Sức khỏe
LGBT+ – VÌ SAO DỄ BỊ LỢI DỤNG, BẠO HÀNH, XÂM HẠI KHI YÊU
Trong tình yêu, ai cũng mong muốn được tôn trọng và yêu thương trọn vẹn. Tuy nhiên, với nhiều người LGBT+, con đường này thường nhiều chông gai hơn. Họ dễ rơi vào những mối quan hệ thiếu lành mạnh, thậm chí trở...
LGBT+ VÀ NỖI ĐAU TINH THẦN KHI BỊ “CHE GIẤU”
Trong các mối quan hệ LGBT+, vấn đề “công khai hay giấu giếm” luôn là một thách thức. Không ít người chọn giấu giếm vì những lý do chính đáng như sợ kỳ thị, sợ bị gia đình từ chối, hoặc lo ngại mất công việc. Tuy...
TÌNH YÊU LÀ SỰ IM LẶNG
Trong lý tưởng, tình yêu thường được gắn liền với sự sẻ chia, gắn kết và công khai. Thế nhưng, với nhiều người – đặc biệt là những người trong cộng đồng LGBT+ hoặc những ai mang trong mình tổn thương sâu sắc – tình yêu...
BẠO HÀNH TINH THẦN TRONG TÌNH YÊU CỦA LGBT+
Trong nhiều mối quan hệ LGBT+, việc công khai hay giữ bí mật về danh tính và người yêu thường là vấn đề nhạy cảm. Không phải lúc nào sự giấu giếm cũng mang nghĩa tiêu cực, bởi đôi khi nó là lựa chọn để bảo vệ an toàn...
NGUY HIỂM KHI RỜI BỎ NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH
Rối loạn nhân cách nhóm B, gồm ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD), có những đặc điểm nổi bật như: cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, kiểm soát cao, xung động, không thấy...
KHI YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH NHÓM B
Rối loạn nhân cách nhóm B bao gồm các kiểu nhân cách ái kỷ (NPD), kịch tính (HPD), ranh giới (BPD) và chống đối xã hội (ASPD). Những đặc điểm chung của nhóm này là cảm xúc mãnh liệt nhưng thiếu ổn định, hành vi...
KHI YÊU TRỞ THÀNH NGUY HIỂM
Rối loạn nhân cách (Personality Disorders) là nhóm rối loạn tâm lý đặc trưng bởi các mô thức suy nghĩ, cảm xúc và hành vi cứng nhắc, kéo dài và gây rối loạn chức năng xã hội. Những mô thức này thường hình thành sớm,...
BẠO LỰC BẠN TÌNH TRONG CỘNG ĐỒNG GAY
Trong nhiều nghiên cứu gần đây, tỉ lệ bạo lực bạn tình (Intimate Partner Violence – IPV) trong cộng đồng đồng tính nam được ghi nhận ở mức cao, ngang bằng hoặc vượt nhóm dị tính. Điều này không xuất hiện trong khoảng...
TẠI SAO NHIỀU NGƯỜI GAY LÀ BOTTOM
Trong cộng đồng nam đồng tính, vai trò bottom – người tiếp nhận trong quan hệ tình dục – thường xuất hiện với tần suất cao và gây ra nhiều tranh luận. Tại sao nhiều người đồng tính nam lại chọn hoặc cảm thấy...
LGBT VÀ CẢM GIÁC KHÔNG THUỘC VỀ
Sinh ra là người đồng tính, song tính hay chuyển giới trong một gia đình dị tính chuẩn mực, nhiều cá nhân phải lớn lên trong môi trường không công nhận sự khác biệt của họ. Khi xã hội đặt nặng giá trị nam tính,...
KHI TRẦM CẢM TRỞ THÀNH CƠ CHẾ BẢO VỆ CUỐI CÙNG
Thông thường, trầm cảm được nhìn nhận như một rối loạn tâm thần cần điều trị. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đặc biệt là khi một người trải qua sang chấn kéo dài, trầm cảm có thể đóng vai trò như một cơ chế bảo vệ....
