ĐƯỜNG PHƯỢNG BAY

ĐƯỜNG PHƯỢNG BAY

 

Tôi có một thói quen lạ kì, đó là hay đi lang thang để tìm lại hồi ức của những mùa hè đã cũ mỗi khi cây phượng già trước cửa phòng trọ hoan hỉ nở đóa hoa đầu mùa.

Buổi sớm đầu tháng Sáu, Sài Gòn choàng lên mình làn hơi lạnh sau cơn mưa đêm rả rích. Ngôi trường mà mỗi sáng tôi vẫn thường hay chạy bộ bên ngoài khuôn viên dạo này vắng lặng hẳn. Hè đã về rồi. Không còn cảnh phụ huynh đưa rước tấp nập nên bất giác trong lòng gợn lên một chút bùi ngùi. Cảm giác của những phút cuối cùng trong lễ trưởng thành cuối cấp như thể đang trỗi dậy. Rồi cơn xúc động ùa về. Nhớ thương, hối tiếc, ngậm ngùi có đủ cả.

Ở những giây khắc này, tôi chẳng thể ngăn nổi dòng nhớ trong đầu mình cứ thế bị cuốn trôi về miền kí ức xa xôi – những mùa hè vô ưu, vô lo, hồn nhiên trong yêu thương. Khi ấy, bầu trời của tôi và của tất cả chúng ta đều rất nhỏ, rất yên bình, giản đơn. Khi ngã, khi buồn đều có người đỡ nâng. Mùa phượng đến chính là mùa hè đến. Đơn thuần thế thôi.

Với riêng tôi, đã qua 11 mùa phượng không còn là hè được đếm đong bằng nỗi nhớ, đánh dấu từ hôm gấp lại những chiếc áo dài trắng với bao luyến lưu. Những cánh phượng của kí ức đã rơi vào quá vãng. Đường phượng bay của bầu trời hiện tại đã rộng lớn khôn cùng. Nhưng bầu trời càng rộng lớn thì càng dễ khiến lòng người hoang mang và sa ngã. Mà khi ngã, khi buồn chỉ có bản thân mới có thể vỗ về để tự đứng dậy mà thôi. Mùa phượng đến là mùa hoài niệm đến. Chẳng đơn thuần nữa rồi.

Người ta thường hay nhắc về quãng thời gian đẹp đẽ của những năm tháng học trò với bảng đen, phấn trắng, thầy cô, bạn bè… Còn tôi, tôi chỉ muốn nhớ về cái gọi là sự đơn thuần của tâm hồn khi ấy, về sự trong trẻo hiếm có, khó kiếm tìm mà bây giờ tôi cứ hay khắc khoải và khát khao trong những đêm đau đầu vì lòng người.

Sự đơn thuần vốn tỷ lệ nghịch dần với sự trưởng thành của mỗi con người. Nét thuần khiết chắc có lẽ chỉ còn đọng lại ở tà áo trắng của những ngày còn thơm nắng sân trường.

Rời trường lớp, bước vào trường đời, bạn bè mỗi người một nơi, đều có cuộc sống riêng và khác biệt. Rồi tháng năm như dòng nước lũ, những băn khoăn, lắng lo của cuộc sống hằng ngày thi thoảng cứ khiến chúng tôi trăn trở một giấc mơ: bao giờ cho đến ngày xưa.

Sự thuần khiết của ngày xưa tồn tại như một nuối tiếc ngậm ngùi trong lòng mỗi người, mà người ta thường gọi nó bằng cái tên là hoài niệm.

Ở miền kí ức ấy, chúng ta đối đãi với nhau bằng sự chân thành và vô tư nhất. Nếu có tỵ hiềm chắc cũng chỉ đơn giản là sự đua ganh trong học tập mà thôi. Sự phức tạp nếu có cũng chẳng thể dấy lên cơn phong ba hay phiền não trong quá nhiều ngày. Những giọt nước mắt yêu, ghét, giận hờn khi lên đỉnh điểm cũng thoải mái mà trút ra, chẳng phải kiêng ngại ánh mắt của bất kì ai.

