ĐƯỜNG PHƯỢNG BAY

ĐƯỜNG PHƯỢNG BAY

 

Tôi có một thói quen lạ kì, đó là hay đi lang thang để tìm lại hồi ức của những mùa hè đã cũ mỗi khi cây phượng già trước cửa phòng trọ hoan hỉ nở đóa hoa đầu mùa.

Buổi sớm đầu tháng Sáu, Sài Gòn choàng lên mình làn hơi lạnh sau cơn mưa đêm rả rích. Ngôi trường mà mỗi sáng tôi vẫn thường hay chạy bộ bên ngoài khuôn viên dạo này vắng lặng hẳn. Hè đã về rồi. Không còn cảnh phụ huynh đưa rước tấp nập nên bất giác trong lòng gợn lên một chút bùi ngùi. Cảm giác của những phút cuối cùng trong lễ trưởng thành cuối cấp như thể đang trỗi dậy. Rồi cơn xúc động ùa về. Nhớ thương, hối tiếc, ngậm ngùi có đủ cả.

Ở những giây khắc này, tôi chẳng thể ngăn nổi dòng nhớ trong đầu mình cứ thế bị cuốn trôi về miền kí ức xa xôi – những mùa hè vô ưu, vô lo, hồn nhiên trong yêu thương. Khi ấy, bầu trời của tôi và của tất cả chúng ta đều rất nhỏ, rất yên bình, giản đơn. Khi ngã, khi buồn đều có người đỡ nâng. Mùa phượng đến chính là mùa hè đến. Đơn thuần thế thôi.

Với riêng tôi, đã qua 11 mùa phượng không còn là hè được đếm đong bằng nỗi nhớ, đánh dấu từ hôm gấp lại những chiếc áo dài trắng với bao luyến lưu. Những cánh phượng của kí ức đã rơi vào quá vãng. Đường phượng bay của bầu trời hiện tại đã rộng lớn khôn cùng. Nhưng bầu trời càng rộng lớn thì càng dễ khiến lòng người hoang mang và sa ngã. Mà khi ngã, khi buồn chỉ có bản thân mới có thể vỗ về để tự đứng dậy mà thôi. Mùa phượng đến là mùa hoài niệm đến. Chẳng đơn thuần nữa rồi.

Người ta thường hay nhắc về quãng thời gian đẹp đẽ của những năm tháng học trò với bảng đen, phấn trắng, thầy cô, bạn bè… Còn tôi, tôi chỉ muốn nhớ về cái gọi là sự đơn thuần của tâm hồn khi ấy, về sự trong trẻo hiếm có, khó kiếm tìm mà bây giờ tôi cứ hay khắc khoải và khát khao trong những đêm đau đầu vì lòng người.

Sự đơn thuần vốn tỷ lệ nghịch dần với sự trưởng thành của mỗi con người. Nét thuần khiết chắc có lẽ chỉ còn đọng lại ở tà áo trắng của những ngày còn thơm nắng sân trường.

Rời trường lớp, bước vào trường đời, bạn bè mỗi người một nơi, đều có cuộc sống riêng và khác biệt. Rồi tháng năm như dòng nước lũ, những băn khoăn, lắng lo của cuộc sống hằng ngày thi thoảng cứ khiến chúng tôi trăn trở một giấc mơ: bao giờ cho đến ngày xưa.

Sự thuần khiết của ngày xưa tồn tại như một nuối tiếc ngậm ngùi trong lòng mỗi người, mà người ta thường gọi nó bằng cái tên là hoài niệm.

Ở miền kí ức ấy, chúng ta đối đãi với nhau bằng sự chân thành và vô tư nhất. Nếu có tỵ hiềm chắc cũng chỉ đơn giản là sự đua ganh trong học tập mà thôi. Sự phức tạp nếu có cũng chẳng thể dấy lên cơn phong ba hay phiền não trong quá nhiều ngày. Những giọt nước mắt yêu, ghét, giận hờn khi lên đỉnh điểm cũng thoải mái mà trút ra, chẳng phải kiêng ngại ánh mắt của bất kì ai.

Đến một lứa tuổi nào đó, chúng ta sẽ nhận ra được rằng sự đơn thuần của tuổi học trò là vô giá.

Nhưng tôi vẫn tin rằng có những đứa trẻ mãi ở trong lòng mỗi người, chỉ cần chưa bao giờ lớn thì hạnh ngộ sẽ rất vui!