HỌC TÂM LÝ HỌC ĐỂ GIỮ KHOẢNG CÁCH VỚI NỖI ĐAU
Trong những năm gần đây, ngày càng nhiều người tìm đến các khóa học, sách vở hay hội thảo về tâm lý học như một cách để “chữa lành” cho bản thân. Họ tham gia lớp học, nghe diễn giả, đọc tài liệu, và thậm chí ghi chú...
KHI TRỊ LIỆU CHỈ LÀ NƠI TRÚ ẨN TẠM THỜI
Trong thực hành tâm lý, không ít trường hợp thân chủ tìm đến trị liệu không nhằm mục tiêu dài hạn, mà chỉ như một “nơi trú ẩn tạm thời” khi cảm xúc vượt ngưỡng chịu đựng. Họ thường đến phòng trị liệu trong trạng thái...
GHOSTING TRONG TÌNH YÊU
Ghosting là hiện tượng một người đột ngột biến mất khỏi mối quan hệ tình cảm mà không để lại lời giải thích, khiến đối phương rơi vào trạng thái hoang mang và đau khổ. Trong thời đại kết nối nhanh chóng qua mạng...
TÌNH YÊU VỚI NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH RANH GIỚI
Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ranh giới (Borderline Personality Disorder – BPD), tình yêu thường bắt đầu bằng sự kết nối mãnh liệt và cảm giác gần gũi sâu sắc. Người ranh giới khao khát tình cảm,...
RỐI LOẠN NHÂN CÁCH ÁI KỶ KHI YÊU
Trong mối quan hệ với người mắc Rối loạn nhân cách ái kỷ (Narcissistic Personality Disorder – NPD), tình yêu ban đầu thường được khoác lên vẻ đẹp hoàn hảo nhưng dần trở thành sự lạm dụng tinh vi và nguy hiểm....
VĂN HÓA GIA TRƯỞNG ÁI KỶ VÀ NÃO BỘ NAM GIỚI BẠO HÀNH
Văn hóa gia trưởng ái kỷ (narcissistic patriarchy) là một hệ thống giá trị và niềm tin xã hội đặt nam giới ở vị trí quyền lực tối cao, đồng thời dung túng hoặc hợp thức hóa hành vi kiểm soát, áp bức và bạo lực với phụ...
SỰ DUNG TÚNG VÀ CƠ CHẾ NÃO BỘ NGƯỜI GÂY BẠO LỰC
Người đàn ông bạo hành thường không chỉ bị chi phối bởi cảm xúc tức thời, mà còn bởi những mô hình tư duy và cấu trúc não bộ đã hình thành lâu dài. Ở mức sinh học thần kinh, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) có thể...
BẠO HÀNH GIA ĐÌNH – VÒNG LẶP SANG CHẤN THẾ HỆ
Bạo hành gia đình không chỉ gây ra những tổn thương trực tiếp về thể chất và tinh thần cho nạn nhân, mà còn để lại những di chứng tâm lý sâu sắc kéo dài qua nhiều thế hệ. Khi một đứa trẻ lớn lên trong môi trường...
NỖI ĐAU CỦA ĐỨA TRẺ BỊ TRỪNG PHẠT BẰNG SỰ IM LẶNG
Sự im lặng trừng phạt (silent treatment) là một hình thức bạo hành tinh thần ít được nhận diện nhưng để lại vết thương sâu trong tâm hồn trẻ. Khi cha mẹ ngừng giao tiếp, tránh ánh mắt, rút lại mọi sự chú ý và yêu...
BẤT HÒA NHẬN THỨC Ở NẠN NHÂN BỊ BẠO HÀNH
Bất hòa nhận thức (cognitive dissonance) là trạng thái tâm lý khi một người phải giữ cùng lúc hai niềm tin hoặc trải nghiệm đối lập, tạo ra căng thẳng và mâu thuẫn nội tâm. Trong bối cảnh bạo hành gia đình, đặc biệt...