Đến một lứa tuổi nào đó, chúng ta sẽ nhận ra được rằng sự đơn thuần của tuổi học trò là vô giá.

Nhưng tôi vẫn tin rằng có những đứa trẻ mãi ở trong lòng mỗi người, chỉ cần chưa bao giờ lớn thì hạnh ngộ sẽ rất vui!

Tôi thèm thuồng gặp lại bạn bè cũ của một thời niên thiếu, cùng bước vào ngôi trường đã học, ngồi lại vị trí của chính mình ngày xưa. Cùng vỡ òa nhận ra nhau sau bao nhiêu năm xa cách, dáng hình đã đi khác rất nhiều. Cùng san sẻ, chia vui với những ai còn, ngậm ngùi vì những người đã mất.

Đường phượng bay của bao thế hệ vẫn đang nối tiếp hành trình của nó. Còn những cánh phượng của một trời thương nhớ trong tôi vẫn nằm lại ở miền kí ức ngọt ngào và thuần khiết. Dẫu chỉ còn một chút thôi, tôi vẫn muốn níu giữ những ý niệm đơn thuần của thuở ấy để bản thân không bao giờ chệch ra khỏi đường băng của chân thiện mỹ.

 

Giọt nắng đêm, rơi trên thềm thao thức 
Phố khuya rồi, chắc người đã ngủ say
Một tối quang mây, xao xác mảnh trăng gầy
Ta thả hồn trôi, lênh đênh trong dòng nhớ

Kìa tuổi thơ ngoan lành với giấc mơ
Nàng Lọ Lem cùng tình yêu cổ tích
Ôi thương quá tuổi học trò tinh nghịch
Ngày chia tay… trang lưu bút ướt nhoè

Kìa ngôi nhà nhỏ, khói bếp cay xè
Mâm cơm bạc, nhưng đủ đầy hơi ấm
Và những đêm, trời trở gió lạnh căm
Vùi vào lòng mẹ, ngoan lành an giấc

Kìa dòng sông và bao nhiêu cảnh vật
Mà khi ấy có bao giờ nhớ thương
Ôi bức tranh quê dung dị, đời thường
Mắt nhắm vẽ, từng con đường, góc phố

Kìa góc sân lần đầu ta gặp gỡ
Thương nụ cười buồn, thương ánh mắt ưu tư
Từng kỉ niệm ta ôm lấy khư khư
Cảm ơn người, đến và đi bình lặng

Thêm một sớm mai trời xanh nắng
Thêm một ngày mới để yêu thương
Những hồi ức cất vào trong tâm tưởng
Để lúc chông chênh, đêm trắng tìm về…

(Đêm trắng – thơ Lạc Nhiên)

LẠC NHIÊN

 

Tôi có một thói quen lạ kì, đó là hay đi lang thang để tìm lại hồi ức của những mùa hè đã cũ mỗi khi cây phượng già trước cửa phòng trọ hoan hỉ nở đóa hoa đầu mùa.

Buổi sớm đầu tháng Sáu, Sài Gòn choàng lên mình làn hơi lạnh sau cơn mưa đêm rả rích. Ngôi trường mà mỗi sáng tôi vẫn thường hay chạy bộ bên ngoài khuôn viên dạo này vắng lặng hẳn. Hè đã về rồi. Không còn cảnh phụ huynh đưa rước tấp nập nên bất giác trong lòng gợn lên một chút bùi ngùi. Cảm giác của những phút cuối cùng trong lễ trưởng thành cuối cấp như thể đang trỗi dậy. Rồi cơn xúc động ùa về. Nhớ thương, hối tiếc, ngậm ngùi có đủ cả.