Tôi thèm thuồng gặp lại bạn bè cũ của một thời niên thiếu, cùng bước vào ngôi trường đã học, ngồi lại vị trí của chính mình ngày xưa. Cùng vỡ òa nhận ra nhau sau bao nhiêu năm xa cách, dáng hình đã đi khác rất nhiều. Cùng san sẻ, chia vui với những ai còn, ngậm ngùi vì những người đã mất.

Đường phượng bay của bao thế hệ vẫn đang nối tiếp hành trình của nó. Còn những cánh phượng của một trời thương nhớ trong tôi vẫn nằm lại ở miền kí ức ngọt ngào và thuần khiết. Dẫu chỉ còn một chút thôi, tôi vẫn muốn níu giữ những ý niệm đơn thuần của thuở ấy để bản thân không bao giờ chệch ra khỏi đường băng của chân thiện mỹ.

 

Giọt nắng đêm, rơi trên thềm thao thức 
Phố khuya rồi, chắc người đã ngủ say
Một tối quang mây, xao xác mảnh trăng gầy
Ta thả hồn trôi, lênh đênh trong dòng nhớ

Kìa tuổi thơ ngoan lành với giấc mơ
Nàng Lọ Lem cùng tình yêu cổ tích
Ôi thương quá tuổi học trò tinh nghịch
Ngày chia tay… trang lưu bút ướt nhoè

Kìa ngôi nhà nhỏ, khói bếp cay xè
Mâm cơm bạc, nhưng đủ đầy hơi ấm
Và những đêm, trời trở gió lạnh căm
Vùi vào lòng mẹ, ngoan lành an giấc

Kìa dòng sông và bao nhiêu cảnh vật
Mà khi ấy có bao giờ nhớ thương
Ôi bức tranh quê dung dị, đời thường
Mắt nhắm vẽ, từng con đường, góc phố

Kìa góc sân lần đầu ta gặp gỡ
Thương nụ cười buồn, thương ánh mắt ưu tư
Từng kỉ niệm ta ôm lấy khư khư
Cảm ơn người, đến và đi bình lặng

Thêm một sớm mai trời xanh nắng
Thêm một ngày mới để yêu thương
Những hồi ức cất vào trong tâm tưởng
Để lúc chông chênh, đêm trắng tìm về…

(Đêm trắng – thơ Lạc Nhiên)

LẠC NHIÊN

 

Tôi có một thói quen lạ kì, đó là hay đi lang thang để tìm lại hồi ức của những mùa hè đã cũ mỗi khi cây phượng già trước cửa phòng trọ hoan hỉ nở đóa hoa đầu mùa.

Buổi sớm đầu tháng Sáu, Sài Gòn choàng lên mình làn hơi lạnh sau cơn mưa đêm rả rích. Ngôi trường mà mỗi sáng tôi vẫn thường hay chạy bộ bên ngoài khuôn viên dạo này vắng lặng hẳn. Hè đã về rồi. Không còn cảnh phụ huynh đưa rước tấp nập nên bất giác trong lòng gợn lên một chút bùi ngùi. Cảm giác của những phút cuối cùng trong lễ trưởng thành cuối cấp như thể đang trỗi dậy. Rồi cơn xúc động ùa về. Nhớ thương, hối tiếc, ngậm ngùi có đủ cả.

Ở những giây khắc này, tôi chẳng thể ngăn nổi dòng nhớ trong đầu mình cứ thế bị cuốn trôi về miền kí ức xa xôi – những mùa hè vô ưu, vô lo, hồn nhiên trong yêu thương. Khi ấy, bầu trời của tôi và của tất cả chúng ta đều rất nhỏ, rất yên bình, giản đơn. Khi ngã, khi buồn đều có người đỡ nâng. Mùa phượng đến chính là mùa hè đến. Đơn thuần thế thôi.

Với riêng tôi, đã qua 11 mùa phượng không còn là hè được đếm đong bằng nỗi nhớ, đánh dấu từ hôm gấp lại những chiếc áo dài trắng với bao luyến lưu. Những cánh phượng của kí ức đã rơi vào quá vãng. Đường phượng bay của bầu trời hiện tại đã rộng lớn khôn cùng. Nhưng bầu trời càng rộng lớn thì càng dễ khiến lòng người hoang mang và sa ngã. Mà khi ngã, khi buồn chỉ có bản thân mới có thể vỗ về để tự đứng dậy mà thôi. Mùa phượng đến là mùa hoài niệm đến. Chẳng đơn thuần nữa rồi.