SỰ CỨNG RẮN VÀ THẤU HIỂU CỦA NHÀ TRỊ LIỆU
Trong trị liệu tâm lý, hai phẩm chất tưởng như đối lập – sự cứng rắn và sự thấu hiểu – thực tế lại bổ sung cho nhau và tạo nên nền tảng vững chắc cho quá trình can thiệp hiệu quả. Sự cứng rắn ở đây không mang nghĩa áp...
ADHD VÀ RỐI LOẠN CHỐNG ĐỐI
Rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) và rối loạn chống đối (ODD) là hai rối loạn thường xuất hiện cùng nhau ở trẻ em và vị thành niên, với tỷ lệ cộng hiện (comorbidity) lên tới 30–50% tùy nghiên cứu. ADHD đặc trưng bởi...
ĐI LÀM TRỊ LIỆU TÂM LÝ NHƯNG KHÔNG MUỐN THAY ĐỔI
Trong trị liệu tâm lý, động cơ nội tại (intrinsic motivation) được xem là yếu tố nền tảng quyết định khả năng thay đổi bền vững. Đây là động lực xuất phát từ bên trong cá nhân, dựa trên mong muốn thật sự cải thiện chất...
BỎ TRỊ LIỆU Ở NHÓM RỐI LOẠN NHÂN CÁCH VÀ ADHD
Trong thực hành tâm lý lâm sàng, hiện tượng bỏ trị liệu sớm (early dropout) ở thân chủ có rối loạn nhân cách hoặc ADHD là một thách thức thường gặp. Hai nhóm này, dù khác nhau về bản chất rối loạn, lại chia sẻ một số...
GIẢM TRIỆU CHỨNG VÀ BỎ TRỊ LIỆU
Trong thực hành tâm lý lâm sàng, không hiếm gặp những thân chủ bước vào trị liệu trong trạng thái khủng hoảng — có thể do mất mát, xung đột, hoặc một biến cố bất ngờ — rồi rời bỏ trị liệu ngay khi triệu chứng cảm xúc...
KHI ĐIỆN THOẠI TRỞ THÀNH “PHỤ HUYNH”
Ở nhiều gia đình hiện đại, chiếc điện thoại thông minh hay iPad đã trở thành “người giữ trẻ” bất đắc dĩ. Từ rất sớm, trẻ được trao vào tay một thiết bị phát sáng để giữ yên, không quấy khóc, giúp cha mẹ “rảnh tay” làm...
NHỮNG ĐỨA TRẺ NGẮT KẾT NỐI NỖI SỢ
Có những đứa trẻ lớn lên mà dường như không biết sợ. Chúng không né tránh nguy hiểm, không rút lui khi bị đe dọa, thậm chí vẫn tìm đến những người từng gây tổn thương cho mình. Người lớn thường gán cho chúng những nhãn...
PHỤ NỮ YÊU NGƯỜI RỐI LOẠN NHÂN CÁCH
Một trong những nghịch lý đau lòng trong tâm lý học là: không ít phụ nữ tử tế, thông minh, sống có trách nhiệm và đầy cảm thông lại rơi vào những mối quan hệ độc hại với người có rối loạn nhân cách, như rối loạn nhân...
RONG KINH, CĂNG THẲNG MÃN TÍNH VÀ SANG CHẤN
Rong kinh – hiện tượng kinh nguyệt kéo dài bất thường trên 7 ngày hoặc ra máu nhiều hơn bình thường – không chỉ là vấn đề phụ khoa thuần túy mà còn có liên hệ chặt chẽ với trạng thái căng thẳng mãn tính, đặc biệt ở...