Ở những giây khắc này, tôi chẳng thể ngăn nổi dòng nhớ trong đầu mình cứ thế bị cuốn trôi về miền kí ức xa xôi – những mùa hè vô ưu, vô lo, hồn nhiên trong yêu thương. Khi ấy, bầu trời của tôi và của tất cả chúng ta đều rất nhỏ, rất yên bình, giản đơn. Khi ngã, khi buồn đều có người đỡ nâng. Mùa phượng đến chính là mùa hè đến. Đơn thuần thế thôi.

Với riêng tôi, đã qua 11 mùa phượng không còn là hè được đếm đong bằng nỗi nhớ, đánh dấu từ hôm gấp lại những chiếc áo dài trắng với bao luyến lưu. Những cánh phượng của kí ức đã rơi vào quá vãng. Đường phượng bay của bầu trời hiện tại đã rộng lớn khôn cùng. Nhưng bầu trời càng rộng lớn thì càng dễ khiến lòng người hoang mang và sa ngã. Mà khi ngã, khi buồn chỉ có bản thân mới có thể vỗ về để tự đứng dậy mà thôi. Mùa phượng đến là mùa hoài niệm đến. Chẳng đơn thuần nữa rồi.

Người ta thường hay nhắc về quãng thời gian đẹp đẽ của những năm tháng học trò với bảng đen, phấn trắng, thầy cô, bạn bè… Còn tôi, tôi chỉ muốn nhớ về cái gọi là sự đơn thuần của tâm hồn khi ấy, về sự trong trẻo hiếm có, khó kiếm tìm mà bây giờ tôi cứ hay khắc khoải và khát khao trong những đêm đau đầu vì lòng người.

Sự đơn thuần vốn tỷ lệ nghịch dần với sự trưởng thành của mỗi con người. Nét thuần khiết chắc có lẽ chỉ còn đọng lại ở tà áo trắng của những ngày còn thơm nắng sân trường.

Rời trường lớp, bước vào trường đời, bạn bè mỗi người một nơi, đều có cuộc sống riêng và khác biệt. Rồi tháng năm như dòng nước lũ, những băn khoăn, lắng lo của cuộc sống hằng ngày thi thoảng cứ khiến chúng tôi trăn trở một giấc mơ: bao giờ cho đến ngày xưa.

Sự thuần khiết của ngày xưa tồn tại như một nuối tiếc ngậm ngùi trong lòng mỗi người, mà người ta thường gọi nó bằng cái tên là hoài niệm.

Ở miền kí ức ấy, chúng ta đối đãi với nhau bằng sự chân thành và vô tư nhất. Nếu có tỵ hiềm chắc cũng chỉ đơn giản là sự đua ganh trong học tập mà thôi. Sự phức tạp nếu có cũng chẳng thể dấy lên cơn phong ba hay phiền não trong quá nhiều ngày. Những giọt nước mắt yêu, ghét, giận hờn khi lên đỉnh điểm cũng thoải mái mà trút ra, chẳng phải kiêng ngại ánh mắt của bất kì ai.

Đến một lứa tuổi nào đó, chúng ta sẽ nhận ra được rằng sự đơn thuần của tuổi học trò là vô giá.

Nhưng tôi vẫn tin rằng có những đứa trẻ mãi ở trong lòng mỗi người, chỉ cần chưa bao giờ lớn thì hạnh ngộ sẽ rất vui!

Tôi thèm thuồng gặp lại bạn bè cũ của một thời niên thiếu, cùng bước vào ngôi trường đã học, ngồi lại vị trí của chính mình ngày xưa. Cùng vỡ òa nhận ra nhau sau bao nhiêu năm xa cách, dáng hình đã đi khác rất nhiều. Cùng san sẻ, chia vui với những ai còn, ngậm ngùi vì những người đã mất.

Đường phượng bay của bao thế hệ vẫn đang nối tiếp hành trình của nó. Còn những cánh phượng của một trời thương nhớ trong tôi vẫn nằm lại ở miền kí ức ngọt ngào và thuần khiết. Dẫu chỉ còn một chút thôi, tôi vẫn muốn níu giữ những ý niệm đơn thuần của thuở ấy để bản thân không bao giờ chệch ra khỏi đường băng của chân thiện mỹ.

