè đồng cảnh ngộ khác.

Thế nhưng, nó không thành công ở một điểm. Một điểm duy nhất làm trái tim nó không thể nào bình yên được. Nó dũng cảm trong hành trình khó khăn suốt tám năm ấy, dũng cảm đối mặt với cái chết để sống trọn vẹn. Vậy mà nó lại không đủ dũng khí để về gặp ba mẹ dù đôi lần nó đã len lén về nhìn lại căn nhà mà nó đã lớn lên, nhìn ba mẹ và các chị từ xa xa.

Về nhà đi con“. Nó luôn mơ màng nghe thấy mẹ gọi nó về nhưng khi tỉnh mộng rồi, nó lại đau xót nhận ra mình chỉ là một cái cây đã bị “đổ về nơi không có vết rìu”.

Giá như một lần ba nghe con nói

Giá như một lần mẹ đứng về phía con

Giá như mẹ ba nhìn thấy những héo hon

Thì trái tim con cũng đã vẹn tròn như người khác

 

Ba mẹ ơi! Con không lầm đường đi lạc

Mà bởi tạo hóa đã sai một hình hài

Con đã phải đi một con đường rất dài

Với bao tủi hổ, đớn đau và đơn độc

 

Con chỉ thèm một lần được khóc

Và được vỗ về “không sao cả con ơi”

Con chỉ thèm dẫu một lần duy nhất trong đời

Ba mẹ đón con về và rộng lòng dung thứ

Có được không?

LẠC NHIÊN

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...

STRESS ĐỘC HẠI VÀ UNG THƯ – MỐI LIÊN HỆ THẦM LẶNG

Ung thư là một bệnh lý phức tạp, hình thành từ sự kết hợp của nhiều yếu tố như di truyền, môi trường, lối sống, miễn dịch và cả tâm lý. Một trong những khía cạnh được nghiên cứu nhiều hơn trong những năm gần đây là mối liên hệ giữa sang chấn, stress kéo dài và sự phát...

KẺ YÊU ĐƯƠNG TRÊN CAO TỐC ĐỘC HÀNH

Limerence là trạng thái ám ảnh cảm xúc mãnh liệt với một người, đặc trưng bởi suy nghĩ xâm chiếm, lý tưởng hóa và khao khát được đáp lại. Ngay cả khi đối phương không hề bày tỏ tình cảm, hoặc thậm chí tỏ ra thờ ơ, người đang limerence vẫn dễ lý tưởng hóa, diễn giải...

ĐỘT QUỴ VÀ TRẢI NGHIỆM BẤT LỢI THỜI THƠ ẤU

  Đột quỵ thường được xem là kết quả trực tiếp của các yếu tố sinh học như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, hay rối loạn chuyển hóa. Tuy nhiên, ngày càng nhiều nghiên cứu cho thấy rằng yếu tố tâm lý – xã hội, đặc biệt là những trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu...

LGBT+ và Quấy Rối Tình Dục Nơi Công Sở

  Quấy rối tình dục nơi công sở là một vấn đề toàn cầu, gây tổn hại đến nhân phẩm, sức khỏe tinh thần và an toàn của người lao động. Với cộng đồng LGBT+, nguy cơ trở thành nạn nhân của hành vi này cao hơn do họ phải đối diện cùng lúc với định kiến xã hội, sự...

LGBT+ – VÌ SAO DỄ BỊ LỢI DỤNG, BẠO HÀNH, XÂM HẠI KHI YÊU

  Trong tình yêu, ai cũng mong muốn được tôn trọng và yêu thương trọn vẹn. Tuy nhiên, với nhiều người LGBT+, con đường này thường nhiều chông gai hơn. Họ dễ rơi vào những mối quan hệ thiếu lành mạnh, thậm chí trở thành nạn nhân của lợi dụng, xâm hại và bạo hành....

LGBT+ VÀ NỖI ĐAU TINH THẦN KHI BỊ “CHE GIẤU”

Trong các mối quan hệ LGBT+, vấn đề “công khai hay giấu giếm” luôn là một thách thức. Không ít người chọn giấu giếm vì những lý do chính đáng như sợ kỳ thị, sợ bị gia đình từ chối, hoặc lo ngại mất công việc. Tuy nhiên, với người trong cuộc, đặc biệt là người bị “giấu...

TÌNH YÊU LÀ SỰ IM LẶNG

Trong lý tưởng, tình yêu thường được gắn liền với sự sẻ chia, gắn kết và công khai. Thế nhưng, với nhiều người – đặc biệt là những người trong cộng đồng LGBT+ hoặc những ai mang trong mình tổn thương sâu sắc – tình yêu đôi khi lại đồng nghĩa với sự im lặng. Họ yêu...

BẠO HÀNH TINH THẦN TRONG TÌNH YÊU CỦA LGBT+

Trong nhiều mối quan hệ LGBT+, việc công khai hay giữ bí mật về danh tính và người yêu thường là vấn đề nhạy cảm. Không phải lúc nào sự giấu giếm cũng mang nghĩa tiêu cực, bởi đôi khi nó là lựa chọn để bảo vệ an toàn trong môi trường còn nhiều kỳ thị. Tuy nhiên, khi...

NGUY HIỂM KHI RỜI BỎ NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

  Rối loạn nhân cách nhóm B, gồm ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD), có những đặc điểm nổi bật như: cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, kiểm soát cao, xung động, không thấy bản thân sai, không hối hận và thiếu đồng cảm...