Người ta thường hay nhắc về quãng thời gian đẹp đẽ của những năm tháng học trò với bảng đen, phấn trắng, thầy cô, bạn bè… Còn tôi, tôi chỉ muốn nhớ về cái gọi là sự đơn thuần của tâm hồn khi ấy, về sự trong trẻo hiếm có, khó kiếm tìm mà bây giờ tôi cứ hay khắc khoải và khát khao trong những đêm đau đầu vì lòng người.

Sự đơn thuần vốn tỷ lệ nghịch dần với sự trưởng thành của mỗi con người. Nét thuần khiết chắc có lẽ chỉ còn đọng lại ở tà áo trắng của những ngày còn thơm nắng sân trường.

Rời trường lớp, bước vào trường đời, bạn bè mỗi người một nơi, đều có cuộc sống riêng và khác biệt. Rồi tháng năm như dòng nước lũ, những băn khoăn, lắng lo của cuộc sống hằng ngày thi thoảng cứ khiến chúng tôi trăn trở một giấc mơ: bao giờ cho đến ngày xưa.

Sự thuần khiết của ngày xưa tồn tại như một nuối tiếc ngậm ngùi trong lòng mỗi người, mà người ta thường gọi nó bằng cái tên là hoài niệm.

Ở miền kí ức ấy, chúng ta đối đãi với nhau bằng sự chân thành và vô tư nhất. Nếu có tỵ hiềm chắc cũng chỉ đơn giản là sự đua ganh trong học tập mà thôi. Sự phức tạp nếu có cũng chẳng thể dấy lên cơn phong ba hay phiền não trong quá nhiều ngày. Những giọt nước mắt yêu, ghét, giận hờn khi lên đỉnh điểm cũng thoải mái mà trút ra, chẳng phải kiêng ngại ánh mắt của bất kì ai.

Đến một lứa tuổi nào đó, chúng ta sẽ nhận ra được rằng sự đơn thuần của tuổi học trò là vô giá.

Nhưng tôi vẫn tin rằng có những đứa trẻ mãi ở trong lòng mỗi người, chỉ cần chưa bao giờ lớn thì hạnh ngộ sẽ rất vui!

Tôi thèm thuồng gặp lại bạn bè cũ của một thời niên thiếu, cùng bước vào ngôi trường đã học, ngồi lại vị trí của chính mình ngày xưa. Cùng vỡ òa nhận ra nhau sau bao nhiêu năm xa cách, dáng hình đã đi khác rất nhiều. Cùng san sẻ, chia vui với những ai còn, ngậm ngùi vì những người đã mất.

Đường phượng bay của bao thế hệ vẫn đang nối tiếp hành trình của nó. Còn những cánh phượng của một trời thương nhớ trong tôi vẫn nằm lại ở miền kí ức ngọt ngào và thuần khiết. Dẫu chỉ còn một chút thôi, tôi vẫn muốn níu giữ những ý niệm đơn thuần của thuở ấy để bản thân không bao giờ chệch ra khỏi đường băng của chân thiện mỹ.

 

Giọt nắng đêm, rơi trên thềm thao thức 
Phố khuya rồi, chắc người đã ngủ say
Một tối quang mây, xao xác mảnh trăng gầy
Ta thả hồn trôi, lênh đênh trong dòng nhớ

Kìa tuổi thơ ngoan lành với giấc mơ
Nàng Lọ Lem cùng tình yêu cổ tích
Ôi thương quá tuổi học trò tinh nghịch
Ngày chia tay… trang lưu bút ướt nhoè

Kìa ngôi nhà nhỏ, khói bếp cay xè
Mâm cơm bạc, nhưng đủ đầy hơi ấm
Và những đêm, trời trở gió lạnh căm
Vùi vào lòng mẹ, ngoan lành an giấc

Kìa dòng sông và bao nhiêu cảnh vật
Mà khi ấy có bao giờ nhớ thương
Ôi bức tranh quê dung dị, đời thường
Mắt nhắm vẽ, từng con đường, góc phố

Kìa góc sân lần đầu ta gặp gỡ
Thương nụ cười buồn, thương ánh mắt ưu tư
Từng kỉ niệm ta ôm lấy khư khư
Cảm ơn người, đến và đi bình lặng

Thêm một sớm mai trời xanh nắng
Thêm một ngày mới để yêu thương
Những hồi ức cất vào trong tâm tưởng
Để lúc chông chênh, đêm trắng tìm về…

(Đêm trắng – thơ Lạc Nhiên)

LẠC NHIÊN

 

BẠO HÀNH TINH THẦN TRONG TÌNH YÊU CỦA LGBT+

Trong nhiều mối quan hệ LGBT+, việc công khai hay giữ bí mật về danh tính và người yêu thường là vấn đề nhạy cảm. Không phải lúc nào sự giấu giếm cũng mang nghĩa tiêu cực, bởi đôi khi nó là lựa chọn để bảo vệ an toàn trong môi trường còn nhiều kỳ thị. Tuy nhiên, khi...