 

Giọt nắng đêm, rơi trên thềm thao thức 
Phố khuya rồi, chắc người đã ngủ say
Một tối quang mây, xao xác mảnh trăng gầy
Ta thả hồn trôi, lênh đênh trong dòng nhớ

Kìa tuổi thơ ngoan lành với giấc mơ
Nàng Lọ Lem cùng tình yêu cổ tích
Ôi thương quá tuổi học trò tinh nghịch
Ngày chia tay… trang lưu bút ướt nhoè

Kìa ngôi nhà nhỏ, khói bếp cay xè
Mâm cơm bạc, nhưng đủ đầy hơi ấm
Và những đêm, trời trở gió lạnh căm
Vùi vào lòng mẹ, ngoan lành an giấc

Kìa dòng sông và bao nhiêu cảnh vật
Mà khi ấy có bao giờ nhớ thương
Ôi bức tranh quê dung dị, đời thường
Mắt nhắm vẽ, từng con đường, góc phố

Kìa góc sân lần đầu ta gặp gỡ
Thương nụ cười buồn, thương ánh mắt ưu tư
Từng kỉ niệm ta ôm lấy khư khư
Cảm ơn người, đến và đi bình lặng

Thêm một sớm mai trời xanh nắng
Thêm một ngày mới để yêu thương
Những hồi ức cất vào trong tâm tưởng
Để lúc chông chênh, đêm trắng tìm về…

(Đêm trắng – thơ Lạc Nhiên)

LẠC NHIÊN

 

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...

RỐI LOẠN NHÂN CÁCH HỖN LOẠN

Rối loạn nhân cách nhóm B, bao gồm nhân cách ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial), ái kỷ (narcissistic) và kịch tính (histrionic), thường gắn liền với các mối quan hệ hỗn loạn, kịch tính và đầy căng thẳng. Khi yêu hoặc kết hôn với một người thuộc nhóm...

TÌNH YÊU “HỖN LOẠN, KỊCH TÍNH”

Rối loạn nhân cách nhóm B là một nhóm trong phân loại lâm sàng, bao gồm nhân cách chống đối xã hội (antisocial), nhân cách ranh giới (borderline), nhân cách kịch tính (histrionic) và nhân cách ái kỷ (narcissistic). Điểm chung của nhóm này là các đặc tính hỗn loạn,...

NGƯỜI ÁI KỶ KHỔ ĐAU TRONG GIA ĐÌNH

Người ái kỷ khổ đau là một dạng đặc biệt của tính cách ái kỷ, nơi bản sắc cá nhân không được khẳng định qua quyền lực hay thành công, mà thông qua khổ đau, hy sinh và chịu đựng. Họ tự coi mình là nạn nhân của hoàn cảnh, của xã hội, của gia đình, và thậm chí của chính...

CUỘC HÔN NHÂN ĐỊNH MỆNH

Một trong những dạng quan hệ phức tạp và đầy nghịch lý là sự kết hợp giữa hai kiểu ái kỷ: ái kỷ quyền lực (grandiose narcissism) và ái kỷ khổ đau (negative narcissism). Người ái kỷ quyền lực bước vào hôn nhân với sự tự tin, khát khao được ngưỡng mộ, và nhu cầu kiểm...

“TRẦM CẢM” DO “NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

Trong xã hội hiện đại, mạng xã hội đã trở thành công cụ giao tiếp, giải trí và chia sẻ thông tin phổ biến. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức dẫn đến “nghiện mạng xã hội” đang trở thành một hiện tượng đáng báo động. Nghiện mạng xã hội không chỉ ảnh hưởng đến thói quen...