NGƯỜI ĐỒNG TÍNH NAM VÀ RỐI LOẠN CƯƠNG DƯƠNG TRONG GẮN BÓ
Với nhiều người đồng tính nam, rối loạn cương dương không đơn thuần là vấn đề thể chất, mà còn là tấm gương phản chiếu những tổn thương sâu kín về cảm xúc, sự xấu hổ và kiểu gắn bó không an toàn hình thành từ rất sớm....
VAI TRÒ TƯỞNG TƯỢNG, “OBJECTIFY” HOẶC PLAY TRONG TÌNH DỤC
Tình dục không chỉ là hành vi thể chất mà còn là trải nghiệm thần kinh – cảm xúc – tưởng tượng. Đôi khi, chính việc nghĩ đến tình dục, tưởng tượng về cơ thể người mình yêu trong một bối cảnh khiêu gợi, hay hóa thân vào...
KÌM NÉN CẢM XÚC VÀ “BẤT LỰC” TRONG TÌNH DỤC
Nhiều người vẫn nghĩ tình dục chỉ liên quan đến cơ thể – rằng nếu có người yêu thương mình, nếu đủ hấp dẫn, đủ “kỹ thuật”, thì chắc chắn sẽ có ham muốn và khoái cảm. Thế nhưng, thực tế không đơn giản như vậy. Có những...
VÌ SAO PHỤ NỮ Ở LẠI VỚI NGƯỜI TỆ BẠC
Có nhiều người phụ nữ, dù ngoài xã hội thành công, giỏi giang, được người khác nể trọng, nhưng trong tình yêu lại trở nên nhỏ bé, nhún nhường, thậm chí cam chịu. Họ dành hết tâm sức chăm sóc cho người đàn ông chẳng...
NHỮNG ĐỨA TRẺ KHÔNG ĐƯỢC KHÓC
Có những đứa trẻ lớn lên trong những ngôi nhà nơi tiếng khóc là điều cấm kỵ. Chúng không được phép thể hiện sự yếu đuối, không được “làm quá”, không được rơi lệ dù trong lòng đầy giông bão. Thay vì được ôm ấp...
“ĐƠ” MÃN TÍNH
Khi im lặng không phải là bình yên, mà là tê liệt thần kinh Có những đứa trẻ dường như “ngoan ngoãn”, “ít phiền hà”, ngồi yên một mình hàng giờ liền, không đòi hỏi, không khóc, không phản kháng. Trong mắt người lớn, đó...
KHI CON GÁI KHÔNG ĐƯỢC ƯU TIÊN
Trong nhiều gia đình, đặc biệt ở những nền văn hóa coi trọng nam giới, việc con trai được ưu tiên và con gái bị xem nhẹ không chỉ là một bất công xã hội mà còn là một trải nghiệm sang chấn sâu sắc, để lại dấu...
LIỆU PHÁP EMDR- ĐIỀU TRỊ SANG CHẤN DO THIÊN TAI, NGHỊCH CẢNH
Trong những năm gần đây, liệu pháp EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing – Tái xử lý và giải mẫn cảm qua chuyển động mắt) đã trở thành một trong những phương pháp điều trị sang chấn tâm lý được...
KHI ĐÀN ÔNG THÍCH BỊ TRỪNG PHẠT
Trong văn hóa hiện đại, người đàn ông thành đạt, quyết đoán và nắm quyền kiểm soát thường được xem là biểu tượng của bản lĩnh và nam tính. Thế nhưng, phía sau lớp vỏ cứng cỏi đó, không hiếm người lại tìm thấy sự giải...
NỮ CƯỜNG NHÂN HÓA THÀNH NÔ LỆ
Trong xã hội hiện đại, hình tượng "nữ cường nhân" – người phụ nữ độc lập, bản lĩnh, đạt được thành công vượt trội trong sự nghiệp – ngày càng phổ biến. Thế nhưng, không hiếm khi phía sau sự mạnh mẽ ấy lại là một đời...