KHI YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH NHÓM B

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm các kiểu nhân cách ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD). Những đặc điểm chung của nhóm này là cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, hành vi xung động, nhu cầu kiểm soát và thiếu khả năng...

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

CHA MẸ BORDERLINE VÀ DI SẢN SANG CHẤN GIA ĐÌNH

  Khi một đứa trẻ lớn lên cùng cha mẹ có rối loạn nhân cách ranh giới (borderline), ngôi nhà – lẽ ra phải là nơi an toàn – lại trở thành một chiến trường đầy biến động. Cha mẹ borderline thường trải qua những cơn hoảng loạn, sợ bị bỏ rơi, kèm theo sự thay đổi cảm...

NGƯỜI MẸ ÁI KỶ VÀ ĐỨA CON TRẦM CẢM, MẤT BẢN NGÃ

Trong một gia đình có người mẹ ái kỷ, tình yêu và sự nuôi dưỡng thường bị thay thế bởi quyền lực, hình ảnh và sự kiểm soát. Người mẹ ấy thường xây dựng một “thế giới bề mặt” với những đồ vật xa xỉ, vẻ ngoài hoàn hảo, hay thành tích được phô bày như bằng chứng cho sự...

STRESS ĐỘC HẠI VÀ UNG THƯ – MỐI LIÊN HỆ THẦM LẶNG

Ung thư là một bệnh lý phức tạp, hình thành từ sự kết hợp của nhiều yếu tố như di truyền, môi trường, lối sống, miễn dịch và cả tâm lý. Một trong những khía cạnh được nghiên cứu nhiều hơn trong những năm gần đây là mối liên hệ giữa sang chấn, stress kéo dài và sự phát...

KẺ YÊU ĐƯƠNG TRÊN CAO TỐC ĐỘC HÀNH

Limerence là trạng thái ám ảnh cảm xúc mãnh liệt với một người, đặc trưng bởi suy nghĩ xâm chiếm, lý tưởng hóa và khao khát được đáp lại. Ngay cả khi đối phương không hề bày tỏ tình cảm, hoặc thậm chí tỏ ra thờ ơ, người đang limerence vẫn dễ lý tưởng hóa, diễn giải...

ĐỘT QUỴ VÀ TRẢI NGHIỆM BẤT LỢI THỜI THƠ ẤU

  Đột quỵ thường được xem là kết quả trực tiếp của các yếu tố sinh học như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, hay rối loạn chuyển hóa. Tuy nhiên, ngày càng nhiều nghiên cứu cho thấy rằng yếu tố tâm lý – xã hội, đặc biệt là những trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu...

LGBT+ và Quấy Rối Tình Dục Nơi Công Sở

  Quấy rối tình dục nơi công sở là một vấn đề toàn cầu, gây tổn hại đến nhân phẩm, sức khỏe tinh thần và an toàn của người lao động. Với cộng đồng LGBT+, nguy cơ trở thành nạn nhân của hành vi này cao hơn do họ phải đối diện cùng lúc với định kiến xã hội, sự...

LGBT+ – VÌ SAO DỄ BỊ LỢI DỤNG, BẠO HÀNH, XÂM HẠI KHI YÊU

  Trong tình yêu, ai cũng mong muốn được tôn trọng và yêu thương trọn vẹn. Tuy nhiên, với nhiều người LGBT+, con đường này thường nhiều chông gai hơn. Họ dễ rơi vào những mối quan hệ thiếu lành mạnh, thậm chí trở thành nạn nhân của lợi dụng, xâm hại và bạo hành....

LGBT+ VÀ NỖI ĐAU TINH THẦN KHI BỊ “CHE GIẤU”

Trong các mối quan hệ LGBT+, vấn đề “công khai hay giấu giếm” luôn là một thách thức. Không ít người chọn giấu giếm vì những lý do chính đáng như sợ kỳ thị, sợ bị gia đình từ chối, hoặc lo ngại mất công việc. Tuy nhiên, với người trong cuộc, đặc biệt là người bị “giấu...

TÌNH YÊU LÀ SỰ IM LẶNG

Trong lý tưởng, tình yêu thường được gắn liền với sự sẻ chia, gắn kết và công khai. Thế nhưng, với nhiều người – đặc biệt là những người trong cộng đồng LGBT+ hoặc những ai mang trong mình tổn thương sâu sắc – tình yêu đôi khi lại đồng nghĩa với sự im lặng. Họ yêu...

BẠO HÀNH TINH THẦN TRONG TÌNH YÊU CỦA LGBT+

Trong nhiều mối quan hệ LGBT+, việc công khai hay giữ bí mật về danh tính và người yêu thường là vấn đề nhạy cảm. Không phải lúc nào sự giấu giếm cũng mang nghĩa tiêu cực, bởi đôi khi nó là lựa chọn để bảo vệ an toàn trong môi trường còn nhiều kỳ thị. Tuy nhiên, khi...

NGUY HIỂM KHI RỜI BỎ NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

  Rối loạn nhân cách nhóm B, gồm ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD), có những đặc điểm nổi bật như: cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, kiểm soát cao, xung động, không thấy bản thân sai, không hối hận và thiếu đồng cảm...

KHI YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH NHÓM B

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm các kiểu nhân cách ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD). Những đặc điểm chung của nhóm này là cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, hành vi xung động, nhu cầu kiểm soát và thiếu khả năng...

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...