MỐI NGUY HIỂM KHI SỬ DỤNG MÀN HÌNH VỚI TRẺ EM

  Trong giai đoạn từ 0 đến 3 tuổi, não bộ của trẻ phát triển nhanh nhất và nhạy cảm nhất trong suốt cuộc đời. Đây là thời kỳ hình thành hàng tỷ kết nối thần kinh mới, được nuôi dưỡng qua những trải nghiệm thực tế như nghe giọng nói của cha mẹ, vận động, tiếp xúc...

“NGHIỆN” MẠNG XÃ HỘI

  Trong kỷ nguyên công nghệ, mạng xã hội, trò chơi điện tử và các ứng dụng giải trí như TikTok đã trở thành một phần quen thuộc của đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, khi việc sử dụng không còn nằm trong tầm kiểm soát, trẻ em và thanh thiếu niên rất dễ rơi vào trạng...

“NGHIỆN” MÀN HÌNH

  Trong thời đại công nghệ số, thiết bị điện tử như điện thoại thông minh, máy tính bảng hay máy tính trở thành công cụ không thể thiếu trong học tập, làm việc và giải trí. Tuy nhiên, khi việc sử dụng mất kiểm soát, lấn át các hoạt động cần thiết khác và gây suy...

ĐẰNG SAU SỰ TỨC GIẬN

Cơn tức giận thường được nhìn thấy như một phản ứng bùng nổ, mạnh mẽ và đôi khi gây tổn hại trong các mối quan hệ. Tuy nhiên, nếu quan sát kỹ hơn, tức giận không phải lúc nào cũng là “vấn đề gốc”. Đằng sau nó là những hoạt động phức tạp của hệ thần kinh, những ký ức...

TRẦM CẢM – CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG

  Trầm cảm từ lâu được xem là một trong những rối loạn tâm thần phổ biến và gây nhiều hệ lụy nhất. Khi nhắc đến trầm cảm, phần lớn mọi người nghĩ ngay đến bệnh lý cần được điều trị. Điều này không sai, nhưng nếu chỉ nhìn nhận ở một chiều, ta sẽ bỏ qua khía cạnh...

CHE GIẤU BÍ MẬT ĐỂ GIA ĐÌNH KHÔNG TAN VỠ

Trong nhiều gia đình, khi có một sự thật khó chấp nhận – như chuyện vợ hoặc chồng ngoại tình, hay việc hôn nhân không còn hạnh phúc – các thành viên thường chọn cách che giấu và né tránh. Người lớn nói dối rằng “mọi chuyện vẫn ổn”, con cái giả vờ tin, còn cả gia đình...

NÓI DỐI MÃN TÍNH

  Nói dối là hành vi con người nào cũng từng trải qua, nhưng khi nó trở thành một thói quen kéo dài và dường như ăn sâu vào cách tồn tại của một người, ta gọi đó là nói dối mãn tính. Đây không chỉ đơn thuần là sự gian lận hay thiếu trung thực, mà thường là một cơ...

CHIẾC MẶT NẠ HOÀN HẢO

  Có những đứa trẻ từ rất sớm đã học cách khoác lên mình “chiếc mặt nạ hoàn hảo”. Các em nỗ lực đạt điểm cao, giành thành tích, cư xử gương mẫu và không để lộ chút yếu đuối nào. Đối với các em, sự hoàn hảo giống như một đặc quyền: nó giúp che giấu những mong manh...

LGBT+ – NỖI ĐAU MANG TÊN CÔ ĐƠN

  Cô đơn là trải nghiệm mà ai cũng từng nếm trải, nhưng với cộng đồng LGBT+, nỗi cô đơn thường mang màu sắc đặc biệt sâu và đau hơn. Khi một người lớn lên trong môi trường bị kỳ thị, từ chối hay không được công nhận, não bộ họ liên tục ghi nhận tín hiệu “mình...

CÔ ĐƠN DƯỚI GÓC NHÌN SINH HỌC THẦN KINH

  Cô đơn không chỉ là cảm giác trống trải hay nỗi buồn thoáng qua, mà thực sự là một trải nghiệm đau đớn ở cấp độ sinh học thần kinh. Con người là sinh vật xã hội, bộ não chúng ta tiến hóa để duy trì kết nối với nhóm nhằm đảm bảo sự tồn tại. Khi bị tách rời hoặc...