KHI CƠ THỂ NÓI THAY
Khi cơ thể thay lời muốn nói: Mù, tê liệt và mất cảm giác do sang chấn thần kinh Không phải lúc nào tê liệt hay mất cảm giác cũng bắt nguồn từ tổn thương thực thể rõ ràng. Có những người bỗng dưng không nhìn thấy,...
SỰ SỐNG BỊ RÚT NGẮN TỪ VIỆC CHỌN NGÀY SINH
Trong nhiều nền văn hóa Á Đông, việc “chọn ngày giờ đẹp để sinh” không còn là chuyện hiếm. Không ít đứa trẻ bị can thiệp để ra đời sớm vài ngày, thậm chí vài tuần, chỉ để hợp tuổi, hợp mệnh hay tránh ngày xấu. Tuy...
NHỮNG ĐỨA TRẺ “LẶNG IM” TRONG BỤNG MẸ
Không phải mọi người mẹ lo lắng đều kết nối với con. Có những thai kỳ được giữ lại bằng mọi giá – vì yêu thương, vì hy vọng – nhưng trong suốt hành trình ấy, người mẹ sống trong sự sợ hãi đến mức không dám mở lòng với...
ĐỨA TRẺ KHÔNG ĐƯỢC CHÀO ĐÓN
Không phải mọi đứa trẻ sinh ra đều được chờ đợi. Có những sinh linh được hình thành trong hoang mang, sợ hãi, thậm chí bị từ chối từ những tuần đầu thai kỳ. Với một bé gái được mang thai ngoài ý muốn, khi cha mẹ từng...
RỐI LOẠN GẮN BÓ ỨC CHẾ XÃ HỘI
Có những đứa trẻ lớn lên với một kiểu tính cách tưởng như "ngoan ngoãn" – chúng không phản ứng mạnh, không đòi hỏi, dễ nghe lời người lớn, không phàn nàn khi bị tước mất quyền lợi hoặc bị người khác lấn át. Nhưng ẩn...
KHI NGƯỜI LỚN TÈ DẦM
Góc nhìn thần kinh và sang chấn Tè dầm ở người trưởng thành là một hiện tượng thường bị xem nhẹ hoặc gắn với sự xấu hổ cá nhân, trong khi thực chất, đây có thể là biểu hiện của những rối loạn sâu sắc liên quan...
XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM -NHỮNG DƯ CHẤN XUYÊN THẾ HỆ
Vụ xâm hại tình dục (XHTD) bé 3 tháng tuổi khiến ai tiếp cận thông tin cũng không khỏi ngỡ ngàng, đau xót vì tình tiết vụ việc và vì nạn nhân còn là trẻ sơ sinh đỏ hỏn. Trong chuyên đề của Báo Phụ nữ TPHCM hôm nay,...
NGƯỜI KIỂU GẮN BÓ LO ÂU THƯỜNG BỎ TRỊ LIỆU SỚM
Dù những người có kiểu gắn bó lo âu rất khao khát được kết nối, thấu hiểu và đồng hành, họ lại thường là nhóm dễ rời bỏ trị liệu sớm nhất. Điều này thoạt nghe có vẻ mâu thuẫn, nhưng thực chất phản ánh đúng sự phức tạp...
BẠN CÓ THẬT SỰ ỔN!
Người có kiểu gắn bó né tránh thường không dễ nhận ra mình đang mang những tổn thương sâu sắc. Họ giỏi tự xoay xở, quen sống độc lập, thường nói "mọi thứ vẫn ổn", và rất hiếm khi chủ động tìm kiếm sự giúp đỡ từ...
TRỊ LIỆU TÂM LÝ KHÔNG PHẢI PHÉP MÀU
Trong tưởng tượng của nhiều người, trị liệu tâm lý là nơi chữa lành – nơi tổn thương được lắng nghe, cảm xúc được gọi tên, và quá khứ dần được chuyển hóa. Nhưng trong thực tế, trị liệu không phải là phép màu. Nó không...