NGUY HIỂM KHI RỜI BỎ NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

  Rối loạn nhân cách nhóm B, gồm ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD), có những đặc điểm nổi bật như: cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, kiểm soát cao, xung động, không thấy bản thân sai, không hối hận và thiếu đồng cảm...

KHI YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH NHÓM B

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm các kiểu nhân cách ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD). Những đặc điểm chung của nhóm này là cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, hành vi xung động, nhu cầu kiểm soát và thiếu khả năng...

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU

Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp đặt hay cứng nhắc, mà là khả năng thiết lập ranh...

ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI

Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi khó duy trì chú ý, kiểm soát xung động và điều...

BẠO HÀNH TINH THẦN TRONG TÌNH YÊU CỦA LGBT+

Trong nhiều mối quan hệ LGBT+, việc công khai hay giữ bí mật về danh tính và người yêu thường là vấn đề nhạy cảm. Không phải lúc nào sự giấu giếm cũng mang nghĩa tiêu cực, bởi đôi khi nó là lựa chọn để bảo vệ an toàn trong môi trường còn nhiều kỳ thị. Tuy nhiên, khi...

NGUY HIỂM KHI RỜI BỎ NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH

  Rối loạn nhân cách nhóm B, gồm ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD), có những đặc điểm nổi bật như: cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, kiểm soát cao, xung động, không thấy bản thân sai, không hối hận và thiếu đồng cảm...

KHI YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH NHÓM B

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm các kiểu nhân cách ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD). Những đặc điểm chung của nhóm này là cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, hành vi xung động, nhu cầu kiểm soát và thiếu khả năng...

KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM

Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm, khó thay đổi và ảnh hưởng trực tiếp đến cách cá nhân...

BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY

Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng trống, mà liên quan đến xấu hổ nội hóa, stress...

TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM

  Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy thoải mái với vai trò này? Câu trả lời không đơn...

LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ

  Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính, sức mạnh và sự “bình thường”, những người thể hiện...

KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ. Khi trẻ em lớn lên trong môi trường căng thẳng...

HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU

Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú rất cẩn thận. Tuy nhiên, ở một số người, việc tiếp...

KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI

Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái đau đớn, căng thẳng hoặc khủng hoảng, nhưng chỉ sau...

GHOSTING TRONG TÌNH YÊU

  Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng xã hội, ghosting trở thành một cách “chia tay im...

TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI

Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm, sợ hãi bị bỏ rơi, và thường lý tưởng hóa đối phương...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU

  Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm. Người ái kỷ thường bắt đầu bằng giai đoạn lý tưởng...

VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH

Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ nữ, trẻ em và các nhóm yếu thế. Trong hệ thống...

SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC

  Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể hoạt động quá mức, khiến phản ứng giận dữ và cảm...

CAN THIỆP BẮT BUỘC VỚI NGƯỜI GÂY RA BẠO HÀNH

  Can thiệp bắt buộc (Batterer Intervention Program – BIP) là một chiến lược cần thiết nhằm đối phó với hành vi bạo lực gia đình, đặc biệt ở nhóm nam giới bạo hành. Khác với các hình thức hòa giải hoặc xử phạt đơn thuần, BIP yêu cầu người bạo hành phải tham gia...

BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ

  Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường bạo lực, não bộ và hệ thần kinh của em liên tục...

NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG

Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu thương, đứa trẻ không chỉ cảm thấy buồn mà còn trải qua...

BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH

Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt khi thủ phạm thuộc nhóm rối loạn nhân cách ái kỷ...

NGOẠI TÌNH NƠI CÔNG SỞ

Trong không gian công sở, nơi những con người cùng chia sẻ mục tiêu nghề nghiệp, áp lực công việc và những khoảnh khắc đời thường tưởng như vô hại, đôi khi lại nảy sinh những mối liên kết tinh tế mà mạnh mẽ. Những tâm hồn lạc lối thường tìm thấy nhau ở đây – không...