CÔ ĐƠN VÀ TRẦM CẢM

  Cô đơn là một trải nghiệm phổ biến, ai trong chúng ta cũng từng trải qua. Thế nhưng, khi nỗi cô đơn kéo dài và không được xoa dịu bằng sự kết nối, sự lắng nghe và những vòng tay ấm áp, nó có thể trở thành mảnh đất màu mỡ cho trầm cảm hình thành. Về mặt sinh học...

CĂNG THẲNG VÀ KHẢ NĂNG THỤ THAI, MANG THAI

  Hệ thống đáp ứng với căng thẳng (stress response system) là một cơ chế sinh học phức tạp, trong đó trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thượng thận (HPA axis) đóng vai trò trung tâm. Khi cơ thể đối mặt với áp lực, hormone cortisol và catecholamine (adrenaline,...

KHI ĐÀN ÔNG PHÂN LY

  Nhiều người đàn ông trưởng thành mang trong mình những vết thương vô hình từ sang chấn và bạo hành thời thơ ấu. Trải qua những tình huống bị xâm phạm, bị làm nhục hoặc phải sống trong môi trường bạo lực, họ học cách “cắt kết nối” khỏi cảm xúc để sinh tồn. Sự...

TOXIC STRESS THỜI THƠ ẤU VÀ DI SẢN SANG CHẤN

Trong những năm đầu đời, trẻ em cần một môi trường an toàn, ổn định và đầy yêu thương để phát triển lành mạnh. Tuy nhiên, không phải đứa trẻ nào cũng có được nền tảng đó. Nhiều em phải trải qua trải nghiệm bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences – ACEs) như...

GIA ĐÌNH “BỆNH LÝ”

Trong nhiều gia đình bệnh lý, sự kết hợp giữa một người cha hoặc mẹ mang đặc điểm nhân cách ái kỷ và một người còn lại có xu hướng rối loạn nhân cách ranh giới (borderline) thường tạo nên một trường bạo lực tâm lý liên tục. Người ái kỷ cần kiểm soát, thống trị và luôn...

HÃY RỜI ĐI KHỎI CHA MẸ ĐỘC HẠI

  Trong văn hóa Việt Nam, cha mẹ luôn được coi là gốc rễ, là nơi con cái phải kính trọng và chăm sóc trọn đời. Tuy nhiên, không phải mọi cha mẹ đều mang đến sự an toàn và tình yêu lành mạnh. Với những cha mẹ độc hại, đặc biệt khi có đặc điểm của rối loạn nhân...

RỜI KHỎI MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI KHI QUÁ MUỘN

  Trong các mối quan hệ tình cảm, tình yêu và lòng trung thành thường khiến chúng ta tin rằng sự kiên nhẫn có thể thay đổi người kia. Tuy nhiên, khi sống cùng người mắc rối loạn nhân cách nhóm B như ái kỷ, ranh giới, chống đối xã hội hay kịch tính, sự kiên nhẫn...

NGOẠI TÌNH “MÃN TÍNH”

  Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm bốn dạng chính: ái kỷ (narcissistic), ranh giới (borderline), chống đối xã hội (antisocial) và kịch tính (histrionic). Điểm chung của nhóm này là sự kịch tính, hỗn loạn, bốc đồng và khó kiểm soát cảm xúc, khiến các mối quan hệ...

MỐI QUAN HỆ ĐỘC HẠI

Một mối quan hệ, dù là tình yêu, hôn nhân hay gia đình, đều cần dựa trên nền tảng tôn trọng, an toàn và nâng đỡ lẫn nhau. Tuy nhiên, không phải lúc nào điều này cũng diễn ra. Khi một mối quan hệ trở thành nguồn gốc của căng thẳng, sợ hãi và tổn thương triền miên, nó...